Φροντιστηριακά Πρακτικά Θέματα Συνταγματικού Δικαίου με τις απαντήσεις τους
Ζήτημα 1
Η Α Ελληνίδα υπήκοος παντρεύτηκε τον Β Αμερικανό και βάσει του Αμερικανικού Δικαίου απέκτησε αυτοδικαίως την ιθαγένεια των Η.Π.Α. Κατόπιν αυτού ο αρμόδιος υπουργός της αφαίρεσε την ελληνική ιθαγένεια.
Σχολιάσατε.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ:Ποια είναι η κρίσιμη Σ. διάταξη; Άρθρο 4 παρ. 3
Το Σ. θέτει το βασικό κανόνα, αλλά παραπέμπει στο νομοθέτη τους άλλους ρυθμιστικούς κανόνες- τους επιμέρους.
Ελληνική Ιθαγένεια:
– Δίκαιο του αίματος (χώρες που εξάγουν μετανάστες)
– Δίκαιο εδάφους (χώρες υποδεχόμενες μετανάστες)
Αφαίρεση της Ελ. ιθαγένειας:Μετά τη μεταπολίτευση γίνεται αναγκαίο το Σύνταγμα να έχει διάταξη σχετική με την αφαίρεση της Ελ. Ιθαγένειας, γιατί η χούντα είχε αφαιρέσει την Ελ. Ιθαγένεια από πολίτες που ήταν ενάντια στο καθεστώς (π.χ. Ανδρέας Παπανδρέου)
Αφαίρεση Ελ. Ιθαγένειας για 2 λόγους (σύμφωνα με Σ.):
Α)εκούσια απόκτηση ιθαγένειας άλλου κράτους
Β)σε περίπτωση που κάποιος ανέλαβε υπηρεσία ενάντια στα εθνικά συμφέροντα
vΗ συγκεκριμένη απόφαση είναι παράνομη, γιατί η κτήση της αμερικανικής Ιθαγένειας είναι απόκτημα ακολούθων και όχι εκούσια απόφαση. Επίσης είναι παράνομη, γιατί έρχεται σε αντίθεση με το δικαίωμα ελεύθερης επιλογής συζύγου. (Σύμφωνα με το 4.3 πρώτος-δεύτερος λόγος)
Ζήτημα 2
Ιδιώτης εγκαθιστά τηλεοπτικό σταθμό σε σκάφος, σταθερά αγκυροβολημένο στο κέντρο του Αιγαίου και αρχίζει να εκπέμπει σε όλη την επικράτεια hard πορνό ταινίες. Κατόπιν κυβερνητικής αποφάσεως το λιμενικό προβαίνει στην κατάσχεση του σκάφους.
Σχολιάσατε.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ:Εάν το σκάφος έχει ελληνική σημαία, αφού βρίσκεται στα διεθνή ύδατα, μπορεί το ελληνικό λιμενικό να το κατασχέσει. Εάν όμως δεν έχει ελληνική σημαία δεν μπορεί να το κατασχέσει, αφού το σκάφος βρίσκεται σε διεθνή ύδατα, όπου το ελληνικό κράτος δεν έχει καμιά δικαιοδοσία.
Ζήτημα 3
Με απόφαση του Υπουργού Εξωτερικών, παραχωρείται στην Τουρκία βραχονησίδα σε αντάλλαγμα άλλης που βρίσκεται πλησιέστερα στην Κάλυμνο.
Σχολιάσατε.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ:Κρίσιμη διάταξη; – Άρθρο 27 Σ. Για την αλλαγή συνόρων απαιτείται νόμος που ψηφίζεται από τη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών (απόλυτη πλειοψηφία).
Τυπικός λέγεται ο νόμος που ψηφίζεται στη βουλή με την απόλυτη πλειοψηφία (παρόντες).
Ζήτημα 4
Με κοινοτική οδηγία ορίζεται ότι επιτρέπεται η εγκατάσταση Α.Ε.Ι. των κρατών μελών σε οποιοδήποτε κράτος μέλος. Σχολιάσατε τη ρύθμιση αυτή από τη σκοπιά των άρθρων 28&16 του ελληνικού Σ.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Άρθρο 16.8Σ. το τελευταίο εδάφιο
Για την Ελλάδα το ξένο δημόσιο θεωρείται ιδιωτικό
Τα Α.Ε.Ι. μπορούν να είναι μόνο δημόσια
Άρθρο 28Σ.# Άρθρο 16.8Σ.
Κοινοτικό Δίκαιο: άρθρο 28.2Σ. (παράγωγο Διεθνούς Δικαίου- αρχή άμεσης ισχύος)
Ο Έλληνας δικαστής θα το θεωρήσει παράνομο διότι το Σύνταγμα παραπάνω από Κοινοτικό-Διεθνές Δίκαιο.
Ενώ τα ξένα δικαστήρια(Στρασβούργου): νόμιμο διότι Διεθνές ανώτερο του Συντάγματος. Όμως για να μην υπάρξει σύγκρουση εμφανής τα Διεθνή Δικαστήρια καταφέρνουν να τα συνδυάσουν. Γι’ αυτό ξένα ιδιωτικά Α.Ε.Ι.: παραρτήματα(θεωρούνται) δημοσίων ξένων πανεπιστημίων χωρίς να αναγνωρίζονται όμως τα πτυχία από την Ελλάδα.
Ζήτημα 5
Με τροποποίηση του ΠΚ ορίζεται ότι όποιος ασκεί «οξεία» κριτική στην κυβέρνηση τιμωρείται με φυλάκιση .Ενώπιον του αρμοδίου δικαστηρίου κατηγορείται φίλος σας δημοσιογράφος για παράβαση της εν λόγω ρύθμισης .Τι θα ισχυριστείτε για να πετύχετε την αθώωσή του ;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Αντισυνταγματική η τροποποίηση :αντίθετο Σ5 ,14 Ο υποκειμενικός χαρακτήρας της λέξης «οξεία» αντιβαίνει άλλωστε στη Σ7 παρ.1 Άρα θα ζητηθεί μη εφαρμογή του νόμου (Σ93 παρ4) >>αυτεπαγγέλτως η μη εφαρμογή δεν είναι δεσμευτική για τα άλλα δικαστήρια (διάχυτο σύστημα- παρεμπίπτον σύστημα) αντίθετο (συγκεντρωτικό σύστημα >>έλεγχος της συνταγματικότητας από ανώτατο δικαστήριο).
Ζήτημα 6
Με πρόταση αναθεώρησης του Συντάγματος, διαπιστώνεται η ανάγκη να αναθεωρηθεί το Άρθρο 32Σ., προκειμένου να μην διαλύεται η βουλή, αν δεν μπορεί να εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας με την προβλεπόμενη πλειοψηφία. Αποκλίνοντας από το περιεχόμενο της πρότασης, η Αναθεωρητική Βουλή καθιερώνει την άμεση εκλογή του Προέδρου από το λαό.
Σχολιάσατε.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ:Η αναθεωρητική βουλή μπορεί να αποκλίνει της Α΄ Βουλής;
Στο μέτρο που μεσολαβεί ο λαός μπορεί να αλλάξει τις αποφάσεις της Α΄ Βουλής. Η Α΄ Βουλή δεσμεύει τη Β΄ ως προς την έκταση των αναθεωρητέων διατάξεων και όχι ως προς το περιεχόμενο της.
Λαός:ανώτατο όργανο- αρχή λαϊκής κυριαρχίας
Η διαδικασία αναθεώρησης του Σ. αναθεωρείται;
Ναι, μπορεί να αναθεωρηθεί με όρια όμως- να μην αλλοιωθεί η αυξημένη τυπική ισχύς του και να μην καταργηθεί η μεσολάβηση του λαού στη διαδικασία.
Ζήτημα 7
Μπορεί να καταργηθεί η ατομική ιδιοκτησία, με αναθεώρηση του Συντάγματος.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η ατομική ιδιοκτησία: Άρθρο 17-αναθεωρήσιμο
Αλλά οικονομική ελευθερία: Άρθρο 5-μη αναθεωρήσιμο
Ζήτημα 8
Με αναθεώρηση του συντάγματος καταργείται ο έλεγχος συνταγματικότητας των νόμων (Σ93 παρ4 ,Σ100).
Σχολιάστε.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Εάν δεχόμασταν ότι καταργείται ο έλεγχος συνταγματικότητας τότε με κάθε καινούριο νόμο θα αναθεωρείται το Σύνταγμα.
Άρθρο 26Σ.- διάκριση εξουσιών
Αν δεν υπάρχει ο έλεγχος συνταγματικότητας των νόμων, τότε δεν μπορεί να υπάρξει η αρχή κράτους δικαίου (μη καταργίσιμη άρθρο 110.1) που λέει ότι ουσιαστικά κάθε κανόνας υπόκειται σε ανώτερο.
Ζήτημα 9
Είναι συνταγματικά θεμιτή η καθιέρωση με αναθεώρηση του Συντάγματος ,της άμεσης εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας ;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Άρθρο 110Σ.
Κατά την ορθότερη γνώμη επιτρέπεται η καθιέρωση της άμεσης εκλογής, υπό τον όρο να μην αυξάνονται οι εξουσίες του σε τέτοιο βαθμό ώστε το πολίτευμα από Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία να μεταβάλλεται σε Προεδρική.
Το βασικό για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας είναι οι αρμοδιότητες και όχι η εκλογή. Μπορεί με την άμεση εκλογή να αποκτά σαφές κύρος, αλλά αν δεν αλλάξουν οι αρμοδιότητες δεν αλλάζει το πολίτευμα. Άρα δεν ισχύει. Ναι επιτρέπεται με αναθεώρηση του Συντάγματος με τρόπο που δεν επηρεάζει τις αρμοδιότητες έτσι ώστε να μην πάμε σε άλλο πολίτευμα(π.χ. προεδρικό).
Το πολίτευμά μας είναι Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία.
Ο Πρόεδρος Δημοκρατίας είναι πιο ανίσχυρος απ’ ότι σε άλλες χώρες της Ευρώπης.
Ίσχυαν παλιότερα:
1)-δυνατότητα διάλυσης Βουλής. Τώρα άρθρο 41.1Σ. δεν έχει αυτό το δικαίωμα. Γίνεται από τον πρωθυπουργό άρθρο 41.2.
2)-δυνατότητα διεξαγωγής δημοψηφίσματος μόνος.
3)-δυνατότητα να παύει την κυβέρνηση χωρίς να παύει τη Βουλή.
Αυστρία(πρωθυπουργός ισχυρός), Ιρλανδία, Ισλανδία, Φιλανδία:όλες αυτές οι χώρες έχουν σχετικά ανίσχυρο Πρόεδρο Δημοκρατίας που εκλέγεται από το λαό.
Ζήτημα 10
Με διάταξη τυπικού νόμου εξουσιοδοτείται ο Υπουργός Πολιτισμού να λάβει κάθε αναγκαίο μέτρο για την ομαλή διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.
Σχολιάσατε εν όψει των ρυθμίσεων του άρθρου 43Σ.