Αριθμός 2019/2012
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Β΄
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 7 Δεκεμβρίου 2011 με την εξής σύνθεση: Φ. Αρναούτογλου, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Β΄ Τμήματος, Α.-Γ. Βώρος, Ε. Νίκα, Γ. Τσιμέκας, Β. Καλαντζή, Σύμβουλοι, Ι. Σύμπλης, Ο.-Μ. Βασιλάκη, Πάρεδροι. Γραμματέας ο Ι. Μητροτάσιος, Γραμματέας του Β΄ Τμήματος.
Για να δικάσει την από 14 Μαΐου 2011 αίτηση:
των : 1. Νικολάου Συμβράγου του Νικολάου, κατοίκου Ψυχικού Αττικής (οδός Τεπελενίου αρ. 16), 2. Αλεξάνδρας Αγγελοπούλου του Κωνσταντίνου, κατοίκου Ψυχικού Αττικής (οδός 28ης Οκτωβρίου αρ. 7), 3. Αικατερίνης Σταλία του Χρήστου, κατοίκου Ψυχικού Αττικής (οδός Χατζηευαγγέλου αρ. 7), 4. Δέσποινας Τετραδάκου του Χρήστου, κατοίκου Ψυχικού Αττικής (οδός Χατζηγεωργίου αρ. 7), 5. Ελένης Μαΐστρου του Γεωργίου, κατοίκου Ψυχικού Αττικής (οδός Χανιώτου αρ. 13), 6. Αθανασίας Στάππα του Ιωάννου, κατοίκου Ψυχικού Αττικής (οδός Δαβάκη αρ. 27), 7. Άννας Σκάρλα του Ιωάννου, κατοίκου Ψυχικού Αττικής (οδός Δαβάκη αρ. 37), 8. Αθηνάς Σκάρλα του Νικολάου, κατοίκου Ψυχικού Αττικής (οδός Μακρυγιάννη αρ. 16), 9. Νικολάου Κάτσουλα του Εμμανουήλ, κατοίκου Ψυχικού Αττικής (οδός Τεπελενίου αρ. 7), 10. Καλλιόπης Χατζή του Εμμανουήλ, κατοίκου Ψυχικού Αττικής (οδός Τεπελενίου αρ. 4), 11. Καλλιρρόης Ιακωβίδη του Ιωάννου, κατοίκου Ψυχικού Αττικής (οδός Χατζηευαγγέλου αρ. 37), 12. Ιωάννη Ιακωβίδη του Γεωργίου, κατοίκου Ψυχικού Αττικής (οδός Χατζηευαγγέλου αρ. 37), 13. Αναστασίας Χανακούλα του Στυλιανού, κατοίκου Ψυχικού Αττικής (οδός Καλπακίου αρ. 13), 14. Αθανασίου Χανακούλα του Νικολάου, κατοίκου Ψυχικού Αττικής (οδός Καλπακίου αρ. 13), 15. Κωνσταντίνου Κοτζάκη του Μάρκου, κατοίκου Ψυχικού Αττικής (οδός Χατζηευαγγέλου αρ. 29Α), 16. Παναγιώτας Σιλβεστρίδη συζ. Ευθυμίου, κατοίκου Ψυχικού Αττικής (οδός Τεπελενίου αρ. 15-17), 17. Ευθυμίου Σιλβεστρίδη του Αλεξάνδρου, κατοίκου Ψυχικού Αττικής (οδός Τεπελενίου αρ. 15-17), 18. Αλεξάνδρας Σιλβεστρίδη του Ευθυμίου, κατοίκου Ψυχικού Αττικής (οδός Τεπελενίου αρ. 15-17) και 19. Ιωάννας Σιλβεστρίδη του Ευθυμίου, κατοίκου Ψυχικού Αττικής (οδός Τεπελενίου αρ. 15-17), οι οποίοι παρέστησαν με την δικηγόρο Χρυσούλα Μουκίου (Α.Μ. 17174), στην οποία δόθηκε προθεσμία μέχρι και τις 21 Δεκεμβρίου 2011 για τη νομιμοποίησή της,
κατά του Υπουργού Οικονομικών, ο οποίος παρέστη με τον Παν. Πανάγο, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.
Με την αίτηση αυτή οι αιτούντες επιδιώκουν να ακυρωθεί η υπ’ αριθμ. ΠΟΛ 1040/1.3.2011 απόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών (ΦΕΚ Β΄ 434/17.3.2011), καθώς και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του Εισηγητή, Συμβούλου Γ. Τσιμέκα.
Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε την δικηγόρο των αιτούντων, η οποία ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση και τον αντιπρόσωπο του Υπουργού, ο οποίος ζήτησε την απόρριψή της.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι
Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α
Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο Ν ό μ ο
1. Επειδή, για την άσκηση της υπό κρίση αιτήσεως έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (υπ’ αριθμ. 962220 και 2866578 έντυπα, σειράς Α΄, έτους 2011).
2. Επειδή, με την αίτηση αυτή, η οποία με την από 18.5.2011 πράξη του Προέδρου του Τμήματος έχει εισαχθεί στην επταμελή σύνθεση λόγω σπουδαιότητας, ζητείται η ακύρωση της Πολ.1040/1.3.2011 αποφάσεως του Υφυπουργού Οικονομικών με τίτλο «Αναπροσαρμογή τιμών του συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας των ακινήτων που βρίσκονται σε περιοχές εντός σχεδίου της Δημοτικής Κοινότητας Ψυχικού, του Δήμου Φιλοθέης-Ψυχικού, της Περιφερειακής Ενότητας Βορείου Τομέα Αθηνών, της Περιφέρειας Αττικής» (Β΄ 434/17.3.2011), κατά το μέρος που με αυτήν αναπροσαρμόζεται η τιμή για τον προσδιορισμό της φορολογητέας αξίας των ακινήτων της Στ΄ Ζώνης του Παλαιού Ψυχικού.
3. Επειδή, η αίτηση ασκείται παραδεκτώς κατ’ αρχήν από τους αιτούντες με αριθ. δικογράφου 2 (Αλεξάνδρα Αγγελοπούλου), 5 (Ελένη Μαίστρου), 6 (Αθανασία Στάππα), 7 (Άννα Σκάρλα), 12 (Ιωάννη Ιακωβίδη), 13 (Αναστασία Χανακούλα), 14 (Αθανάσιο Χανακούλα), 16 (Παναγιώτα Συλβεστρίδη) και 19 (Ιωάννη Συλβσστρίδη), οι οποίοι νομιμοποίησαν την υπογράφουσα το δικόγραφο αυτής και παραστάσα κατά τη συζήτηση δικηγόρο με την προσκομιδή σχετικού συμβολαιογραφικού πληρεξουσίου. Η αίτηση πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη ως προς τους λοιπούς αιτούντες, για τους οποίους δεν προσκομίσθηκε συμβολαιογραφικό έγγραφο παροχής πληρεξουσιότητας προς την ως άνω δικηγόρο μέσα στην προθεσμία που της χορηγήθηκε για το σκοπό αυτό από τον Πρόεδρο του Τμήματος.
4. Επειδή, εξάλλου, από τους αιτούντες οι οποίοι παραδεκτώς από άποψη νομιμοποιήσεως ασκούν την υπό κρίση αίτηση, οι με αριθ. δικογράφου 6 και 7 δεν προσκόμισαν κανένα στοιχείο προς απόδειξη του εννόμου συμφέροντός τους προς άσκηση αυτής και, συνεπώς, η αίτηση πρέπει και ως προς αυτούς να απορριφθεί, για το λόγο αυτό, ως απαράδεκτη. Αντιθέτως, οι λοιποί από τους ανωτέρω αιτούντες (με αριθ. δικογράφου 2, 5, 12, 13, 14, 16,και 19), οι οποίοι σύμφωνα με τα στοιχεία που προσκομίσθηκαν προαποδεικτικώς (άρθρο 33 παρ. 1 εδ. β΄ του π.δ/τος 18/1989), με το από 5.12.2012 υπόμνημα [αποδεικτικά υποβολής δήλωσης ν. 2308/1995, Α΄ 114, συμβόλαιο γονικής παροχής και συμβόλαιο αγοραπωλησίας οριζοντίου ιδιοκτησίας, το οποίο, υποβληθέν ανεπικύρωτο αρχικώς, επικυρώθηκε, στη συνέχεια, κατά τα προβλεπόμενα στις παραγράφους 3 και 4 του άρθρου 33 του π.δ/τος 18/1989 – οι οποίες προστέθηκαν με την παράγραφο 2 του άρθρου 32 του ν. 3772/2009, Α΄ 112], έχουν εμπράγματα δικαιώματα επί ακινήτων κειμένων στη ζώνη ΣΤ του Παλαιού Ψυχικού (ψιλή κυριότητα ή επικαρπία), έχουν κοινό έννομο συμφέρον και παραδεκτώς ομοδικούν προς άσκηση της υπό κρίση αιτήσεως, δεδομένου ότι ο προσδιορισμός με την προσβαλλόμενη απόφαση της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου τους συνεπάγεται την αύξηση της φορολογικής βάσης επί της οποίας θα υπολογίζονται οι φόροι που τους βαρύνουν, όπως ο φόρος ακίνητης περιουσίας, ο ΦΜΑ και ο φόρος κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών.
5. Επειδή, στις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 41 του ν. 1249/1982 (Α΄ 43), [όπως η παράγραφος 1 τροποποιήθηκε με τα άρθρα 14 παρ. 1 του ν. 1473/1984, Α΄ 127, και 14 παρ. 18 του ν. 1882/1990, Α΄ 43 και διορθ. σφαλμ. Α΄ 51] ορίζονται τα εξής: «1. Για τον προσδιορισμό της φορολογητέας αξίας των ακινήτων που μεταβιβάζονται με αντάλλαγμα ή αιτία θανάτου, δωρεάς ή προίκας, λαβαίνονται υπόψη οι τιμές εκκίνησης, που είναι καθορισμένες από πριν κατά ζώνες ή οικοδομικά τετράγωνα και κατ’ είδος ακινήτου, όπως αστικό ακίνητο, μονοκατοικία, διαμέρισμα, κατάστημα, αγρόκτημα και άλλα. Οι τιμές εκκίνησης αυξάνονται ή μειώνονται ποσοστιαία ανάλογα με τους παράγοντες που επηρεάζουν αυξητικά ή μειωτικά την αξία των ακινήτων, όπως για τα διαμερίσματα η παλαιότητα, η θέση στο οικοδομικό τετράγωνο ή στον όροφο της πολυκατοικίας, για τα καταστήματα η εμπορικότητα δρόμου, το πατάρι, το υπόγειο, για τα αγροκτήματα η καλλιεργητική αξία, η τουριστική ή παραθεριστική σημασία και άλλα. Οι τιμές εκκίνησης και οι συντελεστές αυξομείωσής τους θα καθορίζονται με αποφάσεις του Υπουργού των Οικονομικών, μετά από εισήγηση Επιτροπών που θα αποτελούνται από οικονομικούς υπαλλήλους, μηχανικούς του Υπουργείου Δημοσίων Έργων, εκπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, εκπροσώπους του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας και άλλα πρόσωπα που διαθέτουν ειδικές γνώσεις ή ιδιάζουσα εμπειρία και θα συγκροτούνται με κοινές αποφάσεις των Υπουργών Προεδρίας Κυβερνήσεως και Οικονομικών. Οι κατά το προηγούμενο εδάφιο τιμές αναπροσαρμόζονται το βραδύτερο, ανά διετία, με τις κατά την παράγραφο 2 του παρόντος αποφάσεις του Υπουργού των Οικονομικών. 2. Με αποφάσεις του Υπουργού των Οικονομικών καθορίζονται: α) η καταχώρηση των τιμών εκκίνησης και των συντελεστών αυξομείωσής τους σε πίνακες και η συσχέτισή τους με διαγράμματα που καταρτίζονται με βάση χάρτες, β) κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια σχετική με την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος άρθρου …». Κατ΄ εξουσιοδότηση των διατάξεων αυτών εκδόθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών με την οποία, μεταξύ άλλων, αναπροσαρμόσθηκε η τιμή εκκίνησης στην Στ΄ Ζώνη του Παλαιού Ψυχικού, αφού ελήφθη υπόψη η υπ’ αριθ. 19/14.12.2010 σχετική εισήγηση της αρμόδιας Επιτροπής του άρθρου 41 του ν. 1249/1982. Κατά το προσβαλλόμενο με την υπό κρίση αίτηση μέρος της απόφασης αυτής, η τιμή εκκίνησης στην ως άνω ζώνη καθορίσθηκε στις 5.500 ευρώ έναντι της εκ 4.300 ευρώ που ίσχυε μέχρι τότε.
6. Επειδή, οι κανονιστικές πράξεις, όπως η προσβαλλόμενη, δεν χρήζουν αιτιολογίας εκ μέρους της Διοικήσεως, αλλά ελέγχονται μόνον από την άποψη της τηρήσεως των όρων της εξουσιοδοτικής διατάξεως, βάσει της οποίας εκδίδονται, καθώς και της τυχόν υπερβάσεως των ορίων της εξουσιοδοτήσεως. Προκειμένου δε να είναι εφικτός ο έλεγχος αυτός, πρέπει να περιλαμβάνονται μεταξύ των στοιχείων του φακέλου και τα εκτιμηθέντα από τη Διοίκηση στοιχεία που συνηγορούν υπέρ της εκδόσεως της κανονιστικής αποφάσεως, τα οποία είτε αναφέρονται στην εξουσιοδοτική διάταξη είτε είναι σύμφωνα με το πνεύμα και το σκοπό της (ΣτΕ2107/2009, 4192/2005, 230, 1585/2002 επταμ.). Ειδικώς δε η εξουσιοδοτική διάταξη του άρθρου 41 του ν. 1249/1982 επιτάσσει, κατά την έννοιά της, τον καθορισμό τιμών κατά ζώνες κατόπιν εκτιμήσεως συγκεκριμένων στοιχείων που ανταποκρίνονται χρονικώς στην εκάστοτε συγκεκριμένη πραγματική αγοραία αξία των οικείων ακινήτων (ΣτΕ 3626/2010).
7. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, ούτε από την προσβαλλόμενη απόφαση ούτε από άλλα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι ο καθορισμός της τιμής εκκίνησης στην ως άνω ΣΤ΄ Ζώνη του Παλαιού Ψυχικού έγινε κατόπιν εκτιμήσεως στοιχείων που δικαιολογούν αυτόν. Ειδικότερα, στο προοίμιο της προσβαλλόμενης απόφασης αναφέρεται γενικώς, για το σύνολο των ρυθμίσεών της, ότι ελήφθησαν υπόψη οι ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής ή τμήματος αυτής, καθώς και οι ιδιαιτερότητες των ακινήτων, η μη ενιαία αντιμετώπιση όλων των περιοχών του Ψυχικού και η διατάραξη της ορθής κλιμάκωσης των τιμών από ζώνη σε ζώνη, συνεπεία δύο ακυρωτικών, ως προς τη Β΄ Ζώνη, αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας (3626/2010 και 2107/2009), [οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα, ειδικώς ως προς τη ζώνη αυτή, να ισχύει η τιμή που είχε καθορισθεί με την υπ’ αριθ. 1122435/3634/00ΤΥ/Δ΄/30.12.2005 υπουργική απόφαση έναντι των λοιπών ζωνών, για τις οποίες ίσχυαν οι τιμές που καθορίσθηκαν με την υπ’ αριθ. 1020564/487/00ΤΥ/Δ΄/27.2.2007 όμοια υπουργική απόφαση] και η από 14.12.2010 εισήγηση της αρμόδιας επιτροπής του άρθρου 41 του ν. 1249/1982. Στην τελευταία αυτή εισήγηση περιέχεται η τοποθέτηση της εκπροσώπου της Δ.Ο.Υ. Ψυχικού, η οποία επικαλούμενη ικανό αριθμό δηλώσεων Φ.Μ.Α. ετών 2007- 2010, έρευνα σε πρόσφατο έντυπο αγγελιών πωλήσεων ακινήτων, καθώς και το γεγονός ότι κατά το έτος 2010 υπεβλήθησαν 608 δηλώσεις μεταβίβασης, εκ των οποίων οι 102 αφορούσαν την περιοχή του Ψυχικού και «κυρίως ακίνητα εντός Β΄ Ζώνης», πρότεινε, ειδικώς ως προς την τιμή της Στ΄ Ζώνης, την αύξηση αυτής σε 6.500€/τ.μ., κατέθεσε δε σχετικώς πίνακα μεταβιβάσεων (3 για το 2007, 3 για το 2008, 5 για το 2009 και 5 για το 2010), ο οποίος, όμως, αφορούσε μεταβιβάσεις ακινήτων μόνον εντός της Β΄ Ζώνης (πλην μιας που αφορούσε ακίνητο εντός της Α΄ Ζώνης). Η τιμή αυτή, κατόπιν συζητήσεως, διαμορφώθηκε ομοφώνως από την Επιτροπή στα 6.000 ευρώ, τελικώς δε, με την ήδη προσβαλλόμενη υπουργική απόφαση, καθορίσθηκε στα 5.500 ευρώ. Με τα δεδομένα, όμως, αυτά, εφόσον δηλαδή δεν παρατίθενται από τη Διοίκηση συγκεκριμένα στοιχεία για πραγματοποιηθείσες μεταβιβάσεις ακινήτων ειδικώς εντός της ΣΤ΄ Ζώνης Παλαιού Ψυχικού, στα οποία να στηρίχθηκε ο γενόμενος με την προσβαλλόμενη απόφαση καθορισμός τιμής εκκίνησης για την ζώνη αυτή (το έντυπο αγγελιών πωλήσεων ακινήτων που επικαλέσθηκε η εκπρόσωπος της Δ.Ο.Υ. δεν αποτελεί τέτοιο στοιχείο, βλ. ΣτΕ 4192/2005), χωρίς να βεβαιώνεται ότι τέτοια στοιχεία δεν υπάρχουν, δεν προκύπτει το δικαιολογητικό έρεισμα της επίμαχης ρύθμισης της προσβαλλομένης αποφάσεως, ώστε να δύναται να ελεγχθεί αν αυτή εκδόθηκε εντός των ορίων των διατάξεων που προαναφέρθηκαν, οι οποίες κατά την έννοιά τους επιτάσσουν τον καθορισμό τιμών κατά ζώνες, ανταποκρινομένων, κατόπιν εκτιμήσεως συγκεκριμένων στοιχείων, στην πραγματική αγοραία αξία των οικείων ακινήτων. Συνεπώς, για τον λόγο αυτόν, που βασίμως προβάλλεται με την υπό κρίση αίτηση, πρέπει αυτή να γίνει δεκτή και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη απόφαση κατά το μέρος που καθορίζει τιμή εκκίνησης στην ΣΤ΄ Ζώνη του Παλαιού Ψυχικού στο ύψος των 5.500 ευρώ, παρέλκει δε, κατόπιν αυτών, η εξέταση των λοιπών προβαλλομένων λόγων ακυρώσεως. Κατά την γνώμη, όμως, του Προέδρου του Τμήματος Φ. Αρναούτογλου και της Συμβούλου Β. Καλαντζή, ο ανωτέρω λόγος ακυρώσεως είναι αβάσιμος και θα έπρεπε να απορριφθεί, δεδομένου ότι ο καθορισμός τιμής εκκίνησης για την επίδικη ΣΤ΄ Ζώνη (5500 ευρώ), όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, έγινε μετά από εκτίμηση των στοιχείων που υπάρχουν για τον καθορισμό των τιμών των γειτονικών ζωνών του Παλαιού Ψυχικού, οι οποίες έχουν ως εξής: Α΄ Ζώνη: 10.000 ευρώ, Β΄ Ζώνη: 8.000 ευρώ, Γ΄ Ζώνη: 6.000 ευρώ, Δ΄ Ζώνη: 6.000 ευρώ, Ε΄ Ζώνη: 4.500 ευρώ και Ζ΄ Ζώνη: 4.500 ευρώ.
ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ
Δέχεται την αίτηση ως προς τους αιτούντες με αριθ. δικογράφου 2, 5, 12, 13, 14, 16,και 19, κατά τα εκτιθέμενα στο αιτιολογικό.
Ακυρώνει την Πολ.1040/1.3.2011 απόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών (Β΄ 434), κατά το μέρος που αναφέρεται στη ζώνη ΣΤ του Παλαιού Ψυχικού.
Διατάσσει την απόδοση του παραβόλου.
Aπορρίπτει την αίτηση ως προς τους λοιπούς αιτούντες.
Επιβάλλει στο Δημόσιο τη δικαστική δαπάνη των αιτούντων ως προς τους οποίους η αίτηση έγινε δεκτή, η οποία ανέρχεται σε εννιακόσια είκοσι (920) ευρώ.
Επιβάλλει στους λοιπούς αιτούντες, ισομερώς, τη δικαστική δαπάνη του Δημοσίου, η οποία ανέρχεται σε τετρακόσια εξήντα (460) ευρώ.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 12 και 16 Ιανουαρίου 2012
Ο Πρόεδρος του Β΄ Τμήματος Ο Γραμματέας του Β΄ Τμήματος
Φ. Αρναούτογλου Ι. Μητροτάσιος
και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 30ής Μαΐου 2012.
Ο Προεδρεύων Σύμβουλος Η Γραμματέας