Απόφαση 0010/2021
Περίληψη: Αίτηση καταλογισμού από τον Γενικό Επίτροπο της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο – προϋποθέσεις ορισμένου της αίτησης – απόρριψη της αίτησης λόγω μη κατάφασης κατά τρόπο σαφή και ορισμένο των προϋποθέσεων της αποζημιωτικής ευθύνης των καθών
ΔΕΥΤΕΡΟ ΤΜΗΜΑ
(πρώην IV ΤΜΗΜΑ)
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 12 Μαΐου 2020, με την ακόλουθη σύνθεση: Μαρία Βλαχάκη, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Τμήματος, Γεώργιος Βοΐλης και Δέσποινα Καββαδία-Κωνσταντάρα (εισηγήτρια), Σύμβουλοι, Ιωάννα Ρούλια και Ιωάννης Καλακίκος, Πάρεδροι (με
συμβουλευτική ψήφο).
Γενικός Επίτροπος της Επικρατείας: Παραστάθηκε ο Αντεπίτροπος της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο Ιωάννης Κάρκαλης, που αναπληρώνει νομίμως την κωλυομένη Γενική Επίτροπο της Επικρατείας.
Γραμματέας: Ολυμπία Κωνσταντακοπούλου, υπάλληλος του Ελεγκτικού
Συνεδρίου.
Για να δικάσει την από 14 Νοεμβρίου 2019 αίτηση του Γενικού
Επιτρόπου της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο περί εις ολόκληρον καταλογισμού των α) … κατοίκου Ν. Σμύρνης (…) και β) … κατοίκου Ιωαννίνων (…), οι οποίοι παραστάθηκαν δια δηλώσεως του άρθρου 133 παρ. 2 του Κώδικος Διοικητικής Δικονομίας (Κ.Δ.Δ.), όπως ισχύει, του δικηγόρου Γεωργίου Κριμίζη (ΑΜ/ΔΣΑ 6685). Οι καθ’ ών η αίτηση καταλογισμού υπήρξαν, κατά τον κρίσιμο χρόνο ιατροί του Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου με την επωνυμία «…».
Το Ελληνικό Δημόσιο, το οποίο εκπροσωπεί νομίμως ο Υπουργός των Οικονομικών παραστάθηκε δια δηλώσεως του άρθρου 133 παρ. 2 του Κ.Δ.Δ., όπως ισχύει, του Παρέδρου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους Κωνσταντίνου Παπαγεωργίου.
Το ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «….», όπως εκπροσωπείται νομίμως, παραστάθηκε δια δηλώσεως του άρθρου 133 παρ. 2 του Κ.Δ.Δ., όπως ισχύει, του πληρεξουσίου του δικηγόρου Ευστρατίου Σημαντήρη (ΔΣΠ/1608).
Κατά τη συζήτηση που ακολούθησε, το Δικαστήριο άκουσε:
Τον Αντεπίτροπο της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο, ο οποίος ζήτησε την παραδοχή της αιτήσεως.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση, το Δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη.
Αφού μελέτησε τη δικογραφία και Σκέφθηκε σύμφωνα με το νόμο
Αποφάσισε τα ακόλουθα:
- Με την κρινόμενη αίτηση, που ασκείται κατ’ εφαρμογήν των άρθρων 68 και 69 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013 (ήδη άρθρα 118 επόμ. ν. 4700/2020 «Ενιαίο κείμενο Δικονομίας για το Ελεγκτικό Συνέδριο…» (φ. 127 Α΄ ), ο Αντεπίτροπος της Επικρατείας ζητεί να καταλογισθούν υπέρ του Γενικού Νοσοκομείου Ασκληπιείου Βούλας οι καθ’ ων με το ποσόν των 430.389,03 ευρώ, το οποίο κατεβλήθη, δυνάμει της Α2038/2016 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Πειραιώς, δικάσαντος κατ’ άρθρα 105 και 106 ΕισΝΑΚ, στην … ατομικώς και ως μοναδική κληρονόμο του αποβιώσαντος συζύγου της … (300.000 ευρώ επιδικασθείσα απαίτηση και 130.389,03 ευρώ τόκοι), ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης, για τον θάνατο του υιού τους …, στις 27.12.2002, για τον οποίο φέρονται να ευθύνονται οι καθ’ ών, ιατροί κατά τον χρόνο του θανάτου του ανωτέρω στο ως άνω Νοσοκομείο.
- Η κρινόμενη αίτηση καταλογισμού τόσο υπό το προγενέστερο ουσιαστικό και δικονομικό καθεστώς (άρθρα 46 παρ. 3 π.δ/τος 774/1980 και 47 παρ. 1 π.δ/τος 1225/1981, ήδη καταργηθέντων), όσον και υπό το ισχύον, κατά τον κρίσιμο χρόνο της ασκήσεώς της (βλ. άρθρα 68 και 69 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο και ήδη τα νυν ισχύοντα άρθρα 118 επόμ. ν.
4700/2020), συνιστά το ένδικο εκείνο βοήθημα, με το οποίο το ζημιωθέν Δημόσιο ή ν.π.δ.δ. είτε ευθέως είτε λόγω καταβολής αποζημιώσεως σε τρίτους από παράνομη συμπεριφορά υπαλλήλων του εν γένει κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους στρέφεται κατά των εν λόγω υπαλλήλων του προς αποκατάσταση της ζημίας, που υπέστη. Οι προϋποθέσεις δε συνδρομής της αποζημιωτικής ευθύνης είναι σωρευτικώς οι ακόλουθες: α) παράνομη συμπεριφορά του υπαλλήλου κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, β) υπαιτιότητα αυτού τουλάχιστον σε βαθμό βαρείας αμέλειας (βλ. άρθρο 38 του ν. 3528/2007 «Κύρωση Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ., φ. 26 Α΄) για την εν λόγω συμπεριφορά, γ) αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ της παράνομης και υπαίτιας συμπεριφοράς και της προκληθείσας ζημίας. Το βάρος της αποδείξεωςτων προϋποθέσεων αποζημιωτικής ευθύνης φέρει ο αιτών τον καταλογισμό των υπαλλήλων. Τούτο υπό το προαναφερθέν νομοθετικό καθεστώς συνήγετο, κατά λογική συνέπεια, λόγω της φύσεως του ενδίκου βοηθήματος αλλά και ερμηνευτικώς (βλ. άρθρο 47 παρ. 1 και 31 π.δ/τος 1225/1981 σε συνδυασμό με το άρθρο 46 παρ. 5 π.δ/τος 774/1980 [το αντικείμενο της αιτήσεως πρέπει να είναι «ωρισμένο»] ήδη δε προβλέπεται ρητώς από τις διατάξεις του άρθρου 119 ν. 4700/2020, καθώς συνιστούν περιεχόμενο του οικείου δικογράφου.Ήτοι προβλέπεται ότι περιεχόμενο του δικογράφου της αιτήσεως καταλογισμού είναι, μεταξύ άλλων, η ζημιογόνος πράξη ή παράλειψη που αποδίδεται στον υπάλληλο και ο αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ της αποδιδόμενης στον υπάλληλο πράξεως ή παραλείψεως και του ζημιογόνου αποτελέσματος.
- Στην προκείμενη περίπτωση από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα εξής: Με την κρινόμενη αίτηση καταλογισμού ζητείται ο καταλογισμός των καθ’ ών α) …, καρδιολόγου, και β) …, χειρουργού, οι οποίοι υπηρετούσαν κατά τον κρίσιμο χρόνο ως ιατροί του Γενικού Νοσοκομείου «…». Το ποσόν του αιτούμενου καταλογισμού, ύψους συνολικώς 430.389,03 ευρώ (κεφάλαιο και προσαυξήσεις) κατεβλήθη από το Νοσοκομείο, ως χρηματική ικανοποίηση στην … ατομικώς και ως κληρονόμο του εν τω μεταξύ αποβιώσαντος συζύγου της …, για τον θάνατο στις 27.12.2002, του υιού τους … . Ο …, ετών 30, εισήλθε εκτάκτως στο ως άνω Νοσοκομείο στις 26.12.2002, όπου έτυχε περιθάλψεως, νοσηλείας και επεμβάσεως στην κοιλιακή χώρα κατά την οποία έγινε αφαίρεση της σκωληκοειδούς υπόφυσης. Εν συνεχεία, και αφού αιφνιδίως υπέστη ρήξη αορτής, διεκομίσθη στο Νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» προς αντιμετώπιση του τελευταίου αυτού προβλήματος το οποίο δεν ηδύνατο να αντιμετωπισθεί στο Νοσοκομείο … . Εντέλει απεβίωσε στο Νοσοκομείο Ευαγγελισμός από καρδιακή ανακοπή περί την 6η π.μ. της 27.12.2002. Η εν λόγω χρηματική ικανοποίηση κατεβλήθη, σε εκτέλεση της Α2038/2016 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Πειραιώς, δικάσαντος κατ’ άρθρα 105 και 106 ΕισΝΑΚ, με το 1966/13.6.2018 χρηματικό ένταλμα πληρωμής.
Περαιτέρω οι καθ’ ών καταδικάστηκαν με την 11158/2009 του Ε΄ Τριμελούς Εφετείου Πλημμελημάτων Αθηνών για ανθρωποκτονία «από αμέλεια» σε ποινή φυλακίσεως 14 μηνών με αναστολή. Η απόφαση αυτή επικυρώθηκε για τον … με την 1721/2010 απόφαση του Αρείου Πάγου, ενώ για τον …, η εφετειακή απόφαση κατέστη αμετάκλητη, αφού αυτός δεν άσκησε αναίρεση.
- Στο δικόγραφο της κρινόμενης αιτήσεως παρατίθενται απασπάσματα της προαναφερόμενης αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου και της εφετειακής ποινικής αποφάσεως. Εξάλλου στη σ. 12 παρ. 8 του δικογράφου αναφέρεται ότι: «Η ζημιά του Νοσοκομείου …. φέρεται να συνδέεται, καταρχάς αιτιωδώς, σύμφωνα με τα εκτεθέντα ανωτέρω, με τις ενέργειες (πράξεις ή και παραλείψεις) των καθ’ ών…». Με τα δεδομένα, όμως, αυτά το δικόγραφο της κρινόμενης αιτήσεως είναι αόριστο. Και τούτο διότι με την υπό κρίση αίτηση δεν καταφάσκεται κατά τρόπο σαφή και ορισμένο (ούτε αποδεικνύεται) η συνδρομή των προϋποθέσεων της αποζημιωτικής ευθύνης των καθ’ ών -πέραν της αυταπόδεικτης ζημίας που γεννήθηκε με την καταβολή του ποσού της αποζημιώσεως με το προαναφερόμενο χρηματικό ένταλμα– αφού ουδεμία πρωτογενή κρίση κάνει επί των προϋποθέσεων ευθύνης, ήτοι της παράνομης συμπεριφοράς των καθ’ ών, καθώς και των πραγματικών περιστατικών, που στοιχειοθετούν την βαρεία αμέλεια αυτών, αλλά αρκείται στην παραπομπή στις αποφάσεις των άλλων δικαιοδοσιών. Άλλωστε από τα παρατιθέμενα στο ίδιο το δικόγραφο καθίσταται αμφίβολη η ευθύνη των καθ’ ών, αφού συνομολογείται ότι η συμπεριφορά τους, όπως προκύπτει από τις αποφάσεις άλλων δικαιοδοσιών και χωρίς την απαιτούμενη εν προκειμένω θεμελίωση των προϋποθέσεων ευθύνης, «φέρεται ότι συνδέεται αιτιωδώς» με την ζημία του Νοσοκομείου και δεν προβάλλεται ανενδοιάστωςότι συντρέχει αιτιώδης συνάφεια της συμπεριφοράς τους με την επελθούσα ζημία.
- Κατ’ ακολουθίαν η κρινόμενη αίτηση είναι απορριπτέα ως αόριστη.
Για τους λόγους αυτούς
Απορρίπτει την κρινόμενη αίτηση.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε στην Αθήνα, στις 27 Οκτωβρίου 2020.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ
ΜΑΡΙΑ ΒΛΑΧΑΚΗ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ-ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ
Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΟΛΥΜΠΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο του Δευτέρου
Τμήματος στις 12 Ιανουαρίου 2021.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΑΝΝΑ ΛΙΓΩΜΕΝΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
ΔΕΥΤΕΡΟ ΤΜΗΜΑ
Ακριβές αντίγραφο
Αθήνα 2/2/2021
Ο Γραμματέας
Ιωάννης Αθανασόπουλος