1003/ 2018 ΤΜΗΜΑ V
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του, στις 8 Φεβρουαρίου 2018, με την ακόλουθη σύνθεση: Μαρία Βλαχάκη, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Τμήματος, Κωνσταντίνα Ζώη και Κωνσταντίνος Παραθύρας, Σύμβουλοι, Νικολέτα Ρένεση και Βιολέττα Τηνιακού (εισηγήτρια της υπόθεσης), Πάρεδροι (με συμβουλευτική ψήφο).
Γενικός Επίτροπος της Επικρατείας: Παραστάθηκε ο Αντεπίτροπος της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο Κωνσταντίνος Τόλης, ως νόμιμος αναπληρωτής του Γενικού Επιτρόπου της Επικρατείας, ο οποίος είχε κώλυμα.
Γραμματέας: Ιωάννα Ευθυμίου, Γραμματέας του V Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Για να δικάσει την από 16.5.2016 (με αριθμ. βιβλ. δικογρ. 944/20.5.2016) ανακοπή του Νικολάου Βιλλιώτη του Ιωάννη, κατοίκου Μικροχωρίου Καπανδριτίου Αττικής, ο οποίος παραστάθηκε διά της πληρεξουσίας δικηγόρου του Διαμάντως Αλεξανδροπούλου (Α.Μ. ΔΣΑ 29023),
Κατά α) της 3029/18.4.2016 ταμειακής βεβαίωσης της Δ.Ο.Υ. Χαλανδρίου και β) της 10193/21.4.2016 ατομικής ειδοποίησης χρεών της ίδιας Δ.Ο.Υ..
Κατά του Ελληνικού Δημοσίου, το οποίο εκπροσωπείτο από τον Υπουργό των Οικονομικών και στην προκειμένη εκτελεστική δίκη από τον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. Χαλανδρίου και, ήδη από τον Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, ως καθολικής διαδόχου από 1.1.2017 της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών, κατ’ άρθρο 41 παρ. 4 και 43 του ν. 4389/2016, η οποία παραστάθηκε διά του Παρέδρου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους Κωνσταντίνου Παπαγεωργίου.
Κατά του Υπουργού Εθνικής Άμυνας, ο οποίος παραστάθηκε διά του Παρέδρου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους Κωνσταντίνου Παπαγεωργίου.
Κατά του Προμηθευτικού Οργανισμού Ναυτικού, για τον οποίο παραστάθηκε ο Πάρεδρος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου.
Για τον Π.Ο.Ν. εμφανίστηκαν ο Διευθυντής του Ιωάννης Μαυρουδάκης, Αξιωματικός Π.Ν., και ο Βασίλειος Σκρεπετός, Αξιωματικός Π.Ν..
Κατά τη συζήτηση που ακολούθησε το Δικαστήριο άκουσε:
Την πληρεξούσια δικηγόρο του ανακόπτοντος, η οποία ζήτησε την παραδοχή της ανακοπής.
Τον εκπρόσωπο του Ελληνικού Δημοσίου, ο οποίος ζήτησε την απόρριψη της ανακοπής.
Τον Αντεπίτροπο της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο, ο οποίος πρότεινε την παραδοχή της.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το Δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη.
Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα
Σκέφθηκε σύμφωνα με το νόμο και
Αποφάσισε τα εξής:
1. Με την κρινόμενη ανακοπή ζητείται η ακύρωση: α) της 3029/18.4.2016 ταμειακής βεβαίωσης της Δ.Ο.Υ. Χαλανδρίου, με την οποία βεβαιώθηκε σε βάρος του ανακόπτοντος, απόστρατου Αντιπλοιάρχου του Πολεμικού Ναυτικού, το ποσό των 28.223,07 ευρώ, το οποίο φέρεται ότι αντιστοιχεί σε ζημία του Προμηθευτικού Οργανισμού Ναυτικού, για την οποία εκδόθηκε σε βάρος, μεταξύ άλλων, του ανακόπτοντος, η Φ.861/63/282400/Σ.895/16.3.2016 καταλογιστική πράξη του Διευθυντή του Ε΄ Κλάδου του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού και β) της 10193/21.4.2016 ατομικής ειδοποίησης χρεών της ίδιας Δ.Ο.Υ., με την οποία κλήθηκε ο ανακόπτων να καταβάλει το βεβαιωθέν ταμειακά εις βάρος του ως άνω ποσό.
2. Οι διαφορές από τη διοικητική εκτέλεση καταλογισμών δημοσιονομικού χαρακτήρα, υπάγονται στη δικαιοδοσία του Ελεγκτικού Συνεδρίου, αφού στη δικαιοδοσία αυτού ανήκουν και οι διαφορές από τις καταλογιστικές πράξεις, βάσει των οποίων επισπεύδεται η εκτέλεση (βλ. αποφ. V Τμ. Ελ. Συν. 288/2018, 1044/2017, 11, 2909/2014 κ.ά.). Σύμφωνα δε με το άρθρο 123 του π.δ/τος 1225/1981, όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 12 παρ. 2 του ν. 3472/2006 (Α΄ 135), ελλείψει οποιασδήποτε ρύθμισης του ενδίκου βοηθήματος της ανακοπής στη Δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου (π.δ. 1225/1981), η εκδίκαση των συγκεκριμένων διαφορών διέπεται από τις αντίστοιχες διατάξεις του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (ν. 2717/1999, Α΄ 97). Κατά συνέπεια, η ένδικη ανακοπή αρμοδίως εισάγεται ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου. Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 217 και 219 του ως άνω Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας συνάγεται ότι στην περίπτωση ανακοπής κατά ταμειακής βεβαίωσης νομιμοποιείται παθητικά στη σχετική δίκη το Ελληνικό Δημόσιο, το οποίο εκπροσωπείται πλέον από τον Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (άρθρα 41 παρ. 4 και 43 ν. 4389/2016 – Α΄ 94), επομένως απαραδέκτως η υπό κρίση ανακοπή στρέφεται κατά του Υπουργού Εθνικής Άμυνας. Περαιτέρω, δεδομένου ότι ο Προμηθευτικός Οργανισμός Ναυτικού αποτελεί αυτοτελή στρατιωτική υπηρεσία του Πολεμικού Ναυτικού, η οποία υπάγεται διοικητικά στον Υπουργό Εθνικής Άμυνας δια του Γ.Ε.Ν. και όχι νομικό πρόσωπο (άρθρα 25 του ν. 2292/1995, ΦΕΚ Α΄ 35, 5 του 6/11.11.1948 β.δ., ΦΕΚ Α΄ 293, και 4 της Φ.092.5/1/231730/23.2.1981 απόφασης του Υπουργού Εθνικής Αμύνης – ΦΕΚ Β΄ 181/31.3.1981 – σε συνδυασμό με την Φ.876.1/5/83/17.4.1983 απόφασή του, ΦΕΚ Β΄ 267/20.5.1983, καθώς και άρθρο 1 της Φ. 073.2.28/3/94/Σ.2701/29.10.1994 απόφασης Αρχηγού Γ.Ε.Ν.), δεν νομιμοποιείται παθητικά στην προκειμένη εκτελεστική δίκη (βλ. απόφ. VΤμ. Ελ. Συν. 1044/2017). Συνεπώς απαραδέκτως η υπό κρίση ανακοπή στρέφεται κατά του Προμηθευτικού Οργανισμού Ναυτικού, ο οποίος πρέπει, ως εκ τούτου, να αποβληθεί. Επίσης, η ένδικη ανακοπή, κατά το μέρος που στρέφεται κατά της ως άνω υπό στοιχ. β΄ ατομικής ειδοποίησης, είναι απορριπτέα ως απαράδεκτη, αφού αυτή συνιστά πληροφοριακό έγγραφο, το οποίο στερείται εκτελεστότητας. Η ίδια ανακοπή, για την οποία καταβλήθηκε παράβολο με το υπ’ αριθμ. 821534/4677 σειράς Θ΄ διπλότυπο είσπραξης τύπου Α΄ της Δ.Ο.Υ. Δ΄ Αθηνών, παραδεκτώς στρέφεται κατά της 3029/18.4.2016 ταμειακής βεβαίωσης της Δ.Ο.Υ. Χαλανδρίου. Δεδομένου δε ότι κατά της πράξης αυτής έχει ασκηθεί νομότυπα και εμπρόθεσμα και επομένως, είναι τυπικά δεκτή και πρέπει να εξετασθεί περαιτέρω ως προς τη βασιμότητά της.
3. Το ν.δ/μα 356/1974 «Περί Κώδικος Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων» (Α΄ 90) ορίζει στο άρθρο 1 παρ. 1 ότι: «Η είσπραξις των εκ πάσης αιτίας δημοσίων εσόδων ενεργείται κατά τις διατάξεις του παρόντος Ν. Διατάγματος» και στο άρθρο 2 ότι: «1. Η είσπραξις των δημοσίων εσόδων ανατίθεται εις τα Δημόσια Ταμεία, τα λοιπά επί της εισπράξεως όργανα και τους ειδικούς Ταμίας, εις ους έχει ανατεθή η είσπραξις ειδικών εσόδων, ενεργείται δε δυνάμει νομίμου τίτλου (…). 2. Νόμιμος τίτλος είναι: α) Η κατά τους κειμένους νόμους βεβαίωσις και ο υπό των αρμοδίων Διοικητικών ή ετέρων αρμοδίων κατά νόμον Αρχών προσδιορισμός του εισπρακτέου ποσού, του είδους του εσόδου και της αιτίας δι’ ην οφείλεται (…)». Περαιτέρω, ο Κώδικας Διοικητικής Δικονομίας (ν.2717/1999, Α΄ 97), οι διατάξεις του οποίου περί του ενδίκου βοηθήματος της ανακοπής εφαρμόζονται αναλόγως στην κρινόμενη υπόθεση (βλ. δεύτερη σκέψη της παρούσας) ορίζει στο άρθρο 217 παρ. 1 ότι: «Ανακοπή χωρεί κατά κάθε πράξης που εκδίδεται στα πλαίσια της διαδικασίας της διοικητικής εκτέλεσης και, ιδίως, κατά: α) της πράξης της ταμειακής βεβαίωσης του εσόδου», στις δε παρ. 1 και 4 του άρθρου 224 ότι: «1. Το δικαστήριο ελέγχει την προσβαλλόμενη πράξη κατά το νόμο και την ουσία στα όρια της ανακοπής, τα οποία προσδιορίζονται από τους λόγους και το αίτημά της. (…). 4. Στην περίπτωση της ανακοπής κατά της ταμειακής βεβαίωσης, επιτρέπεται ο παρεμπίπτων έλεγχος, κατά το νόμο και τα πράγματα, του τίτλου βάσει του οποίου έγινε η βεβαίωση, εφόσον δεν προβλέπεται κατ’ αυτού ένδικο βοήθημα που επιτρέπει τον έλεγχό του κατά το νόμο και την ουσία ή δεν υφίσταται σχετικώς δεδικασμένο». Από τις ανωτέρω διατάξεις, σε συνδυασμό με τις διατάξεις του άρθρου 80 του ν. 4129/2013 (Α΄ 52), που ίσχυε κατά τον κρίσιμο για την ένδικη υπόθεση χρόνο, συνάγεται ότι κατά των καταλογιστικών πράξεων των Υπουργών, καθώς και των νομίμως εξουσιοδοτημένων διοικητικών οργάνων, χωρεί έφεση ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Η πρόβλεψη έφεσης κατά των ως άνω πράξεων έχει ως συνέπεια ότι με την κατά το άρθρο 217 επόμ. του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας ανακοπή, που ασκείται κατά της πράξης της ταμειακής βεβαίωσης του εσόδου, δεν επιτρέπεται να προβληθούν λόγοι που ανάγονται σε νομικές ή ουσιαστικές πλημμέλειες της πράξης καταλογισμού, η οποία συνιστά νόμιμο τίτλο κατά τον Κ.Ε.Δ.Ε., δεδομένου ότι κατ’ αυτής προβλέπεται η άσκηση του ως άνω ένδικου βοηθήματος που παρέχει την εξουσία ελέγχου της πράξης αυτής κατά το νόμο και την ουσία (βλ. και άρθρο 73 παρ. 1 του ΚΕΔΕ). Τέλος, ενόψει των ως άνω δικονομικών ρυθμίσεων και προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική άσκηση του δικαιώματος δικαστικής προστασίας, το οποίο κατοχυρώνεται στα άρθρα 20 παρ. 1 του Συντάγματος και 6 παρ. 1 της Ε.Σ.Δ.Α., γίνεται δεκτό ότι δεν επιτρέπεται η ταμειακή βεβαίωση του καταλογισθέντος ποσού, εάν προηγουμένως δεν έχει εγκύρως κοινοποιηθεί στον οφειλέτη η σε βάρος του εκδοθείσα καταλογιστική πράξη, προκειμένου αυτός να λάβει πλήρη γνώση αυτής (βλ. αποφ. V Τμ. Ελ. Συν. 288/2018, 11, 12/2014, 3837, 4911/2013, IV Τμ. 1385, 2286, /2014).
4. Στην υπό κρίση υπόθεση, από το σύνολο των στοιχείων του φακέλου προκύπτουν τα ακόλουθα: Με τη Φ.861/63/282400/Σ.895/16.3.2016 καταλογιστική πράξη του Διευθυντή του Ε΄ Κλάδου του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού, καταλογίστηκε, μεταξύ άλλων, σε βάρος του ανακόπτοντος, απόστρατου Αντιπλοιάρχου του Πολεμικού Ναυτικού, το ποσό των 28.223,07 ευρώ, το οποίο φέρεται ότι αντιστοιχεί σε ζημία του Προμηθευτικού Οργανισμού Ναυτικού. Στη συνέχεια, εκδόθηκε η προσβαλλόμενη 3029/18.4.2016 ταμειακή βεβαίωση της Δ.Ο.Υ. Χαλανδρίου, με την οποία βεβαιώθηκε εις βάρος του το ανωτέρω ποσό. Με την κρινόμενη ανακοπή προβάλλεται, μεταξύ άλλων, ότι η προσβαλλόμενη πράξη ταμειακής βεβαίωσης εκδόθηκε χωρίς να προηγηθεί η επίδοση ή κοινοποίηση στον ανακόπτοντα της προαναφερόμενης καταλογιστικής πράξης, η οποία αποτελεί τον νόμιμο τίτλο, βάσει του οποίου έγινε η ως άνω ταμειακή βεβαίωση. Ειδικότερα ο ανακόπτων υποστηρίζει ότι έλαβε γνώση της προαναφερόμενης καταλογιστικής πράξης στις 9.5.2016. Ο ισχυρισμός αυτός κρίνεται βάσιμος, καθόσον επί της Φ.861/63/282400/Σ.895/16.3.2016 καταλογιστικής πράξης υπάρχει σημείωση του επιδόσαντος οργάνου ότι αυτή επιδόθηκε στον ανακόπτοντα στις 9.5.2016. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, η προσβαλλόμενη πράξη ταμειακής βεβαίωσης είναι μη νόμιμη και πρέπει να ακυρωθεί, κατά παραδοχή του σχετικού λόγου της ανακοπής, ενώ παρέλκει ως αλυσιτελής η εξέταση των λοιπών λόγων αυτής.
5. Κατόπιν των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η ανακοπή κατά το μέρος αυτής, με το οποίο στρέφεται κατά της ταμειακής βεβαίωσης, να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη 3029/18.4.2016 ταμειακή βεβαίωση της Δ.Ο.Υ. Χαλανδρίου, να διαταχθεί η επιστροφή στον ανακόπτοντα του καταβληθέντος για την άσκησή της παραβόλου και κατ’ εκτίμηση των περιστάσεων, να απαλλαγεί το καθ’ ου Ελληνικό Δημόσιο από τα δικαστικά έξοδα του ανακόπτοντος (άρθρο 123 του π.δ/τος 1225/1981, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 12 παρ. 2 του ν. 3472/2006, και 275 παρ. 1 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας).
Για τους λόγους αυτούς
Απορρίπτει ό,τι κρίθηκε απορριπτέο.
Δέχεται κατά τα λοιπά την ανακοπή.
Ακυρώνει την 3029/18.4.2016 ταμειακή βεβαίωση της Δ.Ο.Υ. Χαλανδρίου.
Διατάσσει την επιστροφή του καταβληθέντος παραβόλου στον ανακόπτοντα. Και
Απαλλάσσει το Ελληνικό Δημόσιο από τα δικαστικά έξοδα του ανακόπτοντος.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 10 Μαΐου 2018.
| Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ | Η ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΡΕΔΡΟΣ |
| ΜΑΡΙΑ ΒΛΑΧΑΚΗ | ΒΙΟΛΕΤΤΑ ΤΗΝΙΑΚΟΥ |
| Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ | |
| ΙΩΑΝΝΑ ΕΥΘΥΜΙΟΥ | |
Δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο του Δικαστηρίου στις 14 Ιουνίου 2018.
| Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ | Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ |
| ΜΑΡΙΑ ΒΛΑΧΑΚΗ | ΙΩΑΝΝΑ ΕΥΘΥΜΙΟΥ |