Αριθμός 4160/2009 , 7μ.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ : εφαρμογή της γενικής αρχής του κοινοτικού δικαίου της αναδρομικής εφαρμογής της ελαφρότερης ποινής επί διοικητικών κυρώσεων, σύμφωνα με την οποία επιβάλλεται αναδρομικώς η εφαρμογή της ελαφρότερης ποινής, προκειμένου περί παραβάσεως για την οποία προβλέπονται διαδοχικά, από τον χρόνο διαπράξεώς της έως το χρόνο εκδικάσεως της υποθέσεως, περισσότερες κυρώσεις.
Αριθμός 4160/2009
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Β΄
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του την 1η Απριλίου 2009 με την εξής σύνθεση: Δ. Κωστόπουλος, Σύμβουλος της Επικρατείας, Προεδρεύων, σε αναπλήρωση του Προέδρου του Τμήματος, που είχε κώλυμα, Α.-Γ. Βώρος, Ε. Αναγνωστοπούλου, Β. Καλαντζή, Μ. Σταματελάτου-Μπεριάτου, Σύμβουλοι, Ε. Σκούρα, Ειρ. Σταυρουλάκη, Πάρεδροι. Γραμματέας η Π. Στεργιοπούλου, Γραμματέας του Β΄ Τμήματος.
Για να δικάσει την από 23 Ιανουαρίου 2003 αίτηση:
του Διευθυντή Διευθύνσεως Παρακολουθήσεως και Ελέγχου Ανασταλτικών Καθεστώτων (ΔΙ.Π.Ε.Α.Κ.), ο οποίος παρέστη με τον Ευρ. Τσιτσέλλη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους,
κατά του Γεωργίου Τζούλα, κατοίκου Αγ. Δημητρίου Αττικής (οδός Κόντου αρ. 22), ο οποίος δεν παρέστη.
Με την αίτηση αυτή ο αναιρεσείων Διευθυντής επιδιώκει να αναιρεθεί η υπ’ αριθ. 3469/2003 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της Εισηγήτριας, Παρέδρου Ε. Σκούρα.
Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον αντιπρόσωπο του αναιρεσείοντος Διευθυντή, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους αναιρέσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι
Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α
Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο Ν ό μ ο
1. Επειδή, για την άσκηση της κρινόμενης αιτήσεως δεν απαιτείται κατά νόμο η καταβολή παραβόλου.
2. Επειδή, με την αίτηση αυτή ζητείται η αναίρεση της 3469/2003 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, με την οποία έγινε δεκτή έφεση του ήδη αναιρεσιβλήτου κατά της 12678/1999 αποφάσεως του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών. Με την τελευταία είχε απορριφθεί προσφυγή του ιδίου κατά της 204/1995 αποφάσεως του Διευθυντή της Διεύθυνσης Παρακολούθησης και Ελέγχου Αυτοκινήτων (ΔΙΠΕΑ, ήδη Διεύθυνσης Παρακολούθησης και Ελέγχου Ανασταλτικών Καθεστώτων, ΔΙΠΕΑΚ) του Υπουργείου Οικονομικών, με την οποία είχε επιβληθεί σε βάρος του συνολικό πρόστιμο 5.222.400 δραχμών, ήτοι πρόστιμο 100.000 δραχμών κατ’ άρθρο 88 παρ. 2 περ. α του Ν. 2127/1993, πρόστιμο 5.000.000 δραχμών κατ’ άρθρο 88 παρ. 2 περ. ζ του ίδιου νόμου, τέλη χαρτοσήμου 102.000 δραχμών και εισφορά υπέρ ΟΓΑ στα τέλη χαρτοσήμου 20.400 δραχμών.
3. Επειδή, η υπόθεση, όσον αφορά το ανωτέρω πρόστιμο του άρθρου 88 παρ. 2 περ. ζ του Ν.21127/1993, παραπέμφθηκε στην επταμελή σύνθεση του Β΄ Τμήματος με την 2048/2008 απόφαση της πενταμελούς συνθέσεως λόγω σπουδαιότητας, ενώ η αίτηση κατά τα λοιπά έγινε δεκτή, αναιρέθηκε κατά το μέρος αυτό η ως άνω απόφαση του Διοικητικού Εφετείου, κρατήθηκε η υπόθεση, δικάσθηκε η έφεση κατά το οικείο μέρος και απορρίφθηκε με την ως άνω απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.
4. Επειδή, κατά γενική αρχή του κοινοτικού δικαίου, επιβάλλεται η αναδρομική εφαρμογή της ελαφρότερης ποινής (βλ. ΔΕΚ, απόφαση της 11ης Μαρτίου 2008, C-420/06, Jager, σκέψη 59, απόφαση της 8ης Μαρτίου 2007, C-45/06, Campina, Συλλογή 2007, σ. Ι-2089, σκέψη 32, απόφαση της 3ης Μαΐου 2005, C-387/02, C-391/02 και C-403/02, Berlusconi κ.λπ., Συλλογή 2005, σ. Ι-3565, σκέψεις 67-69) προκειμένου περί παραβάσεως για την οποία προβλέπονται διαδοχικά, από τον χρόνο διαπράξεώς της έως το χρόνο εκδικάσεως της υποθέσεως, περισσότερες κυρώσεις. Την αρχή αυτή υποχρεούται να εφαρμόζει ο εθνικός δικαστής τόσο όταν πρόκειται για κύρωση που επιβάλλεται σε συμπεριφορά αντίθετη προς τις επιταγές της κοινοτικής νομοθεσίας, όσο και όταν πρόκειται για κύρωση που επιβάλλεται κατά την άσκηση της φορολογικής αρμοδιότητας των κρατών μελών [πρβλ. ΔΕΚ απόφαση της 15ης Σεπτεμβρίου 2005, C-464/02, Επιτροπή κατά Δανίας (Επιτροπή κατά Δανίας II), Συλλογή 2005, σ. I-7929, σκέψη 74, απόφαση της 21ης Μαρτίου 2002, C-451/99, Cura Anlagen, Συλλογή 2001, σ. Ι-3193, σκέψη 40 κ.ά.].
5. Επειδή, ο Ν. 2127/1993 «Eναρμόνιση προς το κοινοτικό δίκαιο του φορολογικού καθεστώτος των πετρελαιοειδών προϊόντων, αλκοόλης και αλκοολούχων ποτών και βιομηχανοποιημένων καπνών και άλλες διατάξεις» (Α’ 48), πριν από την κατάργηση των κατωτέρω διατάξεών του με το άρθρο 29 παρ. 1 περ. α του Ν. 2682/1999 (Α’ 16), προέβλεπε στο άρθρο 75 ότι «Αυτοκίνητα οχήματα και μοτοσυκλέτες, που πληρούν τις προϋποθέσεις των άρθρων 9 και 10 της Συνθήκης ΕΟΚ και αποστέλλονται ή μεταφέρονται στο εσωτερικό της χώρας από άλλα Κράτη – Μέλη της Κοινότητας, υπόκεινται στον ειδικό φόρο κατανάλωσης που προβλέπεται [στο άρθρο 1 του Ν. 363/1976, Α’ 152] για τα εισαγόμενα ή εγχωρίως παραγόμενα αντίστοιχα οχήματα». Περαιτέρω, στο άρθρο 76 του Ν. 2127/1993 προβλεπόταν ότι «για την εφαρμογή του παρόντος νόμου νοούνται ως α) «Αποστολή ή μεταφορά»: -Κάθε αποστολή ή μεταφορά που αρχίζει σε άλλο κράτος μέλος της ΕΟΚ και καταλήγει στο εσωτερικό της χώρας …», στο άρθρο 77 ότι «1. Η φορολογική υποχρέωση γεννάται κατά το χρόνο που πραγματοποιείται η είσοδος του οχήματος στο εσωτερικό της χώρας. 2. Ο φόρος καθίσταται απαιτητός την 15η ημέρα του επόμενου μήνα από αυτόν κατά τον οποίο γεννήθηκε η φορολογική υποχρέωση … 3. Για τα οχήματα που έχουν υπαχθεί στα καθεστώτα των παρ. 1 και 2 του άρθρου 84 του παρόντος, ο ειδικός φόρος κατανάλωσης και ο Φ.Π.Α. καθίστανται απαιτητοί κατά την έξοδο των οχημάτων, έστω και αντικανονικά, από τα καθεστώτα αυτά», στο άρθρο 87 ότι «1. Με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 84, πρόσωπα εγκατεστημένα στο εσωτερικό της χώρας δεν επιτρέπεται να κατέχουν πέρα από την προβλεπόμενη από την παρ. 2 του άρθρου 80 προθεσμία ή να κυκλοφορούν πέρα από την προβλεπόμενη από την παρ. 3 του άρθρου 79 προθεσμία τα οχήματα του άρθρου 75», στο άρθρο 88 ότι «1. Η με οποιονδήποτε τρόπο διαφυγή ή απόπειρα διαφυγής της καταβολής των οφειλόμενων φόρων και λοιπών επιβαρύνσεων, καθώς και η μη τήρηση των διατυπώσεων που προβλέπονται από το νόμο, με σκοπό τη μη καταβολή των άνω φόρων και λοιπών επιβαρύνσεων, χαρακτηρίζονται και τιμωρούνται, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 89 και επόμενα του ν. 1165/1918 περί Τελωνειακού Κώδικα. 2. Ανεξάρτητα από την εφαρμογή των διατάξεων της προηγούμενης παραγράφου επιβάλλονται και τα παρακάτω, κατά περίπτωση, πρόστιμα: α) … ζ) (προστέθηκε με το άρθρο 16 παρ. 1 περ. δ του Ν. 2227/1994, Α΄ 129). Σε περίπτωση κατοχής ή κυκλοφορίας οχήματος από πρόσωπο που δεν τυγχάνει της προβλεπόμενης από την παράγραφο 2 του άρθρου 84 προσωρινής απαλλαγής, πρόστιμο ως εξής: … – Από 2001 και άνω κυβικά εκατοστά πέντε εκατομμύρια (5.000.000) δρχ … 3. … 4. Το βάρος της απόδειξης, προς τις τελωνειακές αρχές, της συνδρομής των προϋποθέσεων για την άσκηση των ευεργετημάτων των άρθρων 83 και 84 του παρόντος άρθρου φέρουν οι ενδιαφερόμενοι. 5. …» και στο άρθρο 89 ότι «1. Στο προβλεπόμενο από τις κείμενες διατάξεις εφάπαξ πρόσθετο ειδικό τέλος για τα εισαγόμενα και εγχωρίως παραγόμενα οχήματα υπάγονται ανάλογα και τα όμοια οχήματα [που] αποστέλλονται ή μεταφέρονται στο εσωτερικό της χώρας από άλλο κράτος μέλος της Κοινότητας. 2. …». Ακολούθως, με τον Ν. 2682/1999 «Διαρρυθμίσεις στη φορολογία των αυτοκινήτων οχημάτων και άλλες διατάξεις» (Α’ 16) καταργήθηκε – για λόγους απλούστευσης, όπως αναφέρεται στην εισηγητική του έκθεση – ο ειδικός φόρος κατανάλωσης και το εφάπαξ πρόσθετο ειδικό τέλος που προβλέπονταν στα άρθρα 1 και 3 παρ. 1 του Ν. 363/1976 για τα επιβατηγά αυτοκίνητα και καθιερώθηκε νέο τέλος με την ονομασία «τέλος ταξινόμησης». Ειδικότερα, στον νόμο αυτό προβλέπονταν τα εξής: Άρθρο 1. «Έννοια όρων. Για την εφαρμογή του παρόντος νόμου νοούνται ως: α) «Κοινοτικά οχήματα»: Τα αυτοκίνητα οχήματα και οι μοτοσυκλέτες που πληρούν τις προϋποθέσεις των άρθρων 9 και 10 της Συνθήκης ΕΟΚ και αποστέλλονται ή μεταφέρονται στο εσωτερικό της χώρας από τα λοιπά Κράτη-Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.). β) …». Άρθρο 2 «Τέλος ταξινόμησης επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης. 1. Επιβατικά αυτοκίνητα της δασμολογικής κλάσης 87.03 της Συνδυασμένης Ονοματολογίας (Κανονισμός Ε.Ο.Κ. αριθ. 2658/87 του Συμβουλίου της 23ης Ιουλίου 1987 ΕΕL 256 της 7.9.1987) υποβάλλονται σε τέλος ταξινόμησης επί της φορολογητέας αξίας, όπως αυτή διαμορφώνεται με βάση τις διατάξεις του άρθρου 7 του παρόντος και του άρθρου 4 του ν. 1573/1985 (ΦΕΚ 201 Α’), όπως ισχύουν. 2. …». Άρθρο 9 «Χρόνος γένεσης υποχρέωσης καταβολής του τέλους ταξινόμησης και απαιτητό αυτού. 1. Η υποχρέωση καταβολής του τέλους ταξινόμησης γεννάται: -Για τα κοινοτικά οχήματα και για τα προερχόμενα από τρίτες χώρες κατά την είσοδό τους στο εσωτερικό της χώρας … 2. Το τέλος ταξινόμησης καθίσταται απαιτητό και καταβάλλεται πριν τη θέση των οχημάτων σε κυκλοφορία και για τα οχήματα των άρθρων 2 … του παρόντος, το αργότερο: …» Άρθρο 10. «Μεταφορά, αποστολή, άφιξη οχημάτων από τα λοιπά Κράτη-Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 1. Τα κοινοτικά οχήματα που αναφέρονται στα άρθρα 2 … του παρόντος νόμου, κατά την άφιξή τους στον πρώτο τόπο προορισμού, δηλώνονται αμέσως στην πλησιέστερη Τελωνειακή Αρχή … 4. Η κατά τις ανωτέρω παραγράφους δήλωση δεν υποβάλλεται όταν τα κοινοτικά οχήματα εμπίπτουν στις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 14 του παρόντος νόμου. 5. …». Άρθρο 11 «Βεβαίωση και είσπραξη του τέλους ταξινόμησης οχημάτων – Πιστοποιητικό ταξινόμησης. 1. … Υπόχρεος στην καταβολή του τέλους ταξινόμησης είναι ο ιδιοκτήτης του οχήματος ή ο νόμιμος αντιπρόσωπός του. 2. Για τη βεβαίωση και είσπραξη του τέλους ταξινόμησης και του φόρου προστιθέμενης αξίας ή για τη χορήγηση οριστικής απαλλαγής κοινοτικών οχημάτων, υποβάλλεται στην αρμόδια Τελωνειακή Αρχή ειδική δήλωση μέχρι την ημερομηνία κατά την οποία το τέλος καθίσταται απαιτητό και οπωσδήποτε πριν από την έκδοση της άδειας κυκλοφορίας. Για τα οχήματα των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 14 η ειδική δήλωση υποβάλλεται κατά την έξοδο αυτών από τα ανασταλτικά καθεστώτα. Με την ειδική δήλωση, που αποτελεί τίτλο υπέρ του Δημοσίου, συνεισπράττεται και ο οφειλόμενος φόρος προστιθέμενης αξίας …». Άρθρο 13. «Οριστικές απαλλαγές. 1. … 2. Όπου από τις κείμενες διατάξεις προβλέπεται πλήρης απαλλαγή από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης και το εφάπαξ πρόσθετο ειδικό τέλος επιβατικών αυτοκινήτων, θα παρέχεται, με τους αυτούς όρους και προϋποθέσεις, πλήρης απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης. 3. …». Άρθρο 14. «Καθεστώτα αναστολής και προσωρινής απαλλαγής οχημάτων. 1. … 2. Τα κοινοτικά οχήματα δύνανται να παραμένουν προσωρινά στο εσωτερικό της χώρας χωρίς να απαιτείται η καταβολή του τέλους ταξινόμησης και του Φ.Π.Α.. Για τη χορήγηση της προσωρινής αυτής απαλλαγής από την καταβολή του τέλους ταξινόμησης και του Φ.Π.Α. εφαρμόζονται ανάλογα οι όροι και προϋποθέσεις που προβλέπονται από τις διατάξεις του τελωνειακού καθεστώτος της προσωρινής εισαγωγής με τον όρο της επανεξαγωγής για τα οχήματα τρίτων χωρών που εισάγονται προσωρινά στη χώρα. 3. … 4. Όπου από τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις του τελωνειακού καθεστώτος της προσωρινής εισαγωγής με τον όρο της επανεξαγωγής παρέχεται απαλλαγή από δασμούς και φόρους στα αυτοκίνητα οχήματα, λόγω υπαγωγής τους στο παραπάνω καθεστώς, θα παρέχεται απαλλαγή και από το τέλος ταξινόμησης …». Άρθρο 17. «Περιορισμοί στην κατοχή και κυκλοφορία κοινοτικών οχημάτων. 1. Με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 14, πρόσωπα εγκατεστημένα στο εσωτερικό της χώρας δεν επιτρέπεται να κατέχουν πέρα από την προβλεπόμενη στην παρ. 2 του άρθρου 11 προθεσμία ή να κυκλοφορούν πέρα από την προθεσμία της παρ. 3 του άρθρου 10 κοινοτικά οχήματα χωρίς την καταβολή του τέλους ταξινόμησης. 2. …». Άρθρο 18. «Παραβάσεις-κυρώσεις. Α. Κοινοτικά οχήματα. 1. Η κατοχή ή η κυκλοφορία κοινοτικών οχημάτων από πρόσωπα εγκατεστημένα στην Ελλάδα, χωρίς να έχει τηρηθεί καμία από τις διατυπώσεις που προβλέπονται στα άρθρα 10 και 11 του παρόντος νόμου αποτελεί λαθρεμπορία και εφαρμόζονται οι σχετικές περί λαθρεμπορίας διατάξεις του Τελωνειακού Κώδικα (ν. 1165/1918, ΦΕΚ 73 Α’) … Στις περιπτώσεις της παραγράφου αυτής δεν επιβάλλονται τα πρόστιμα που προβλέπονται από την παράγραφο Α4 του παρόντος άρθρου. 2. … 4. Η διάπραξη των αναφερόμενων παρακάτω παραβάσεων χαρακτηρίζεται ως απλή τελωνειακή παράβαση και επισύρει κατά περίπτωση, τα ακόλουθα πρόστιμα: α) Για τη μη υποβολή της δήλωσης των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 10 πρόστιμο εκατό χιλιάδων (100.000) δραχμών για κάθε όχημα. β) … 5. … Β. … Γ. Οχήματα Κοινοτικών και Τρίτων Χωρών. 1. Πέρα από την επιβολή των προστίμων που αναφέρονται στις παραπάνω παραγράφους Α4 … τα οχήματα υπόκεινται και σε προσωρινή συντηρητική δέσμευση με πράξη της τελωνειακής αρχής που διαπίστωσε την παράβαση … 5. Οι παραβάσεις που διαπιστώθηκαν μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου εξακολουθούν να διέπονται από τις προϊσχύουσες του νόμου αυτού διατάξεις». Άρθρο 22. «1. Όπου στις κείμενες διατάξεις και στις κατ’ εξουσιοδότηση αυτών εκδοθείσες διοικητικές πράξεις αναφέρεται ειδικός Φόρος Κατανάλωσης ή εφάπαξ πρόσθετο ειδικό τέλος νοείται εφεξής τέλος ταξινόμησης. Οι διοικητικές και κανονιστικές πράξεις που έχουν εκδοθεί κατ’ εξουσιοδότηση των άρθρων 75 και επόμενα του ν. 2127/1993, αναλόγως προσαρμοζομένων, εξακολουθούν να ισχύουν και για την εφαρμογή του παρόντος νόμου». Άρθρο 29. «1. Από την έναρξη εφαρμογής του παρόντος νόμου καταργούνται οι παρακάτω διατάξεις, όπως ισχύουν: α) Των άρθρων 75 έως και 88, του άρθρου 90 και της παραγράφου 1 του άρθρου 89 του ν. 2127/1993 … β) του ν. 363/1976 …». Άρθρο 36. «Η ισχύς των διατάξεων του παρόντος νόμου αρχίζει από 16 Νοεμβρίου 1998, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στις επί μέρους διατάξεις». Τέλος, οι σχετικές ρυθμίσεις τροποποιήθηκαν με τον Ν. 2960/2001 «Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας» (Α’ 265). Εξάλλου, στην οδηγία 83/182/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 28ης Μαρτίου 1983 για τις φορολογικές ατέλειες που εφαρμόζονται στο εσωτερικό της Κοινότητας στις προσωρινές εισαγωγές ορισμένων μεταφορικών μέσων (ΕΕ L 105), η οποία μεταφέρθηκε κατά βάση στο εσωτερικό δίκαιο με την απόφαση 247/13/1.3-6.4.1988 του Υπουργού Οικονομικών, “Προσωρινή εισαγωγή ορισμένων μεταφορικών μέσων και ειδών ατομικής χρήσης” (Β’ 195), που κυρώθηκε με την παρ. 4 του άρθρου 11 του Ν. 1839/1989 (Α’ 90), ορίζονται τα εξής: Άρθρο 1. “1. Τα Κράτη μέλη χορηγούν ατέλεια, υπό τους όρους που καθορίζονται παρακάτω, κατά την προσωρινή εισαγωγή από ένα Κράτος μέλος οδικών οχημάτων με κινητήρα – και των οχημάτων που ρυμουλκούνται από αυτά – τροχόσπιτων, σκαφών αναψυχής, ιδιωτικών αεροπλάνων, ποδηλάτων και αλόγων ιππασίας : – από τους φόρους κύκλου εργασιών, τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης και όλους τους άλλους φόρους κατανάλωσης, – από τους φόρους που αναφέρονται στο παράρτημα”. Άρθρο 3. “Προσωρινή εισαγωγή ορισμένων μεταφορικών μέσων για ιδιωτική χρήση. Η ατέλεια από τους φόρους που αναφέρονται στο άρθρο 1 χορηγείται για συνεχές ή όχι χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει τους 6 μήνες ανά δωδεκάμηνο κατά την προσωρινή εισαγωγή επιβατικών οχημάτων, τροχόσπιτων, σκαφών αναψυχής, ιδιωτικών αεροπλάνων και ποδηλάτων, υπό τους ακόλουθους όρους : α) ο ιδιώτης που εισάγει τα αγαθά αυτά πρέπει : αα) να έχει τη συνήθη κατοικία του σε Κράτος μέλος άλλο από το Κράτος της προσωρινής εισαγωγής, …”.
6. Επειδή, από τα εκτεθέντα στην προηγούμενη σκέψη προκύπτει ότι με τον Ν. 2682/1999 αντικαταστάθηκε μεν ο κατά το άρθρο 1 του Ν. 363/1976 και το άρθρο 75 του Ν. 2127/1993 «ειδικός φόρος κατανάλωσης» των επιβατηγών αυτοκινήτων από το «τέλος ταξινόμησης», διατηρήθηκαν όμως κατά τα λοιπά οι αυτές κατά βάση ρυθμίσεις. Επομένως, είναι δυνατή η σύγκριση των ρυθμίσεων των νόμων 2127/1993 και 2682/1999, προκειμένου να κριθεί αν, ως προς τις περιεχόμενες σ’ αυτές κυρώσεις, έχει πεδίο εφαρμογής η αρχή της αναδρομικής εφαρμογής της ελαφρότερης κύρωσης.
7. Επειδή, περαιτέρω, η διάταξη του άρθρου 18 Α.1 του Ν. 2682/1999, στην οποία προβλέπεται ότι η κατοχή ή κυκλοφορία κοινοτικών οχημάτων από πρόσωπα εγκατεστημένα στην Ελλάδα χωρίς να έχει τηρηθεί καμία από τις διατυπώσεις που προβλέπονται στα άρθρα 10 και 11 του παρόντος νόμου αποτελεί λαθρεμπορία και εφαρμόζονται οι σχετικές περί λαθρεμπορίας διατάξεις του Τελωνειακού Κώδικα (N. 1165/1918), έχει την έννοια ότι παραπέμπει στις προϋποθέσεις της λαθρεμπορίας κατά τον Τελωνειακό Κώδικα, μεταξύ των οποίων η ύπαρξη δόλου, και στοιχεί, ως εκ τούτου, προς την ήδη καταργηθείσα διάταξη της παραγράφου 1 του άρθρου 88 του Ν. 2127/1993. Αντιθέτως, στο νεότερο καθεστώς του Ν. 2682/1999 δεν προβλέπεται διάταξη αντίστοιχη προς εκείνη της περιπτώσεως ζ της παραγράφου 2 του ίδιου άρθρου 88 περί επιβολής, στην περίπτωση αυτή, διοικητικού προστίμου. Συνεπώς, το νεότερο καθεστώς του Ν. 2682/1999 είναι κατά τούτο ευμενέστερο από το προγενέστερο. Ως εκ τούτου, η νεότερη ευμενέστερη διάταξη εφαρμόζεται αναδρομικά και καταλαμβάνει παραβάσεις διαπραχθείσες υπό την ισχύ του Ν. 2127/1993. Η δε ορίζουσα το αντίθετο διάταξη του άρθρου 18 Γ παρ. 5 του Ν. 2682/1999 είναι ανίσχυρη και μη εφαρμοστέα ως αντικείμενη στην ως άνω (βλ. σκέψη 4) γενική αρχή του κοινοτικού δικαίου.
8. Επειδή, με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση έγιναν δεκτά τα εξής: Υπάλληλοι της ΔΙΠΕΑ Αθηνών (ήδη ΔΙΠΕΑΚ Αττικής) διενήργησαν στις 7.12.1994 έλεγχο στο με αριθμό κυκλοφορίας GS-45-GR ιδιωτικής χρήσης επιβατηγό αυτοκίνητο του αναιρεσιβλήτου. Από τον έλεγχο διαπιστώθηκε ότι το όχημα είναι εργοστασίου κατασκευής Mercedes, ο κυβισμός του κινητήρα 2800 κυβικά εκατοστά και οι πινακίδες βελγικές. Διαπιστώθηκε επίσης ότι κατά το έτος 1993 οι οικογενειακοί δεσμοί και η επαγγελματική δραστηριότητα του αναιρεσιβλήτου βρίσκονταν στην Ελλάδα, δεδομένου ότι διατηρούσε ιδιόκτητη κατοικία στον Άγιο Δημήτριο Αττικής (οδός Κόντου 22), ασκούσε το επάγγελμα του ασφαλιστή σε μισθωμένο χώρο επιφάνειας 35 τ.μ. και κατέβαλε τις ασφαλιστικές του εισφορές στο οικείο ταμείο. Με βάση τις διαπιστώσεις αυτές τα τελωνειακά όργανα θεώρησαν ότι ο αναιρεσίβλητος κατείχε και κυκλοφορούσε παράνομα στην Ελλάδα το ανωτέρω αυτοκίνητο με το καθεστώς της προσωρινής εισαγωγής και υπό τον όρο της επανεξαγωγής χωρίς να είναι δικαιούχο προς τούτο πρόσωπο, κατά το άρθρο 84 παρ. 2 του Ν. 2127/1993, διότι διέμενε μόνιμα και εργαζόταν στην Ελλάδα πριν από την είσοδο του αυτοκινήτου του στο εσωτερικό της χώρας. Ακολούθως, του επιβλήθηκε πρόστιμο 5.000.000 δρχ. για το λόγο ότι κατείχε και κυκλοφορούσε το εν λόγω αυτοκίνητο χωρίς να έχει προηγουμένως καταβάλει τον ειδικό φόρο κατανάλωσης και τις λοιπές επιβαρύνσεις που αναλογούν στο αυτοκίνητο και χωρίς να πληροί τις προϋποθέσεις υπαγωγής στο καθεστώς της προσωρινής εισαγωγής και απαλλαγής από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης, κατά παράβαση του άρθρου 84 παρ. 2 και της περιπτώσεως ζ της παραγράφου 2 του άρθρου 88 του Ν. 2127/1993 (που προστέθηκε με το άρθρο 16 παρ. 1 του Ν. 2227/1994), πρόστιμο 100.000 δρχ. γιατί δεν υπέβαλε δήλωση στην τελωνειακή αρχή κατά την άφιξή του στην Ελλάδα, κατά παράβαση του άρθρου 79 παρ. 2 και της περιπτώσεως α της παραγράφου 2 του άρθρου 88 του ίδιου νόμου και 102.000 δρχ. και 20.400 για τέλη χαρτοσήμου και εισφορά υπέρ ΟΓΑ αντίστοιχα. Προσφυγή του αναιρεσιβλήτου κατά της ανωτέρω πράξεως απορρίφθηκε με την πρωτόδικη απόφαση. Το διοικητικό εφετείο έκρινε ότι τα άρθρα 75, 76, 77, 79, 84 και 88 του Ν. 2127/1993, όπως είχαν τροποποιηθεί, που προέβλεπαν την επιβολή ειδικού φόρου κατανάλωσης σε περίπτωση που οχήματα μεταφέρονται από άλλα Κράτη-μέλη της Κοινότητας, την υποχρέωση δήλωσής τους στην πλησιέστερη τελωνειακή αρχή κατά την άφιξή τους, καθώς και τη δυνατότητα απαλλαγής από το φόρο αυτό και περαιτέρω θέσπιζαν τελωνειακές παραβάσεις σε περίπτωση παράβασης των διατάξεων αυτών και διοικητικές κυρώσεις για παράβαση των νομίμων υποχρεώσεων και δη, μεταξύ άλλων, πρόστιμο σε περίπτωση παράλειψης της δήλωσης του άρθρου 79 κατά την άφιξη του οχήματος και πρόστιμο σε περίπτωση κατοχής και κυκλοφορίας οχήματος από πρόσωπο που δεν έχει τύχει της προσωρινής απαλλαγής από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης, τα οποία επιβλήθηκαν σε βάρος του αναιρεσιβλήτου, καταργήθηκαν με το άρθρο 29 παρ. 1 περ. α του Ν. 2682/1999 αναδρομικά από 16.11.1998. Δέχθηκε, περαιτέρω, το διοικητικό εφετείο ότι η νεότερη αυτή ρύθμιση, ως επιεικέστερη, «κατ’ απόκλιση από το γενικό κανόνα της μη αναδρομικότητας των νόμων, έχει αναδρομική ισχύ και εφαρμόζεται και επί των εκκρεμών υποθέσεων ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων, εφόσον δεν υπάρχει ρητή αντίθετη διάταξη, πέραν της γενικής ρήτρας του ακροτελεύτιου άρθρου 36 του Ν. 2682/1999, περί ενάρξεως της ισχύος του νόμου αυτού από 16.11.1998» και ότι εφόσον κατά το χρόνο ενάρξεως ισχύος της νεότερης ευμενέστερης διάταξης του Ν. 2682/1999 ήταν εκκρεμής η υπόθεση, η παράλειψη του αναιρεσιβλήτου να δηλώσει αμέσως στην πλησιέστερη τελωνειακή αρχή την είσοδο του οχήματος στη χώρα και, στη συνέχεια, η κατοχή απ’ αυτόν και κυκλοφορία του εν λόγω αυτοκινήτου χωρίς την προηγούμενη καταβολή του αναλογούντος σε αυτό ειδικού φόρου κατανάλωσης και λοιπών επιβαρύνσεων δεν συνιστούν πλέον τις αποδιδόμενες δύο τελωνειακές παραβάσεις των άρθρων 79 παρ. 2 και 84 παρ. 2 του Ν. 2127/1993. Έκρινε δε για το λόγο αυτό ακυρωτέα την καταλογιστική πράξη.
9. Επειδή, η ανωτέρω κρίση του διοικητικού εφετείου ως προς την επιβολή του προστίμου του άρθρου 88 παρ. 2 περ. ζ του Ν. 2127/1993 είναι, ανεξαρτήτως των ειδικότερων αιτιολογιών της αποφάσεως, κατ’ αποτέλεσμα ορθή. Και τούτο, διότι σύμφωνα με την ανωτέρω γενική αρχή του κοινοτικού δικαίου, εφόσον με τον νεότερο Ν. 2682/1999 δεν προβλεπόταν πλέον κύρωση για την παράβαση που καταλογίσθηκε στον αναιρεσίβλητο, δεν μπορούσαν να εφαρμοσθούν για την παράβαση αυτή οι διατάξεις του Ν. 2127/1993. Συνεπώς, οι περί του αντιθέτου προβαλλόμενοι λόγοι αναιρέσεως είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι. Ως εκ τούτου, καθ’ ο μέρος αφορά το εν λόγω πρόστιμο του άρθρου 88 παρ. 2 περ. ζ του Ν. 2127/1993, η κρινόμενη αίτηση, στην οποία δεν περιέχεται άλλος λόγος αναιρέσεως, πρέπει να απορριφθεί.
Διά ταύτα
Απορρίπτει την αίτηση.
Επιβάλλει στο Δημόσιο τη δικαστική δαπάνη του αναιρεσιβλήτου, που ανέρχεται σε τετρακόσια εξήντα (460) ευρώ.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 11 Ιουνίου 2009
Ο Προεδρεύων Σύμβουλος Η Γραμματέας του Β΄ Τμήματος
Δ. Κωστόπουλος Π. Στεργιοπούλου
και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 22ας Δεκεμβρίου 2009.
Ο Προεδρεύων Σύμβουλος Η Γραμματέας
Δ. Κωστόπουλος Κ. Κεχρολόγου