ΑΡΙΘΜΟΣ: 1261/11
ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ IV ΤΜΗΜΑ
ΠΕΡΙΛΗΨΗ:
Προσφυγή κατά α) απόφασης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με την οποία καταλογίζεται σε βάρος της εκκαλούσας, που είχε αναλάβει συμβατικώς αφενός το έργο της παρέμβασης και δημόσιας αποθεματοποίησης στον τομέα του ρυζιού, αφετέρου το πρόγραμμα δωρεάν διανομής ρυζιού στους απόρους της χώρας χρηματικό ποσό, το οποίο αντιστοιχεί στην αξία των ποσοτικών ελλειμμάτων που διαπιστώθηκαν στο πλαίσιο εκτέλεσης των αναληφθεισών από την εκκαλούσα συμβατικών υποχρεώσεων και β) κάθε άλλης συναφούς, προγενέστερης ή μεταγενέστερης πράξης ή παράλειψης της Διοίκησης. Διαδικασίες και δικαιολογητικά σχετικά με την οργάνωση της αγοραστικής παρέμβασης στον τομέα ρυζιού. Όταν η χορήγηση γεωργικών προϊόντων και τροφίμων στους απόρους της Κοινότητας (ήδη Ευρωπαϊκής Ένωσης) αφορά σε μεταποιημένα ή/και συσκευασμένα προϊόντα, το Κράτος Μέλος δύναται είτε να αναθέσει σε ιδιώτες την επεξεργασία αγαθών που αφαιρούνται από τα αποθέματα της Κοινότητας, καθορίζοντας την αμοιβή του αναδόχου σε χρήμα ή σε είδος (δηλαδή σε ποσότητα του προϊόντος της αποθεματοποίησης που αποτελεί την πρώτη ύλη της μεταποίησης), είτε να προβεί στην αγορά ποσότητας έτοιμων μεταποιημένων γεωργικών προϊόντων ή τροφίμων μέσω της χορήγησης, έναντι πληρωμής, αποθεματοποιημένων προϊόντων της ίδιας κατηγορίας. Η σύμβαση με τον φορέα εκτέλεσης του έργου της διανομής ρυζιού στους οριζόμενους δικαιούχους αποτελεί μεν μια «ιδιότυπη» δημόσια σύμβαση, καθιστά όμως, τον ανάδοχο αυτής υπόλογο έναντι του δημοσίου, αφού αυτός παραλαμβάνει δημόσιο υλικό (ποσότητα ρυζιού της παρέμβασης), διενεργεί τις ως άνω διαχειριστικές πράξεις (επεξεργασίας, φύλαξης και απόδοσης – διανομής του υλικού στους δικαιούχους), αποδίδει λογαριασμό και υπέχει ευθύνη για κάθε έλλειψη η ποιοτική υποβάθμιση του προϊόντος. Δεκτή η έφεση καθόσον δεν είναι δυνατόν να απαιτηθεί η εξολοκλήρου εκπλήρωση των συμβατικών υποχρεώσεών του αναδόχου και ακολούθως η (εξωσυμβατική) επιβάρυνσή του με το κόστος αποθήκευσης του συσκευασμένου προϊόντος και τον κίνδυνο καταστροφής ή αλλοίωσής του για αόριστο χρονικό διάστημα, μέχρις ότου η Διοίκηση προβεί στην απαιτούμενη από τις συνθήκες σύμπραξη.
ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
ΤΜΗΜΑ IV
ΑΠΟΦΑΣΗ 1261/2011
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 12 Οκτωβρίου 2010, με την ακόλουθη σύνθεση: Γεωργία Μαραγκού, Προεδρεύουσα Σύμβουλος (εισηγήτρια), η οποία αναπληρώνει νόμιμα τον κωλυόμενο Πρόεδρο του Τμήματος, Αντιπρόεδρο Νικόλαο Αγγελάρα, Μαρία Αθανασοπούλου και Δέσποινα Κωνσταντάρα- Καββαδία, Σύμβουλοι, Κωνσταντίνος Εφεντάκης και Ευθύμιος Καρβέλης, Πάρεδροι, οι οποίοι μετέχουν με συμβουλευτική ψήφο.
Γενικός Επίτροπος της Επικρατείας: Παρέστη ο Επίτροπος της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο Ανδρέας Καπερώνης, ως νόμιμος αναπληρωτής του Γενικού Επιτρόπου της Επικρατείας, ο οποίος είχε κώλυμα.
Γραμματέας: Θέμις Κούκη, υπάλληλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατηγορίας ΠΕΟ, η οποία αναπληρώνει νόμιμα τον ελλείποντα Γραμματέα του Τμήματος.
Για να δικάσει την από 9 Ιανουαρίου 2008 προσφυγή, η οποία κατατέθηκε στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών, της ετερόρρυθμης εταιρείας με την επωνυμία …, και εκπροσωπείται νόμιμα, η οποία παραστάθηκε διά του πληρεξουσίου δικηγόρου της Παναγιώτη Σιώμου (ΑΜ ΔΣΑ 21411),
Κατά: α) του Ελληνικού Δημοσίου, που εκπροσωπεί νόμιμα ο Υπουργός Οικονομικών και παραστάθηκε δια του Παρέδρου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους Κωνσταντίνου Κατσούλα και
β) κατά του ν.π.ι.δ. με την επωνυμία «Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων» (Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε.), όπως εκπροσωπείται νόμιμα, ο οποίος παραστάθηκε διά του πληρεξουσίου δικηγόρου Αλέξανδρου Γεωργίου (ΑΜ-ΔΣΑ 10897). Και
Κατά: α) Της 145ΕΜΠ/21.11.2007 απόφασης του Προϊσταμένου Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικής Υποστήριξης και Επιθεώρησης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και β) κάθε άλλης συναφούς, προγενέστερης ή μεταγενέστερης πράξης ή παράλειψης της Διοίκησης.
Με την πρώτη προσβαλλόμενη απόφαση καταλογίζεται σε βάρος της εκκαλούσας, που είχε αναλάβει συμβατικώς αφενός το έργο της παρέμβασης και δημόσιας αποθεματοποίησης στον τομέα του ρυζιού περιόδου 1999-2000, αφετέρου το πρόγραμμα δωρεάν διανομής ρυζιού στους απόρους της χώρας έτους 2002, το συνολικό ποσό των 416.105,00 ευρώ. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στην αξία των ποσοτικών ελλειμμάτων που διαπιστώθηκαν στο πλαίσιο εκτέλεσης των αναληφθεισών από την εκκαλούσα συμβατικών υποχρεώσεων (161.136,00 ευρώ αναφορικά με την πρώτη περίπτωση και 219.287,00 ευρώ αναφορικά με τη δεύτερη), και προσαυξάνεται με τόκους υπερημερίας (ποσού 1.325,00 ευρώ) και τον αναλογούντα Φ.Π.Α. (ποσού 34.357,00 ευρώ)
Κατά τη συζήτηση, που ακολούθησε, το Δικαστήριο άκουσε:
Τον πληρεξούσιο δικηγόρο της εκκαλούσας, ο οποίος ζήτησε την παραδοχή της έφεσης.
Τον εκπρόσωπο του Ελληνικού Δημοσίου, ο οποίος ζήτησε την απόρριψή της.
Τον εκπρόσωπο του Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε., ο οποίος δήλωσε ότι επαφίεται στην κρίση του Δικαστηρίου και
Τον Επίτροπο της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο, που πρότεινε την παραδοχή της έφεσης.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση, το Δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη.
Αφού μελέτησε τη δικογραφία
Σκέφθηκε κατά το νόμο και
Αποφάσισε τα ακόλουθα:
Ι. Κατά το άρθρο 98 παρ. 1 περ. γ΄ και στ΄ του Συντάγματος, στη δικαιοδοσία του Ελεγκτικού Συνεδρίου υπάγονται οι διαφορές που σχετίζονται με τον έλεγχο των λογαριασμών των δημοσίων υπολόγων, καθώς και των υπολόγων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης ή άλλων νομικών προσώπων, που υπάγονται στον έλεγχό του με ειδική διάταξη νόμου. Η κατά τα ανωτέρω έννοια του υπολόγου, όπως αυτή έχει προσδιοριστεί και νομοθετικά, καταλαμβάνει όχι μόνο τους δημόσιους λειτουργούς και υπαλλήλους στους οποίους έχει ανατεθεί η είσπραξη εσόδων ή η πληρωμή εξόδων του Δημοσίου, αλλά και εκείνους, που έστω και χωρίς νόμιμη εξουσιοδότηση διαχειρίζονται χρήματα, αξίες ή υλικό που ανήκει στο Δημόσιο, καθώς και εκείνους που θεωρούνται από το νόμο ως τέτοιοι (βλ. άρθρα 25 παρ. 2 του π.δ/τος 774/1980 και 54 παρ. 1 του ν. 2362/1995). Η ιδιότητα του δημοσίου υπολόγου δεν αίρεται ούτε αποκλείεται όταν αυτός αναλαμβάνει την διαχείριση χρημάτων ή υλικών του Δημοσίου κατόπιν νόμιμης εντολής διαχείρισης που του δίνεται από σύμβαση η οποία καταρτίζεται με το Δημόσιο (βλ. Πρακτικά Ολομ. 6ης Γεν. Συν./2006 Θέμα Γ΄, 8ης Γεν. Συν./2008 θέμα Α΄, και Αποφ. Ολομ. 1247/1999, 1633/2006). Περαιτέρω, από τις ίδιες συνταγματικές διατάξεις, σε συνδυασμό με εκείνες των άρθρων 94, 95 παρ.1, 96 παρ.1 και 100 παρ.1 του Συντάγματος συνάγεται ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο αποτελεί ανώτατο δημοσιονομικό δικαστήριο, κυρίαρχο (με την επιφύλαξη των συνταγματικών ρυθμίσεων για το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο) ως προς την κρίση του σχετικά με την κατά το άρθρο 98 παρ.1 του Συντάγματος έννοια της δημοσιονομικής (και συνταξιοδοτικής) διαφοράς. Επομένως, το Δικαστήριο τούτο δεν δεσμεύεται αλλά κρίνει ελεύθερα αν υπόθεση που παραπέμφθηκε σε αυτό από τα τακτικά διοικητικά δικαστήρια, υπάγεται στη δικαιοδοτική του αρμοδιότητα (Αποφ. Ολομ. 1160/2007, 3429/2009). Σε περίπτωση δε, που κρίνει ότι στερείται δικαιοδοσίας προς εκδίκαση διοικητικής διαφοράς που ανήκει στη δικαιοδοσία των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων ή του Συμβουλίου της Επικρατείας, υποχρεούται να παραπέμψει την υπόθεση στα δικαστήρια αυτά (βλ. άρθρο 12 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, αναλόγως εφαρμοζόμενου, κατ’ άρθρο 123 π.δ. 1225/1981, πρβλ. και Αποφ. Ολομ. 1633/2006).
ΙΙ. Όπως προκύπτει από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 5 παρ. 5, 7 και 12 του Κανονισμού (ΕΚ) 708/98 της Επιτροπής της 30ής Μαρτίου 1998 «Για την ανάληψη του αναποφλοίωτου ρυζιού (paddy) από τους οργανισμούς παρέμβασης και για τον καθορισμό των προς εφαρμογή διορθωτικών ποσών καθώς και των προσαυξήσεων και των μειώσεων»(L 98/31.3.1998) και 3, 5, 7, 9 και 14 της κοινής απόφασης των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας, Οικονομικών και Γεωργίας 155007/11.2.2000 «Καθορισμός διαδικασιών και δικαιολογητικών σχετικά με την οργάνωση της αγοραστικής παρέμβασης στον τομέα ρυζιού εμπορικής περιόδου 1999-2000» (ΦΕΚ Β΄, 152), ο φορέας αποθεματοποίησης στον τομέα ρυζιού αναλαμβάνει, με σύμβαση που συνάπτει με το Ελληνικό Δημόσιο (οργανισμός παρέμβασης), την παραλαβή (στο όνομα και για λογαριασμό του τελευταίου) και αποθήκευση του αναποφλοίωτου ρυζιού, τη συντήρηση και φύλαξη αυτού, καθώς και την απόδοσή του σύμφωνα με τις εντολές και οδηγίες του οργανισμού παρέμβασης, αποδίδοντας λογαριασμό και υπέχοντας ευθύνη για κάθε έλλειψη ή ποιοτική υποβάθμιση του αποθεματοποιημένου αγαθού. Οι ανωτέρω διαχειριστικές ενέργειες του προσδίδουν την ιδιότητα του δημοσίου υπολόγου, και ως εκ τούτου οι διαφορές που ανακύπτουν από την παράβαση των υποχρεώσεών του είναι δημοσιονομικές και υπάγονται στη δικαιοδοσία του Ελεγκτικού Συνεδρίου (Αποφ. Ολομ. ΕλΣ 2280/2009, 1999/2008, 1552/2006, IV Τμήμ. 358 και 1864/2009, 1779/2007, 999/2005, ΣτΕ 2548/2007, 1370/2004, 1621/2003).
ΙΙΙ. Περαιτέρω, από το συνδυασμό των διατάξεων του Κανονισμού (ΕΟΚ) 3730/87 του Συμβουλίου της 10ης Δεκεμβρίου 1987 (L 352/15.12.1987), που καθορίζει τους γενικούς κανόνες για την παροχή τροφίμων από τα αποθέματα παρέμβασης σε ορισμένους οργανισμούς με σκοπό τη διανομή τους στα πιο άπορα άτομα της Κοινότητας, και του Κανονισμού (ΕΟΚ) 3149/92 της Επιτροπής της 29ης Οκτωβρίου 1992 περί λεπτομερών κανόνων για τη χορήγηση τροφίμων προερχόμενων από τα αποθέματα παρέμβασης στους απόρους της Κοινότητας (ιδίως άρθρο 4), προκύπτει ότι όταν η χορήγηση γεωργικών προϊόντων και τροφίμων στους απόρους της Κοινότητας (ήδη Ευρωπαϊκής Ένωσης) αφορά σε μεταποιημένα ή/και συσκευασμένα προϊόντα, το Κράτος Μέλος δύναται είτε να αναθέσει σε ιδιώτες την επεξεργασία αγαθών που αφαιρούνται από τα αποθέματα της Κοινότητας, καθορίζοντας την αμοιβή του αναδόχου σε χρήμα ή σε είδος (δηλαδή σε ποσότητα του προϊόντος της αποθεματοποίησης που αποτελεί την πρώτη ύλη της μεταποίησης), είτε να προβεί στην αγορά ποσότητας έτοιμων μεταποιημένων γεωργικών προϊόντων ή τροφίμων μέσω της χορήγησης, έναντι πληρωμής, αποθεματοποιημένων προϊόντων της ίδιας κατηγορίας. Αντικείμενο της σύμβασης αυτής μπορεί να είναι, πέραν της μεταποίησης, η μεταφορά και η διανομή των τελικών (μεταποιημένων ή/και συσκευασμένων) προϊόντων στους καθοριζόμενους δικαιούχους. Επιπλέον, από το συνδυασμό των άρθρων 1, 2 παρ. 3 και 4 παρ. 1, 5 και 6 της κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Γεωργίας 48485/3.7.2002 «Δωρεάν διανομή ρυζιού παρέμβασης στους απόρους της χώρας Πρόγραμμα Ε.Ε. 2002» (ΦΕΚ Β΄, 886), που εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 22 παρ. 3 του ν. 992/1979 «Περί οργανώσεως των διοικητικών υπηρεσιών για την εφαρμογή της Συνθήκης της Προσχώρησης της Ελλάδας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες και ρύθμισης συναφών θεσμικών και οργανωτικών θεμάτων» (ΦΕΚ Α΄, 280), για την υλοποίηση της δράσης αυτής (δωρεάν διανομής ρυζιού) σε εκτέλεση της σχετικής E.(2001).2874/ 19.10.2001 απόφασης της Επιτροπής «Για την έγκριση του προγράμματος για την κατανομή στα Κράτη-Μέλη των πόρων που θα καταλογισθούν στο έτος προϋπολογισμού 2002 για την παροχή τροφίμων που προέρχονται από τα αποθέματα παρέμβασης στα πιο άπορα άτομα της Κοινότητας», συνάγεται ότι αντικείμενο της σύμβασης μεταξύ του Δημοσίου και του αναδόχου της διανομής του ρυζιού είναι η επεξεργασία του προϊόντος (αναποφλοίωτου ρυζιού), η φύλαξη του τελικού προϊόντος (λευκασμένου ή προβρασμένου ρυζιού) και η διανομή του στους ορισθησόμενους δικαιούχους. Οι έλεγχοι άλλωστε, που προβλέπονται στα άρθρα 8 και 9 της ίδιας ΚΥΑ αφορούν μόνο στην ποσότητα και ποιότητα του τελικού προϊόντος: πραγματοποιούνται είτε στον τόπο της επεξεργασίας και συσκευασίας του προϊόντος (Α΄ Έλεγχος) με αντικείμενο τον έλεγχο της ποσότητας και της ποιότητάς του ανά συσκευασία, των υλικών συσκευασίας αλλά και της νομότυπης σήμανσης, είτε στον τόπο παράδοσης του προϊόντος στους δικαιούχους (Β’ Έλεγχος) με αντικείμενο τον έλεγχο της σφράγισης του φορτίου, της ποσότητας, της σήμανσης, της συσκευασίας, της ποιότητας του προϊόντος, καθώς και της ορθότητας της διανομής του στους τελικούς αποδέκτες κατά κατηγορία δικαιούχων. Αντίστοιχα καθορίζονται και οι περιπτώσεις στις οποίες ενεργοποιούνται οι κυρώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 11 της ίδιας ΚΥΑ. Επομένως, η σύμβαση με τον φορέα εκτέλεσης του έργου της διανομής ρυζιού στους οριζόμενους δικαιούχους αποτελεί μεν μια «ιδιότυπη» δημόσια σύμβαση, καθιστά όμως, τον ανάδοχο αυτής υπόλογο έναντι του δημοσίου, αφού αυτός παραλαμβάνει δημόσιο υλικό (ποσότητα ρυζιού της παρέμβασης), διενεργεί τις ως άνω διαχειριστικές πράξεις (επεξεργασίας, φύλαξης και απόδοσης – διανομής του υλικού στους δικαιούχους), αποδίδει λογαριασμό και υπέχει ευθύνη για κάθε έλλειψη η ποιοτική υποβάθμιση του προϊόντος. Κατά συνέπεια, οι διαφορές που ανακύπτουν από την παράβαση των ως άνω υποχρεώσεων είναι δημοσιονομικές και υπάγονται στη δικαιοδοσία του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
IV. Με το κρινόμενο δικόγραφο που φέρει τον τίτλο της «προσφυγής», κατατέθηκε ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών, και παραπέμφθηκε με την 214/2008 απόφαση του τελευταίου στο Ελεγκτικό Συνέδριο λόγω δικαιοδοσίας, ζητείται η ακύρωση α) της 145ΕΜΠ/21.11.2007 απόφασης του Προϊσταμένου Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικής Υποστήριξης και Επιθεώρησης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και β) κάθε άλλης συναφούς, προγενέστερης ή μεταγενέστερης πράξης ή παράλειψης της Διοίκησης. Με την πρώτη προσβαλλόμενη απόφαση καταλογίστηκε σε βάρος της εκκαλούσας, που είχε αναλάβει συμβατικώς αφενός το έργο της παρέμβασης και δημόσιας αποθεματοποίησης στον τομέα του ρυζιού περιόδου 1999-2000, αφετέρου το πρόγραμμα δωρεάν διανομής ρυζιού στους απόρους της χώρας έτους 2002, το συνολικό ποσό των 416.105,00 ευρώ. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στην αξία των ποσοτικών ελλειμμάτων που διαπιστώθηκαν στο πλαίσιο εκτέλεσης των αναληφθεισών από την εκκαλούσα συμβατικών υποχρεώσεων (161.136,00 ευρώ αναφορικά με την πρώτη περίπτωση και 219.287,00 ευρώ αναφορικά με τη δεύτερη) και προσαυξάνεται με τόκους υπερημερίας (ποσού 1.325,00 ευρώ) και τον αναλογούντα ΦΠΑ (ποσού 34.357,00 ευρώ). Σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το δικόγραφο αυτό έχει χαρακτήρα «έφεσης», που αφορά στον καταλογισμό της εκκαλούσας εταιρείας με το συνολικό ποσό των 416.105,00 ευρώ για το έλλειμμα που διαπιστώθηκε στη διαχείρισή της κατά την εκτέλεση του έργου της παρέμβασης και δημόσιας αποθεματοποίησης στο τομέα του ρυζιού, περιόδου 1999-2000, καθώς και του προγράμματος της δωρεάν διανομής ρυζιού στους απόρους της χώρας έτους 2002. Στη δίκη αυτή, δεν νομιμοποιείται παθητικώς, κατ΄ άρθρο 8 του Π.Δ./τος 1225/1981, ο Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε.), καθόσον δεν είναι εκδότης της καταλογιστικής πράξης ούτε άλλωστε ο καταλογισμός διενεργείται υπέρ αυτού, αλλά υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου, αφού το καταλογισθέν ποσό συνιστά έσοδο του Κρατικού Προϋπολογισμού (βλ άρθρο 28 ν.2520/1997, ΦΕΚ Α΄, 173, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του με τα άρθρα 2 του ν.2732/1999, ΦΕΚ Α΄, 154, και 23 του ν. 2945/2001, ΦΕΚ Α΄, 223, 227200/15.2.2002 Απόφαση του Υπουργού Γεωργίας, ΦΕΚ Β΄, 215, και Αποφ. IV Τμήμ. 709, 710, 2500/2010). Περαιτέρω, για την κρινόμενη έφεση, που έχει κατατεθεί εμπροθέσμως και κατά τα λοιπά νομοτύπως, έχει καταβληθεί παράβολο ποσού 1.530,00 ευρώ (με τα ειδικά γραμμάτια 3730472, 3730473, 3730474 και το 16111/14.10.2010 διπλότυπο σειράς ΣΤ), που αντιστοιχεί στην νόμιμη προκαταβολή αντί του συνολικού παραβόλου των 1.756 ευρώ, όπως προβλέπεται από τις διατάξεις των παρ. 1, 3 και 4 του άρθρου 56 του Οργανισμού του Ελεγκτικού Συνεδρίου (όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του από το άρθρο 57 παρ.3 του ν. 3659/2008 και εφαρμόζεται στις εκκρεμείς δίκες βλ. και Αποφ. IV Τμήμ. 956/2009, 631/2010). Αντίθετα, η κρινόμενη έφεση είναι αόριστη και ως εκ τούτου ανεπίδεκτη δικαστικής εκτίμησης και πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη κατά το μέρος της που ζητείται η ακύρωση κάθε πράξης ή παράλειψης, συναφούς προς την προσβαλλόμενη (άρθρο 53 του π.δ. 1225/1981, βλ. ενδεικτικά Αποφ. IV Τμήμ. 2794/2009).
V. Με τους Κανονισμούς (ΕΟΚ) 3730/87 του Συμβουλίου της 10ης Δεκεμβρίου 1987 και 3149/92 της Επιτροπής της 29ης Οκτωβρίου 1992 καθορίζονται οι γενικοί κανόνες για την παροχή τροφίμων από τα αποθέματα παρέμβασης σε ορισμένους οργανισμούς με σκοπό τη διανομή τους στα πιο άπορα άτομα της Κοινότητας. Περαιτέρω, με την 48485/3.2.2002 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Γεωργίας «Δωρεάν διανομή ρυζιού παρέμβασης στους απόρους της χώρας – Πρόγραμμα ΕΕ 2002» (ΦΕΚ Β΄, 886) ρυθμίζονται οι λεπτομέρειες και θεσπίζονται μέτρα εφαρμογής αναφορικά με τη διαδικασία του έργου της δωρεάν διανομής ρυζιού (λευκασμένου ή parboiled) σε απόρους δικαιούχους, σε εκτέλεση της Ε(2001) 2874/19.10.2001 Απόφασης της Επιτροπής, με την οποία εγκρίθηκε η έξοδος από τις αποθήκες παρέμβασης 15.000 τόνων αναποφλοίωτου ρυζιού με σκοπό τη δωρεάν διανομή του. Ειδικότερα στο άρθρο 4 αυτής ορίζεται ότι : «1. Ο ανάδοχος θα παραλάβει αναποφλοίωτο ρύζι (paddy) από τους αποθηκευτικούς χώρους της παρέμβασης …και έναντι αυτού και μετά την επεξεργασία του, θα παραδώσει στους δικαιούχους επεξεργασμένο τυποποιημένο ρύζι, Λευκασμένο ή Parboiled, ποσότητας ίσης με την αναφερόμενη στην προσφορά του, με ποιοτικά χαρακτηριστικά σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη διακήρυξη, συσκευασμένο σε σάκους των οποίων το καθαρό βάρος, οι σημάνσεις και τεχνικές προδιαγραφές υλικών συσκευασίας ορίζονται από τη Διακήρυξη. 2. Ο ανάδοχος παραλαμβάνει ρύζι του οποίου τα ποιοτικά χαρακτηριστικά δεν υπολείπονται των ελαχίστων που προβλέπουν οι κοινοτικοί κανονισμοί για την παρέμβαση …3. Η παραλαβή του αναποφλοίωτου ρυζιού (paddy) από τις αποθήκες παρέμβασης διενεργείται παρουσία τριμελούς επιτροπής παράδοσης …5. Το διανεμητέο σε δικαιούχους έτοιμο προϊόν (τυποποιημένο, βρώσιμο ρύζι) με ποιοτικά χαρακτηριστικά και προδιαγραφές σύμφωνα με τις διατάξεις της κειμένης κοινοτικής νομοθεσίας, οφείλει να πληροί τους όρους και τις προϋποθέσεις, κατάταξής του ως ρύζι ανώτερης ποιότητας όπως αυτοί προβλέπονται από τις διατάξεις της κείμενης εθνικής νομοθεσίας και της Διακήρυξης, χωρίς κανενός είδους ποιοτική ανάμειξη …». Στο άρθρο 8 με τον τίτλο «έλεγχοι επεξεργασμένου – τυποποιημένου προϊόντος» ορίζεται ότι: «1. Έλεγχος στον τόπο της επεξεργασίας συσκευασίας του προϊόντος (Α΄ Έλεγχος) διενεργείται από τριμελή επιτροπή … Έργο της τριμελούς επιτροπής είναι ο έλεγχος, της ποσότητας και της ποιότητας του προϊόντος ανά συσκευασία, των υλικών συσκευασίας αλλά και της σήμανσης σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις της παρούσας, της Διακήρυξης και της Σύμβασης. Το προϊόν πρέπει να είναι κατάλληλα διευθετημένο και αποθηκευμένο, ώστε να είναι δυνατή η απρόσκοπτη πρόσβαση σε αυτό και η ευχερής και αντιπροσωπευτική δειγματοληψία του καθώς και το μαρκάρισμά του …2. Έλεγχος στον τόπο παράδοσης του προϊόντος στους δικαιούχους (Β΄ Έλεγχος). Διενεργείται από τριμελή επιτροπή που συγκροτείται σε κάθε νομό … Η ως άνω επιτροπή, με την άφιξη του φορτηγού στον νομό, διενεργεί ελέγχους σχετικά με την σφράγιση του φορτίου, την ποσότητα, τη σήμανση, τη συσκευασία, αλλά και οπτικό μακροσκοπικό έλεγχο του προς διανομή προϊόντος και συντάσσει πρακτικό σύμφωνα με το υπόδειγμα 5. Διαπίστωση παρατυπιών της παρ.4 του άρθρου. 11 της παρούσας απόφασης επισύρουν, αφενός την αντικατάσταση του προϊόντος, αφετέρου καταγράφονται στο πρωτόκολλο παράδοσης παραλαβής …Σε ότι αφορά τον έλεγχο της ποιότητας του προς διανομή προϊόντος διενεργούνται, δειγματοληπτικοί έλεγχοι 5% επί της συνολικής ποσότητας που παραδίδεται στον Νομό, με δειγματοληψίες από την τριμελή επιτροπή …3. Έλεγχος ως προς την ορθότητα της διανομής του προϊόντος στους τελικούς αποδέκτες κατά κατηγορία δικαιούχων πραγματοποιείται στον τόπο παράδοσης, από την αρμόδια Δ/νση Αγροτικής Ανάπτυξης δια της διενέργειας δειγματοληπτικών ελέγχων από την τριμελή Επιτροπή β` Ελέγχου που συγκροτείται σε επίπεδο νομού, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου, επί του 5% της παραδοθείσας ποσότητας. Σε περίπτωση διαπίστωσης παρατυπιών, αυτές αντιμετωπίζονται κατά την κρίση της τριμελούς Επιτροπής, σύμφωνα με τους όρους και προϋποθέσεις του αρθ. 11 της παρούσης …». Και στο άρθρο 11 ορίζεται ότι : «Διαπίστωση ελλείψεων, παραλείψεων και παρατυπιών κατά τη διαδικασία υλοποίησης του έργου της Δωρεάν Διανομής, όπως αυτή ορίζεται από τις διατάξεις της κειμένης Κοινοτικής και Εθνικής Νομοθεσία επισύρουν την κατά περίπτωση επιβολή κυρώσεων ως ακολούθως: Ι. Στον ανάδοχο 1. Σε περίπτωση κατά την οποία ο ανάδοχος κληθεί και δεν προσέλθει για την υπογραφή της σύμβασης ή την κατάθεση της εγγύησης καλής εκτέλεσης του έργου, ή δεν εκτελέσει το ανατιθέμενο έργο, κηρύσσεται υποχρεωτικά έκπτωτος από την κατακύρωση ή ανάθεση του έργου στο όνομά του και από κάθε δικαίωμα που απορρέει από αυτή. Στον ανάδοχο που κηρύσσεται έκπτωτος από την κατακύρωση επιβάλλονται, αθροιστικά ή διαζευκτικά, οι προβλεπόμενες από τις διατάξεις του άρθρου 34 του Π.Δ. 394/96 κυρώσεις. 2. Σε περίπτωση μη ολοκληρώσεως με υπαιτιότητα του αναδόχου των εργασιών της δωρεάν διανομής, στις προβλεπόμενες ημερομηνίες, η Δ/νση ΔΗΛΙΖΩ του ΟΠΕΚΕΠΕ θα προχωρήσει σε κατάπτωση της εγγύησης καλής εκτέλεσης, (ίσης με το διπλάσιο της αξίας που αναλογεί στην αξία της ποσότητας του προϊόντος που δεν παρελήφθη ή δεν διενεμήθη εγκαίρως. 3. Σε περίπτωση διαπίστωσης από ελέγχους στον τόπο επεξεργασίας συσκευασίας αποθήκευσης και φόρτωσης του προϊόντος ότι: α) Η προς δειγματισμό παρτίδα δεν είναι, από άποψη τήρησης των κανόνων υγιεινής, κατάλληλα διευθετημένη και αποθηκευμένη. Ο ανάδοχος υποχρεούται να την αντικαταστήσει αμέσως με άλλη σύμφωνη με την παρούσα απόφαση. Καταπίπτει ποσοστό της εγγύησης του αναδόχου ίσο με το ποσοστό που αντιπροσωπεύει η προς δειγματισμό παρτίδα στη συνολική ποσότητα που υποχρεούται να διανείμει β) Η δειγματισθείσα παρτίδα παρουσιάζει με βάση τα αποτελέσματα ανάλυσης ποιοτική απόκλιση: Ο ανάδοχος υποχρεούται να αντικαταστήσει όλη την παρτίδα. Καταπίπτει ποσοστό της εγγύησης του αναδόχου ίσο με το ποσοστό που αντιπροσωπεύει η δειγματισθείσα παρτίδα στη συνολική ποσότητα που υποχρεούται να διανείμει γ) Η δειγματισθείσα παρτίδα παρουσιάζει ανάμειξη ρυζιού ανώτερης με κατώτερη ποιότητα, πέραν των αποδεκτών από τη νομοθεσία ορίων: Απορρίπτεται όλη η παρτίδα από την οποία ελήφθη το δείγμα. Ο ανάδοχος υποχρεούται να αντικαταστήσει όλη την παρτίδα. Καταπίπτει ποσοστό της εγγύησης του αναδόχου ίσο με το διπλάσιο του ποσοστού που αντιπροσωπεύει η ποσότητα της δειγματισθείσας παρτίδας στην συνολική ποσότητα που υποχρεούται να διανείμει Το ίδιο ισχύει και για την περίπτωση ανάμειξης ρυζιού με τα προβλεπόμενα από τη διακήρυξη ποιοτικά χαρακτηριστικά με άλλο υποβαθμισμένης ποιότητας. δ) Παρατηρούνται παρατυπίες στη συσκευασία και σήμανση: Οι προβληματικοί σάκοι αντικαθίστανται άμεσα. Καταπίπτει ποσοστό της εγγύησης του αναδόχου ίσο με το ήμισυ του ποσοστού που αντιπροσωπεύει η απορριφθείσα ποσότητα στη συνολική ποσότητα που υποχρεούται να διανείμει …».
VI. Στην κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας, Οικονομικών και Γεωργίας 155007/11.2.2000 «Καθορισμός διαδικασιών και δικαιολογητικών σχετικά με την οργάνωση της αγοραστικής παρέμβασης στον τομέα ρυζιού εμπορικής περιόδου 1999-2000» (ΦΕΚ Β΄ 152), στο άρθρο 14 με τίτλο «κυρώσεις» ορίζεται ότι: «2. …Η διαπίστωση τυχόν ποσοτικών ελλειμμάτων και ποιοτικά υποβαθμισμένων ποσοτήτων επιφέρει ποινές ίσες με τα οριζόμενα στην παρούσα, τους Καν. 3597/90 και 3492/90 και την σχετική σύμβαση οι οποίες επιβάλλονται στον φορέα Παρέμβασης και εισπράττονται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παραγρ. 1 του παρόντος άρθρου, στο άρθρο 28 του Ν. 2520/97 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει …4. Οι ποινές που ορίζονται στην παρούσα απόφαση εισπράττονται υπέρ Τακτικού Προϋπολογισμού και κατατίθενται στον τρέχοντα ταμειακό λογαριασμό του Δανείου Αγοραστικής Παρέμβασης μειώνοντας το τυχόν άνοιγμα αυτού». Περαιτέρω, στο ν. 2520/97 «Μέτρα για τους νέους αγρότες, σύσταση Οργανισμού Γεωργικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Απασχόλησης και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α΄ 173), στο άρθρο 28, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 2 του Ν.2732/1999 (ΦΕΚ Α΄ 154) και τροποποιήθηκε με το άρθρο 23 του ν. 2945/2001, ορίζεται ότι: «1. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί παράνομη ή αχρεώστητη καταβολή, λόγω μη τηρήσεως κοινοτικών ή εθνικών διατάξεων, σε βάρος του Ειδικού Λογαριασμού Εγγυήσεων Γεωργικών Προϊόντων (Ε.Λ.Ε.ΓΕ.Π.), η αρμόδια Διεύθυνση της Γενικής Διευθύνσεως Διαχειρίσεως Αγορών Γεωργικών Προϊόντων (ΓΕ.ΔΙ.Δ.Α.ΓΕ.Π.) του Υπουργείου Γεωργίας ή του Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε.) από την κατά την παράγραφο 1 του άρθρου 28 του ν.2637/1998 (ΦΕΚ 200 Α`) έναρξη λειτουργίας του: α) Καλεί με έγγραφη πρόσκληση τον ενδιαφερόμενο να διατυπώσει …τις έγγραφες παρατηρήσεις του και να προσκομίσει συμπληρωματικά στοιχεία …β) Συντάσσει μέσα σε προθεσμία δυο (2) μηνών έκθεση ελέγχου για τη νομιμότητα ή μη της πληρωμής … Εφόσον, βάσει του περιεχομένου της εκθέσεως ελέγχου, συντρέχει περίπτωση αδικαιολόγητης πληρωμής, ο Υπουργός Γεωργίας εκδίδει απόφαση με την οποία διατάσσεται η επιστροφή από τον εισπράξαντα των αδικαιολογήτως καταβληθέντων ποσών προσαυξημένων με τους προβλεπόμενους τόκους. Σε περίπτωση που από την εθνική ή κοινοτική νομοθεσία προβλέπεται και επιβολή διοικητικών κυρώσεων, εκδίδει σχετική απόφαση ανεξάρτητη της προηγουμένης. Τα ποσά που έχουν καταβληθεί αδικαιολογήτως επιστρέφονται εντόκως, με επιτόκιο ίσο προς το μισό του επιτοκίου των έντοκων γραμματίων του Δημοσίου ετήσιας διάρκειας το οποίο ισχύει όταν εκδίδεται η απόφαση για την επιστροφή. Οι τόκοι υπολογίζονται από την επομένη της επίδοσης της κατά την περίπτωση α` πρόσκλησης, αν όμως αποδεικνύεται ότι ο υπόχρεος γνωρίζει τον παράνομο χαρακτήρα της καταβολής των πιο πάνω ποσών, οι τόκοι υπολογίζονται από την ημέρα που εισπράχθηκαν τα ποσά, τα οποία έχουν καταβληθεί αδικαιολογήτως. Οι διατάξεις του προηγούμενου εδαφίου εφαρμόζονται, εφόσον δεν προβλέπουν διαφορετικά διατάξεις κοινοτικών κανονισμών. 2. Οι βάσει της προηγούμενης διαδικασίας εκδιδόμενες αποφάσεις του Υπουργού Γεωργίας αποτελούν νόμιμο τίτλο εισπράξεως… 3. Μετά την επίδοση της απόφασης ο υπόχρεος οφείλει να καταθέσει, μέσα στην προθεσμία που έχει ταχθεί, το ποσό που αναγράφεται στην απόφαση σε οποιοδήποτε υποκατάστημα της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδος στον τηρούμενο υπέρ του Ε.Λ.Ε.ΓΕ.Π. λογαριασμό και να προσκομίσει αμέσως το παραστατικό της καταθέσεως στην αρμόδια Διεύθυνση. Σε περίπτωση μη καταβολής του απαιτούμενου ποσού, αυτό βεβαιώνεται στην αρμόδια για τη φορολογία εισοδήματος Δ.Ο.Υ. του υποχρέου, εισπράττεται κατά τις διατάξεις περί εισπράξεως δημοσίων εσόδων και αποδίδεται στον Ειδικό Λογαριασμό Εγγυήσεων Γεωργικών Προϊόντων. Το ποσό που βεβαιώνεται περιλαμβάνει και τόκους, κατά τα οριζόμενα στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου …7. Σε περιπτώσεις, οι οποίες προκαλούν δαπάνη σε βάρος του Ε.Λ.Ε.ΓΕ.Π. και αναφέρονται σε συμβάσεις που έχουν καταρτισθεί μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και ιδιωτών και αφορούν εφαρμογή πολιτικών επί των κοινοτικών αποθεμάτων γεωργικών προϊόντων στην Ελλάδα, προερχομένων από την άσκηση παρεμβάσεων … ακολουθείται η διαδικασία, η οποία προβλέπεται από τις υπουργικές αποφάσεις που καθορίζουν τη διαδικασία αναθέσεως του έργου, τις σχετικές διακηρύξεις και τις καταρτισθείσες συμβάσεις».
VII. Στην προκειμένη υπόθεση, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα ακόλουθα:
Α. Με τις 190061/21.7.2000 και 5851/8.9.2000 αποφάσεις του Υπουργού Γεωργίας κατακυρώθηκε, μεταξύ άλλων, και στην εκκαλούσα εταιρεία, η οποία δραστηριοποιείται στην επεξεργασία και εμπορία ρυζιού, το αποτέλεσμα του κλειστού διαγωνισμού για την ανάδειξη φορέων αγοραστικής παρέμβασης στον τομέα του ρυζιού, εμπορικής περιόδου 1999 -2000. Ειδικότερα, με την από 14.9.2000 συναφθείσα σύμβαση συμφωνήθηκε να χρησιμοποιηθούν δέκα κυψέλες (SILOS) του αποθηκευτικού συγκροτήματος της εταιρείας στη Σίνδο Θεσσαλονίκης (και συγκεκριμένα οι κυψέλες με Νο 11-12-13-14-15-16-17-18 και 19, με κενή την κυψέλη Νο 20), χωρητικότητας 11.250 ΜΤ και καθορίστηκε η αμοιβή της αναδόχου (σε κατ΄ αποκοπή ποσά ανά τόνο, ως προς τις δαπάνες εισόδου, εξόδου και αποθήκευσης/μήνα). Στο πλαίσιο της εν λόγω σύμβασης η εκκαλούσα, ως φορέας της παρέμβασης, όφειλε «να εξασφαλίζει τη φύλαξη, ασφαλή αποθήκευση και καλή συντήρηση του προϊόντος που θα παραλάμβανε, λαμβάνοντας όλα τα απαραίτητα μέτρα για να αποφευχθούν αλλοιώσεις, φθορές, υποβαθμίσεις ή καταστροφή του προϊόντος, του οποίου φέρει ακέραια την ευθύνη» (άρθρο 2 παρ. 1), και «να λαμβάνει με πλήρη ευθύνη της ό,τι αφορά την ποιότητα και την ποσότητα κάθε παρτίδας προσφερομένου προϊόντος. Τα όρια ανοχής των ποσοτικών απωλειών καθορίζονται σύμφωνα με τον Καν. 147/91 …Αποκλίσεις πέρα των ανωτέρω ορίων δεν δικαιολογούνται και θα καταλογίζονται σε βάρος του φορέα σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον Καν. της ΕΕ 3597/90 όπως τροποποιήθηκε με τον Καν. της ΕΕ 2148/96»(άρθρο 7). Σε εκτέλεση της σύμβασης αυτής, η εκκαλούσα παρέλαβε και αποθήκευσε, σύμφωνα με την 12/13974/13.11.2000 βεβαίωση της Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Θεσσαλονίκης, 7.723.920 κιλά αναποφλοίωτου ρυζιού συγκομιδής 1999, ποσότητα η οποία ακολούθως αναπροσαρμόστηκε σε 7.721.460 κιλά. Όπως προκύπτει δε, από τα 29227/ 29.3.2006 και 67538/13.7.2006 έγγραφα του ΟΠΕΚΕΠΕ προς την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF), το 36364/7.4.2006 έγγραφο του ΟΠΕΚΕΠΕ προς τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Θεσσαλονίκης, τα προσκομιζόμενα πρωτόκολλα παραλαβής, καθώς και τα 36268/7.4.2006 και 53065/1.6.2006 έγγραφα του ΟΠΕΚΕΠΕ προς την εκκαλούσα, το προϊόν που είχε αποθεματοποιηθεί στις αποθήκες της εκκαλούσας διατέθηκε ως ακολούθως: α) Στο πλαίσιο εκτέλεσης του Κανονισμού 87/2006 «για το άνοιγμα διαρκούς δημοπρασίας για τη μεταπώληση στην εσωτερική αγορά ρυζιού paddy που κατέχεται από τον ελληνικό οργανισμό παρέμβασης» πωλήθηκαν κατόπιν διαγωνισμού (διακήρυξη 30624/25.1.2006, κατακύρωση με 20058/7.2.2006 απόφαση ΟΠΕΚΕΠΕ) 2.721.460 κιλά ρυζιού στην εκκαλούσα. Κατά την παράδοση του προϊόντος από το αποθεματοποιημένο ρύζι των κυψελών Νο 12 και 16, κατόπιν ζύγισης και δειγματοληψίας, κατά το διάστημα από 27.2.2006 έως 12.4.2006, διαπιστώθηκε έλλειμμα στην αποθηκευμένη ποσότητα 140.520 κιλών ρυζιού, από τα οποία κρίθηκε αδικαιολόγητη η έλλειψη ποσότητας 131.820 κιλών, η αξία της οποίας υπολογίστηκε (πλέον των αναλογουσών προσαυξήσεων) στο ποσόν των 22.630,23 ευρώ. Με το 36268/7.4.2006 έγγραφο του ΟΠΕΚΕΠΕ κλήθηκε η εταιρεία να εκθέσει τις απόψεις της για το διαπιστωθέν έλλειμμα ή να καταθέσει το παραπάνω ποσό σε λογαριασμό του ΟΠΕΚΕΠΕ. β) Στις 16.12.2005 αποφασίστηκε να διατεθούν 5.000.000 κιλά ρυζιού για την εκτέλεση του έργου της δωρεάν διανομής ρυζιού στη Λιθουανία, ανάδοχος του οποίου αναδείχτηκε η εκκαλούσα. Κατά την παράδοση του προϊόντος, που διενεργήθηκε από 10.4.2006 έως 19.5.2006, από τις κυψέλες 11, 13, 14, 17, 18 και 20, διαπιστώθηκε έλλειμμα στην αποθηκευμένη ποσότητα 25.260 κιλών ρυζιού, από τα οποία κρίθηκε αδικαιολόγητη η έλλειψη ποσότητας 6.982 κιλών, η αξία της οποίας υπολογίστηκε (πλέον των αναλογουσών προσαυξήσεων) στο ποσόν των 1.198,63 ευρώ. Με το 53065/1.6.2006 έγγραφο του ΟΠΕΚΕΠΕ κλήθηκε η εταιρεία να εκθέσει τις απόψεις της για το διαπιστωθέν έλλειμμα ή να καταθέσει το παραπάνω ποσό σε λογαριασμό του ΟΠΕΚΕΠΕ. Τα ποσά αυτά, κατά τους ισχυρισμούς της εκκαλούσας, στους οποίους δεν αντιλέγει το εφεσίβλητο, αφαιρέθηκαν από την αμοιβή της εταιρείας, κατά την τελική εκκαθάριση, όπως αποδεικνύεται από το 70403/ 19.7.2006 έγγραφο του ΟΠΕΚΕΠΕ, από το οποίο προκύπτει ότι επιστράφηκε στο σύνολό της η εγγυητική επιστολή καλής εκτέλεσης. Εξάλλου, με την 25134/2009 απόφαση του Γ΄ Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Θεσσαλονίκης κηρύχθηκαν αθώοι οι εκπρόσωποι της εταιρείας … για τα συναφή ποινικά αδικήματα (παράνομη ιδιοποίηση ξένου κινητού πράγματος, αχρεώστητη είσπραξη αποθηκεύτρων).
Το 2005, και ενώ η ως άνω σύμβαση ήταν σε εξέλιξη η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) πραγματοποίησε έρευνες, προκειμένου να ερευνήσει καταγγελίες σε βάρος της εκκαλούσας σχετικά με παρατυπίες στην εκτέλεση του έργου της αποθεματοποίησης (καταγγελίες για αφαίρεση, πώληση, αντικατάσταση προϊόντος). Για το σκοπό αυτό, προέβη σε επιτόπιους ελέγχους στους αποθηκευτικούς χώρους της εκκαλούσας (στις 8.2.2005, 24.5.2005 και 13.9.2005) με τη συνδρομή των εθνικών αρχών (Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ΟΠΕΚΕΠΕ, ΣΔΟΕ κλπ). Ειδικότερα, η OLAF υπολόγισε το βάρος της ποσότητας του αποθηκευμένου προϊόντος με τη μέθοδο της ογκομέτρησης, διαπίστωσε έλλειψη ποσότητας προϊόντος, που κατά τους ως άνω διαδοχικούς ελέγχους υπολογίστηκε σε 903 τόνους, 976,629 τόνους και 961,117 τόνους αντιστοίχως, ενώ προέβη σε ποιοτικούς ελέγχους αυτού με τη συνδρομή του Σταθμού Ελέγχου και Τυποποίησης Δημητριακών Θεσσαλονίκης, καθώς και σε λογιστικό έλεγχο των βιβλίων αποθήκης της εταιρείας. Ακολούθως, με το D/05501/ 3.7.2007 έγγραφό της, η OLAF ενημέρωσε τις ελληνικές αρχές (Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών, Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και ΟΠΕΚΕΠΕ) ότι κατά τον έλεγχό της διαπίστωσε τις ακόλουθες παρατυπίες κατά την εκτέλεση της σύμβαση αποθεματοποίησης από την εκκαλούσα. Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε ότι «900 τόνοι ρυζιού εσοδείας 1999 απομακρύνθηκαν παράτυπα από τους αποθηκευτικούς χώρους» εκτιμήθηκε δε ότι η δημοσιονομική επίπτωση των παρατυπιών για την εκκαλούσα ανέρχεται σε 161.136 ευρώ. Το τελικό κείμενο της έκθεσης διαβιβάστηκε στον ΟΠΕΚΕΠΕ με τα D/06225/25.7.2007 (τελική έκθεση), D/06705/10.8.2007 (Παραρτήματα) και D/08549/16.10.2007 (ελληνική εκδοχή της τελικής έκθεσης) έγγραφα της OLΑF. Στην τελική έκθεση αναφέρονται, μεταξύ άλλων τα ακόλουθα: α) Η διαφορά στην ποσότητα αποθεματοποίησης διαπιστώθηκε με τη διενέργεια τριών διαδοχικών ποσοτικών ελέγχων, οι μετρήσεις των οποίων έδειξαν ότι υπήρξε απώλεια 900 – 950 τόνων ρυζιού. Η αξία των 900 τόνων, σε τιμές παρέμβασης 2000, ανέρχονται σε 135.000 ευρώ και τα έξοδα αποθεματοποίησης μεταξύ Φεβρουαρίου και Δεκεμβρίου 2005/ Φεβρουαρίου 2006 (ημερομηνίες της δηλωθείσας εξαγωγής από την αποθήκη σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) 1819/2005 και τον κανονισμό (ΕΚ) 87/2006 αντιστοίχως, ανέρχονται σε 26.136 ευρώ κατ’ ελάχιστον (σύνολο 161.136 ευρώ). Και β) από το συνδυασμό των ποιοτικών ελέγχων (με τους οποίους υπολογίστηκε η ηλικία του αποθηκευμένου ρυζιού, με δείκτη την αύξηση του φαιοκίτρινου χρώματός του) και του λογιστικού ελέγχου στα βιβλία της αποθήκης της εταιρείας, η OLAF κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ανάδοχος εταιρεία, κατά την τριετία 2003 – 2005 έκανε παράνομη χρήση του ρυζιού παρέμβασης, πιθανώς για τους δικούς της εμπορικούς σκοπούς. Με το 97849/17.7.2007 έγγραφο της Προϊσταμένης Διεύθυνσης Αγροτικών Ενισχύσεων του ΟΠΕΚΕΠΕ, που φέρεται ότι κοινοποιήθηκε στην ήδη εκκαλούσα εταιρεία την 1.8.2007, ενημερώθηκε η τελευταία για τα αποτελέσματα του ελέγχου και κλήθηκε να υποβάλλει τις απόψεις της, εντός 20 ημερών, κατά τις διατάξεις του άρθρου 28 του ν. 2520/1997. Σε εκτέλεση αυτού, η εκκαλούσα υπέβαλε το από 13.8.2007 υπόμνημά της (αρ. πρωτ. ΟΠΕΚΕΠΕ 112131/17.8.2007), με το οποίο αρνήθηκε την ορθότητα των αποτελεσμάτων του ελέγχου. Με την 164947/ 12.11.2007 εισηγητική έκθεση, ο ΟΠΕΚΕΠΕ, αφού έλαβε υπόψη του τις απόψεις της εταιρείας και τα πορίσματα του ελέγχου, εισηγήθηκε τον καταλογισμό της εκκαλούσας με το ποσό που αντιστοιχεί στα ανωτέρω ελλείμματα, και βάσει αυτής εκδόθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση. Εξάλλου, σύμφωνα με την από 13.3.2009 πορισματική αναφορά, την οποία συνέταξαν οι υπάλληλοι της Επιχειρησιακής Διεύθυνσης Ειδικών Υποθέσεων Θεσσαλονίκης της Υπηρεσίας Ειδικών Ελέγχων, …, σε εκτέλεση της ΒΜ Δ07/9866/23.1.2008 παραγγελίας του Εισαγγελέα Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης, α) η εκτίμηση της OLAF για έλλειμμα τουλάχιστον 900 τόνων περίπου βασίστηκε στη μέθοδο της ογκομέτρησης, η οποία όμως, δεν οδηγεί σε ασφαλή συμπεράσματα ως προς το ακριβές βάρος του αποθεματοποιημένου προϊόντος. Αναφέρεται ως παράδειγμα η έκτακτη ογκομέτρηση της κυψέλης 15 της εκκαλούσας, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 8.4.2003, οπότε το διαπιστωθέν βάρος αυτής υπολογίσθηκε σε 910,679 τόνους με απόκλιση 11,79%. Κατά τη ζύγιση όμως, του περιεχομένου της ίδιας κυψέλης, που πραγματοποιήθηκε από 8.4.2003 έως 14.4.2003, βρέθηκε ότι το καθαρό βάρος του αποθεματοποιημένου προϊόντος ήταν 1.060,78 τόνοι, με απόκλιση 0,23%. β) Οι διακυμάνσεις ως προς την τιμή του ήλεκτρου κατά τους ποιοτικούς ελέγχους, που κατά τα ανωτέρω διενεργήθηκαν, ενόψει της επιλεγείσας μεθόδου δειγματοληψίας, δεν μπορούν να οδηγήσουν σε ασφαλή συμπεράσματα και συνεπώς δεν αποδεικνύουν μετά βεβαιότητας εάν έλαβε χώρα ή όχι αντικατάσταση του προϊόντος. γ)Ο λογιστικός έλεγχος που πραγματοποιήθηκε κατά τα έτη 2003 και 2004 δεν οδηγεί σε ασφαλή συμπεράσματα ως προς την πιθανή χρησιμοποίηση του ρυζιού για ιδιωτικούς σκοπούς της εκκαλούσας και ιδιαίτερα ως προ την ακριβή ποσότητα ρυζιού, που πιθανώς χρησιμοποιήθηκε. Ειδικότερα, για το έτος 2003 η OLAF «με εκ παραδρομής μη ορθούς υπολογισμούς» διαπίστωσε έλλειμμα αποθήκης 554,129 κιλά, σύμφωνα δε, με τους υπολογισμούς της Υπηρεσίας Ειδικών Ελέγχων Μακεδονίας διαπιστώθηκε πλεόνασμα 9.914 κιλά, ενώ σύμφωνα με τους υπολογισμούς της εκκαλούσας, με τους οποίους συμφωνεί και η Επιχειρησιακή Διεύθυνση Ειδικών Υποθέσεων Θεσσαλονίκης, υπάρχει έλλειμμα 52.255 κιλών ακατέργαστου ρυζιού . Για το έτος 2004 η OLAF διαπίστωσε πλεόνασμα αποθήκης 582.971 κιλών, σύμφωνα δε με υπολογισμούς της Υπηρεσίας Ειδικών Ελέγχων Μακεδονίας διαπιστώθηκε πλεόνασμα 442.472 κιλών, ενώ σύμφωνα με τους υπολογισμούς της εκκαλούσας, με τους οποίους συμφωνεί και η Επιχειρησιακή Διεύθυνση Ειδικών Υποθέσεων Θεσσαλονίκης, υπάρχει έλλειμμα 207.161 κιλών. Σε κάθε περίπτωση όμως, όλα τα ανωτέρω «δεν ασκούν καμία επίδραση στο αδιαμφισβήτητο γεγονός του πραγματικού ελλείμματος των 165,78 τόνων , που προέκυψε κατά την έξοδο του προϊόντος». δ) Με την ολοκλήρωση του προγράμματος το Μάρτιο 2006 και την έξοδο του προϊόντος από την αποθήκη παρέμβασης πραγματοποιήθηκε ζύγιση, οπότε διαπιστώθηκε έλλειμμα 140,52 τόνων, από τους οποίους με βάση τον Κανονισμό 147/91 δικαιολογείται έλλειμμα 8,7 τόνων, και το μη δικαιολογημένο έλλειμμα ανέρχεται σε 131,82 τόνους, ενώ κατά την έξοδο του προϊόντος τον Μάιο 2006 διαπιστώθηκε έλλειμμα 20,9 τόνων, από τους οποίους με βάση τον προμνησθέντα Κανονισμό δεν δικαιολογείται έλλειμμα 6,982 τόνων.
Β. Με την 56955/12.8.2003 απόφαση του Υπουργού Γεωργίας κατακυρώθηκε στην εκκαλούσα εταιρεία το αποτέλεσμα του κλειστού διαγωνισμού «για την ανάδειξη φορέα υλοποίησης του κοινοτικού προγράμματος 2002, δωρεάν διανομής προβρασμένου (parboiled) ρυζιού», ποσότητας 7.500.000 κιλών από το απόθεμα που βρισκόταν αποθηκευμένο στις αποθήκες της εταιρείας … AE (σε εκτέλεση της 2874/19.10.2001 απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της ΚΥΑ 48485/3.7.2002 και της 51850/29.8.2002 διακήρυξης). Ειδικότερα, με την από 26.9.2003 συναφθείσα σύμβαση, η εταιρεία … ανέλαβε την υλοποίηση του έργου της επεξεργασίας, συσκευασίας, μεταφοράς και διανομής στους δικαιούχους άπορους της χώρας, έτοιμου προϊόντος 3.516 τόνων προβρασμένου ρυζιού, έναντι της ποσότητας των 7.500 τόνων αναποφλοίωτου ρυζιού που θα παραλάμβανε από τις αποθήκες του ΟΠΕΚΕΠΕ (άρθρο 1), από τους οποίους 1.220 τόνοι θα αποτελούσαν αμοιβή της αναδόχου (μη συμπεριλαμβανομένων των εξόδων μεταφοράς και φορτοεκφορτωτικών εξόδων, η πληρωμή των οποίων θα καταβαλλόταν σε χρήμα, βλ. άρθρο 10 παρ. 3). Στο άρθρο 4 ορίστηκε ότι το προς παράδοση έτοιμο προϊόν θα συσκευαστεί σε σάκους καθαρού βάρους 15 κιλών, στο άρθρο 6 ορίστηκε η διαδικασία και το αντικείμενο των ελέγχων του έτοιμου προϊόντος, κατά τις διαφορετικές φάσεις υλοποίησης του προγράμματος ενώ στο άρθρο 12 προβλέφθηκαν κυρώσεις σε βάρος του αναδόχου, σε περίπτωση που διαπιστωθούν πλημμέλειες κατά την εκτέλεση της σύμβασης. Ο χρόνος υλοποίησης του έργου της δωρεάν διανομής ορίστηκε στις 31.12.2003 (άρθρο 8), πλην όμως παρατάθηκε μέχρι τις 15.2.2004 με τις 66982/8.12.2003 και 69203/29.12.2003 αποφάσεις του Υπουργού Γεωργίας. Εξάλλου, με την τελευταία απόφαση ορίστηκε ότι η διανομή θα πραγματοποιηθεί σε δύο φάσεις, κατά την μεν πρώτη, με βάση τους συνημμένους πίνακες δικαιούχων και της οριζόμενους σε αυτούς ποσότητας, ενώ κατά την δεύτερη με βάση «πίνακες που μελλοντικώς θα προταθούν και θα δημοσιευτούν». Τελικά, όπως προκύπτει από τα προσκομιζόμενα πρωτόκολλα παράδοσης, η διανομή πραγματοποιήθηκε με μεγάλη καθυστέρηση σε δύο φάσεις. Συγκεκριμένα, στην πρώτη φάση του Προγράμματος και σε εκτέλεση της 69203//29.12.2003 υπουργικής απόφασης και κατά το διάστημα από 3.1.2004 μέχρι 15.2.2004 πραγματοποιήθηκε διανομή ποσότητας 1.044.079,25 τόνων ρυζιού, ενώ στη δεύτερη φάση και σε εκτέλεση των 44233/18.4.2005 και 55639/31.8.2005 υπουργικών αποφάσεων και κατά το διάστημα από 1.5.2005 έως 15.8.2005 πραγματοποιήθηκε η διανομή ποσότητας 2. 471,930 τόνων ρυζιού.
Το 2005, και ενόσω ήταν σε εξέλιξη η ως άνω σύμβαση, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) πραγματοποίησε έρευνες, προκειμένου να ερευνήσει καταγγελίες σε βάρος της εταιρείας σχετικά με παρατυπίες στο πρόγραμμα δωρεάν διανομής ρυζιού σε απόρους. Για το σκοπό αυτόν προέβη σε επιτόπιους ελέγχους στους αποθηκευτικούς χώρους της εταιρείας στις 8.2.2005, με τη συνδρομή των εθνικών αρχών (ΥΠ.Α.Α.Τ., ΟΠΕΚΕΠΕ, ΣΔΟΕ κ.λπ.). Με το D/05501/3.7.2007 έγγραφό της, η OLAF ενημέρωσε τις ελληνικές αρχές (Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών, Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και ΟΠΕΚΕΠΕ) ότι κατά τον έλεγχό της διαπίστωσε παρατυπίες όσον αφορά το πρόγραμμα δωρεάν διανομής τροφίμων έτους 2002. Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε ότι «το Φεβρουάριο 2005, δηλαδή 26 μήνες μετά την προβλεπόμενη από την κείμενη νομοθεσία προθεσμία, το μεγαλύτερο μέρος της προς διανομή ποσότητας ευρισκόταν ακόμη στους αποθηκευτικούς χώρους, ενώ 735 τόνοι του προς διανομή ρυζιού εξέλιπαν παντελώς», εκτιμήθηκε δε ότι η δημοσιονομική επίπτωση των παρατυπιών αυτών για την εκκαλούσα ανέρχεται σε 219.287 ευρώ, που αντιστοιχεί στους 735 τόνους ρυζιού που εξέλιπαν τελείως. Το τελικό κείμενο της έκθεσης διαβιβάστηκε στον ΟΠΕΚΕΠΕ με τα D/06225/25.7.2007 (τελική έκθεση), D/06705/10.8.2007 (Παραρτήματα) και D/08549/16.10.2007 (ελληνική εκδοχή της τελικής έκθεσης) έγγραφα της OLΑF. Στην τελική έκθεση αναφέρεται ότι κατά τον έλεγχο της εταιρείας ως αναδόχου του προγράμματος διανομής τροφίμων, διαπιστώθηκε ότι κατά το χρόνο του ελέγχου (8.2.2005), από το σύνολο των 3.516 τόνων ρυζιού, που η ανάδοχος όφειλε να διανείμει, είχαν διανεμηθεί μόνο 1.044 τόνοι, παρότι το πρόγραμμα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί από διετίας (μέχρι 31.10.2002). Παράλληλα, κατά την απογραφή βρέθηκαν μόνο 1.637 τόνοι προϊόντος έτοιμου για διανομή, ενώ η διαφορά των 735 τόνων δεν μπόρεσε να εντοπιστεί και η … δεν μπόρεσε να το αιτιολογήσει, κατά «συμβατική παράβαση των όρων του προγράμματος, αφού ανήκει στην ευθύνη του αποθηκευτή να καταχωρήσει, να αποθηκεύσει και να εντοπίσει τις κοινοτικές αποθηκευμένες ποσότητες», έστω και αν η εταιρεία «επέμενε …ότι οι ποσότητες που έλλειπαν ήταν στις αποθήκες είτε ως αναποφλοίωτο ρύζι …είτε στα διάφορα στάδια της κατεργασίας, αποθηκευμένα σε σιλός ή σε εμπορευματοκιβώτια και όχι σε σάκους των 15 κιλών κατεργασμένου ρυζιού, όπως απαιτεί το άρθρο 8 σημείο 1 …του ελληνικού υπουργικού διατάγματος 48485, της 3ης Ιουλίου 2002 …». Με το 97849/17.7.2007 έγγραφο της Προϊσταμένης Διεύθυνσης Αγροτικών Ενισχύσεων του ΟΠΕΚΕΠΕ, που φέρεται ότι κοινοποιήθηκε στην ήδη εκκαλούσα εταιρεία την 1.8.2007, ενημερώθηκε η τελευταία για τα αποτελέσματα του ελέγχου και κλήθηκε να υποβάλλει τις απόψεις της, εντός 20 ημερών, κατά τις διατάξεις του άρθρου 28 του ν. 2520/1997. Σε εκτέλεση αυτού, η εκκαλούσα υπέβαλε το από 13.8.2007 υπόμνημά της (αρ. πρωτ. ΟΠΕΚΕΠΕ 112131/17.8.2007), με το οποίο αρνήθηκε την ορθότητα των αποτελεσμάτων του ελέγχου. Με την 164947/12.11.2007 εισηγητική έκθεση, ο ΟΠΕΚΕΠΕ αφού έλαβε υπόψη του τις απόψεις της εταιρείας και τα πορίσματα του ελέγχου, εισηγήθηκε το καταλογισμό αυτής με το ποσό που αντιστοιχεί στο ανωτέρω έλλειμμα, και εκδόθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση. Εξάλλου, σύμφωνα με την από 13.3.2009 πορισματική αναφορά, την οποία συνέταξαν οι υπάλληλοι της Επιχειρησιακής Διεύθυνσης Ειδικών Υποθέσεων Θεσσαλονίκης της Υπηρεσίας Ειδικών Ελέγχων, …, σε εκτέλεση της ΒΜ Δ07/9866/23.1.2008 παραγγελίας του Εισαγγελέα Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης, προκύπτει ότι μετά από έκτακτο έλεγχο, ο οποίος διενεργήθηκε στις 28.9.2004 από επιτροπή που συστάθηκε με απόφαση του Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, καταμετρήθηκαν α) 1.377,82 τόνοι ετοίμου προϊόντος parboiled και β) 1.060 τόνοι έμφλοιου paddy parboiled, 1.314 τόνοι έμφλοιου paddy, ήτοι συνολικά 2.374 τόνοι, που αντιστοιχούν σε 1.329 τόνους ετοίμου προϊόντος. Με βάση τα αποτελέσματα του ελέγχου αυτού καταγράφηκε ποσότητα, που αντιστοιχεί σε 2.706,82 τόνους ετοίμου προϊόντος αντί των 2.472 τόνων που υπεχρεούτο η εκκαλούσα να έχει. Σύμφωνα με την προμνησθείσα πορισματική αναφορά η OLAF δεν έλαβε υπόψη της ποσότητα 1.160 τόνων ρυζιού, η οποία δεν ήταν συσκευασμένη, σύμφωνα με τους όρους της υπογραφείσας σύμβασης και συγκεκριμένα α) ποσότητα 450 τόνων επεξεργασμένου parboiled ρυζιού, συσκευασμένου σε σάκους των 1.000 κιλών έκαστος, περίπου και β) ποσότητα 710 τόνων επεξεργασμένου parboiled ρυζιού, αποθηκευμένου σε μεταλλικά σιλό. Επομένως, η συνολική ποσότητα του επεξεργασμένου ρυζιού, που βρισκόταν στους αποθηκευτικούς χώρους της εκκαλούσας εταιρείας, συμπεριλαμβανομένης και της ποσότητας που δεν ήταν συσκευασμένη, ήταν 2.797,40 τόνοι, που υπερκάλυπτε την ποσότητα, που η εταιρεία όφειλε να διανείμει εκπληρώνοντας έτσι πλήρως τις συμβατικές της υποχρεώσεις. Εξάλλου, σύμφωνα με την 1834/Φ.1512/15.11.2004 γνωμοδότηση του Γραφείου Κοινοτικού Δικαίου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, ενόψει της οφειλόμενης στη Διοίκηση μεγάλης καθυστέρησης στον προσδιορισμό των δικαιούχων, του γεγονότος ότι ήταν άγνωστος ο χρόνος που θα δινόταν η εντολή διανομής του υπολοίπου προϊόντος και ότι «το υπόλοιπο προϊόν, εάν ήδη εσυσκευάζετο, ενδεχομένως λόγω των διοικητικών καθυστερήσεων να απαιτούσε είτε αυξημένα έξοδα συντήρησης είτε να υπέκειται σε ποιοτική υποβάθμιση» «α) δεν αποτελεί παράβαση των συμβατικών υποχρεώσεων της αναδόχου εταιρείας το γεγονός ότι δεν ήταν συσκευασμένη όλη η προς παράδοση ποσότητα ρυζιού …γ) η διατήρηση του παραληφθέντος προϊόντος από τα κέντρα παρέμβασης στις αποθήκες της αναδόχου σε ημιεπεξεργασμένη μορφή (cargo) και όχι σε τελικά επεξεργασμένο προϊόν (λευκασμένο ή προβρασμένο ρύζι) θα μπορούσε, ενόψει της μη κοινοποίησης του τελικού πίνακα των δικαιούχων της δωρεάν διανομής να θεωρηθεί ως μη παραβατική μόνο εάν η δυναμικότητα της αναδόχου εταιρείας είναι τέτοια ώστε εάν της κοινοποιηθούν οι πίνακες των δικαιούχων σε εύλογο χρονικό διάστημα (π.χ. 10-20 ημερών) να μπορεί να μετατρέψει το ρύζι cargo σε λευκασμένο ή προβρασμένο και να το διανείμει στους δικαιούχους, κρίση και εκτίμηση όμως, καθαρά τεχνική που πρέπει να κάνει η αρμόδια υπηρεσία». Εξάλλου, με το 129/2007 βούλευμα το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Θεσσαλονίκης αποφάνθηκε να μη γίνει κατηγορία για υπεξαίρεση αντικειμένου, η συνολική αξία του οποίου υπερβαίνει το ποσό των 73.000 ευρώ, σε βάρος του εκπροσώπου της εκκαλούσας εταιρείας.
VII. Με τα δεδομένα αυτά ο καταλογισμός της εκκαλούσας : α) ως προς το κεφάλαιο αυτού, που αφορά τη δημόσια αποθεματοποίηση ρυζιού της περιόδου 1999-2000 παρίσταται μη νόμιμος, καθόσον τα διαπιστωθέντα ελλείμματα επί της συνολικής ποσότητας των 7.721.460 κιλών αναποφλοίωτου ρυζιού συγκομιδής 1999, η οποία εισκομίστηκε στις αποθήκες της εκκαλούσας εταιρείας, σε εκτέλεση της από 14.9.2000 σύμβασης, ανήλθαν μετά από ζύγιση, η οποία αποτελεί την πλέον αξιόπιστη μέθοδο υπολογισμού του βάρους του αποθεματοποιημένου προϊόντος, που πραγματοποιήθηκε κατά την έξοδο αυτού (προϊόντος), το Μάρτιο του 2006 σε 131.820 κιλά και το Μάιο του ίδιου έτους σε 6.982 κιλά. Η αξία των ελλειμμάτων αυτών πλέον των αναλογουσών προσαυξήσεων 22.630,23 και 1.198,63 ευρώ αντιστοίχως, αφαιρέθηκαν από την αμοιβή της εταιρείας κατά την τελική εκκαθάριση, οπότε και επιστράφηκε στο σύνολό της η εγγυητική επιστολή καλής εκτέλεσης. Η επιλεγείσα ογκομετρητική μέθοδος υπολογισμού του βάρους του αποθεματοποιημένου ρυζιού, με βάση την οποία υπολογίστηκαν τα ελλείμματα, η αξία των οποίων καταλογίστηκε με την προσβαλλόμενη πράξη, δεν είναι, όπως αποδείχτηκε ακριβής. Ήδη κατά την είσοδο του προϊόντος στην αποθεματοποίηση, όταν δηλ. δεν έχει ακόμα επέλθει συμπίεση του προϊόντος από καθίζηση, αναγνωρίζεται η δυνατότητα μεγάλης απόκλισης στα αποτελέσματα της ογκομετρητικής μεθόδου από τις πραγματικές ποσότητες (βλ. άρθρο 7 του Κανονισμού 708/98). β) Ως προς το κεφάλαιο αυτού, που αφορά τη διανομή ρυζιού σε απόρους παρίσταται μη νόμιμος, καθόσον, όπως καταδείχθηκε και στην προμνησθείσα πορισματική αναφορά της Επιχειρησιακής Διεύθυνσης Ειδικών Υποθέσεων Θεσσαλονίκης της Υπηρεσίας Ειδικών Ελέγχων, η συνολική ποσότητα του επεξεργασμένου ρυζιού, που βρισκόταν στους αποθηκευτικούς χώρους της εκκαλούσας εταιρείας, συμπεριλαμβανομένης και της ποσότητας που δεν ήταν συσκευασμένη, ήταν 2.797,40 τόνοι, που υπερκάλυπτε την ποσότητα, που η εταιρεία όφειλε να διανείμει. Ειδικότερα, ενόψει του ότι δεν υπάρχουν διατάξεις για το χρόνο κατά τον οποίο πρέπει το σύνολο της παραγγελίας να είναι έτοιμο, καθώς και ότι ως τελική ημερομηνία διανομής προβλέπεται η 31.10.2002 (ήτοι 3 ½ μόλις μήνες μετά την έκδοση της ΚΥΑ και 2½ μήνες μετά την κατακύρωση του προγράμματος στην ανάδοχο), συνάγεται ότι ο ανάδοχος οφείλει να έχει ολοκληρώσει την επεξεργασία και συσκευασία του συνολικού τελικού προϊόντος όσο το δυνατόν συντομότερα. Με βάση ωστόσο τα συναλλακτικά ήθη, δεν είναι δυνατόν να απαιτηθεί η εξολοκλήρου εκπλήρωση των συμβατικών υποχρεώσεών του αναδόχου και ακολούθως η (εξωσυμβατική) επιβάρυνσή του με το κόστος αποθήκευσης του συσκευασμένου προϊόντος και τον κίνδυνο καταστροφής ή αλλοίωσής του για αόριστο χρονικό διάστημα, μέχρις ότου η Διοίκηση προβεί στην απαιτούμενη από τις συνθήκες σύμπραξη (πρβλ. άρθρο 351 ΑΚ – υπερημερία δανειστή).
Κατ΄ ακολουθία των ανωτέρω η κρινόμενη έφεση πρέπει να γίνει δεκτή και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη πράξη, να επιστραφεί στην εκκαλούσα το κατατεθέν παράβολο (άρθρο 65 παρ. 2 π.δ/τος 774/1980) και κατ΄ εκτίμηση των περιστάσεων να απαλλαγεί το Δημόσιο από τα δικαστικά έξοδα (άρθρο 275 Κ.Δ.Δ. σε συνδυασμό με άρθρο 123 του Π.Δ/τος 1225/1981).
Για τους λόγους αυτούς
Απορρίπτει ό,τι κρίθηκε απορριπτέο.
Δέχεται την από 9.1.2008 έφεση της ετερόρρυθμης εταιρείας με την επωνυμία «….» κατά της 145ΕΜΠ/21.11.2007 απόφασης του Προϊσταμένου Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικής Υποστήριξης και Επιθεώρησης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, την οποία και ακυρώνει.
Διατάσσει την επιστροφή του κατατεθέντος παραβόλου στην εκκαλούσα.
Απαλλάσσει το Δημόσιο από τα δικαστικά έξοδα της εκκαλούσας.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε στην Αθήνα στις 1, 11 Μαρτίου και 19 Απριλίου 2011.
Δημοσιεύθηκε δε σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο του Δικαστηρίου 10 Μαΐου 2011.