Ατομικά Δικαιώματα 9/2000
Κείμενο:
ΠΡΑΚΤΙΚΟ Α Λόγω της παρατεταμένης απεργίας των οδηγών και ιδιοκτητών βυτιοφόρων οχημάτων και της συνέπειας αυτού του γεγονότος παρατηρούμενης ευρύτατης έλλειψης καυσίμων κυρίως στη νησιωτική Ελλάδα, η Κυβέρνηση αποφασίζει να επιτάξει τα εν λόγω οχήματα, καθώς επίσης και τις υπηρεσίες των οδηγών, είτε αυτοί είναι ιδιοκτήτες των οχημάτων αυτών είτε όχι, επ’αόριστον. Η Κυβέρνηση εισάγει τα μέτρα αυτά με πράξη νομοθετικού περιεχομένου, στην οποία και προβλέπει μία μικρή αποζημίωση για τους ιδιοκτήτες. Ο Α , ιδιοκτήτης βυτιοφόρου οχήματος, αλλά και οδηγός ο ίδιος, απευθύνεται στον φίλο του Β. ο οποίος είναι δικηγόρος, και τον συμβουλεύεται για τις πιθανότητες επιτυχίας που θα είχε εάν αμφισβητούσε δικαστικά την επίταξη του αυτοκινήτου του, αλλά και της προσωπικής του εργασίας, λέγοντας χαρακτηριστικά “πού ακούστηκε ένας ελεύθερος επαγγελματίας να δεσμεύεται κατ’αυτό τον τρόπο;”. Ο Α ζητεί από τον Β να του θεμελιώσει το σχετικό ένδικο βοήθημα και σε περίπτωση που δεν μπορέσει να επιτύχει την άρση του καθεστώτος της επίταξης να επιτύχει τουλάχιστον την καταβολή σε αυτόν πλήρους αποζημιώσεως για τη στέρηση του αυτοκινήτου του. Ο Γ, που εργάζεται απλώς ως οδηγός και παρέχει καθαρά εξηρτημένη εργασία, σε αντίθεση με τον Α. που είναι ο ίδιος ιδιοκτήτης, αισθάνεται να θίγεται κατάφωρα το δικαίωμα του στην απεργία και ζητεί και αυτός από τον Β να επιδιώξει δικαστικά την άρση αυτών των περιορισμών που του επιβάλλονται. Ο Β αρχίζοντας τη μελέτη των υποθέσεων επικεντρώνει την προσοχή του στα ακόλουθα συνταγματικά ερωτήματα: 1. Είναι δυνατόν η επίταξη των οχημάτων και των προσωπικών υπηρεσιών να γίνεται με πράξη νομοθετικού περιεχομένου; 2. Είναι δυνατή η επίταξη της εργασίας των ελευθέρων επαγγελματιών; 3. Τι είδους αποζημίωση οφείλει να δώσε” το κράτος στην περίπτωση της επίταξης πράγματος (εδώ οχήματος βυτιοφόρου) σε συνδυασμό και με τον χρόνο για τον οποίο πραγματοποιεί την επίταξη; 4. Μπορεί να επικαλεσθεί ο Γ αντισυνταγματικό περιορισμό του δικαιώματος στην απεργία; Απαντήσατε στη θέση του Β. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με 2, 5 μονάδες. ΠΡΑΚΤΙΚΟ Β Ο Α, ιατρός και αναγνωρισθείς από τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας ως αντιρρησίας συνείδησης για εκπλήρωση εναλλακτικής πολιτικής κοινωνικής υπηρεσίας κατά τις διατάξεις του Ν. 2510/1997, αποστέλλεται από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας για εκπλήρωση κοινωνικής υπηρεσίας στο νοσοκομείο “Βασιλεύς Γεώργιος”, το οποίο είναι γνωστό για τις μεγάλες ελλείψεις του σε νοσηλευτικό προσωπικό. Στο νοσοκομείο αυτό ο Α απασχολείται ως νοσηλευτής και μάλιστα πέρα από το κανονικό ωράριο. Στο τέλος της υπηρεσίας του αυτής χρησιμοποιείται από το Λογιστήριο του νοσοκομείου και ειδικώτερα στον τομέα εφοδιασμού του νοσοκομείου με φαρμακευτικό υλικό. Ο Α δεν έχει ποτέ ελεύθερο χρόνο να ασχοληθεί με τον εαυτό του και κυρίως να διαβάσει κάποια βιβλία της επιστήμης του, την οποία ομολογουμένως έχει αρχίσει να ξεχνά με τη νέα του απασχόληση. Ο Α συμβουλεύεται το αδελφό του Β, που είναι ειδικός επιστήμονας στην Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή “Ο Συνήγορος του Πολίτη”, εάν αυτό είναι το νόημα της κοινωνικής θητείας και εάν θα μπορούσε να αντιδράσει κατά κάποιο τρόπο σε αυτού του είδους τη μεταχείριση που υφίσταται από τη Διοίκηση, αλλά και το επιστημονικό προσωπικό του Νοσοκομείου. Ο Β του προτείνει να συντάξει μία αναφορά προς τον Συνήγορο του Πολίτη και να αναφέρει μία σειρά επιχειρημάτων από το Σύνταγμα, που έχει αυτός κατά νου και που θα μπορούσαν σε κάθε περίπτωση να του βελτιώσουν τη θέση. Συντάξατε την αναφορά αυτή για λογαριασμό του Β. Από τα δύο πρακτικά επιλέγετε και γράφατε το ένα! ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!
———————————-
Τίτλος:
Ατομικά Δικαιώματα 6/1997
Κείμενο:
Ζ Η Τ Η Μ Α 1o (επιλογή) Αναφέρατε τα είδη των δημοσίων δικαιωμάτων και αναπτύξατε την κατηγορία των κοινωνικών δικαιωμάτων (έννοια – νομική διάπλαση και δεσμευτικότητα στην ελληνική συνταγματική τάξη – διάκρισή τους από τους κοινωνικούς περιορισμούς των ατομικών δικαιωμάτων). Ζ Η Τ Η Μ Α 2o (επιλογή) Αναφέρατε τα όρια των περιορισμών των ατομικών δικαιωμάτων και αναπτύξατε την “αρχή της αναλογικότητας” ( προέλευση – πεδίο ισχύος – Θεμελίωση – περιεχόμενο). Ζ Η Τ Η Μ Α 3o (υποχρεωτικό) Ο γερμανός Α και η ελληνο-αυστραλή Β, νεαροί ταλαντούχοι νομικοί που περάτωσαν επιτυχώς θερινό μεταπτυχιακό τμήμα ελληνικού Πανεπιστημίου, αποφασίζουν να εγκατασταθούν μόνιμα στην Ελλάδα και αναζητούν εργασία. Πληροφορηθέντες ότι επίκειται πρόσληψη δικαστικών υπαλλήλων αποφασίζουν να υποβάλουν υποψηφιότητα. Η αρμόδια υπηρεσία αρνείται να παραλάβει τις αιτήσεις των A και Β ισχυριζόμενη ότι σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία οι θέσεις αυτές προϋποθέτουν να είναι οι υποψήφιοι έλληνες υπήκοοι ή, σε κάθε περίπτωση, προκειμένου περί τέκνων ομογενών να έχει την ελληνική υπηκοότητα ο πατέρας τους. Ο γερμανός Α προσβάλλει δικαστικώς την άρνηση της υπηρεσίας να παραλάβει την αίτησή του, επικαλούμενος ότι ως υπήκοος Κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης απολαύει κατ’ αρχήν της ελεύθερης κυκλοφορίας των εργαζομένων με βάση το άρθρο 48 ΣυνθΕΟΚ. Όπως δε ειδικότερα ισχυρίζεται, σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων η διάταξη της παρ. 4 του άρθρου 48 -που ορίζει ότι οι διατάξεις του άρθρου αυτού δεν εφαρμόζονται προκειμένου περί απασχόλησης στη δημόσια διοίκηση- ως, εξαίρεση ερμηνεύεται στενά και ο αποκλεισμός των κοινοτικών αλλοδαπών αφορά μόνον θέσεις στη δημόσια διοίκηση, οι οποίες συνεπάγονται άμεση ή έμμεση συμμετοχή στην άσκηση της δημόσιας εξουσίας ή έχουν ως αντικείμενο τη διαφύλαξη γενικών συμφερόντων του Κράτους ή άλλων δημόσιων οργανισμών. Και η Β, της οποίας η μητέρα είναι ελληνίδα υπήκοος, Θεωρεί την παραπάνω ισχύουσα νομοθετική ρύθμιση άδικη και αποφασίζει και αυτή να την προσβάλει δικαστικώς. Εν τω μεταξύ η Β και ο σύζυγός της Γ, Έλληνας ιερέας, αποφασίζουν να επισκεφθούν την οικογένειά της στην Αυστραλία για. να εξετάσουν τις δυνατότητες της εγκατάστασής τους εκεί. H αρμόδια εκκλησιαστική αρχή αρνείται να παράσχει στον Γ την απαιτούμενη άδεια αποδημίας, επικαλούμενη τη διακριτική ευχέρεια που της παρέχει σχετική κανονιστική ρύθμιση. Κρίνατε από συνταγματικής σκοπιάς: 1. Τη νομιμότητα της νομοθετικής ρύθμισης που θέτει ως προϋπόθεση για την πρόσληψη σε θέση δικαστικού υπαλλήλου την ελληνική ιθαγένεια. 2. Τις πιθανότητες να επιτύχει δικαστικώς η Β τον διορισμό της. Τη νομιμότητα της άρνησης της αρμόδιας εκκλησιαστικής αρχής να παράσχει στον Γ άδεια αποδημίας και τις πιθανότητες να επιτύχει ο Γ δικαστικώς τη χορήγησή της. ΘΕΜΑ 1 Σε μια. μικρή τουριστική πόλη της Ελλάδας συστάθηκε από φεμινίστριες το σωματείο “Η Σαπφώ”, με βασικό σκοπό την κοινωνική χειραφέτηση των γυναικών και την ανατροπή των ανδροκρατούμενων προκαταλήψεων και πρακτικών που, κατά την άποψη τους, επικρατούσαν στη κοινωνία. Πιο συγκεκριμένα στο καταστατικό του σωματείου προβλεπόταν η διάδοση της αντίληψης ότι η οικογένεια, αποτελεί βασικό θεσμό αναπαραγωγής των σχέσεων υποτέλειας για τη γυναίκα και στα πλαίσια της διακήρυξης της πλήρους ελευθερίας στις ερωτικές σχέσεις, ετεροφυλικές και ομοφυλικές, όχι μόνο λοιδωρείτο η συζυγική πίστη αλλά και διακηρυσσόταν το δικαίωμα στη μοιχεία. Σύμφωνα με το καταστατικό μέλη του σωματείου μπορούσαν να είναι μόνο γυναίκες και πράγματι τόσο η διοίκηση του σωματείου όσο και τα μέλη του αποτελούντο στη πλειοψηφία τους από αλλοδαπές τουρίστριες που πλαισιωνόταν από λίγες Ελληνίδες φοιτήτριες. Το σωματείο “Κυρίων και Δεσποινίδων” που από το 1915 δραστηριοποιείτο στη ίδια. πόλη με αίτησή του στο Μονομελές Πρωτοδικείο της περιφέρειας ζήτησε τη διάλυση του σωματείου “Η Σαπφώ” ισχυριζόμενο ότι αυτό είναι παράνομο διότι: α) οι σκοποί του σωματείου αντιβαίνουν στην ηθική και τα χρηστά ήθη αφού προωθούν την μοιχεία και την ομοφυλοφιλία και β) αντίκεινται στο Σύνταγμα και τους νόμους που προστατεύουν την οικογένεια,. Επί πλέον το σωματείο είναι παράνομο διότι α) η πλειοψηφία της διοίκησης και των μελών είναι αλλοδαποί β) o αποκλεισμός ανδρών από το σωματείο προσβάλλει την αρχή της ισότητας των φύλων και γ) σε μια. μικρή πόλη που ήδη λειτουργούσε σωματείο για την προώθηση της Θέσης των γυναικών στη κοινωνία η σύσταση δεύτερου σωματείου με παρόμοιους σκοπούς δημιουργεί σύγχυση στους πολίτες και παραπλανά τις νέες γυναίκες. Αν ήσασταν στη θέση τον δικαστή που Θα έκρινε την υπόθεση πώς Θα απαντούσατε στους παραπάνω ισχυρισμούς; ΘΕΜΑ 2 Ποια, είναι η έννοια της οικογένειας κατά το άρθρο 21 παρ. 1 του Συντάγματος; ΘΕΜΑ 3 Επιτρέπεται η αναγκαστική θεραπεία αλκοολικών ή τοξικομανών; Το θέμα 1 είναι υποχρεωτικό. Από τα θέματα 2 και 3 επιλέγετε το ένα.
——————————–
Ιούνιος 2001 – Α’ Κλιμάκιο
1) Τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου μπορούν να είναι φορείς ατομικών δικαιωμάτων; (ανάπτυξη σε 8 σειρές)
2) Το άρθρο 2 παράγραφοs 1 του ΠΚ ορίζει ότι: “Αν από την τέλεση της πράξης έως την αμετάκλητη εκδίκασή της ίσχυσαν δύο ή περισσότεροι νόμοι, εφαρμόζεται αυτός που περιέχει τις ευμενέστερες για τον κατηγορούμενο διατάξεις”. Είναι συνταγματική η κατάργησή του; Αν ναι,τι θα ισχύσει μετά; (ανάπτυξη σε 6 σειρές)
3) Το άρθρο 5 παράγραφος 1 του Συντάγματος ορίζει ότι: “Καθένας έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συμμετέχει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της χώρας, εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη”. Αυτή η τριάδα των περιορισμών ισχύει και για τα υπόλοιπα ατομικά δικαιώματα; (ανάπτυξη σε 15 σειρές)
4) Φοιτητής της Νομικής Σχολής Αθηνών βαθμολογείται στο μάθημα των Ατομικών και Κοινωνικών Δικαιωμάτων με 2. Μετά τη βαθμολόγηση διαμαρτύρεται στον καθηγητή γιατί δεν του δόθηκε το δικαίωμα της προηγούμενης ακρόασης. Έχει δίκιο; (αν”Καθένας έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συμμετέχει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της χώρας, εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη”άπτυξη σε 8 σειρές)
5) Σύμφωνα με νομό, το κράτος για την καλύτερη εποπτεία των σωματείων προχωρεί στη συγχώνευση δύο σωματείων που έχουν κοινό σκοπό. Είναι συνταγματική η συγχώνευση αυτή; (ανάπτυξη σε 8 σειρές)
Από τα πέντε ερωτήματα να απαντηθούν τα τέσσερα. Δεν επιτρέπεται η χρήση Συντάγματος.
———-
Ιούνιος 2001 – Β’ Κλιμάκιο
1) Ποια η πρακτική σημασία της διάκρισης των περιορισμών σε εγγενείς και γνήσιους;
2) Τα ατομικά δικαιώματα περιορίζονται μόνο από τυπικό νόμο ή όχι; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
3) Τι σημαίνει ο όρος “ήσυχα” στο άρθρο 11 περί συναθροίσεων;
4) Ποια η διαφορά του όρου ιδιοκτησία στο Σύνταγμα και περιουσία στο Πρώτο Πρωτόκολλο της ΕΣΔΑ;
5)Με νόμο επιβάλλεται εισφορά σε όλους τους φορολογουμένους για την ανέγερση νέου μητροπολιτικού ναού στην Αθήνα. Να κριθεί η συνταγματικότητα του νόμου.
Από τα πέντε ερωτήματα να απαντηθούν τα τέσσερα. Δεν επιτρέπεται η χρήση Συντάγματος.
—————————————————————-
Σεπτέμβριος 2001 – Α’ Κλιμάκιο
1) “Η ανακήρυξη της θρησκείας της Ορθόδοξης Εκκλησίας ως επικρατούσα… αντανακλά πλέον απλώς το γεγονός πως η συντριπτική πλειοψηφία του Ελληνικού λαού ανήκει σ’αυτήν”. (Δαγτόγλου). Αν η “συντριπτική πλειψηφία” του ελληνικού λαού αλλάξει θρησκεία, ποια θα είναι η έννοια της επικρατούσας θρησκείας; (10 γραμμές).
2) Είναι επιτρεπτή η παρέμβαση του νομοθέτη στις θεσμικές εγγυήσεις χωρίς επιφύλαξη υπέρ του νόμου; (6 γραμμές).
3) Τι προβληματισμό σας προξενεί η ανάθεση μη δικαστικών έργων σε δικαστές; (10 γραμμές).
4) Ποιά η διαφορά θρησκευτικής ελευθερίας και ανεξιθρησκείας και ποια η θέση του ισχύοντος συντάγματος; (8 γραμμές).
5) Ο φοιτητής Νομικής Αιμίλιος Παπινιάδης 19 ετών και η τραγουδίστρια Μία Μάρα 17 ετών προσέρχονται στο λιμενάρχη Ήας και τον πιέζουν να παραλάβει κείμενο 830 σελίδων με συμβουλές προς τον πρόεδρο Κλίντον για την εξάλειψη της διεθνούς τρομοκρατίας. Ο λιμενάρχης αρνείται οπότε οι δύο φίλοι επανέρχονται με το ίδιο κείμενο υπογεγραμμένο αυτή τη φορά από 100 παραθεριστές, Έλληνες και ξένους. Σχολιάστε τα γεγονότα από νομική σκοπιά. (15 γραμμές).
Από τα πέντε ερωτήματα να απαντηθούν τα τέσσερα. Δεν επιτρέπεται η χρήση Συντάγματος.
—————————————————————-
Σεπτέμβριος 2002 – Α’ Κλιμάκιο
Ο Α είναι εργοστασιάρχης και παράγει χημικά υλικά για τη διατήρηση του ξύλου. Ο Β είναι Χημικός-Μηχανικός και εργάζεται στο εργοστάσιο του Α. Στη σχετική σύμβαση που υπέγραψε υπήρχε ρήτρα, σύμφωνα με την οποία η λύση της συμβάσεως είναι δυνατή, υπό τον όρο ότι τηρείται προηγουμένως μια προθεσμία ενός μηνός πριν από τη λύση της για την άσκηση της σχετικής καταγγελίας. Κατά τον τελευταίο καιρό έχουν παρατηρηθεί πολλές ασθένειες κυρίως του πνεύμονα στους εργαζόμενους στο εργοστάσιο του Α και πιθανολογείται η αιτία να είναι τα πολύ δυνατά χημικά που χρησιμοποιούνται και παράγονται σ’αυτό. Για να αντιμετωπίσει την κατάσταση αυτή, ο Α εισάγει την υποχρέωση επιβολής των εξετάσεων DNA σε όλους τους εργαζομένους του, προκειμένου να αντιμετωπίσει ειδικά το πρόβλημα με λήψη των αρμόζοντων στον καθένα μέτρων. Ο Β αρνείται να υποβληθεί στις εξετάσεις αυτές. Ο Α τηρώντας την παραπάνω προϋπόθεση καταγγέλλει ένα μήνα πριν τη σύμβαση του με τον Β και τον απολύει ένα μήνα μετά. Στην πραγματικότητα ο λόγος απόλυσης είναι η άρνηση του Β να υποβληθεί σε εξετάσεις DNA.
Ο Β επισκέπτεται τον δικηγόρο Γ, ο οποίος του συστήνει να επιδιώξουν δικαστικά την κήρυξη της καταγγελίας της συμβάσεως ως καταχρηστικής. Στο γραφείο του Γ υπάρχει και ο δικηγόρος Δ, ο οποίος μόλις τελείωσε το Μεταπτυχιακό Τμήμα του Τομέως Δημοσιου Δικαίου του Παναπιστημιου Αθηνών. Ο Δ πιστεύει ότι στη διαδικασία αυτή υπάρχουν και επιχειρήματα εκ του Συντάγματος και αρχίζει να τα αναλύει στον Γ.
1) Είναι δυνατή στην προκείμενη εργασιακή σχέση η άμεση επίκληση διατάξεων του Συντάγματος ;
2) Ποιες συνταγματικές διατάξεις είναι κατά την κρίση του Δ εφαρμοστέες στην προκείμενη περίπτωση, οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν την έκβαση της δικής ;
Επιτρέπεται η χρήση Συντάγματος.
——————————-
Σεπτέμβριος 2002 – Β’ Κλιμάκιο
1) Είναι θεμιτό να παρακολουθούν οι τηλεοπτικοί σταθμοί με ειδικά συνεργεία επί 24ώρου βάσεως κάποιο δημόσιο πρόσωπο;
2) Είναι θεμιτό να μεταδίδεται η θεία λειτουργία της Ορθόδοξης Εκκλησίας με μεγάφωνα ώστε να ακούγεται και από όσους δεν προσέρχονται στους ναούς;
3) Ισχύει το τεκμήριο της αθωότητας και για τους προφυλακισμένους κατηγορούμενους για τρομοκρατία, ακόμα και γι’ αυτούς που φέρονται να ομολόγησαν τη συμμετοχή τους σε τρομοκρατική οργάνωση;
4) Το σχέδιο του υδραγωγείου του δήμου Α προβλέπει τη διέλευση σωλήνων από το ακίνητο του Β. Μπορεί ο Β να εμποδίσει την τοποθέτηση των σωλήνων ή να διεκδικήσει αποζημίωση;
Επιτρέπεται η χρήση Συντάγματος.
——————-
Ιούνιος 2003 – Α’ Κλιμάκιο
Ο αλλοδαπός Α εισέρχεται στη χώρα και ζητεί άσυλο επικαλούμενος ως αιτιολογία το γεγονός ότι διώκεται στη χώρα του επειδή ανήκει σε μία χριστιανική μειονότητα. Ο Α δεν μπορεί να συγκεντρώσει στοιχεία για την υποστήριξη της αιτήσεώς του και για το λόγο αυτό η αίτησή του απορρίπτεται τόσο σε διοικητικό όσο και σε δικαστικό επίπεδο. Ο Α ευρισκόμενος σε ένα ακριτικό χωριό της χώρας είναι πλέον υπό καθεστώς άμεσης απέλασης και φοβούμενος για την τύχη του στη δική του χώρα απευθύνεται αυτή τη φορά στον παπά του χωριού Β και ζητεί από αυτόν ένα είδος ασύλου. Ο Β ειδοποιεί τις αρχές της Εκκλησίας της Ελλάδας, οι οποίες τον στηρίζουν στην απόφασή του να στηρίξει τον Α. Ο Β φιλοξενεί τον Α στο σπίτι του και αρχίζει μία ενημερωτική εκστρατεία για την υπόθεσή του. Με τη βοήθεια του Γ, γνωστού δικηγόρου κυρίως για την ενασχόλησή του με υποθέσεις του δικαίου των αλλοδαπών, αρχίζει να συγκεντρώνει στοιχεία που αφορούν τον λόγο δίωξης του Α στη χώρα του από διεθνείς οργανώσεις προσφύγων. Ο Β κατορθώνει να συγκεντρώσει στοιχεία που αποδεικνύουν ότι ο Α μόλις θα επιστρέψει στη χώρα του θα συλληφθεί και θα βασανισθεί κατά τρόπο που απάδει στην αξία του ανθρώπου. Με τα στοιχεία αυτά ο Γ υποβάλει για λογαριασμό της Εκκλησίας της Ελλάδας αίτηση στις αρμόδιες Αρχές για μη απέλαση του Α από τη χώρα. Οι αρμόδιες ελληνικές Αρχές επικαλούμενες το γεγονός της αρχικής απόρριψης από το δικαστήριο της αιτήσεως του Α για χορήγηση ασύλου αρνούνται και την αίτηση για μη απέλαση του Α, χωρίς να εξετάσουν τα νέα στοιχεία. Λίγο μετά από αυτό το γεγονός εμφανίζεται η Αστυνομία στο ακριτικό χωριό και εισέρχεται χωρίς σχετικό δικαστικό ένταλμα στην εκκλησία του χωριού σε ώρα που η εκκλησία είναι ανοικτή στο κοινό και συλλαμβάνει τον Α, τον οποίο αμέσως απελαύνει και απομακρύνει από τη χώρα. Κατά των πράξεων αυτών η Εκκλησία της Ελλάδας αποφασίζει να απευθυνθεί στην ελληνική δικαιοσύνη και να ζητήσει από το Ελληνικό Δημόσιο υψηλή αποζημίωση. Η Εκκλησία της Ελλάδας συμβουλεύεται τον Γ ως προς το εάν μπορεί να επικαλεσθεί αποτελεσματικά την παραβίαση κάποιων συνταγματικών δικαιωμάτων για τη θεμελίωση της αγωγής της. Ποια πρέπει να είναι η απάντηση του Γ;
Επιτρέπεται η χρήση Συντάγματος.
—————————————————————-
Ιούνιος 2003 – Β’ Κλιμάκιο
Πρακτικό: Ο Α είχε τη γνώμη ότι ο υπέργηρος δικηγόρος Β, ετών 86, που είχε αναλάβει μία υπόθεσή του, επέδειξε αμέλεια κι επιπλέον τον χρέωσε υπερβολικά. Για αυτό κατέθεσε μία αναφορά στο Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών με την οποία κατήγγειλε τον δικηγόρο Β χαρακτηρίζοντάς τον ως ανίκανο, αδιάφορο και γδάρτη και ζητούσε να ληφθούν πειθαρχικά μέτρα εναντίον του. Στηριζόμενος μάλιστα σε ένα νόμο που έδινε την ευχέρεια στο Δ.Σ.Α. να διαγράφει τα μέλη του, που είχαν συμπληρώσει το 80 έτος ηλικίας τους για εικαζόμενη πλημμελή εκτέλεση των καθηκόντων τους, ζήτησε τη διαγραφή του Β, λόγω ορίου ηλικίας. Ενώ ο δικηγορικός σύλλογος διερευνούσε την καταγγελία, ο Β, πληροφορηθείς το περιεχόμενο της αναφοράς και θεωρώντας τελείως άδικες τις κατηγορίες εναντίον του, κατέθεσε αγωγή εναντίον του Α για προσβολή της προσωπικότητας από την εξυβριστική και δυσφημιστική κατά την άποψή του αναφορά ζητώντας ως αποζημίωση το ποσό του 1.000.000 Ευρώ.
α)Επιτρέπεται ο δικηγορικός σύλλογος να εφαρμόσει το σχετικό νόμο και να διαγράψει τον Β λόγω συμπλήρωσης του ορίου ηλικίας, αν εξακριβωθεί ότι πράγματι αυτός δεν ανταποκρίθηκε ικανοποιητικά στα καθήκοντά του;
β)Ποια δικαιώματα του Β θίγονται αν υποτεθεί ότι είναι άδικες οι κατηγορίες που περιέχονται στην αναφορά;
γ)Αν υποτεθεί ότι όντως είναι υπερβολικές οι κατηγορίες του Α, μπορεί αυτός να αντιτάξει κάποιο δικαίωμά του, ώστε να απορούσει την αγωγή;
Θεωρία 1) Έχει κανείς δικαίωμα να υποβληθεί σε εκούσια στείρωση;
Θεωρία 2) Μπορεί κάποιος να καταδικαστεί για προσηλυτισμό του ανήλικου τέκνου του;
Να απαντηθεί το πρακτικό και μία από τις δύο θεωρίες. Η απάντηση στη θεωρία δεν πρέπει να ξεπερνά τις δέκα γραμμές.
Επιτρέπεται η χρήση Συντάγματος.
——————————————————————————–
Σεπτέμβριος 2003 – Α’ Κλιμάκιο
Θεωρία 1) Τα σωματεία είναι φορείς της ελευθερίας της ένωσης;
Θεωρία 2) Συμβιβάζεται η αξιοκρατία με την αρχή της ισότητας;
Πρακτικό: Μεταξύ των ελληνικών κινηματογραφικών ταινιών που επελέγησαν να παρουσιασθούν στο Διεθνές Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης ήταν και αυτές των Α και Β. Ο Β επί μακρόν με τις ταινίες του, αλλά και τα γραπτά του έχει γίνει γνωστός για τις θέσεις του υπέρ της τρομοκρατίας, είχε συλληφθεί στο παρελθόν για το λόγο αυτό και είχε αφεθεί ελεύθερος λόγω μη ευρέσεως των απαιτούμενων αποδεικτικών στοιχείων εις βάρος του. Ο Α ξεκινά μια καμπάνια εναντίον του, καλώντας τις εταιρίες διανομής των ταινιών να μη προωθήσουν την ταινία του στις αίθουσες και το κοινό να μποϋκοτάρει την προβολή της ταινίας του Β, επικαλούμενος ως λόγο το γεγονός ότι δεν μπορεί να συνιστά αντιπροσωπευτικό δείγμα για την Ελλάδα η ταινία του Β σε μια εποχή που γίνεται μεγάλη προσπάθεια πάταξης της τρομοκρατίας και οργανώνονται οι Ολυμπιακοί αγώνες στην Ελλάδα. Ο Β ασκεί αγωγή και ασφαλιστικά μέτρα κατά του Α ζητώντας την άρση της προσβολής του και την καταβολή υψηλής αποζημίωσης. Ο Α μεταξύ άλλων συμβουλεύεται και συνταγματολόγο για την απάντηση στην αγωγή. Ποιά είναι εκ του Συντάγματος επιχειρήματα υπέρ του Α και πια υπέρ του Β και ποια κατά τη γνώμη σας υπερτερούν;
Να απαντηθεί το πρακτικό και μία από τις δύο θεωρίες.
——————————————————————————–
Σεπτέμβριος 2004 – Β’ Κλιμάκιο
1) Νόμος προβλέπει τα ακόλουθα: Απαγορεύεται απολύτως σε πανεπιστημιακούς γιατρούς που εργάζονται σε πανεπιστημιακές κλινικές νοσοκομείων του ΕΣΥ να ασκούν ελεύθερο επάγγελμα. Εξαίρεση επιτρέπεται μόνο για πολύτεκνους ιατρούς. Λόγω της άρνησής τους να εγκαταλείψουν το ελεύθερο επάγγελμα, απομακρύνονται υποχρεωτικά από τις θέσεις τους από νοσοκομεία ο Ιατρός Ε, Έλληνας πολίτης, ο Ιατρός Ι, Ιταλός υπήκοος και ο Ιατρός Ν, νιγηριανός υπήκοος. Οι τρεις ιατροί καταφεύγουν στη δικαιοσύνη με βασικό επιχείρημα την αντισυνταγματικότητα του νόμου επικαλούμενοι, εκτός των άλλων, την πραγματική τους δυνατότητα να έχουν μερική απασχόληση με μειωμένες αποδοχές στην πανεπιστημιακή κλινική. Στη δίκη παρεμβαίνει και ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών, που είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου. Ερωτάται:
α) Νομιμοποιείται καθένας από τους τρεις γιατρούς και ο Ιατρικός Σύλλογος να επικαλούνται προσβολή των συνταγματικών τους δικαιωμάτων;
β) Να αξιολογηθούν τα ζητήματα συνταγματικότητας που εγείρονται από την εφαρμογή του νόμου.
2) Ο Διευθύνων Σύμβουλος ιδιωτικής επιχείρησης, γνωστής για τις αποτελεσματικές της γέφυρες με την εξουσία, κοινοποιεί έγγραφο απόλυσης σε αλλοδαπό υπάλληλο με το αιτιολογικό ότι δημοσίευσε άρθρο σε ημερήσια εφημερίδα όπου εκφράζονται αντικυβερνητικές θέσεις. Σε ένδειξη συμπαράστασης το σύνολο του προσωπικού της εταιρείας κατέρχεται σε απεργία διαρκείας. Η εταιρεία ισχυρίζεται ότι νομίμως ενήργησε έναντι του εργαζομένου της και ότι η απεργία είναι παράνομη και καταχρηστική. Να αξιολογηθούν από συνταγματική άποψη τα επιχειρήματα της εταιρείας.
3) Στο νόμο για τη λήψη άδειας οδήγησης περιλαμβάνονται δύο διατάξεις σύμφωνα με τις οποίες αφενός στο δίπλωμα επισυνάπτεται έγχρωμη φωτογραφία από την οποία προκύπτουν καθαρά τα χαρακτηριστικά του προσώπου και αφετέρου όλοι οι υποψήφιοι υποβάλλονται υποχρεωτικά σε εξέταση αίματος ώστε να εντοπισθεί τυχόν πρόβλημα αλκοολισμού. Μουσουλμάνα υποψήφια για άδεια οδήγησης, επικαλούμενη θρησκευτικούς λόγους, υποβάλλει στο Υπουργείο φωτογραφία της όπου το μισό κεφάλι είναι καλυμμένο από το παραδοσιακό σύμβολο του Ισλάμ, την μαντήλα, αρνούμενη να φωτογραφηθεί χωρίς αυτήν, και αρνείται να υποβληθεί σε εξέταση αίματος. Το Υπουργείο κρίνει για το λόγο αυτό απαράδεκτη την αίτησή της. Να αξιολογηθεί αιτιολογημένα η κατάσταση αυτή από άποψη συνταγματικού δικαίου.
Να απαντηθεί υποχρεωτικά το 1ο θέμα, το οποίο και βαθμολογείται με 7 μονάδες, και, κατ’ επιλογήν, ένα από τα ζητήματα 2 και 3.
Επιτρέπεται η χρήση Συντάγματος.
——————————————————————————–
Ιούνιος 2005 (Β’ Κλιμάκιο)
1) Η ιδιωτική γκαλερί “Εξόφθαλμον” εκθέτει στην Αθήνα τον πίνακα Ισπανού καλλιτέχνη ο οποίος απεικονίζει τον Μυστικό Δείπνο να λαμβάνει χώρα με τον Ιησού και γυμνές γυναίκες στη θέση των μαθητών του. Επικαλούμενοι βάναυση προσβολή της πίστης τους, μέλη της οργάνωσης “Η Ορθοδοξία Σώζει” εισέρχονται στο χώρο της έκθεσης, αποκαθηλώνουν τον επίμαχο πίνακα και τον κατστρέφουν, ενώ άλλα μέλη την ίδια στιγμή αποκλείουν την είσοδο της έκθεσης ώστε να μην είναι δυνατή η πρόσβαση στους φιλότεχνους. Αναδείξατε, εκτός από το ζήτημα εαν καταλαμβάνεται η συγκεκριμένη περίπτωση από το προστατευτικό πεδίο των συνταματικών δικαιωμάτων και το ζήτημα των φορέων των δικαιωμάτων αυτών, ποια συνταγματικά διακαιώματα αλληλεπιδρούν και με ποιο τρόπο.
2) Ποια είναι η έννοια της αρχής της αειφορίας κατά το άρθρο 24 παρ. 1 του Συντάγματος;
3) Ποιο είναι το προστατευτικό πεδίο της ιδιοκτησίας κατά την έννοια του άρθρου 17 παρ. 1 του Συντάγματος;
Να απαντηθεί το πρακτικό (7 μονάδες) και ένα από τα δύο θεωρητικά (3 μονάδες).
————————————————————————ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2006
Β’ ΚΛΙΜΑΚΙΟ(ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ)
ΠΡΑΚΤΙΚΟ
Σε νομοσχέδιο που καταθέτει το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης περιλαμβάνονται τα ακόλουθα:
” Διαδηλώσεις και πορείες στο κέντρο της Αθήνας επιτρέπονται μόνο εφόσον δηλωθούν στην αρμόδια αστυνομική αρχή 48 ώρες πριν την τέλεσή τους. Στην δήλωση θα πρέπει υποχρεωτικά να περιλαμβάνεται όνομα ή ονόματα των υπευθύνων για την ομαλή διεξαγωγή τους και ο σκοπός για τον οποίο πραγματοποιούνται. Ειδικά οι αλλοδαποί θα πρέπει να υποβάλλουν αίτηση για τη λήψη άδειας στον Υπουργό Δημόσιας Τάξης 10 μέρες πριν την τέλεσή τους. Διαδηλώσεις και πορείες δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να γίνονται κατά τις ώρες κοινής ησυχίας ή να καταλαμβάνουν το σύνολο του οδοστρώματος ώστε να εμποδίζεται απολύτως η διέλευση των οχημάτων ενώ κατά τη διάρκειά τους δεν επιτρέπεται χρήση μεγαφωνικών εγκαταστάσεων. Οι διαδηλωτές δεν επιτρέπεται να φέρουν σύμβολα ρατσιστικού περιεχομένου ή σύμβολα που μπορεί να προκαλέσουν το θρησκευτικό συναίσθημα των πολιτών. Δεν επιτρέπονται πορείες και διαδηλώσεις σε ακτίνα 1000 μέτρων απο την πρεσβεία των ΗΠΑ για την πρόληψη τρομοκρατικών δράσεων”.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΑΤΕ ΤΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΑΝΑΚΥΠΤΟΥΝ.
ΘΕΩΡΙΑ
1. Επιφύλαξη νόμου: Επιτρέπεται περιορισμός δικαιωμάτων και με ουσιαστικό νόμο?
2. Η αυτοδιοίκηση των ΑΕΙ κατά το Σύνταγμα περιλαμβάνει και κανονιστική αυτονομία?
ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΚΑΙ ΣΕ 1 ΑΠΟ ΤΙΣ ΔΥΟ ΘΕΩΡΙΕΣ
——–
Ιούνιος 2001 – Α’ Κλιμάκιο
1) Τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου μπορούν να είναι φορείς ατομικών δικαιωμάτων; (ανάπτυξη σε 8 σειρές)
2) Το άρθρο 2 παράγραφοs 1 του ΠΚ ορίζει ότι: “Αν από την τέλεση της πράξης έως την αμετάκλητη εκδίκασή της ίσχυσαν δύο ή περισσότεροι νόμοι, εφαρμόζεται αυτός που περιέχει τις ευμενέστερες για τον κατηγορούμενο διατάξεις”. Είναι συνταγματική η κατάργησή του; Αν ναι,τι θα ισχύσει μετά; (ανάπτυξη σε 6 σειρές)
3) Το άρθρο 5 παράγραφος 1 του Συντάγματος ορίζει ότι: “Καθένας έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συμμετέχει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της χώρας, εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη”. Αυτή η τριάδα των περιορισμών ισχύει και για τα υπόλοιπα ατομικά δικαιώματα; (ανάπτυξη σε 15 σειρές)
4) Φοιτητής της Νομικής Σχολής Αθηνών βαθμολογείται στο μάθημα των Ατομικών και Κοινωνικών Δικαιωμάτων με 2. Μετά τη βαθμολόγηση διαμαρτύρεται στον καθηγητή γιατί δεν του δόθηκε το δικαίωμα της προηγούμενης ακρόασης. Έχει δίκιο; (αν”Καθένας έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συμμετέχει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της χώρας, εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη”άπτυξη σε 8 σειρές)
5) Σύμφωνα με νομό, το κράτος για την καλύτερη εποπτεία των σωματείων προχωρεί στη συγχώνευση δύο σωματείων που έχουν κοινό σκοπό. Είναι συνταγματική η συγχώνευση αυτή; (ανάπτυξη σε 8 σειρές)
Από τα πέντε ερωτήματα να απαντηθούν τα τέσσερα. Δεν επιτρέπεται η χρήση Συντάγματος.
—————-
Προφορική προεξέταση Ιουνίου 2008
Κλιμάκιο: Φλογαΐτης/Σπυρόπουλος/Γεραπετρίτης
(ορισμένα από τα θέματα)
– Θετικά μέτρα (116§2 Σ.).
– Επεκτατική ισότητα.
– Δώστε ένα παράδειγμα κατάχρησης δικαιώματος.
– Ο Δικηγορικός Σύλογος Αθηνών απολαμβάνει του δικαιώματος δικαστικής προστασίας;
– Μπορείτε με αγωγή να ζητήσετε από το κράτος να δημιουργήσει ένα σχολείο στην περιοχή σας, επειδή το πλησιέστερο σχολείο απέχει πολύ από το σπίτι σας;
– Η συλλογική σύμβαση εργασίας μπορεί να προσβληθεί δικαστικώς;