ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ζ΄
ΠΡΑΞΗ 3/2011
Αποτελούμενο από τον Πρόεδρο αυτού Νικόλαο Μηλιώνη, Σύμβουλο, και τα μέλη Ιωάννη Βασιλόπουλο, Πάρεδρο και Κωνσταντίνο Δήμου, Εισηγητή.
Συνήλθε στην αίθουσα διασκέψεων του Καταστήματός του, που βρίσκεται στην Αθήνα, στις 10 Ιανουαρίου 2011.
Για να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας για την ανάδειξη αναδόχων και των οικείων σχεδίων συμβάσεων με αντικείμενο τη μεταφορά μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του Νομού Λέσβου (Λέσβος- Λήμνος) για το σχολικό έτος 2010 – 2011, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 2.293.300,00 ευρώ, με Φ.Π.Α., τα στοιχεία των οποίων υποβλήθηκαν στο Ελεγκτικό Συνέδριο με το 15333/4515/ 8.12.2010 έγγραφο της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λέσβου, που πρωτοκολλήθηκε στο Δικαστήριο τούτο στις 10.12.2010 (αριθμ. πρωτ. 65520).
Άκουσε την εισήγηση του Εισηγητή Κωνσταντίνου Δήμου.
Σκέφθηκε κατά το νόμο
και έκρινε τα ακόλουθα:
Ι. Τα ανωτέρω σχέδια συμβάσεων και ο σχετικός φάκελος του διαγωνισμού, με αντικείμενο τη μεταφορά μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του Νομού Λέσβου (Λέσβος-Λήμνος) από τον τόπο κατοικίας τους στα σχολεία όπου φοιτούν και αντίστροφα για το σχολικό έτος 2010 – 2011, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 2.293.300,00 ευρώ, με Φ.Π.Α., παραδεκτώς εισάγονται στο Κλιμάκιο αυτό, προκειμένου να διενεργηθεί ο προβλεπόμενος έλεγχος νομιμότητας.
ΙΙ. A. Στην παράγραφο 7 του άρθρου 19 του π.δ/τος 774/1980 (Α΄ 189), η οποία προστέθηκε με το άρθρο 15 του ν.2145/1993 (Α΄ 88 ) και ισχύει μετά την αντικατάστασή της από το άρθρο 8 του ν.2741/1999 (Α΄ 199) και την τροποποίησή της με τα άρθρα 2 του ν.3060/2002 (Α΄ 242), 9 του ν.3090/2002 (Α΄ 329) και 12 παρ.27α του ν.3310/2005 (Α΄ 30), καθώς και τις διατάξεις του ν.3414/2005 (Α΄ 279), ορίζεται ότι για τις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών που συνάπτει το Δημόσιο, τα ΝΠΔΔ, οι δημόσιες επιχειρήσεις ή οργανισμοί, η προϋπολογιζόμενη δαπάνη των οποίων, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο αναλογών φόρος προστιθέμενης αξίας (Φ.Π.Α.), (βλ. άρθρο 19 του ν. 3193/2003, Α΄ 266), υπερβαίνει το ποσό του ενός εκατομμυρίου (1.000.000,00) ευρώ, διενεργείται υποχρεωτικά έλεγχος νομιμότητας της οικείας σύμβασης πριν από τη σύναψή της από Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Περαιτέρω, ορίζεται ότι «…Εάν δεν διενεργηθεί ο έλεγχος, η σύμβαση που συνάπτεται είναι άκυρη. Για το σκοπό του ελέγχου υποβάλλεται στο Κλιμάκιο από τον αρμόδιο Υπουργό ή φορέα ο φάκελος με όλα τα σχετικά έγγραφα και στοιχεία … Ο έλεγχος του Ελεγκτικού Συνεδρίου ολοκληρώνεται μέσα σε τριάντα (30) ημέρες από τη διαβίβαση σε αυτό του σχετικού φακέλου…».
Β. Κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων ο έλεγχος από Κλιμάκιο (δικαστικό σχηματισμό) του Ελεγκτικού Συνεδρίου της νομιμότητας του σχεδίου δημόσιας σύμβασης παροχής υπηρεσιών με προϋπολογισμό άνω του 1.000.000,00 ευρώ, καθώς και της σχετικής διαδικασίας για την επιλογή αναδόχου, αποβλέπει στη διαπίστωση τυχόν νομικών πλημμελειών στις πράξεις της διαδικασίας που προηγείται της σύναψης της σχετικής σύμβασης. Ως εκ τούτου, στο πλαίσιο του ελέγχου αυτού το Κλιμάκιο δεν υποκαθιστά τα αρμόδια διοικητικά όργανα στην ουσιαστική εκτίμηση των πραγμάτων, ούτε ελέγχει την ορθότητα των τεχνικών κρίσεων της Διοίκησης ή τις κρίσεις σκοπιμότητας. Περαιτέρω, με τις προαναφερόμενες διατάξεις γίνεται έντονη υπόμνηση ταχείας διεκπεραίωσης του ελέγχου νομιμότητας, η δε τριακονθήμερη προθεσμία που τάσσεται για την ολοκλήρωσή του δεν έχει αποκλειστικό, αλλά ενδεικτικό χαρακτήρα και ως εκ τούτου η τυχόν υπέρβασή της δεν συνεπάγεται ακυρότητα της Πράξης του Κλιμακίου (πρβλ. ΣτΕ 3385/1990, 1127/2000, βλ. Πράξεις Ε΄ Κλιμ. Ελ. Συν. 81, 97, 101/2005, Ζ΄ Κλιμ. Ελ. Συν. 158/2005, 27, 29, 31/2006 κ.ά.).
ΙΙΙ. Η ελεγχόμενη διαδικασία διέπεται, ως εκ του αντικειμένου της, του φορέα διενέργειάς της και του ύψους της προϋπολογισθείσας γι’ αυτήν δαπάνης, από: α) τις διατάξεις του π.δ. 60/2007 «Προσαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας στις διατάξεις της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ «περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών», όπως τροποποιήθηκε με την Οδηγία 2005/51/ΕΚ της Επιτροπής και την Οδηγία 2005/75/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 16ης Νοεμβρίου 2005» (ΦΕΚ Α΄ 64), β) τις αναλογικά εφαρμοζόμενες διατάξεις του π.δ. 118/2007 «Κανονισμός Προμηθειών Δημοσίου (ΦΕΚ Α΄ 150), κατά το μέρος που αυτές δεν αντίκεινται στις διατάξεις της οδηγίας 2004/18/ΕΚ, γ) τις ειδικότερες διατάξεις της ΙΒ/6071/26.8.1998 κοινής απόφασης των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Οικονομικών, Μεταφορών και Επικοινωνιών και Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων «Μεταφορά Μαθητών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης» (ΦΕΚ Β΄ 932), όπως αυτή τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με τις ΚΥΑ ΙΒ/281/2.2.2000 (ΦΕΚ Β΄ 82), ΙΒ/11081/29.3.2002 (ΦΕΚ Β΄596 ) και 35782/ΙΒ/2005 (ΦΕΚ Β΄ 510) όμοιες κοινές υπουργικές αποφάσεις και δ) τους όρους της οικείας προκήρυξης.
IV. Στην κρινόμενη υπόθεση, από τα στοιχεία του φακέλου που υποβλήθηκαν, προκύπτουν τα ακόλουθα: Με την 2138/6936/31.5.2010 Διακήρυξη, οι όροι της οποίας με τα οικεία παραρτήματα αυτής εγκρίθηκαν με την 128/28.5.2010 απόφαση της Νομαρχιακής Επιτροπής (Ν.Ε.) Οικονομικών-Πολιτισμού & Διοίκησης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λέσβου, προκηρύχθηκε ανοιχτός δημόσιος μειοδοτικός διαγωνισμός για τη μεταφορά μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του Νομού Λέσβου από τον τόπο κατοικίας τους στα σχολεία όπου φοιτούν και αντίστροφα για το σχολικό έτος 2010 – 2011, με κριτήριο κατακύρωσης τη χαμηλότερη τιμή ανά διαδρομή και ορίστηκε ως ημερομηνία διενέργειάς του η 16.7.2010, ενώ σε περίπτωση που ο διαγωνισμός απέβαινε άγονος, προβλέφθηκε η επανάληψη αυτού με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις στις 3.8.2010. Περίληψη της διακήρυξης του διαγωνισμού, απεστάλη, σύμφωνα και με τις διατάξεις του άρθρου 32 του π.δ. 60/2007, με ηλεκτρονικά μέσα στην Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 31.5.2010 και δημοσιεύθηκε στο Τεύχος Διακηρύξεων Δημοσίων Συμβάσεων της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως στις 4.6.2010 (ΦΕΚ 201), καθώς και στις εφημερίδες «ΔΗΜΟΚΡΑΤΗΣ», «ΔΗΜΟΚΡΑΤΗΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ», «ΗΧΩ ΤΩΝ ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΩΝ» και «ΓΕΝΙΚΗ ΤΩΝ ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΩΝ» στις 2.6.2010 και «ΠΟΛΙΤΙΚΑ» στις 6.6.2010. Η συγκροτηθείσα, με την 128/28.5.2010 απόφαση της Ν.Ε. Οικονομικών-Πολιτισμού & Διοίκησης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λέσβου, Επιτροπή Αξιολόγησης Αποτελεσμάτων του διαγωνισμού, κατά την προαναφερόμενη ημερομηνία διενέργειας του διαγωνισμού (16.7.2010), γνωμοδότησε να αποκλεισθούν τέσσερις από τις εννέα προσφορές που κατατέθηκαν, ήτοι των …, λόγω ελλείψεων και πλημμελειών κατά την υποβολή των προσφορών και των δικαιολογητικών συμμετοχής, να γίνουν αποδεκτές οι προσφορές των …., και …., οι οποίες ήταν σύμφωνες με τους όρους της διακήρυξης και να ακολουθήσει το στάδιο του ανοίγματος των οικονομικών τους προσφορών (βλ. 1ο, 2ο, 3ο, 4ο , 5ο , 6ο , 7ο, 8ο και 9ο/16.7.2010 πρακτικά της Επιτροπής Αξιολόγησης Αποτελεσμάτων του διαγωνισμού). Η εισήγηση αυτή έγινε δεκτή από την Ν.Ε. με την 165/23.7.2010 απόφασή της. Την 26.8.2010 η Επιτροπή προχώρησε στο άνοιγμα των οικονομικών προσφορών των διαγωνιζομένων, που απέμειναν, και, μετά την αξιολόγηση και την κατάταξή τους σε πίνακες, γνωμοδότησε να αναδειχθούν μειοδότες, ως προσφέροντες τη χαμηλότερη τιμή, για τη γραμμή Μελίντα – Ευρειακή – Μουσικό στη Μυτιλήνη ο …, για τη γραμμή Παλαιοχώρι – Πλωμάρι – Τρύγονας – ΕΕΕΕΚ στη Μυτιλήνη η …., για τη γραμμή Πλωμάρι – Παπάδος – Ίππειος – Εσπερινό Γυμνάσιο στη Μυτιλήνη ο …., για τη γραμμή Τάρτι – Σκόπελος – Ευρειακή – Μουσικό στη Μυτιλήνη ο …, και για τη γραμμή Ανεμώτια – Δημ. Σχολείο Φίλιας ο … και να συνεχίσουν στο επόμενο στάδιο της διαγωνιστικής διαδικασίας οι προσφορές των …. (βλ. 1ο, 2ο και 3ο/26.8.2010 πρακτικά της Επιτροπής Αξιολόγησης Αποτελεσμάτων του διαγωνισμού). Η Νομαρχιακή Επιτροπή, με την 179/2.9.2010 απόφασή της, έκανε δεκτή την ανωτέρω γνωμοδότηση. Ακολούθησε σχετική διαπραγμάτευση με τους αναδειχθέντες μειοδότες, η οποία κατάληξε σε χαμηλότερες από τις προσφερόμενες τελικές τιμές για το σύνολο των ως άνω δρομολογίων και το από 30.9.2010 Πρακτικό Διαπραγμάτευσης εγκρίθηκε με την 219/7.10.2010 απόφαση της Ν.Ε.. Μετά τον έλεγχο των δικαιολογητικών, σύμφωνα με τις διατάξεις των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 3 της διακήρυξης, από την Επιτροπή Αξιολόγησης Αποτελεσμάτων του διαγωνισμού, η οποία πρότεινε την κατακύρωση της προαναφερθείσας υπηρεσίας στους μειοδότες που αναφέρονται στα πρακτικά της με αριθμό 1, 2, 3, 4 και 5/5.11.2010, η Ν.Ε. κατακύρωσε, με την 260/24.11.2010 (εγκρίθηκε με την 15286/4501/8.12.2010 Απόφαση του Νομάρχη Λέσβου) απόφασή της, το αποτέλεσμα του διαγωνισμού στους μειοδότες αυτούς.
V. Στο μεταξύ, στον επαναληπτικό διαγωνισμό, ο οποίος διενεργήθηκε κατά την ως άνω ορισθείσα με την 2138/6936/31.5.2010 διακήρυξη ημερομηνία (3.8.2010), υποβλήθηκαν συνολικά εννέα (9) προσφορές. Η Επιτροπή Αξιολόγησης των Αποτελεσμάτων του διαγωνισμού (στο εξής: Επιτροπή), κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής και της τεχνικής προσφοράς των διαγωνιζόμενων, έκρινε (βλ. υπ’ αριθ. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 και 9/3.8.2010 πρακτικά αυτής), ότι έπρεπε να αποκλειστούν από την περαιτέρω διαδικασία του διαγωνισμού τέσσερις (4) από τις εννέα (9) προσφορές που υποβλήθηκαν. Συγκεκριμένα, πρότεινε την απόρριψη των προσφορών του …., του ΚΤΕΛ …, του … και του …. λόγω ελλείψεων και πλημμελειών κατά την υποβολή των προσφορών και των δικαιολογητικών συμμετοχής και την αποδοχή των προσφορών των υποψηφίων ….. Τα ως άνω πρακτικά της Επιτροπής έγιναν δεκτά με την 169/9.8.2010 απόφαση της Ν.Ε.. Στη συνέχεια, η Επιτροπή, σύμφωνα με τα υπ’ αριθ. 1, 2, 3 και 4/13.9.2010 πρακτικά της, τα οποία εγκρίθηκαν με την 210/20.9.2010 απόφαση της Ν.Ε., προέβη στην αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών των τεσσάρων προσφερόντων που απέμειναν στο διαγωνισμό, κρίνοντας δε οι προσφορές τους ήταν αποδεκτές και εντός του προϋπολογισμού της διακήρυξης εισηγήθηκε την ανάδειξή τους ως μειοδότη για τις γραμμές Μανταμάδος – Ν. Κυδωνιές – Μουσικό στη Μυτιλήνη και Στύψη – Κάπη – Εσπερινό ΕΠΑΛ στη Μυτιλήνη τον …, για τις γραμμές Παράκοιλα – Αρίσβη – 1ο – 2ο ΕΠΑΛ στη Μυτιλήνη και Σκάλα Πολιχνίτου – Εσπερινό ΕΠΑΛ στη Μυτιλήνη τον …., για τη γραμμή Σκάλα Καλλονής – ΕΕΕΕΚ στη Μυτιλήνη (ΑΜΕΑ) τον …, για τη γραμμή Πλωμάρι – Εσπερινό ΕΠΑΛ στη Μυτιλήνη τον … και για τη γραμμή Πλωμάρι – Γέρα – Κάτω Τρίτο – Εσπερινό ΕΠΑΛ στη Μυτιλήνη τον ….. Ακολούθως, μετά από διαπραγμάτευση, το από 7.10.2010 πρακτικό της οποίας εγκρίθηκε με την 244/15.10.2010 απόφαση της Ν.Ε. και η οποία οδήγησε σε μείωση των προσφερομένων τιμών για κάθε δρομολόγιο, η Επιτροπή προέβη στον έλεγχο των δικαιολογητικών καταλληλότητας που, σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 2 της διακήρυξης, κλήθηκαν να υποβάλουν οι ως άνω αναδειχθέντες μειοδότες, από τον έλεγχο δε αυτόν, που καταχωρήθηκε στα υπ’ αριθμ. 1, 2, 3, 4 και 5/18.11.2010 πρακτικά της, προέκυψε ότι όλα τα δικαιολογητικά πληρούσαν τους όρους της διακήρυξης. Κατόπιν τούτου, με την 274/24.11.2010 απόφαση της Ν.Ε. εγκρίθηκαν τα πιο πάνω πρακτικά της Επιτροπής και με την 15292/4507/8.12.2010 απόφαση του Νομάρχη Λέσβου κατακυρώθηκαν τα ως άνω δρομολόγια στους αναδειχθέντες μειοδότες.
VI. Με δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο επισημαίνει τις ακόλουθες πλημμέλειες, που εμφιλοχώρησαν στην ελεγχόμενη διαδικασία του διαγωνισμού:
Α) Με την ΙΒ/6071/26.08.1998 κοινή υπουργική απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Οικονομικών, Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και Μεταφορών και Επικοινωνιών «Μεταφορά μαθητών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης» (ΦΕΚ Β΄ 932), η οποία εκδόθηκε, δυνάμει της νομοθετικής εξουσιοδότησης του άρθρου 2 παρ. 24 στοιχ. δ΄ του ν. 2621/1998 (ΦΕΚ Α΄ 136), καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις της δωρεάν μεταφοράς των μαθητών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, από τον τόπο της κατοικίας τους στο σχολείο που οφείλουν να φοιτούν και αντίστροφα. Ειδικότερα, στο άρθρο 1 αυτής ορίζονται τα ακόλουθα: «1. Οι μαθητές της Π/θμιας και Δ/θμιας Εκπ/σης, που κατοικούν μακριά από την έδρα του σχολείου τους, μπορεί να μεταφέρονται δωρεάν από τον τόπο της κατοικίας τους στο σχολείο που οφείλουν να φοιτούν και αντίστροφα, με δαπάνη και φροντίδα του οικείου Δήμου ή Κοινότητας με την επιφύλαξη των παρ. 3, 4, 6 και 7 του παρόντος άρθρου. …. 2. Η μεταφορά γίνεται από τους Δήμους ή Κοινότητες εφόσον διαθέτουν δικά τους κατάλληλα μεταφορικά μέσα που πληρούν τους όρους ασφαλείας και μπορούν να πραγματοποιήσουν τη μεταφορά. 3. Εφόσον οι Δήμοι και οι Κοινότητες δεν διαθέτουν ιδιόκτητα μεταφορικά μέσα, η μεταφορά των μαθητών γίνεται με τα οικεία ΚΤΕΛ, τα τραίνα και τα λεωφορεία του ΟΣΕ και τα θαλάσσια συγκοινωνιακά μέσα. … 4. Εάν η μεταφορά των μαθητών είναι αντικειμενικά αδύνατη κατά τις προηγούμενες παραγράφους τότε η Ν.Α. σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις αναθέτει κατόπιν δημόσιου μειοδοτικού διαγωνισμού, την εκτέλεση μεταφοράς μαθητών σε κάθε κατάλληλο μεταφορικό μέσο δημόσιας χρήσης και εάν δεν υπάρχει σε ιδιωτικής χρήσης, που να πληροί τους όρους ασφαλείας μεταφοράς μαθητών. … 8. Η αντικειμενική αδυναμία για τη μεταφορά των μαθητών σύμφωνα με τις προηγούμενες παραγράφους διαπιστώνεται για κάθε συγκεκριμένη περίπτωση με αιτιολογημένη απόφαση του Νομάρχη, στην οποία καταγράφονται οι συγκεκριμένες διαδρομές και περιλαμβάνονται οι λόγοι και ειδικές συνθήκες που επιβάλλουν τη μίσθωση μεταφορικού μέσου. Η απόφαση αυτή αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την εκτέλεση της μεταφοράς των μαθητών. ..». Από τις προαναφερόμενες διατάξεις προκύπτει, μεταξύ άλλων, ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάθεση υπηρεσιών μεταφοράς μαθητών με τη διαδικασία που προβλέπεται από την ως άνω Κ.Υ.Α., αποτελεί η προηγούμενη έκδοση αιτιολογημένης απόφασης του Νομάρχη, με την οποία διαπιστώνεται η αντικειμενική αδυναμία μεταφοράς των μαθητών με ιδιόκτητα μεταφορικά μέσα των οικείων δήμων ή με την τακτική συγκοινωνία προς το σκοπό όπως αποτραπεί η αδικαιολόγητη επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού με την ανάθεση δρομολογίων μεταφοράς μαθητών που θα μπορούσαν να εξυπηρετηθούν από την τοπική τακτική συγκοινωνία. Ειδικότερα, στην εν λόγω απόφαση πρέπει, όπως ρητώς απαιτείται από την οικεία διάταξη, να καταγράφονται οι συγκεκριμένες διαδρομές και να περιλαμβάνονται οι λόγοι και οι ειδικές συνθήκες που επιβάλλουν τη μίσθωση μεταφορικού μέσου. Η έλλειψη της ως άνω απόφασης, συνιστά παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας ανάθεσης και καθιστά αυτή μη νόμιμη (βλ. Αποφ. VI Τμήμ. 370, 2494/2010 κ.α.). Στην προκειμένη περίπτωση το Κλιμάκιο κρίνει ότι από τα στοιχεία του υποβληθέντος φακέλου δεν προκύπτει ότι πριν τη δημοπράτηση των δρομολογίων μεταφοράς μαθητών, που ανατέθηκαν με την ως άνω εκτεθείσα διαδικασία, διαπιστώθηκε, με αιτιολογημένη απόφαση του Νομάρχη, η αντικειμενική αδυναμία μεταφοράς των μαθητών με ιδιόκτητα μεταφορικά μέσα των οικείων δήμων ή με την τακτική συγκοινωνία, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο άρθρο 1 παρ. 8 της Κ.Υ.Α.. Η έλλειψη δε αυτή συνεπάγεται παράβαση ουσιώδους τύπου της υπό κρίση διαδικασίας ανάθεσης υπηρεσιών μεταφοράς μαθητών και καθιστά τη διαδικασία, στο σύνολό της, μη νόμιμη. Η έλλειψη δε της εν λόγω απόφασης του Νομάρχη Λέσβου δεν καλύπτεται από την 128/28.5.2010 απόφαση της Ν.Ε. Οικονομικών-Πολιτισμού & Διοίκησης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λέσβου, με την οποία εγκρίθηκαν η 2138/6936/31.5.2010 Διακήρυξη με τους πίνακες δρομολογίων αυτής, διότι προαπαιτείται η, κατά τα ανωτέρω, διαπίστωση, με απόφαση του Νομάρχη, της αντικειμενικής αδυναμίας για την μεταφορά μαθητών με ιδιόκτητα μεταφορικά μέσα των δήμων ή την τακτική συγκοινωνία, για να έλθει στη συνέχεια η Ν.Ε. να προκηρύξει τον σχετικό διαγωνισμό
Β) Το μνημονευθέν στην σκέψη ΙΙΙ π.δ/μα 60/2007 ορίζει: Στην παρ. 2 του άρθρου 29 ότι « Οι αναθέτουσες αρχές που επιθυμούν να συνάψουν δημόσια σύμβαση … προσφεύγοντας σε διαδικασία ανοικτή … γνωστοποιούν την πρόθεσή τους με την έκδοση προκήρυξης διαγωνισμού. …», στο άρθρο 32 ότι «2. Στις ανοικτές διαδικασίες, η ελάχιστη προθεσμία παραλαβής των προσφορών ανέρχεται σε πενήντα δύο (52) ημέρες από την ημερομηνία αποστολής της προκήρυξης διαγωνισμού». «5. Όταν οι προκηρύξεις καταρτίζονται και αποστέλλονται με ηλεκτρονικά μέσα σύμφωνα με τη μορφή και τις λεπτομέρειες διαβίβασης του παραρτήματος VIIΙ σημείο 3, οι προθεσμίες παραλαβής των προσφορών που ορίζονται στις παραγράφους 2 και 4, για τις ανοικτές διαδικασίες … μπορούν να συντμηθούν κατά επτά (7) ημέρες. …» «6. Σύντμηση κατά πέντε (5) ημέρες των προθεσμιών παραλαβής των προσφορών που ορίζονται στην παράγραφο 2 και…, είναι δυνατή όταν η αναθέτουσα αρχή παρέχει, με ηλεκτρονικό μέσο και από την ημερομηνία δημοσίευσης της προκήρυξης, σύμφωνα με το Παράρτημα VIII, ελεύθερη, άμεση και πλήρη πρόσβαση στη συγγραφή υποχρεώσεων και στα λοιπά τεύχη του διαγωνισμού, προσδιορίζοντας στο κείμενο της προκήρυξης την ηλεκτρονική διεύθυνση στην οποία διατίθεται η εν λόγω τεκμηρίωση. Η σύντμηση αυτή μπορεί να ορίζεται επιπλέον της μείωσης που προβλέπεται στην παράγραφο 5». Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται, μεταξύ άλλων, ότι σε όλες τις ανοιχτές διαδικασίες σύναψης συμβάσεων υπηρεσιών, όταν αυτές εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του ως άνω π.δ., οι φορείς που διενεργούν τους δημόσιους διαγωνισμούς οφείλουν να τηρούν όλους τους προβλεπόμενους από το νόμο κανόνες δημοσιότητας και ειδικότερα υποχρεούνται, πλην άλλων, να αποστέλλουν περίληψη των προκηρύξεων στην Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Περαιτέρω, ορίζεται υποχρεωτική ελάχιστη προθεσμία παραλαβής των προσφορών ανερχόμενη σε 52 ημέρες από την ημερομηνία αποστολής της προκήρυξης του διαγωνισμού στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στις δε παρ. 5 και 6 του άρθρου 32 του ως άνω π.δ., ορίζονται δύο επιτρεπόμενες περιπτώσεις σύντμησης της προεκτεθείσας προθεσμίας, εφόσον συντρέχουν οι τιθέμενες στις διατάξεις αυτές προϋποθέσεις (πρβλ. Απόφαση VI Τμ. Ελ.Συν. 3556/2009, 2016/2010, Πράξη VI Τμ. Ελ.Συν. 159/2006, βλ. Πράξη Ζ΄ Κλιμακίου 244/2010). Στην προκειμένη περίπτωση, όσον αφορά στον, κατά τα ανωτέρω (σκέψη V της παρούσας), διενεργηθέντα Επαναληπτικό διαγωνισμό, δεν απεστάλη περίληψη της προκήρυξης αυτού για δημοσίευση στην Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έλλειψη, που δεν καλύπτεται από την αναφορά σε επαναληπτικό διαγωνισμό στην προκήρυξη του αρχικού διαγωνισμού. Υπό τις περιστάσεις αυτές, πρέπει να γίνει δεκτό ότι ο υπό κρίση επαναληπτικός διαγωνισμός διενεργήθηκε κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 32 του π.δ/τος 60/2007, που αποσκοπούν στη διασφάλιση της διαφάνειας των διαγωνιστικών διαδικασιών και της ίσης μεταχείρισης των ενδιαφερομένων να συμμετέχουν σε αυτές, διότι δεν τηρήθηκε η υποχρεωτική ελάχιστη προθεσμία των πενήντα δύο (52) ημερών από την ημερομηνία αποστολής της διακήρυξης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέχρι τη διενέργεια του διαγωνισμού, ούτε η συντετμημένη προθεσμία, με την συνδρομή των προϋποθέσεων που τίθενται περιοριστικά από τις πιο πάνω διατάξεις. Κατ’ ακολουθίαν τούτου, η ως άνω, συνιστάμενη σε μη τήρηση των διατυπώσεων δημοσιότητας της προκήρυξης, παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας του υπό κρίση επαναληπτικού διαγωνισμού καθιστά μη νόμιμη τη διενέργειά του. Περαιτέρω, ο τελευταίος διενεργήθηκε χωρίς να προηγηθεί ματαίωση του αρχικού διαγωνισμού ή κήρυξη αυτού ως άγονου, με συνέπεια οι δύο διαγωνισμοί να διενεργούνται παράλληλα.
VII. Εξάλλου, το Κλιμάκιο επισημαίνει ότι, ο όρος της διακήρυξης, ο οποίος περιλαμβάνεται και στα υποβληθέντα προς έλεγχο σχέδια συμβάσεων, σύμφωνα με τον οποίο προβλέπεται η δυνατότητα, με απόφαση του Νομάρχη Λέσβου, να παρατείνεται για δύο μήνες η διάρκεια της σύμβασης, είναι μη νόμιμος και πρέπει να θεωρηθεί ως μη γεγραμμένος, διότι πάσχει αοριστίας, καθόσον δεν έχει προσδιορισθεί η προϋπολογισθείσα δαπάνη (πρβλ. Πράξεις Ζ΄ Κλιμ. Ελ. Συν. 369/2007, 270, 273, 275/2008, 88/2009) και, ως εκ τούτου, πρέπει να απαλειφθεί ο σχετικός συμβατικός όρος.
VIII. Ενόψει των όσων έγιναν δεκτά, αλλά και των ουσιωδών πλημμελειών, που διαπιστώθηκαν στην ελεγχόμενη διαδικασία ανάθεσης, το Κλιμάκιο αποφαίνεται, ότι κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων σχεδίων συμβάσεων για την μεταφορά μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του Νομού Λέσβου, για το σχολικό έτος 2010-2011.
Για τους λόγους αυτούς
Κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων σχεδίων συμβάσεων με αντικείμενο τη μεταφορά μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του Νομού Λέσβου από τον τόπο κατοικίας τους στα σχολεία όπου φοιτούν και αντίστροφα, για το σχολικό έτος 2010-201