ΑΡΙΘΜΟΣ: 472/10
ΕΙΔΟΣ ΕΓΓΡΑΦΟΥ: ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ
Αρχή έκδοσης: ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ
ΠΕΡΙΛΗΨΗ:
Αίτηση Αναίρεσης που αφορά σε κανονισμό πολεμικής σύνταξης μετά από επανεξέταση. Δικαίωμα πολεμικής συντάξεως σε βάρος του Δημοσίου έχουν οι στρατιωτικοί που αποδεδειγμένα τραυματίστηκαν και κατέστησαν διαρκώς ανίκανοι, σε ποσοστό τουλάχιστον 10%, συνεπεία τραύματος ληφθέντος κατά την εμπόλεμη περίοδο 1940 – 1945. Οι σωματικές βλάβες από κρυοπαγήματα, που οφείλονται προδήλως στη στρατιωτική υπηρεσία του παθόντος εξομοιώνονται από απόψεως απονομής συντάξεως με τις βλάβες που προέρχονται από πολεμικά τραύματα. Δεκτή η αίτηση αναίρεσης ως προς το κεφάλαιό της, που αφορά τις παθήσεις του αναιρεσείοντος.
ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ
ΑΠΟΦΑΣΗ 472/2010
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ
ΝΟΜΟΤΕΛΕΙΑ
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του, την 1η Απριλίου 2009, με την ακόλουθη σύνθεση : Ευστάθιος Ροντογιάννης, Προεδρεύων Αντιπρόεδρος, Ιωάννης Καραβοκύρης, Χρήστος Ντάκουρης, Νικόλαος Αγγελάρας, Φλωρεντία Καλδή και Γεώργιος Κωνσταντάς Αντιπρόεδροι, Ηλίας Αλεξανδρόπουλος, Θεοχάρης Δημακόπουλος, Διονύσιος Λασκαράτος, Μιχαήλ Ζυμής, Ευφροσύνη Κραμποβίτη, Ανδρονίκη Θεοτοκάτου, Χρυσούλα Καραμαδούκη, Μαρία Βλαχάκη, Σωτηρία Ντούνη, Νικόλαος Μηλιώνης, Άννα Λιγωμένου, Βασιλική Ανδρεοπούλου, Μαρία Αθανασοπούλου, Ασημίνα Σαντοριναίου, Ελένη Λυκεσά, Ευαγγελία – Ελισσάβετ Koυλουμπίνη, Κωνσταντίνα Ζώη, Δημήτριος Πέππας, Δέσποινα Καββαδία – Κωνσταντάρα και Αγγελική Μυλωνά (εισηγήτρια), Σύμβουλοι (ο Πρόεδρος Γεώργιος – Σταύρος Κούρτης, οι Αντιπρόεδροι Ελένη Φώτη και Κωνσταντίνος Κανδρής και οι Σύμβουλοι Γαρυφαλλιά Καλαμπαλίκη, Ευάγγελος Νταής, Γεώργιος Βοΐλης, Κωνσταντίνος Κωστόπουλος και Γεωργία Μαραγκού απουσίασαν δικαιολογημένα).
ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΠΙΤΡΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ : Γεώργιος Σχοινιωτάκης.
ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ : Ιωάννα Αντωνογιαννάκη, Επίτροπος, Προϊσταμένη της Γραμματείας του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Για να δικάσει την, από 8 Δεκεμβρίου 2008 (αριθμ. κατ. …), για αναίρεση της … οριστικής απόφασης του ΙΙΙ Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, αίτηση του ….
Κ α τ ά του Ελληνικού Δημοσίου, το οποίο εκπροσωπεί ο Υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών, που παραστάθηκε δια του Παρέδρου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους Παναγιώτη Λαμπρόπουλου.
Με την … απόφαση της Επιτροπής Ελέγχου Πράξεων Κανονισμού Συντάξεων (Ε.Ε.Π.Κ.Σ.) του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (Γ.Λ.Κ.) απορρίφθηκε ένσταση του ήδη αναιρεσείοντος κατά της … πράξης του Διευθυντή της 44ης Διεύθυνσης του Γ.Λ.Κ., με την οποία είχε απορριφθεί αίτησή του για κανονισμό πολεμικής σύνταξης σε αυτόν μετά από επανεξέτασή του, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Πολεμικών Συντάξεων (π.δ. 168/2000).
Με την αναιρεσιβαλλόμενη … απόφαση του ΙΙΙ Τμήματος απορρίφθηκε η έφεση που άσκησε ο ανωτέρω αναιρεσείων κατά της προεκτεθείσας απόφασης της Ε.Ε.Π.Κ.Σ..
Με την αίτηση που κρίνεται και για τους λόγους που αναφέρονται σ’ αυτή ζητείται η αναίρεση της προαναφερόμενης απόφασης του ΙΙ Τμήματος.
Κατά τη συζήτηση που ακολούθησε το Δικαστήριο άκουσε :
Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, ο οποίος ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση.
Τον Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, για το
αναιρεσίβλητο Ελληνικό Δημόσιο, που ζήτησε την απόρριψη της αίτησης.
Τον Γενικό Επίτροπο της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο, ο οποίος πρότεινε, επίσης, την απόρριψη της αίτησης αναίρεσης.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το Δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη με παρόντες τους δικαστές που έλαβαν μέρος στη συζήτηση της υπόθεσης, εκτός από τον Αντιπρόεδρο Νικόλαο Αγγελάρα, που απουσίασε λόγω κωλύματος.
Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα και
Σκέφθηκε σύμφωνα με το νόμο,
Αποφάσισε τα εξής :
Ι. Η υπό κρίση αίτηση για αναίρεση της … οριστικής απόφασης του ΙΙΙ Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου έχει ασκηθεί εμπρόθεσμα και νομότυπα και για το παραδεκτό αυτής τηρήθηκε η νόμιμη προδικασία. Πρέπει, επομένως, να γίνει τυπικά δεκτή και να εξετασθεί περαιτέρω κατά το παραδεκτό και βάσιμο των λόγων της.
ΙΙ. Με την … απόφαση του Διευθυντή της 44ης Διεύθυνσης του Γ.Λ.Κ. απορρίφθηκε αίτηση του ήδη αναιρεσείοντος για κανονισμό σε αυτόν πολεμικής σύνταξης, με την αιτιολογία ότι η βλάβη του : «χρόνια αποφρακτική αρτηριοπάθεια (αρ.) σκέλους – χρόνια φλεβική ανεπάρκεια κάτω άκρων», που είναι απότοκη κρυοπαγημάτων από τις κακουχίες του πολέμου 1940-41 σύμφωνα με τα έγγραφα της αλληλογραφίας (ΑΦΝ του Σ. Νοσοκομείου Διακομιδής), κατέλιπε σε αυτόν σύμφωνα με την 3017/23.12.2003 γνωμάτευση της Α.Σ.Υ.Ε. ποσοστό αναπηρίας 5%, η δε βλάβη του : «πρακτική κώφωση άμφω» δεν αποδεικνύεται από φύλλα νοσηλείας ή άλλα επίσημα στοιχεία του φακέλου, ούτε υπάρχουν δύο μάρτυρες που να έχουν άμεση αντίληψη του γεγονότος και επιπροσθέτως υπηρέτησε εκ νέου στο στρατό το 1945 χωρίς μεταβολή της σωματικής του ικανότητας για οποιαδήποτε νόσο. Στις 18.2.2004 ο ήδη αναιρεσείων υπέβαλε αίτηση για κανονισμό σε αυτόν πολεμικής σύνταξης μετά από επανεξέτασή του. Η Α.Σ.Υ.Ε., με την … γνωμάτευσή της αποφάνθηκε ότι εμμένει στην … προηγούμενη γνωμάτευσή της. Ακολούθως, εκδόθηκε η … πράξη του Διευθυντή της 44ης Διεύθυνσης του Γ.Λ.Κ., με την οποία απορρίφθηκε η ως άνω αίτηση του ήδη αναιρεσείοντος. Κατά της πράξης αυτής ο αναιρεσείων υπέβαλε ένσταση ενώπιον της Ε.Ε.Π.Κ.Σ., η οποία απορρίφθηκε με την … απόφαση της Ε.Ε.Π.Κ.Σ., με την αιτιολογία ότι οι βλάβες του εξαιτίας της συμμετοχής του στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο κατέλιπαν σ’ αυτόν ποσοστό αναπηρίας 5%, σύμφωνα με τη γνωμάτευση της Α.Σ.Υ.Ε.. Με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση απορρίφθηκε η έφεση που άσκησε ο αναιρεσείων κατά της προαναφερόμενης απόφασης της Ε.Ε.Π.Κ.Σ.. Ήδη, με την ένδικη αίτησή του ο αναιρεσείων επιδιώκει την ακύρωση της πληττόμενης απόφασης, για τους λόγους που περιέχονται στο σχετικό δικόγραφο, όπως αυτοί διευκρινίζονται παραδεκτώς με το, από 6.4.2009, υπόμνημα, και συγκεκριμένα για παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας, με την ειδικότερη αιτίαση της ανεπαρκούς αιτιολογίας ως προς το αποδιδόμενο σ’ αυτόν ποσοστό αναπηρίας.
ΙΙΙ. Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 3 παρ. 1, 5 παρ. 1, 16, 24 παρ. 1 περ. α΄, 40 και 45 του π.δ. 1285/1981 (ΦΕΚ 314 Α΄) και ήδη π.δ. 168/2000 (ΦΕΚ 155 Α΄) «Κώδικας Πολεμικών Συντάξεων» προκύπτει ότι : Δικαίωμα πολεμικής συντάξεως σε βάρος του Δημοσίου έχουν οι στρατιωτικοί που αποδεδειγμένα τραυματίστηκαν και κατέστησαν διαρκώς ανίκανοι, σε ποσοστό τουλάχιστον 10%, συνεπεία τραύματος ληφθέντος κατά την εμπόλεμη περίοδο 1940 – 1945. Αρμόδιο όργανο για τη διαπίστωση των συνθηκών του τραυματισμού είναι το όργανο που αποφασίζει για τις συντάξεις, ενώ για τον καθορισμό του ποσοστού ανικανότητας αποφαίνεται η Α.Σ.Υ.Ε., η γνωμάτευση της οποίας αν είναι ομόφωνη, επαρκώς αιτιολογημένη και προσδιορίζει επακριβώς σε εκατοστά μέσα στα όρια του προσαρτημένου στον Κώδικα πίνακα νόσων και αναπηριών (β.δ. της 17.8.1922, όπως συμπληρώθηκε και τροποποιήθηκε με το άρθρο 33 του ν. 1813/1988) την πραγματική ανικανότητα του παθόντα είναι υποχρεωτική για τα δικαιοδοτούντα ή αποφασίζοντα όργανα (Ολομ. Ε.Σ. 1279/1993 κ.ά.). Επίσης, οι σωματικές βλάβες από κρυοπαγήματα, που οφείλονται προδήλως στη στρατιωτική υπηρεσία του παθόντος εξομοιώνονται από απόψεως απονομής συντάξεως με τις βλάβες που προέρχονται από πολεμικά τραύματα (άρθρο 6 α.ν. 2734/1940 ήδη άρθρο 127 π.δ. 168/2000). Περαιτέρω, ο προσαρτημένος στον Κώδικα πίνακας νόσων και αναπηριών στην παράγραφο 260, για την πάθηση : «αποφράξεις αρτηριών από τραυματικά ή παθολογικά αίτια» καθορίζει ως εξής το ποσοστό μείωσης της ικανότητας για εργασία : «α. Με ελαφρές λειτουργικές και τροφικές διαταραχές : 5 – 15. β. Με μέτριες λειτουργικές και τροφικές διαταραχές : 15 – 25. γ. Με σοβαρές λειτουργικές και τροφικές διαταραχές όταν αυτές ισοδυναμούν με ακρωτηριασμό ενός άκρου : (1) Προκειμένου για τα κάτω άκρα ανάλογα με το ύψος 30 – 60, (2) Προκειμένου για τα άνω άκρα ανάλογα με το ύψος Δ 30 – 55, Α 25 – 50» και στην παράγραφο 267, για την πάθηση : «φλεβική ανεπάρκεια χρόνια με οίδημα και τροφικές διαταραχές (μεταθρομβωτικό σύνδρομο)» καθορίζει ως εξής το ποσοστό μείωσης της ικανότητας για εργασία : α. Ελαφρού βαθμού 0 – 10. β. Μετρίου βαθμού 10 – 20. γ. Μεγάλου βαθμού 20 – 40».
IV. Στην υπό κρίση υπόθεση, το ΙΙΙ Τμήμα, με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφασή του, δέχθηκε, κατά την ανέλεγκτη περί τα πράγματα κρίση του, τα ακόλουθα : Ότι δεν προκύπτει από επίσημα στοιχεία ότι ο ήδη αναιρεσείων, τέως στρατιώτης κατά τον πόλεμο 1940-41, έπαθε : «πρακτική κώφωση άμφω» κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων στο Τεπελένι, οι μάρτυρες δε που εξετάστηκαν κατά την Ε.Δ.Ε., δηλαδή η σύζυγος και η θυγατέρα αυτού, οι οποίες εκτός του ότι έχουν συγγενικό δεσμό με αυτόν (αναιρεσείοντα), δεν είχαν αποδεδειγμένα άμεση αντίληψη για το γεγονός. Επίσης, από το πιστοποιητικό τύπου Α΄ προκύπτει ότι ο αναιρεσείων υπηρέτησε εκ νέου το 1945 χωρίς μεταβολή της σωματικής του ικανότητας. Εξάλλου και η Α.Σ.Υ.Ε., με τις 3017/23.12.2003 και 3530/13.10.2004 γνωματεύσεις της, αποφάνθηκε ότι το ποσοστό αναπηρίας από τη βλάβη του αυτή ήταν ΜΗΔΕΝ ΤΟΙΣ ΕΚΑΤΟ (0%). Με τα δεδομένα αυτά ορθά το δικάσαν Τμήμα εφάρμοσε τις διέπουσες την επίδικη έννομη σχέση διατάξεις και διέλαβε στην απόφασή του πλήρη και εμπεριστατωμένη αιτιολογία και παρέθεσε σ’ αυτή (απόφαση) συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά από την εκτίμηση των οποίων κατέληξε στην κρίση του ότι η ως άνω βλάβη του αναιρεσείοντος δεν είναι απότοκη της υπηρεσίας του κατά τον πόλεμο 1940-41. Ακολούθως, το Τμήμα, κατά την ανέλεγκτη περί τα πράγματα κρίση του, δέχθηκε ότι ο αναιρεσείων πάσχει από χρόνια αποφρακτική αρτηριοπάθεια (αρ.) σκέλους – χρόνια φλεβική ανεπάρκεια κάτω άκρων, απότοκα κρυοπαγημάτων από τις κακουχίες του πολέμου 1940-41, όπως αποδεικνύεται από φύλλο Νοσηλείας του Στρατιωτικού Νοσοκομείου Διακομιδής. Ακολούθως, η Ανωτάτη του Στρατού Υγειονομική Επιτροπή, με την 3017/23.12.2003 γνωμάτευσή της αποφάνθηκε ότι το ποσοστό αναπηρίας του αναιρεσείοντος από τις ως άνω παθήσεις του κατά τον χρόνο που θεωρήθηκε απολυθείς (1.5.1941) και σ’ ένα εξάμηνο από αυτόν καθώς και μέχρι 23.7.1944 ήταν ΠΕΝΤΕ ΤΟΙΣ ΕΚΑΤΟ (5%) (παρ. 260 α του Πίνακα του άρθρου 33 του ν. 1813/1988). Όπως όμως προκύπτει από το ως άνω περιεχόμενο και τις παραδοχές του κεφαλαίου αυτού της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης, η αιτιολογία αυτής για το ποσοστό αναπηρίας του αναιρεσείοντος είναι ανεπαρκής και για το λόγο αυτό μη νόμιμη, καθόσον, ενώ γίνεται δεκτό ότι αυτός πάσχει από δύο νοσήματα απότοκα κρυοπαγημάτων από τις κακουχίες του πολέμου 1940-41, ήτοι : α) χρόνια αποφρακτική αρτηριοπάθεια (αρ.) σκέλους και β) χρόνια φλεβική ανεπάρκεια κάτω άκρων, για τα οποία (νοσήματα) μάλιστα ο συνημμένος στον Κώδικα πίνακας νόσων και αναπηριών προβλέπει ξεχωριστά ποσοστά αναπηρίας στις παραγράφους 260 και 267 αυτού, εντούτοις τελικώς δίδεται ποσοστό αναπηρίας μόνο για την α΄ πάθηση και παραλείπεται ο καθορισμός ποσοστού αναπηρίας για την β΄ πάθηση. Ως εκ τούτου, ο προβαλλόμενος με την ένδικη αίτηση λόγος για πλημμελή – ελλιπή αιτιολογία της αναιρεσιβαλλόμενης ως προς το αποδιδόμενο στις παθήσεις αυτές ποσοστό αναπηρίας είναι βάσιμος. Για το λόγο αυτό, η ένδικη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή ως προς το κεφάλαιο αυτό της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης.
V. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, εφόσον δεν υπάρχει άλλος λόγος αναίρεσης, η ένδικη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή, να αναιρεθεί η αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση ως προς το κεφάλαιό της, που αφορά τις παθήσεις του αναιρεσείοντος : «χρόνια αποφρακτική αρτηριοπάθεια (αρ.) σκέλους» και «χρόνια φλεβική ανεπάρκεια κάτω άκρων», και στη συνέχεια ν’ αναπεμφθεί η υπόθεση στο ΙΙΙ Τμήμα του Δικαστηρίου αυτού προς διερεύνηση του πραγματικού αυτής.
Για τους λόγους αυτούς
Απορρίπτει ό,τι κρίθηκε απορριπτέο.
Δέχεται την, από 8.12.2008, αίτηση του … και αναιρεί την … απόφαση του ΙΙΙ Τμήματος ως προς το κεφάλαιο αυτής, που αφορά τις παθήσεις του αναιρεσείοντος : «χρόνια αποφρακτική αρτηριοπάθεια (αρ.) σκέλους» και «χρόνια φλεβική ανεπάρκεια κάτω άκρων».
Αναπέμπει την υπόθεση στο ΙΙΙ Τμήμα.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε στην Αθήνα, στις 17 Ιουνίου 2009.
Δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο του Δικαστηρίου στις 3 Μαρτίου 2010.