Λατινική φράση
Μετάφραση
in claris non fit interpraetatio= στα σαφή δεν χωρεί ερμηνεία
singularia non sunt extenda= η εξαίρεση δεν πρέπει να επεκταθεί.
a posteriori
[συμπέρασμα] μετά από εμπειρική παρατήρηση
a priori
εκ των προτέρων, θεωρητικά, χωρίς παρατήρηση
ad hoc
γι ‘αυτό ειδικά
advocatus diaboli
ο δικηγόρος του διαβόλου
alma mater
τροφός μητέρα (χρήσ. για πανεπιστήμια)
alter ego
ο άλλος εαυτός
altera pars
η άλλη πλευρά
a cappella
στην εκκλησία (μτφ., χωρίς τη συνοδεία μουσικής)
anno domini
[κατά] το έτος του Κυρίου
aqua fortis
νιτρικό οξύ
aqua vitae
νερό της ζωής (χρησ. για αλκοολούχα ποτά)
audio, video, disco
ακούω, βλέπω, μαθαίνω (καλό!!!)
aurora borealis
βόρειο σέλας
ave maria
χαίρε Μαρία
bona fide
με καλή πίστη
bona fortuna
καλή τύχη
casus belli
αιτία πολέμου
corpus Christi
το σώμα του Χριστού
cui bono?
ποιος ωφελείται (ποιος είχε κίνητρο)
cum laude
μετά επαίνου
curriculum vitae
πορεία της ζωής (βιογραφικό σημείωμα)
de facto
εμπράκτως, εκ των πραγμάτων
de iure
σύμφωνα με το νόμο, δικαιωματικά
de profundis
εκ βαθέων (Ψαλμοί Δαβίδ)
erga omnes
έναντι όλων
ex cathedra
από καθέδρας
ex libris
από τη βιβλιοθήκη, από τη βιβλιογραφία
ex officio
από θέσεως ισχύος
habeas corpus
πρέπει να έχεις το σώμα (πρέπει να δικαιολογείς την δίκη)
habemus Papam!
έχουμε Πάπα (στην αναγγελία εκλογής Πάπα)
hic et nunc
εδώ και τώρα
homo erectus
όρθιος άνθρωπος (ανθρωπολογικός όρος)
homo sapiens
έμφρων άνθρωπος (ανθρωπολογικός όρος)
homo universalis
άνθρωπος με γενικά ενδιαφέροντα και πολλές γνώσεις
honoris gratia
τιμής ένεκεν
in absentia
ερήμην
in extremis
στα άκρα, σε ακραία περίπτωση, στην εσχάτη περίπτωση
in memoriam
εις μνήμην
in nomine domini
εις το όνομα του Κυρίου
in principio
επί της αρχής
in promptu
με ετοιμότητα, άμεσα (γρήγορα)
in situ
επί τόπου, αυτοψία
in vitro
στο γυαλί (μτφ. σε τεχνητές συνθήκες, στο εργαστήριο)
in vivo
σε πραγματικές συνθήκες
ipso facto
με βάση το γεγονός αυτό καθαυτό
lapsus calami
τυπογραφικό λάθος
lapsus linguae
γλωσσικό ολίσθημα
lingua franca
Γαλλική γλώσσα (μτφ., οικουμενική γλώσσα)
Magna Carta
μεγάλο χαρτί, η σύμβαση των δικαιωμάτων του 1215 (Αγγλία)
magna cum laude
με μεγάλο έπαινο
magnum opus
το μεγάλο έργο [της ζωής]
manus in mano
χέρι-χέρι
mare nostrum
η θάλασσά μας (η Μεσόγειος)
mea culpa
λάθος μου
memorandum
υπόμνημα, μνημόνιο
modus vivendi
τρόπος ζωής
moratorium
καθυστέρηση
mutatis mutandis
μετά τις απαραίτητες αλλαγές, τηρουμένων των αναλογιών
novus ordo
νέα τάξη
Opus Dei
έργο του Θεού (παραθρησκευτική οργάνωση των Καθολικών)
pater familias
ο πατέρας της οικογένειας
pax romana
ρωμαϊκή ειρήνη
per capita
κατά κεφαλήν
per cent
τοις εκατό
per se
καθ’ ευατόν, μόνος του, μόνο του
persona non grata
ανεπιθύμητο πρόσωπο
post hoc
μετά από αυτό
post mortem
μετά θάνατον (και αυτοψία)
primus inter pares
πρώτος μεταξύ ίσων (τίτλος των Ρωμαίων αυτοκρατόρων)
pro bono [publico]
για το [κοινό] καλό
pro forma
για τους τύπους (τυποποιημένο έγγραφο)
pro patria
υπέρ πατρίδος
quid pro quo
κάτι για κάτι (κάτι σε ανταπόδοση)
quo vadis?
πού πηγαίνεις;
scripta manent
τα γραπτά μένουν
semper fidelis
πάντα πιστός
sine nobilitatis
χωρίς ευγενική καταγωγή (προέλευση του SNOB)
sine qua non
εκ των ων ουκ άνευ
status quo
το κατεστημένο, η υπάρχουσα κατάσταση
sui generis
ιδιότυπος, ιδιότροπος, ιδιόμορφος
summa summarum
το άθροισμα των αθροισμάτων, τελικό άθροισμα
tabula rasa
λευκή πλάκα, μετφ. άγραφο χαρτί, σε νέα βάση
terra incognita
άγνωστη γη
veni, vidi, vici
ήρθα, είδα, νίκησα
verbatim
[ακριβώς] κατά λέξη
verbatim ac litteratim
κατά λέξη και κατά γράμμα
vice versa
και αντιστρόφως, ανάποδα
vivat
ζήτω