ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
ΤΜΗΜΑ VII
ΠΡΑΞΗ 91/2011
Αποτελούμενο από την Σύμβουλο Άννα Λιγωμένου, ως Πρόεδρο, που αναπληρώνει νόμιμα την Πρόεδρο του Τμήματος Ανδρονίκη Θεοτοκάτου, Αντιπρόεδρο, η οποία απουσιάζει δικαιολογημένα, τα μέλη Βασιλική Ανδρεοπούλου και Ευαγγελία – Ελισάβετ Κουλουμπίνη, Συμβούλους, Νεκταρία Δουλιανάκη (εισηγήτρια) και Κωνσταντίνα Σταμούλη, Παρέδρους που μετέχουν με συμβουλευτική ψήφο.
Συνήλθε στην αίθουσα διασκέψεων του Καταστήματός του, που βρίσκεται στην Αθήνα, στις 15 Μαρτίου 2011, με την παρουσία της Στεργιανής Φορτσερά, υπαλλήλου του Ελεγκτικού Συνεδρίου με βαθμό Α΄ της κατηγορίας ΔΕ, που ασκεί καθήκοντα Γραμματέα του Τμήματος.
Για να αποφανθεί, μετά την από 16.12.2010 αίτηση του …., που κατατέθηκε στο Ελεγκτικό Συνέδριο στις 22.12.2010 (αριθμ. πρωτ. 67478), αν πρέπει να ανακληθεί η 197/2010 πράξη του Τμήματος τούτου, με την οποία κρίθηκε μη θεωρητέο το 71, οικονομικού έτους 2010, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου …, ήδη Βέροιας.
Αφού μελέτησε τα στοιχεία του φακέλου
Και έλαβε υπόψη
Την 510/27.1.2011 έγγραφη γνώμη του Αντεπιτρόπου της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο Αντωνίου Νικητάκη, σύμφωνα με την οποία η ως άνω πράξη δεν πρέπει να ανακληθεί.
Σκέφθηκε σύμφωνα με το νόμο
Ι. Με την άνω αίτηση ζητείται η ανάκληση της 197/2010 πράξης του Τμήματος αυτού, με την οποία κρίθηκε ότι δεν πρέπει να θεωρηθεί το 71, οικονομικού έτους 2010, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου … και ήδη Βέροιας, που αφορούσε στην καταβολή ποσού 15.000,00 ευρώ στο φερόμενο ως δικαιούχο εργολάβο …., για την εξόφληση του 1ου και τελικού λογαριασμού του έργου «Διαμόρφωση αυλής Β΄ Νηπιαγωγείου Μακροχωρίου Β΄ Φάσης».
ΙΙ. Οι πράξεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που εκδίδονται κατά τη διαδικασία του άρθρου 21 παρ. 1 του π.δ/τος 774/1980 σε υποθέσεις διαφωνιών Επιτρόπων σχετικά με τη θεώρηση ή μη χρηματικών ενταλμάτων, δεν έχουν χαρακτήρα δικαστικής απόφασης και, ως εκ τούτου, δεν παράγουν δεδικασμένο και υπόκεινται σε ανάκληση εφόσον κατά την έκδοσή τους εμφιλοχώρησε πλάνη περί το δίκαιο ή περί τα πράγματα ή γίνεται επίκληση νέων στοιχείων, δηλαδή στοιχείων που είτε προέκυψαν μετά την έκδοση της πράξεως της οποίας ζητείται η ανάκληση, είτε δεν ελήφθησαν υπόψη από το Τμήμα κατά την έκδοση της, και όχι όταν με βάση τα ίδια νομικά και πραγματικά δεδομένα ζητείται νέα – διαφορετική εκτίμηση και κρίση (βλ. Ελ.Συν. πράξ. VII Τμ. 163, 158/2010).
ΙΙΙ. Το π.δ. 774/1980 «Οργανισμός Ελεγκτικού Συνεδρίου», που θεσπίζει γενικές διατάξεις επί του ελέγχου, ορίζει στο άρθρο 17 ότι «1. Το Ελεγκτικόν Συνέδριον α) … β) Ασκεί τον κατά το άρθρον 98 του Συντάγματος έλεγχον των δαπανών του Κράτους, ως και των δι’ ειδικών νόμων εις τον έλεγχον αυτού υπαγομένων Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοικήσεως ή άλλων Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου επί τω τέλει της βεβαιώσεως ότι υπάρχει δια ταύτας νομίμως κεχορηγημένη πίστωσις και ότι κατά την πραγματοποίησιν τούτων ετηρήθησαν αι διατάξεις του κώδικος «περί δημοσίου λογιστικού» και παντός άλλου νόμου ή διατάγματος ή κανονιστικής αποφάσεως. 3. Κατά τον υπό του Συνεδρίου ασκούμενον έλεγχον επιτρέπεται η εξέτασις και των παρεμπιπτόντως αναφυομένων ζητημάτων, επιφυλασσομένων των περί δεδικασμένου διατάξεων».
Κατά την έννοια των διατάξεων αυτών το Ελεγκτικό Συνέδριο ελέγχοντας τη νομιμότητα των δημοσίων δαπανών, εξετάζει παρεμπιπτόντως και τα αναγκαίως με αυτήν συναπτόμενα ζητήματα, ακόμα και αν αυτά υπάγονται στη δικαιοδοσία άλλων δικαστηρίων (πολιτικών ή διοικητικών), εφόσον τα ζητήματα αυτά δεν έχουν κριθεί οριστικά και τελεσίδικα με απόφαση του αρμοδίου δικαστηρίου, δηλαδή με δύναμη δεδικασμένου. Εξάλλου, όπως έγινε δεκτό με τα Πρακτικά της 3ης Γενικής Συνεδρίασης της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου της 26ης Ιανουαρίου 2011 (Θέμα Α΄ και Β΄), κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, σε συνδυασμό με εκείνες διατάξεις των άρθρων 20 παρ. 1, 94 και 95 παρ. 5 του Συντάγματος, 2 παρ. 3 και 14 παρ. 1 του Δ.Σ.Α.Π.Δ. και 6 παρ. 1 της Ε.Σ.Δ.Α., που κατοχυρώνουν το δικαίωμα σε αποτελεσματική δικαστική προστασία, οι κατά τα άρθρα 627 επ. Κ.Πολ.Δ. εκδιδόμενες διαταγές πληρωμής, που υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 633 παρ. 1 και 2 του Κ.Πολ.Δ., κατέστησαν τελεσίδικες, εξομοιώνονται λειτουργικώς με τις δικαστικές αποφάσεις και παράγουν δεδικασμένο και, ως εκ τούτου, το Ελεγκτικό Συνέδριο, κατά το γενόμενο υπ’ αυτού έλεγχο, υποχρεούται να θεωρήσει το χρηματικό εντάλμα που εκδίδεται υπέρ του αιτηθέντος την έκδοση διαταγής πληρωμής και σε συμμόρφωση προς αυτήν, αφού ο έλεγχος της ορθότητας ή μη της απόφασης επί της προσωρινής διαταγής, σχετικά με την ύπαρξη δικαιώματος του δανειστή (πιστωτή) του Δημοσίου, των ο.τ.α. και λοιπών ν.π.δ.δ., δεν αποτελεί παρεμπιπτόντως αναφυόμενο ζήτημα, η δε τελεσίδικη διαταγή πληρωμής, αποτελεί νόμιμο και πλήρες δικαιολογητικό, με το οποίο αποδεικνύεται νόμιμη απαίτηση, για τη θεώρηση του χρηματικού εντάλματος.
IV. Στην προκειμένη περίπτωση, από τα στοιχεία του φακέλου και την Πράξη της οποίας ζητείται η ανάκληση, προκύπτουν τα εξής: Με την 30/24.3.2005 απόφαση της Δημαρχιακής Επιτροπής του Δήμου … καθορίστηκαν οι όροι διακήρυξης μειοδοτικού διαγωνισμού για την εκτέλεση του έργου «Διαμόρφωση Αυλής Β΄ Νηπιαγωγείου Μακροχωρίου Β΄ Φάση», ενώ με την 36/8.4.2005 απόφαση της ως άνω Δημαρχιακής Επιτροπής εγκρίθηκαν τα πρακτικά διεξαγωγής του διαγωνισμού και κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα αυτού στον … (Ε.Δ.Ε.), που προσέφερε μέση τεκμαρτή έκπτωση 4%. Ακολούθως, υπεγράφη το από 5.5.2005 σχετικό συμφωνητικό, ποσού 45.000,00 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.. Μετά δε την παραλαβή του έργου, για την πληρωμή του αναδόχου εκδόθηκε αρχικώς το 548Α΄, οικονομικού έτους 2006, χρηματικό ένταλμα πληρωμής, συνολικού ποσού 43.142,22 ευρώ, το οποίο θεωρήθηκε από την Υπηρεσία Επιτρόπου Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό Ημαθίας στις 21.12.2006, πλην όμως δεν πληρώθηκε λόγω έλλειψης ρευστότητας και, για το λόγο αυτό, ακυρώθηκε (βλ. και το αριθ. πρωτ. 131/19.10.2007 έγγραφο της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Υπηρεσία Επιτρόπου στο Ν. Ημαθίας). Στη συνέχεια, μετά από αίτηση του αναδόχου εκδόθηκε σε βάρος του Δήμου … η 633/ΔΠ/118/2009 διαταγή πληρωμή του Μονομελούς Πρωτοδικείου Βέροιας, που αφορούσε, μεταξύ άλλων, στην καταβολή ποσού 43.142,22 ευρώ, που αντιστοιχεί στην συνολική αμοιβή του για την εκτέλεση του ως άνω έργου. Η απόφαση αυτή επιδόθηκε στο Δήμο (βλ. τις 7131β/10.3.2009 και 7235β/9.4.2009 εκθέσεις επίδοσης του Δικαστικού Επιμελητή στο Πρωτοδικείο Βέροιας κ. …) και κατέστη τελεσίδικη, λόγω μη άσκησης από αυτόν του ενδίκου μέσου της ανακοπής. Για την καταβολή δε μέρους της ως άνω οφειλής, εκδόθηκε το 71, οικονομικού έτους 2010, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου αυτού, ποσού 15.000,00 ευρώ, το οποίο δεν θεωρήθηκε από τον αρμόδιο Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Τέλος, με την 197/2010 Πράξη του Τμήματος αυτού κρίθηκε ότι η εντελλόμενη με το άνω χρηματικό εντάλμα πληρωμής δαπάνη είναι μη νόμιμη. Και τούτο, διότι, όπως προκύπτει από την αριθ. πρωτ. ΕΜΠ 116/7.5.2009 έκθεση διαχειριστικού ελέγχου και τα δικαιολογητικά του χρηματικού αυτού εντάλματος, η ενσωματούμενη στο χρηματικό αυτό ένταλμα αξίωση του φερόμενου ως δικαιούχου, έχει ήδη εξοφληθεί εξωλογιστικά και, ως εκ τούτου, κατά το χρόνο υποβολής του για θεώρηση, δεν υφίστατο ενεργός απαίτησή του κατά του άνω Δήμου. Με την υπό κρίση δε αίτηση προβάλλεται, μεταξύ άλλων, ότι το δεδικασμένο που απορρέει από την 633/ΔΠ/118/2009 διαταγή πληρωμής του Μονομελούς Πρωτοδικείου Βέροιας δεσμεύει το Ελεγκτικό Συνέδριο κατά τον ασκούμενο, κατ’ άρθρο 98 του Συντάγματος, προληπτικό έλεγχο δαπανών και, ως εκ τούτου, το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί. Με τα δεδομένα αυτά και αφού, σύμφωνα με όσα έγιναν προηγουμένως δεκτά, η 633/ΔΠ/118/2009 απόφαση διαταγής πληρωμής του Μονομελούς Πρωτοδικείου Βέροιας που εκδόθηκε για την απαίτηση αυτή και έχει καταστεί τελεσίδικη, αποτελεί νόμιμο και πλήρες δικαιολογητικό για τη θεώρηση του άνω χρηματικού εντάλματος, το Τμήμα κρίνει ότι συντρέχει νόμιμος λόγος ανάκλησης της 197/2010 πράξης του Τμήματος αυτού. Εξάλλου, τυχόν προηγούμενη εξωλογιστική – μη νόμιμη εξόφληση της ενσωματούμενης στο άνω χρηματικό ένταλμα πληρωμής αξίωσης, αποτελεί αντικείμενο κατασταλτικού ελέγχου επί των οικείων λογαριασμών του άνω Δήμου, εφόσον δε διαπιστωθεί, δύναται να καταλογιστεί από τα αρμόδια προς τούτο όργανα. Επομένως, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η 197/2010 πράξη, το επίμαχο δε χρηματικό εντάλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2010, σε βάρος των πιστώσεων του προϋπολογισμού του οποίου εκδόθηκε.
Για τους λόγους αυτούς
Δέχεται την από 16.12.2010 αίτηση ανάκλησης του … και ανακαλεί την 197/2010 πράξη του Τμήματος αυτού.
Αποφαίνεται ότι το 71, οικονομικού έτους 2010 και ποσού 15.000,00 ευρώ, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου … δεν πρέπει να θεωρηθεί, λόγω λήξης του οικονομικού έτους 2010.