ΣτΕ 1037/2022, Ε τμ. 7μ, ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΕΠΟ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΓΝΩΣΗΣ ΑΠΟ ΜΟΝΗ ΤΗΣ , ΒΛ. ΚΑΙ 1112/2017

Αριθμός 1037/2022

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ Ε΄

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 4 Νοεμβρίου 2020, με την εξής σύνθεση: Αικ. Χριστοφορίδου, Aντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Ε΄ Τμήματος, Μ. Γκορτζολίδου, Θ. Αραβάνης, Αγγ. Μίντζια, 
Δ. Βασιλειάδης, Σύμβουλοι, Χρ. Παπανικολάου, Θ. Κανελλοπούλου, Πάρεδροι. Γραμματέας η Δ. Τετράδη, Γραμματέας του Ε΄ Τμήματος.

Για να δικάσει την από 19 Φεβρουαρίου 2016 αίτηση:

των: 1. Alain Flausch του Jacques, κατοίκου Βρυξελλών Βελγίου (chaussée de Waterloo 1585), 2. Andrea Bosco του Antonino, κατοίκου Stradella επαρχίας Pavia (Πάβια Ιταλίας) (Reg. Torrino 28), οι οποίοι παρέστησαν με τον δικηγόρο Άγγελο Χασαπόπουλο (Α.Μ. 31417), που τον διόρισαν με πληρεξούσιο, 3. Estienne Roger Jean Pierre Albrespy του Henri, κατοίκου εν ζωή Yvelines Γαλλίας (rue des Bochets a Emance 6), ο οποίος απεβίωσε 4 σωματείου με την επωνυμία «Σύνδεσμος Ιητών», που εδρεύει στην Αθήνα (Δωριέων 5 – Άνω Πετράλωνα), 5. σωματείου με την επωνυμία «Ελληνικό Δίκτυο – Φίλοι της Φύσης», που εδρεύει στο Χαϊδάρι Αττικής (Ανθέων 72), 6. σωματείου με την επωνυμία «Σύλλογος Προστασίας και Περίθαλψης Άγιας Ζωής – ΣΠΠΑΖ», που εδρεύει στην Αθήνα (Μενελάου 134), τα οποία παρέστησαν με τον ίδιο ως άνω δικηγόρο Άγγελο Χασαπόπουλο, που τον διόρισαν με πληρεξούσιο, 7. Γεωργίου Δημητρίου του Γαβριήλ, κατοίκου Κορυδαλλού Αττικής (Βύρωνος 9), 8. Κωνσταντίνου Καλογράνη του Δημητρίου, κατοίκου Μεταμόρφωσης Αττικής (Αριστοφάνους 5), 9. Φιλίππου Δραγούμη του Μάρκου, κατοίκου Αθηνών (Αγ. Ζώνης 14), 10. Σταύρου Αγογλωσσάκη του Αριστείδη, κατοίκου Κηφισιάς Αττικής (Παστέρ 2) και 11. Λουκά Τουμαζάτου του Ραυμόνδου, κατοίκου Νίκαιας Αττικής (Μουσών 81), οι οποίοι δεν παρέστησαν,

κατά των Υπουργών: 1. Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο οποίος παρέστη με την Αφεντία Ιωσηφίδου, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, 2. Οικονομικών, ο οποίος δεν παρέστη, 3. Τουρισμού, ο οποίος παρέστη με τη Δήμητρα Τσεραβίνη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και 4. Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, ο οποίος παρέστη με την Αικατερίνη Χουρμούζη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους,

και κατά της παρεμβαίνουσας εταιρείας με την επωνυμία «105 Ανώνυμη Τουριστική και Τεχνική Εταιρεία Εκμετάλλευσης Ακινήτων» (εφεξής «105 Α.Ε.»), που εδρεύει στην Ίο (θέση Τζαμαρία – Κουμπάρα), η οποία παρέστη με τους δικηγόρους: α) Γεωργία Γιαννακούρου (Α.Μ. 11891) και β) Δημήτριο Βαλάση (Α.Μ. 17133), που τους διόρισε με πληρεξούσια.

Με την αίτηση αυτή οι αιτούντες επιδιώκουν να ακυρωθούν: 1. η υπ’ αριθμ. 38753/1216/8.82014 κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και Τουρισμού, 2. η υπ’ αριθμ. 14704/19.12.2015 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, 3. η υπ’ αριθμ. 53424/2165/30.10.2012 πράξη του Γενικού Διευθυντή Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.

Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του εισηγητή, Παρέδρου Χρ. Παπανικολάου.

Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο των αιτούντων που παρέστησαν, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση, τους πληρεξουσίους της παρεμβαίνουσας εταιρείας και τους αντιπροσώπους των Υπουργών που παρέστησαν, οι οποίοι ζήτησαν την απόρριψή της.

Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι

Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α

Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο ν Ν ό μ ο

1. Επειδή, για την άσκηση της κρινόμενης αίτησης καταβλήθηκε το νόμιμο παράβολο (υπ’ αριθ. 0632513/2016 διπλότυπο είσπραξης της ΔΟΥ Δ΄ Αθηνών).

2. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση, η οποία εισάγεται προς οριστική εκδίκαση ενώπιον της επταμελούς συνθέσεως του Τμήματος κατόπιν των 1112/2017 και 674/2018 (7μ.) προδικαστικών αποφάσεων του Τμήματος, ζητείται η ακύρωση: α) Της 38753/1216/8.8.2014 κοινής απόφασης των Υπουργών Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και Τουρισμού με θέμα: “Έγκριση δημιουργίας Σύνθετου Τουριστικού Καταλύματος (και των υποστηρικτικών αυτού έργων), καθώς και των περιβαλλοντικών όρων αυτού, στη θέση “Κουμπάρα – Διακοφτό”, Δήμου Ιητών, νήσου Ίου, Περιφέρειας Ν. Αιγαίου, με φορέα του έργου την “105 Ανώνυμη Τουριστική και Τεχνική Εταιρεία Εκμισθώσεως Ακινήτων”. β) Της 14704/19.12.2015 κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομικών και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και Περιβάλλοντος και Ενέργειας με θέμα: “Παραχώρηση δικαιώματος χρήσης χώρου αιγιαλού, παραλίας και θαλάσσιου χώρου για την εκτέλεση του έργου “Σύνθετο τουριστικό κατάλυμα 5* στη θέση “Κουμπάρα – Διακοφτό”, Νήσου Ίου, στην εταιρεία 105 Α.Ε. και καθορισμός του ανταλλάγματος παραχώρησης”. γ) Της 53424/2165/30.10.2012 πράξης του Γενικού Διευθυντή Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής με θέμα: “Προκαταρκτικός Προσδιορισμός Περιβαλλοντικών Απαιτήσεων (Π.Π.Π.Α.) για την κατασκευή και λειτουργία Σύνθετου Τουριστικού Καταλύματος και των υποστηρικτικών αυτού έργων, στη θέση “Κουμπάρα – Διακοφτό”, Δήμου Ιητών, νήσου Ίου, Περιφέρειας Ν. Αιγαίου, με φορέα του έργου την “105 Ανώνυμη Τουριστική και Τεχνική Εταιρεία Εκμισθώσεως Ακινήτων”.

3. Επειδή, προσκομίστηκε στο Δικαστήριο ληξιαρχική πράξη θανάτου του Rambouillet, από την οποία προκύπτει ότι ο τρίτος των αιτούντων απεβίωσε την 7.6.2019, ήτοι μετά τη συζήτηση της υποθέσεως ενώπιον της επταμελούς συνθέσεως του Τμήματος (4.10.2017) και την έκδοση της 674/2018 αποφάσεως του Δικαστηρίου (21.3.2018). Έκτοτε, όμως, δεν ζητήθηκε η συνέχιση της δίκης από νομιμοποιούμενο προς τούτο πρόσωπο. Επομένως, η δίκη, ως προς τον αιτούντα αυτόν, πρέπει να κηρυχθεί κατηργημένη κατά το άρθρο 31 παρ. 1 του πδ 18/1989 (Α΄ 8).

4. Επειδή, με την 1112/2017 απόφαση του Δικαστηρίου κρίθηκε οριστικώς ότι απαραδέκτως στρέφεται η αίτηση ακυρώσεως κατά της τρίτης προσβαλλόμενης πράξης του Γενικού Διευθυντή Περιβάλλοντος περί προκαταρκτικού προσδιορισμού περιβαλλοντικών απαιτήσεων για την κατασκευή και λειτουργία του επίδικου σύνθετου τουριστικού καταλύματος, διότι η πράξη αυτή συνιστά, κατά τις διατάξεις των άρθρων 2 και 3 του ν. 4014/2011 (Α΄ 209), γνωμοδότηση εντασσόμενη στη διαδικασία της περιβαλλοντικής αδειοδότησης έργου ή δραστηριότητας Α΄ κατηγορίας, ενσωματώθηκε δε στην πρώτη προσβαλλόμενη πράξη, με την οποία εγκρίθηκε η δημιουργία του καταλύματος και οι περιβαλλοντικοί όροι αυτού και ολοκληρώθηκε η περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου. Με την απόφαση αυτή κρίθηκε, επίσης οριστικώς, ότι η αίτηση ακυρώσεως έπρεπε να απορριφθεί ως απαράδεκτη ως προς τον έβδομο, όγδοο, ένατο, δέκατο και ενδέκατο των αιτούντων, οι οποίοι, για να θεμελιώσουν το έννομο συμφέρον τους για την άσκηση της κρινομένης αιτήσεως, επικαλέσθηκαν την ιδιότητα του τακτικού παραθεριστή. Στην απόφαση, εξάλλου, υπάρχει κρίση περί της συνδρομής εννόμου συμφέροντος ως προς τους λοιπούς αιτούντες, οι οποίοι επικαλέσθηκαν και απέδειξαν την ιδιότητα του ιδιοκτήτη ακινήτου και παραθεριστικής κατοικίας στην Ίο (οι πρώτοι δύο), ακινήτου στην Ίο (ο τρίτος) και σωματείων με καταστατικό σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος, την επιδίωξη της αειφορίας, τη μέριμνα για τη νήσο Ίο και τους κατοίκους αυτής (τέταρτο, πέμπτο και έκτο). Συνεπώς, οι αιτούντες αυτοί ασκούν την κρινόμενη αίτηση έχοντας έννομο συμφέρον προς τούτο.

5. Επειδή, με την 1112/2017 απόφαση του Δικαστηρίου παραπέμφθηκε στην επταμελή σύνθεση του Τμήματος το ζήτημα του χρονικού σημείου έναρξης της προθεσμίας για την άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως κατά των αποφάσεων έγκρισης περιβαλλοντικών όρων έργων και δραστηριοτήτων Α΄ κατηγορίας, ενόψει της διάταξης του άρθρου 19α του ν. 4014/2011, σύμφωνα με την οποία η ανάρτηση των ΑΕΠΟ έργων και δραστηριοτήτων Α΄ κατηγορίας σε ειδικό δικτυακό τόπο (http://aepo.ypeka.gr), εντός ενός μηνός από την έκδοση των αποφάσεων αυτών, συνιστά δημοσίευση επιβαλλόμενη από τον νόμο και δημιουργεί τεκμήριο πλήρους γνώσης για κάθε ενδιαφερόμενο προκειμένου να ασκήσει αίτηση ακυρώσεως. Ακολούθως, με την 674/2018 (7μ.) απόφαση του Δικαστηρίου υποβλήθηκαν στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα εξής προδικαστικά ερωτήματα: α) Τα άρθρα 6 και 11 της οδηγίας 2011/92/ΕΕ, ερμηνευόμενα σε συνδυασμό προς τις διατάξεις του άρθρου 47 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε., μπορεί να ερμηνευθούν ότι έχουν την έννοια ότι είναι συμβατές προς αυτά διατάξεις του εθνικού δικαίου, στις οποίες προβλέπεται ότι οι διαδικασίες που προηγούνται της έκδοσης απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων έργων και δραστηριοτήτων που έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον (δημοσιοποίηση των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ενημέρωση και συμμετοχή του κοινού στη διαβούλευση) ενεργούνται και ελέγχονται κατά κύριο λόγο από την ευρύτερη διοικητική μονάδα της Περιφέρειας και όχι του οικείου Δήμου. β) Τα άρθρα 6 και 11 της οδηγίας 2011/92/ΕΕ, ερμηνευόμενα σε συνδυασμό προς τις διατάξεις του άρθρου 47 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε., μπορεί να ερμηνευθούν ότι έχουν την έννοια ότι είναι συμβατό προς αυτά σύστημα διατάξεων του εθνικού δικαίου, στο οποίο τελικώς προβλέπεται ότι η δημοσιοποίηση των αποφάσεων έγκρισης περιβαλλοντικών όρων έργων και δραστηριοτήτων που έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, με την ανάρτηση αυτών σε ειδικό δικτυακό τόπο, δημιουργεί τεκμήριο πλήρους γνώσης για κάθε ενδιαφερόμενο προκειμένου να ασκήσει το προβλεπόμενο κατά την κείμενη νομοθεσία ένδικο βοήθημα (αίτηση ακυρώσεως ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας) εντός προθεσμίας εξήντα (60) ημερών, λαμβανομένων υπ’ όψιν των νομοθετικών προβλέψεων για τη δημοσιοποίηση των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων, την ενημέρωση και συμμετοχή του κοινού στη διαδικασία έγκρισης περιβαλλοντικών όρων των εν λόγω έργων και δραστηριοτήτων, οι οποίες θέτουν στο επίκεντρο των διαδικασιών αυτών την ευρύτερη διοικητική μονάδα της Περιφέρειας και όχι του οικείου Δήμου.

6. Επειδή, επί των ερωτημάτων αυτών εκδόθηκε η C-280/2018 απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην απόφαση αυτή αναφέρονται (σκέψεις 31 επ.), μεταξύ άλλων, τα εξής: Βάσει του άρθρου 6, παράγραφος 4, της οδηγίας 2011/92/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον (ΕΕ 2012, L 26), στο ενδιαφερόμενο κοινό πρέπει να παρέχονται πραγματικές δυνατότητες να συμμετάσχει εγκαίρως στη διαδικασία λήψεως αποφάσεων επί ζητημάτων σχετικών με το περιβάλλον. Βάσει της αρχής της αποτελεσματικότητας δεν αρκεί αφεαυτής οποιαδήποτε μορφή ανακοινώσεως. Οι αρμόδιες αρχές πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι χρησιμοποιούμενοι δίαυλοι ενημερώσεως μπορούν ευλόγως να θεωρούνται πρόσφοροι για την πληροφόρηση των μελών του ενδιαφερομένου κοινού, προκειμένου να δώσουν σε αυτά επαρκή δυνατότητα να τηρούνται ενήμερα για τις σχεδιαζόμενες δραστηριότητες, τη διαδικασία λήψεως αποφάσεων και τις δυνατότητές τους να συμμετάσχουν εγκαίρως στη διαδικασία. Στο αιτούν (εθνικό) δικαστήριο απόκειται να κρίνει αν οι απαιτήσεις αυτές τηρήθηκαν κατά τη διαδικασία που προηγήθηκε της υποθέσεως της κύριας δίκης. Περαιτέρω, όσον αφορά τη συγκεκριμένη περίπτωση, το Δ.Ε.Ε. έκρινε ότι καθόσον, κατά την ημερομηνία δημοσιοποιήσεως της προσκλήσεως προκειμένου το κοινό να λάβει γνώση της ΜΠΕ και να διατυπώσει τις απόψεις του επ’ αυτής, η πλειονότητα των ενδιαφερομένων διέμενε στη νήσο Ίο ή είχε την κυριότητα ακινήτου ευρισκομένου στη νήσο αυτή, η ανάρτηση στο κατάστημα της περιφερειακής διοικητικής αρχής, η οποία εδρεύει στη Σύρο, έστω και συνοδευόμενη από δημοσίευση σε τοπικό έντυπο της τελευταίας αυτής νήσου, δεν φαίνεται ότι μπορούσε να συμβάλει επαρκώς στην ενημέρωση του ενδιαφερομένου κοινού. Τυχόν αντίθετη εκτίμηση θα μπορούσε να στηριχθεί μόνο στη διαπίστωση ότι η εν λόγω τοπική εφημερίδα είχε, κατά τον χρόνο των πραγματικών περιστατικών, ευρύτατη κυκλοφορία και ιδιαιτέρως μεγάλη αναγνωσιμότητα στην Ίο. Σε αντίθετη περίπτωση, τρόποι ενημερώσεως του κοινού, όπως οι επιλεγέντες, θα μπορούσαν να θεωρηθούν επαρκείς μόνον ελλείψει άλλων πλέον πρόσφορων μέσων επικοινωνίας, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν οι αρμόδιες αρχές, χωρίς, πάντως, να καταβάλουν δυσανάλογες προσπάθειες, όπως είναι η ανάρτηση στα πλέον πολυσύχναστα σημεία της νήσου Ίου ή στον ίδιο τον τόπο υλοποιήσεως του έργου. Εξάλλου, το Δ.Ε.Ε. διατύπωσε επιφυλάξεις ως προς τον τόπο όπου τέθηκε στη διάθεση του κοινού ο φάκελος που περιέχει τα στοιχεία σχετικά με το επίμαχο στην υπόθεση της κύριας δίκης έργο, λαμβανομένων υπόψη των συνθηκών προσβάσεως στον φάκελο της διαδικασίας συμμετοχής (μετάβαση ακτοπλοϊκώς από την Ίο στη Σύρο) και ως προς τον τρόπο διεξαγωγής της διαδικασίας διαβουλεύσεως στη Σύρο, η οποία, όπως ενδεικτικώς προβλέπει η Οδηγία, διεξάγεται διά της υποβολής γραπτών προτάσεων ή διά της διενέργειας δημοσκοπήσεων. Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, το ΔΕΕ απάντησε στο πρώτο προδικαστικό ερώτημα ότι το άρθρο 6 της οδηγίας ΕΠΕ έχει την έννοια ότι δεν επιτρέπει σε κράτος μέλος να διεξάγει τις σχετικές με έργο διαδικασίες συμμετοχής του κοινού στη διαδικασία λήψεως αποφάσεων στην έδρα της αρμόδιας περιφερειακής διοικητικής αρχής και όχι στον Δήμο όπου βρίσκεται ο τόπος υλοποιήσεως του έργου αυτού, όταν οι συγκεκριμένοι όροι διεξαγωγής δεν διασφαλίζουν την ουσιαστική τήρηση των δικαιωμάτων του ενδιαφερομένου κοινού, στοιχείο του οποίου η διακρίβωση απόκειται στο αιτούν δικαστήριο. Περαιτέρω, το ΔΕΕ απάντησε στο δεύτερο προδικαστικό ερώτημα ότι τα άρθρα 9 και 11 της οδηγίας ΕΠΕ έχουν την έννοια ότι αντιτίθενται σε ρύθμιση, όπως η επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης (άρθρο 19α ν. 4014/2011), η οποία έχει ως αποτέλεσμα να αντιτάσσεται σε μέλη του ενδιαφερόμενου κοινού προθεσμία για την άσκηση ενδίκου βοηθήματος της οποίας αφετηρία συνιστά η δημοσιοποίηση της εγκρίσεως έργου διά της αναρτήσεως στο διαδίκτυο, όταν τα μέλη αυτά του ενδιαφερόμενου κοινού δεν είχαν προηγουμένως τη δυνατότητα να ενημερωθούν επαρκώς για τη διαδικασία αδειοδοτήσεως σύμφωνα με το άρθρο 6, παράγραφος 2, της οδηγίας αυτής.

7. Επειδή, με την πρώτη προσβαλλόμενη απόφαση εγκρίθηκαν η δημιουργία σύνθετου τουριστικού καταλύματος και οι περιβαλλοντικοί του όροι αυτού. Το έργο ανήκει στην κατηγορία Α1 Ομάδα 6η – Τουριστικές εγκαταστάσεις και έργα αστικής ανάπτυξης κτιριακού τομέα αθλητισμού και αναψυχής της υπουργικής απόφασης 1958/2012. Η εν λόγω προσβαλλόμενη απόφαση εκδόθηκε στις 8.8.2014, αναρτήθηκε στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ στις 11.8.2014 και στον δικτυακό τόπο http://aepo.ypeka.gr του Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, στον οποίο αναφέρεται η ανωτέρω διάταξη του άρθρου 19α του ν. 4014/2011, στις 8.9.2014. Εξάλλου, στις 2.8.2013, είχε δημοσιευθεί πρόσκληση της Προέδρου του Περιφερειακού Συμβουλίου της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, η οποία εδρεύει στην Ερμούπολη Σύρου, προς κάθε ενδιαφερόμενο να λάβει γνώση και να διατυπώσει τις απόψεις του επί της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων του επίμαχου έργου. Η πρόσκληση αυτή δημοσιεύθηκε στην τοπική εφημερίδα «Κοινή Γνώμη» κατ’ εφαρμογήν των διατάξεων της Κ.Υ.Α. Η.Π. 37111/2021/26.9.2003. Η εν λόγω εφημερίδα εκδίδεται στην Σύρο, σύμφωνα δε με προσκομιζόμενη από την παρεμβαίνουσα εταιρεία επιστολή του εκδότη αυτής, η εφημερίδα αυτή, από τον Νοέμβριο του έτους 2002, κυκλοφορεί ημερησίως σε όλα τα νησιά του Νομού Κυκλάδων, συμπεριλαμβανομένης και της νήσου Ίου, σε έντυπη μορφή σε 1000 και πλέον αντίτυπα, ενώ διατίθεται και ηλεκτρονικά και μέσω της ιστοσελίδας www.koinignomi.gr. Σύμφωνα με βεβαίωση Υποπρακτορείου Τύπου, το οποίο εδρεύει στην Ίο, την οποία επίσης προσκομίζει η παρεμβαίνουσα, δεν διανέμεται τοπική εφημερίδα της Ίου στο εν λόγω νησί. Η παρεμβαίνουσα, εξάλλου, προσάγει και επικαλείται αποδεικτικό δημοσίευσης αποφάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Ιητών στο κατάστημα του Δήμου, από το οποίο προκύπτει ότι στις 19.8.2013 υπάλληλος του Δήμου ανήρτησε στον πίνακα ανακοινώσεων του Δήμου το υπ’ αριθ. 16/2013 πρακτικό συνεδρίασης και τις υπ’ αριθ. 116 έως 127/2013 αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Ιητών. Προσκομίζεται ακόμη, από την παρεμβαίνουσα, απόσπασμα του υπ’ αριθ. 16/2013 πρακτικού, στο οποίο περιλαμβάνεται η υπ’ αριθ. 118/2013 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Ιητών, με την οποία ο εν λόγω Δήμος γνωμοδότησε θετικά επί της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων του επίμαχου έργου. Περαιτέρω, σύμφωνα με την παρεμβαίνουσα, η Επιτροπή Αγροτικής Οικονομίας, Κτηνιατρικής, Αλιείας, Αγροτικής Βιοποικιλότητας, Ποιότητας Ζωής και Αειφόρου Ανάπτυξης της Υπαίθρου της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου συνεδρίασε στις 13.9.2013 και γνωμοδότησε θετικά επί του έργου, η γνωμοδότηση δε αυτή αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της Περιφέρειας και στη «ΔΙΑΥΓΕΙΑ». Η παρεμβαίνουσα προσκομίζει φωτογραφία, στην οποία εμφαίνεται ότι έχει τοποθετηθεί πινακίδα με τον τίτλο του έργου στην περιοχή κατασκευής του έργου, καθώς και δύο ένορκες βεβαιώσεις που βεβαιώνουν ότι η πινακίδα αυτή είχε αναρτηθεί περί τα τέλη του έτους 2014, αρχές του έτους 2015, η μία από κάτοικο του νησιού και η άλλη από μηχανικό εμπλεκόμενη στο έργο. Τέλος, η παρεμβαίνουσα προσκομίζει δημοσιεύματα στον τύπο και αναρτήσεις στο διαδίκτυο τα οποία αναφέρονται στο επίμαχο έργο, κατά τον χρόνο έκδοσης της πρώτης προσβαλλομένης (Αύγουστος 2014), καθώς και κείμενο ερώτησης στη Βουλή περί του έργου προς τους εκδόσαντες την πράξη Υπουργούς της 19ης Νοεμβρίου 2014. Εξάλλου, οι αιτούντες ισχυρίζονται στην αίτηση ακυρώσεως ότι έλαβαν γνώση της προσβαλλόμενης απόφασης στις 22.12.2015, όταν αντιλήφθηκαν την εκτέλεση των εργασιών για το τεχνικό έργο της λειτουργικής σύνδεσης του χώρου του Σύνθετου Τουριστικού Καταλύματος και, συγκεκριμένα, τη διενέργεια εκσκαφών για τη θεμελίωση και την κατασκευή γέφυρας επί στενού ισθμού για τη σύνδεση της χερσονήσου του Διακοφτού με την ενδοχώρα της Ίου. Η αίτηση ακυρώσεως ασκήθηκε στις 19.2.2016, ήτοι, μετά την παρέλευση 1 έτους και 6 μηνών από την έκδοση της προσβαλλομένης ΑΕΠΟ και 1 έτους και 5 μηνών από την ανάρτησή της στον δικτυακό τόπο http://aepo.ypeka.gr.

8. Επειδή, από τα ανωτέρω προσκομισθέντα στοιχεία προκύπτει ότι η τοπική εφημερίδα «Κοινή Γνώμη», στην οποία είχε δημοσιευθεί η από 2.8.2013 πρόσκληση της Περιφέρειας προς κάθε ενδιαφερόμενο να λάβει γνώση και να διατυπώσει τις απόψεις του επί της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων στην έδρα της Περιφέρειας στη Σύρο, είχε 1000 ημερησίως διανεμόμενα αντίτυπα στο σύνολο των νησιών του Νομού Κυκλάδων, ο πληθυσμός των οποίων ανέρχεται, περίπου, σε 120.000 κατοίκους. Ως εκ τούτου, η εν λόγω τοπική εφημερίδα δεν είχε ευρύτατη κυκλοφορία και ιδιαιτέρως μεγάλη αναγνωσιμότητα στην Ίο κατά τον χρόνο της διαβούλευσης. Περαιτέρω, η ανάρτηση στον πίνακα ανακοινώσεων του δημοτικού καταστήματος του Δήμου Ιητών ανακοίνωσης περί της εκδόσεως υπ’ αριθ. 16/2013 πρακτικού συνεδρίασης του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Ιητών και των υπ’ αριθ. 116 έως 127/2013 αποφάσεων του εν λόγω δημοτικού συμβουλίου, εκ των οποίων η 118/2013 απόφαση συνιστούσε τη θετική γνωμοδότηση του Δήμου επί της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων του επίμαχου έργου, αναφερόταν μόνον κατ’ αριθμόν και δεν συνοδευόταν ούτε καν από προσδιορισμό του αντικειμένου, δηλαδή, του θέματος της συγκεκριμένης (118/2013) απόφασης, ώστε να καταστεί γνωστό στους δημότες και κατοίκους Ίου το γεγονός ότι η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων του έργου είχε περιέλθει στον Δήμο. Εξάλλου, η ανάρτηση στην ιστοσελίδα της Περιφέρειας και στη «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» γνωμοδότησης επί του έργου από υπηρεσία της Περιφέρειας συνιστά ενέργεια, η οποία, εν πάση περιπτώσει, έλαβε χώρα σε περιφερειακό και όχι σε δημοτικό επίπεδο. Ακόμη, η φωτογραφία της πινακίδας με τον τίτλο του έργου δεν περιλαμβάνει επί του σώματος αυτής στοιχεία προσδιοριστικά της χρονικής περιόδου κατά την οποία είχε τοποθετηθεί η πινακίδα, οι δε προσκομιζόμενες ένορκες βεβαιώσεις δεν αρκούν για να προσδιορίσουν με βεβαιότητα την χρονική αυτή περίοδο. Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, οι ως άνω ενέργειες και δράσεις ενημέρωσης και δημοσιότητας, δεν απετέλεσαν, από μόνες τους και σε συνδυασμό μεταξύ τους, αποτελεσματικούς δίαυλους ενημέρωσης των μελών του ενδιαφερομένου κοινού, ήτοι προεχόντως των κατοίκων της Ίου και των νομικών προσώπων ή ενώσεων προσώπων που μεριμνούν για το περιβάλλον της νήσου, προκειμένου να θεωρηθεί ότι στα μέλη αυτά είχαν εξασφαλισθεί πραγματικές δυνατότητες να συμμετάσχουν κατά τον κρίσιμο χρόνο στη διαδικασία λήψης της επίμαχης απόφασης. Ούτε, εξάλλου, αποδείχθηκαν πρόσφορες στην πράξη, εφόσον από τα στοιχεία που προσκομίστηκαν στο Δικαστήριο δεν προκύπτει ότι κάτοικοι της Ίου ή νομικά πρόσωπα ή ενώσεις προσώπων που μεριμνούν για το περιβάλλον της νήσου συμμετείχαν στη διαβούλευση. Συνεπώς, δεν μπορεί να αντιταχθεί στους αιτούντες το τεκμήριο πλήρους γνώσεως της προσβαλλομένης της διάταξης του άρθρου 19α του ν. 4014/2011, το οποίο, κατά την εν λόγω διάταξη, δημιουργείται από την ανάρτηση της ΑΕΠΟ στον δικτυακό τόπο http://aepo.ypeka.gr. Συνακόλουθα, μόνη η πάροδος 1 έτους και 6 μηνών από την έκδοση της προσβαλλομένης ΑΕΠΟ ή 1 έτους και 5 μηνών από την ανάρτησή της στον εν λόγω δικτυακό τόπο, έως την κατάθεση της αιτήσεως ακυρώσεως, έστω και εάν αυτή συνδυασθεί με το οφειλόμενο από τους αιτούντες εύλογο ενδιαφέρον και τη δημοσιότητα που έλαβε το έργο τον Αύγουστο του έτους 2014 σε εθνικό επίπεδο, δεν αρκούν για να δημιουργήσουν τεκμήριο γνώσης της προσβαλλομένης και του εγκριθέντος έργου από τους αιτούντες και δη σε χρόνο που θα καθιστούσε εκπρόθεσμη την άσκηση της αιτήσεως ακυρώσεως. Και τούτο διότι, όπως προβάλλεται από τους αιτούντες, η εκτέλεση των πρώτων εργασιών που προσδίδουν στο έργο την περιγραφόμενη στις προσβαλλόμενες πράξεις μορφή του και, συγκεκριμένα, των εργασιών για την κατασκευή του τεχνικού έργου της σύνδεσης της χερσονήσου του Διακοφτού με την ενδοχώρα της Ίου, ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του έτους 2015. Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, και ενόψει όσων αναφέρονται στην 
C-280/2018 απόφαση του Δ.Ε.Ε. για τη συγκεκριμένη περίπτωση, η κρινόμενη αίτηση ακυρώσεως ασκείται εμπροθέσμως.

9. Επειδή, υπέρ του κύρους των ανωτέρω πράξεων παρεμβαίνει, παραδεκτώς, όπως κρίθηκε και με την ΣτΕ 1112/2017, η ανώνυμη εταιρεία “105 Ανώνυμη Τουριστική και Τεχνική Εταιρεία Εκμ. Ακινήτων”.

10. Επειδή, από τον συνδυασμό των άρθρων 24 παρ. 1 και 2, 79 παρ. 8 και 106 παρ. 1 του Συντάγματος συνάγεται ότι ο χωροταξικός σχεδιασμός, ο οποίος αποτελεί τη χωρική έκφραση των προγραμμάτων οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης, ανήκει στην αρμοδιότητα του κράτους, το οποίο υποχρεούται, σύμφωνα με τις αρχές και τα πορίσματα της επιστήμης της χωροταξίας, να λαμβάνει τα αναγκαία για τον ορθολογικό χωροταξικό σχεδιασμό μέτρα, προκειμένου να διασφαλίζεται η προστασία του περιβάλλοντος, οι κατά το δυνατόν βέλτιστοι όροι διαβίωσης του πληθυσμού και η οικονομική ανάπτυξη σύμφωνα με την αρχή της αειφορίας. Εντός του πλαισίου αυτού, ουσιώδης συντελεστής για τη βιώσιμη ανάπτυξη είναι τα χωροταξικά σχέδια, με τα οποία τίθενται, με βάση την ανάλυση των δεδομένων και την πρόγνωση των μελλοντικών εξελίξεων, οι μακροπρόθεσμοι στόχοι της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης και ρυθμίζεται, μεταξύ άλλων, το πλαίσιο για τη διαμόρφωση των οικιστικών περιοχών, των περιοχών άσκησης παραγωγικών δραστηριοτήτων και των ελεύθερων χώρων στις εκτός σχεδίου περιοχές (ΣτΕ 3920/2010 Ολομ. κ.ά.). Ο θεμελιώδης κανόνας της βιώσιμης ανάπτυξης ισχύει, κατά μείζονα λόγο, για την προστασία των ευαίσθητων οικοσυστημάτων, όπως τα μικρά νησιά, των οποίων η οικιστική και εν γένει οικονομική ανάπτυξη πρέπει να συνδέεται με τη διατήρηση του χαρακτήρα τους και του ανθρωπογενούς και φυσικού περιβάλλοντός τους και να μην παραβιάζει τη φέρουσα ικανότητά τους (ΣτΕ 3920/2010 Ολομ. 387/2014 7μ., 413 – 414/2005). Για την προστασία των ευαίσθητων αυτών οικοσυστημάτων επιβάλλεται ειδικός χωροταξικός σχεδιασμός, που πρέπει να προβλέπει μορφές ήπιας ανάπτυξης, συμβατές με την αρχή της διατήρησης του πολιτιστικού και φυσικού κεφαλαίου τους (ΣτΕ 3526/2017, 387/2014 7μ., 5418/2012 κ.ά.). Από τις ίδιες διατάξεις συνάγεται, περαιτέρω, ότι προς τον χωροταξικό σχεδιασμό πρέπει να εναρμονίζονται όλοι οι κατωτέρου επιπέδου σχεδιασμοί, στους οποίους περιλαμβάνεται, ιδίως, ο πολεοδομικός σχεδιασμός. Σε συμφωνία με τις ως άνω συνταγματικές απαιτήσεις, ο ισχύων κατά τον κρίσιμο χρόνο της περιβαλλοντικής αδειοδότησης του επίμαχου έργου ν. 2742/1999 (Α΄ 207), [κατά την έκδοση της πρώτης προσβαλλομένης Κ.Υ.Α. είχε ήδη δημοσιευθεί ο ν. 4269/2014, Α΄ 142] προέβλεψε τις εξής κατηγορίες σχεδίων: α) το γενικό πλαίσιο χωροταξικού σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης, με το οποίο προσδιορίζονται οι βασικές προτεραιότητες και οι στρατηγικές κατευθύνσεις της χωροταξικής πολιτικής (άρθρο 6), β) τα ειδικά πλαίσια χωροταξικού σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης, τα οποία εξειδικεύουν και συμπληρώνουν τις γενικές κατευθύνσεις του γενικού πλαισίου είτε σε ορισμένους τομείς δραστηριότητας, είτε σε ειδικές περιοχές του εθνικού χώρου (άρθρο 7), καθώς και γ) τα περιφερειακά πλαίσια, τα οποία, εναρμονιζόμενα με τα προαναφερόμενα χωροταξικά σχέδια, καθορίζουν σε επίπεδο περιφέρειας και, κατά περίπτωση, σε επίπεδο νομών ή άλλων γεωγραφικών ενοτήτων, τις κατευθύνσεις και τα προγραμματικά πλαίσια για τη χωροθέτηση των βασικών παραγωγικών δραστηριοτήτων του πρωτογενούς, δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα της οικονομίας (άρθρο 8). Το άρθρο 9 του ίδιου νόμου προέβλεψε, περαιτέρω, τις συνέπειες της έγκρισης των πλαισίων χωροταξικού σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης εν σχέσει προς τα λοιπά μέσα χωρικού σχεδιασμού, που αναπτύσσονται σε τοπικό επίπεδο. Με τις διατάξεις αυτές καθιερώθηκε, ειδικότερα, υποχρέωση εναρμόνισης των προωθούμενων, μετά την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού, ρυθμιστικών σχεδίων, γενικών πολεοδομικών σχεδίων, σχεδίων χωρικής και οικιστικής οργάνωσης ανοικτών πόλεων, σχεδίων ανάπτυξης περιοχών δεύτερης κατοικίας, ζωνών οικιστικού ελέγχου, περιοχών οργανωμένης ανάπτυξης παραγωγικών δραστηριοτήτων ή άλλων σχεδίων χρήσεων γης προς τις επιλογές ή κατευθύνσεις των εγκεκριμένων περιφερειακών πλαισίων και, σε περίπτωση που η διαδικασία εκπόνησης των τελευταίων δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, προς τις επιλογές ή κατευθύνσεις του γενικού και των εγκεκριμένων ειδικών χωροταξικών σχεδίων. Προβλέφθηκε, συναφώς, ότι, μέχρι την έγκριση των ανωτέρω πλαισίων, η εκπόνηση των ρυθμιστικών σχεδίων, των γενικών πολεοδομικών σχεδίων και των λοιπών σχεδίων χρήσεων γης, καθώς και η έκδοση των συναφών κανονιστικών και ατομικών διοικητικών πράξεων, γίνεται κατόπιν συνεκτιμήσεως των διαθέσιμων στοιχείων του ευρύτερου χωροταξικού σχεδιασμού και, ιδίως, αυτών που προκύπτουν από ήδη εκπονηθείσες ή υπό εκπόνηση μελέτες χωροταξικού περιεχομένου (άρθρα 9 παρ. 1-2). Η, κατά τα ανωτέρω, υποχρέωση εναρμόνισης επεκτάθηκε και στα ήδη εγκεκριμένα κατά την έναρξη ισχύος του ν. 2742/1999 ρυθμιστικά σχέδια, τα οποία, κατά ρητή πρόβλεψη του νόμου, έπρεπε να τροποποιούνται ή να αναθεωρούνται καταλλήλως με τη διαδικασία που οριζόταν στις διατάξεις που τα διέπουν, προκειμένου να ενσωματώσουν τις προβλέψεις του γενικού, των ειδικών και των περιφερειακών πλαισίων (παρ. 2). Προβλέφθηκε, τέλος, ότι και τα εγκεκριμένα περιφερειακά πλαίσια πρέπει να τροποποιούνται ή να αναθεωρούνται, προκειμένου να εναρμονίζονται προς τις κατευθύνσεις του γενικού και των ειδικών χωροταξικών πλαισίων (άρθρο 9 παρ. 3, η οποία προστέθηκε με το άρθρο 9 παρ. 3 του ν. 3851/2010, Α΄ 85).

11. Επειδή, με τις προγνωσθείσες διατάξεις του ν. 2742/1999 καθιερώθηκε σύστημα ιεράρχησης μεταξύ των διαφόρων επιπέδων χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού, το οποίο είναι, καταρχήν, σύμφωνο με τις απαιτήσεις του άρθρου 24 παρ. 2 του Συντάγματος και προβλέπει υποχρέωση εναρμόνισης των κατωτέρων μέσων προς τον υπερκείμενο γενικό και ειδικό χωροταξικό σχεδιασμό εθνικού επιπέδου. Κατά το σύστημα του νόμου, τα κατωτέρου επιπέδου μέσα χωρικού σχεδιασμού, όπως είναι, ιδίως, τα ρυθμιστικά σχέδια, τα γενικά πολεοδομικά σχέδια και τα λοιπά παντός είδους σχέδια χρήσεων γης, πρέπει να εναρμονίζονται προς τα περιφερειακά χωροταξικά πλαίσια, εφόσον αυτά είναι σύμφωνα με τα, τυχόν, υφιστάμενα ειδικά σχέδια (βλ. ΣτΕ 1421/2013 7μ., 2038/2019), μόνον δε κατ’ εξαίρεση και εφόσον δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία έγκρισης του χωροταξικού σχεδίου της οικείας περιφέρειας, τα σχέδια αυτά πρέπει να εναρμονίζονται απευθείας προς τις γενικές κατευθύνσεις και τις ειδικότερες επιλογές του γενικού και των ειδικών χωροταξικών πλαισίων. Εντός του πλαισίου αυτού, τα υποκείμενα τοπικά σχέδια χωρικού σχεδιασμού (Γ.Π.Σ., Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π., Π.Ο.Α.Π.Δ. κ.ά.), με τα οποία καθορίζονται οι επιτρεπόμενες ανά περιοχή χρήσεις γης και οι λοιποί όροι για την υποδοχή συγκεκριμένων δραστηριοτήτων, εκπονούνται σε συμφωνία προς τις κατευθύνσεις του οικείου περιφερειακού πλαισίου, κατά τρόπον ώστε να διασφαλίζεται, μέσω της βαθμιαίας εξειδίκευσης στα διαδοχικά στάδια του σχεδιασμού των προβλεπόμενων σε αυτό κριτηρίων, η τήρηση των γενικών επιλογών του περιφερειακού σχεδιασμού, και, κατ’ επέκταση, να επιτυγχάνεται η συνεκτική και σύμφωνη με την αρχή της αειφορίας διαχείριση του χώρου (ΣτΕ 2038/2019, 700/2016). Όπως δε έχει κριθεί (ΣτΕ 3920/2010 Ολομ., 387/2014 7μ.), εκ των ανωτέρω παρέπεται ότι η πραγματοποίηση έργων ανάπτυξης παραγωγικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων είναι επιτρεπτή μόνον σε περιοχές, οι οποίες εκ των προτέρων και με βάση νόμιμα κριτήρια έχουν καθορισθεί ως περιοχές, προοριζόμενες για την ανάπτυξη των εν λόγω συγκεκριμένων δραστηριοτήτων. Τούτο ισχύει, ιδίως, προκειμένου περί σύνθετων και ειδικών έργων μεγάλης κλίμακας προοριζόμενων να κατασκευαστούν και να λειτουργήσουν εντός ευαίσθητων οικοσυστημάτων, όπως είναι οι παράκτιες περιοχές (ΣτΕ 3920/2010 Ολομ.) και τα μικρά νησιά (ΣτΕ 387/2014 7μ.), δοθέντος, ότι τα έργα αυτά, λόγω της φύσεως των εγκαταστάσεων και του είδους και της εντάσεως της λειτουργίας τους, δύνανται να έχουν σημαντικές και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στο φυσικό, πολιτιστικό και οικιστικό περιβάλλον των εν λόγω περιοχών. Επομένως, δεν είναι νόμιμη η απευθείας έκδοση διοικητικών πράξεων, με τις οποίες καθορίζεται θέση συγκεκριμένης παραγωγικής δραστηριότητας και δη εντός ευαίσθητου οικοσυστήματος, κατά παράλειψη του προσήκοντος επιπέδου χωρικού σχεδιασμού, χωρίς, δηλαδή, να έχει προηγουμένως εγκριθεί για την περιοχή το προβλεπόμενο από την κείμενη νομοθεσία οικείο σχέδιο χρήσεων γης. Τούτο δε ανεξαρτήτως των εφαρμοζομένων επί μέρους μεγεθών και χαρακτηριστικών του έργου, ως και του εύρους, της πληρότητας και της επιστημονικής επάρκειας των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων που συνοδεύουν τη σημειακή αυτή χωροθέτηση, διότι αυτές εκπονούνται και αφορούν στο τελικό επίπεδο εφαρμογής, δηλαδή πραγματώσεως του έργου και δεν δύνανται να υποκαταστήσουν το τυχόν ελλείπον ενδιάμεσο και κρίσιμο, κατά τα ανωτέρω, στάδιο χωρικού σχεδιασμού.

12. Επειδή, στα άρθρα 7 και 9 του Γενικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης, (6876/4871/2.7.2008 πράξη του Προέδρου της Βουλής, Α΄ 128), το οποίο εκδόθηκε βάσει του άρθρου 6 του ν. 2742/1999, ορίζονται τα εξής: «Άρθρο 7. Χωρική διάρθρωση, εξειδίκευση και συμπληρωματικότητα των παραγωγικών τομέων. … Γ. Τουρισμός. Βασικοί στόχοι – επιδιώξεις … – Ορθολογική οργάνωση και ανάπτυξη του τομέα του τουρισμού στο πλαίσιο της αξιοποίησης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας (γεωγραφική θέση, κλίμα, πολυνησιακός χαρακτήρας, μήκος και ποιότητα ακτών, ποικιλία και έντονη εναλλαγή της μορφής και του είδους των πόρων, πυκνότητα και ποικιλία περιοχών ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και πλούσιο πολιτιστικό κεφάλαιο). – Βελτίωση της απόδοσης και της ανταγωνιστικότητας του τομέα με την προσαρμογή και τον εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος και του σχεδιασμού στα νέα δεδομένα και τάσεις της τουριστικής αγοράς. Προώθηση νέων μορφών τουρισμού που αναμένεται να συμβάλουν και στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου. … Βάσει των ανωτέρω στόχων – επιδιώξεων, δίδονται οι ακόλουθες κατευθύνσεις, οι οποίες εξειδικεύονται στο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό: … – … Ιδιαίτερη μέριμνα πρέπει να ληφθεί για την τουριστική ανάπτυξη των νησιών, τα οποία πρέπει να διατηρήσουν το, χαμηλής επιβάρυνσης, πλούσιο περιβάλλον, τα πολιτιστικά στοιχεία και την ποιότητα ζωής. Η προστασία και ανάδειξη του φυσικού δομημένου και πολιτιστικού περιβάλλοντος των νησιών είναι το κυριότερο συγκριτικό τους πλεονέκτημα. … Άρθρο 9. Χωρική οργάνωση και ανάπτυξη του ορεινού, παράκτιου, νησιωτικού και αγροτικού χώρου, καθώς και των παραμεθόριων περιοχών. … 4. Παράκτιος και νησιωτικός χώρος. Τις περιοχές του παράκτιου και νησιωτικού χώρου κατοικούν ή/και επισκέπτονται μεγάλα τμήματα πληθυσμού, ενώ αναπτύσσονται σε αυτές πολλές δραστηριότητες, που συχνά δεν είναι συμβατές μεταξύ τους. Επομένως, οι περιοχές αυτές βρίσκονται υπό καθεστώς υψηλών πιέσεων. Για την αντιμετώπιση των πολύπλοκων προβλημάτων που προξενούν οι πιέσεις αυτές και για την εύρυθμη χωρική οργάνωση των, εξαιρετικά ευαίσθητων, παράκτιων περιοχών είναι αναγκαία η χρήση ολοκληρωμένου-συνολικού σχεδιασμού και διαχείρισης. Ο σχεδιασμός αυτός περιλαμβάνει ειδικές πολιτικές και δράσεις, μεταξύ των οποίων και οι ακόλουθες, οι οποίες εξειδικεύονται περαιτέρω στο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Παράκτιο και το Νησιωτικό χώρο: … – Βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων, τόσο του θαλάσσιου όσο και του χερσαίου τμήματος της παράκτιας ζώνης, με ιδιαίτερη προσοχή στους υδάτινους πόρους που συνήθως σπανίζουν, με σεβασμό στη χωρητικότητα και αντοχή των οικοσυστημάτων και στις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής. Αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων των νησιών και στήριξη εναλλακτικών και ήπιων μορφών ανάπτυξης. … – Ειδικότερα, επιδιώκεται: (α) … (β) η προώθηση εναλλακτικών μορφών τουρισμού, ιδιαίτερα στον ορεινό νησιωτικό χώρο, (γ) η αναβάθμιση των υφιστάμενων τουριστικών εγκαταστάσεων και υπηρεσιών και η καθιέρωση υψηλότερων προδιαγραφών για τις νεότερες, (δ) … – Αποφυγή χωροθέτησης, κοντά στην παραλία, εγκαταστάσεων που δεν απαιτούν γειτνίαση με τη θάλασσα, καθώς και αποφυγή εγκαταστάσεων πολύ μεγάλης κλίμακας. …».

13. Επειδή, τόσο κατά τον χρόνο έναρξης της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης του έργου (Φεβρουάριος του έτους 2012) όσο και κατά τον χρόνο έκδοσης της πρώτης προσβαλλόμενης Κ.Υ.Α., με την οποία αδειοδοτήθηκε τελικώς περιβαλλοντικά το επίμαχο έργο (Αύγουστος του έτους 2014), ίσχυε η 25290/2003 απόφαση της Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων «Έγκριση Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου» (Β΄ 1487), η οποία είχε εκδοθεί βάσει του άρθρου 8 του ν. 2742/1999. Σύμφωνα με το Περιφερειακό αυτό Πλαίσιο η νήσος Ίος κατατάσσεται στην Ομάδα ΙΙ των νησιών: Νησιά που αναπτύσσονται τουριστικά, ενώ παράλληλα διαθέτουν και άλλες παραγωγικές δραστηριότητες και εκμεταλλεύσιμους πόρους. Σ’ αυτά η έμφαση πρέπει να δοθεί σε δράσεις που στοχεύουν στην αντιμετώπιση των συγκρούσεων μεταξύ των δραστηριοτήτων και την αποτροπή της εξάρτησής τους από τη μονόπλευρη τουριστική ανάπτυξη. Περαιτέρω, το Περιφερειακό Πλαίσιο ως γενική κατεύθυνση της οργάνωσης του τουριστικού τομέα στην Περιφέρεια Ν. Αιγαίου ορίζει τρεις «ζώνες» διαφορετικής άσκησης και ανάπτυξης της τουριστικής δραστηριότητας, ως εξής: Ζώνη Α: Περιοχές Ποιοτικής Αναβάθμισης Εντατικών Τουριστικών Δραστηριοτήτων. Στη Ζώνη αυτή ανήκουν ή εντάσσονται περιοχές (τμήματα νησιών ή νησιά), όπου αναπτύσσεται και λειτουργεί τουριστική δραστηριότητα με βάση τον μαζικό τουρισμό διακοπών, και προβλέπεται να συνεχιστεί στον ορίζοντα της παρούσας μελέτης. Ζώνη Β: Περιοχές Ειδικής Τουριστικής Ανάπτυξης (ΕΤΑ). Στη Ζώνη αυτή εντάσσεται όλος ο λοιπός νησιωτικός χώρος (εκτός της Ζώνης Α), με γενικό στόχο την ανάπτυξη δραστηριότητας συμβατής και αναμεμιγμένης με άλλες χρήσεις όπως κατοικίας (μόνιμης και παραθεριστικής), αναψυχής, πολιτιστικών δραστηριοτήτων κ.ά, ώστε να αποφευχθούν οι αρνητικές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στο περιβάλλον, τους φυσικούς πόρους και την τοπική οικονομία από την γιγάντωση και τη μονοκαλλιέργεια του τουρισμού. Στη Ζώνη Β είναι δυνατή η οριοθέτηση τουριστικών ζωνών εφόσον τεκμηριώνονται από αντίστοιχες μελέτες κατώτερου επιπέδου σχεδιασμού. Το μέγεθος της μέγιστης επιτρεπόμενης τουριστικής δραστηριότητας και ανάπτυξης υποδομών κατά νησί ή υποπεριοχή, πρέπει να προσδιορίζεται από ειδικές μελέτες «χωρητικότητας», που θα λαμβάνουν υπόψη το μέγεθος και την κλίμακα του συγκεκριμένου χώρου, τους υφιστάμενους φυσικούς και ανθρώπινους πόρους, τις υφιστάμενες και προβλεπόμενες τεχνικές υποδομές, κ.λπ. Η έγκριση χωροθέτησης ξενοδοχειακών καταλυμάτων και άλλων υποδομών και επιχειρήσεων τουριστικού χαρακτήρα θα κινείται μέσα στα πλαίσια των ποσοτικών και ποιοτικών περιορισμών που θα καθορίζονται από τις πιο πάνω μελέτες (άρθρο 3). Η Ίος εντάσσεται, σύμφωνα με τον Χάρτη του Πλαισίου, στη Ζώνη Β. Εξάλλου, κατά τον χρόνο έναρξης της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης του έργου (Φεβρουάριος του έτους 2012), έως τη σύνταξη και υποβολή της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ) του έργου (Δεκέμβριος 2012 – Ιανουάριος 2013), ίσχυε η 24208/4.6.2009 απόφαση της Επιτροπής Συντονισμού της Κυβερνητικής Πολιτικής στον Τομέα του Χωροταξικού Σχεδιασμού και της Αειφόρου Ανάπτυξης, με την οποία εγκρίθηκε το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό (ΕΠΧΣΑΑΤ) και η σχετική Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Β΄ 1138) και η οποία εκδόθηκε βάσει του άρθρου 7 του ν. 2742/1999. Στα άρθρα 5 και 9 του ΕΠΧΣΑΑΤ αναφέρονταν τα εξής: «(Ε) Νησιά και παράκτιες περιοχές. 1. Για την ορθολογική ανάπτυξη του τουρισμού στα νησιά διακρίνονται τρεις κατηγορίες / ομάδες νησιών, για τις οποίες δίδονται αντίστοιχες κατευθύνσεις. Ομάδα Ι: 76 νησιά με σχετικά μικρή γεωγραφική έκταση, τα οποία αντιμετωπίζουν κατά κανόνα σοβαρά προβλήματα ανάπτυξης, πολλά εκ των οποίων χαρακτηρίζονται από συνεχή μείωση πληθυσμού, σοβαρές ελλείψεις σε υποδομές, ελάχιστο βαθμό αξιοποίησης των πόρων τους ή περιορισμένους (ποσοτικά και ποιοτικά) πόρους και αισθητή γεωγραφική απομόνωση. Στην ομάδα αυτή εντάσσονται όλα τα κατοικημένα νησιά που δεν περιλαμβάνονται στην ομάδα II … Ομάδα II: 47 νησιά με σημαντική τουριστική δραστηριότητα ή νησιά που αναπτύσσονται τουριστικά, με ή χωρίς άλλη ιδιαίτερα δυναμική παραγωγική δραστηριότητα και εκμεταλλεύσιμους πόρους. Στα νησιά αυτά έμφαση πρέπει να δοθεί σε δράσεις που σκοπό έχουν α) την αντιμετώπιση συγκρούσεων μεταξύ των δραστηριοτήτων, β) τον έλεγχο των περιβαλλοντικών πιέσεων και του είδους της ανάπτυξης και γ) την αποτροπή της μονόπλευρης εξάρτησης τους από τον τουρισμό. Τα νησιά που περιλαμβάνονται στην κατηγορία αυτή είναι τα παρακάτω: Αίγινα, Αλόνησος, Αμοργός, … Ίος, … Στην ομάδα αυτή πέραν των κατευθύνσεων που δίδονται ανά κατηγορία περιοχής (άρθρο 5 του παρόντος) και για τη χωρική οργάνωση των ειδικών μορφών τουρισμού (άρθρο 6 του παρόντος) ο σχεδιασμός των χρήσεων γης (Γ.Π.Σ./ Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π., Ε.Χ.Μ.) πρέπει να διερευνά α) τη σκοπιμότητα καθορισμού ζωνών τουριστικής ανάπτυξης στις εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών περιοχές και να τις ορίζει κατά περίπτωση και β) τον προσδιορισμό ζωνών προστασίας της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, των φυσικών πόρων και του τοπίου, στις οποίες θα περιορίζεται ή/και θα απαγορεύεται η δυνατότητα δόμησης. Σε κάθε περίπτωση, λαμβάνεται υπόψη η φέρουσα ικανότητα των περιοχών, με την ιδιαίτερη επισήμανση ότι η ανεπάρκεια και υπέρβαση της αντοχής των πόρων θα πρέπει να αποτελεί απαγορευτικό κριτήριο για τη χωροθέτηση ζωνών ή τουριστικών μονάδων. … Άρθρο 9. ΣΥΝΘΕΤΕΣ ΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΕΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΜΙΚΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ. Ως “σύνθετη και ολοκληρωμένη τουριστική υποδομή μικτής χρήσης” νοείται η συνδυασμένη ανάπτυξη ξενοδοχείων διαφόρων λειτουργικών μορφών / τύπων υψηλών προδιαγραφών (4 ή 5 αστέρων), υπηρεσιών αναψυχής και άθλησης, εγκαταστάσεων ειδικής τουριστικής υποδομής (συνεδριακά κέντρα, γκολφ, κέντρα θαλασοθεραπείας, κ.ά.) ως διακεκριμένα τμήματα των ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων και προαιρετικά κατοικιών προς πώληση στις οποίες θα προβλέπεται η δυνατότητα παροχής ξενοδοχειακών υπηρεσιών υψηλού επιπέδου. … Ε. Ειδικά για τα νησιά με έκταση μεγαλύτερη των 90 τ.χλμ. (90000 στρέμματα) τίθενται οι παρακάτω περιορισμοί: α. Για νησιά με επιφάνεια 90-100 τ.χλμ. η διατιθέμενη, για την ανάπτυξη των υποδομών του παρόντος άρθρου, έκταση δεν μπορεί να υπερβαίνει το 2%ο (δύο τοις χιλίοις) της επιφάνειας τους. β. Για νησιά με επιφάνεια 100 – 150 τ.χλμ. η διατιθέμενη, για την ανάπτυξη των υποδομών του παρόντος άρθρου, έκταση δεν μπορεί να υπερβαίνει το 1.5%ο (ενάμιση τοις χιλίοις) της επιφάνειας τους. γ. Για νησιά επιφάνειας μεγαλύτερης από 150 τ.χλμ. η διατιθέμενη, για την ανάπτυξη των υποδομών του παρόντος άρθρου, έκταση δεν μπορεί να υπερβαίνει το 1%ο (ένα τοις χιλίοις) της επιφάνειας τους. …».

14. Επειδή, κατά τον χρόνο έναρξης της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης του έργου (Φεβρουάριος 2012), έως τη σύνταξη και υποβολή της ΜΠΕ του έργου (Δεκέμβριος 2012 – Ιανουάριος 2013) τα άρθρα 8 και 9 του ν. 4002/2011 (Α΄180), [όπως οι διατάξεις αυτές ίσχυαν πριν από την τροποποίησή τους με τον ν. 4179/2013 (Α΄175/8.8.2013) και τον ν. 4276/2014 (Α΄155/30.7.2014)], προέβλεπαν τα εξής για τα Σύνθετα Τουριστικά Καταλύματα: Ως Σύνθετα Τουριστικά Καταλύματα χαρακτηρίζονται τα ξενοδοχειακά καταλύματα που ανεγείρονται σε συνδυασμό με τουριστικές επιπλωμένες κατοικίες και με εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής (8 παρ. 1). Για τη δημιουργία σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων εκδίδεται κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και Πολιτισμού και Τουρισμού και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού. Με την απόφαση αυτή καθορίζονται: αα. Οι ειδικότερες κατηγορίες έργων, δραστηριοτήτων και εγκαταστάσεων που πρόκειται να ανεγερθούν στην έκταση του σύνθετου τουριστικού καταλύματος. ββ. Η γενική διάταξη των κτιρίων και εγκαταστάσεων με αναφορά σε τοπογραφικό διάγραμμα κλίμακας 1:5.000. Στη γενική διάταξη πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα ώστε οι τουριστικές επιπλωμένες κατοικίες να αποτελούν ενότητα διακριτή από το ξενοδοχειακό κατάλυμα. γγ. Οι περιβαλλοντικοί όροι του σύνθετου τουριστικού καταλύματος, ύστερα από τήρηση της διαδικασίας που ορίζεται στο ν. 1650/1986, όπως ισχύει. Η δημιουργία σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων σε γήπεδα μεγαλύτερα των 800.000 τ.μ. επιτρέπεται μόνο σε Περιοχές Ολοκληρωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης (Π.Ο.Τ.Α.) που χαρακτηρίζονται και οριοθετούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 29 του ν. 2545/1997. Σύνθετα τουριστικά καταλύματα επιτρέπεται να δημιουργούνται και εντός εγκαταλελειμμένων οικισμών προ του 1923 ή κάτω των 2.000 κατοίκων σε συνδυασμό με την ανάπλαση τμήματος ή και του συνόλου του οικισμού. Η δημιουργία σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων σε περιοχές, στις οποίες παρατηρείται έλλειμμα υδατικών πόρων, επιτρέπεται εφόσον καλυφθούν οι ανάγκες τους σε νερό με κατάλληλο κατά περίπτωση τρόπο, όπως δημιουργία ταμιευτήρων, χρήση ανακυκλωμένου νερού, αφαλάτωση κ.λπ. (9 παρ. 1). Η δημιουργία σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων εναρμονίζεται με τις κατευθύνσεις του εκάστοτε ισχύοντος Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό και τις χρήσεις γης και λειτουργίες της ευρύτερης περιοχής. Όπου στις διατάξεις του Ειδικού Πλαισίου για τον Τουρισμό αναφέρονται οι “σύνθετες και ολοκληρωμένες τουριστικές υποδομές μικτής χρήσης” νοούνται εφεξής τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα του νόμου αυτού (9 παρ. 2). Τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα υπόκεινται στους όρους και περιορισμούς της εκτός σχεδίου δόμησης τουριστικών εγκαταστάσεων του από 20/28.1.1988 προεδρικού διατάγματος (Δ΄ 61), όπως ισχύει. Ο συντελεστής δόμησης είναι ενιαίος για το σύνολο του σύνθετου τουριστικού καταλύματος και δεν μπορεί να υπερβαίνει το 0,15 και ειδικώς για τα κατοικημένα νησιά, πλην Κρήτης, Κέρκυρας, Εύβοιας και Ρόδου, το 0,10. Για τον υπολογισμό της μέγιστης εκμετάλλευσης και των λοιπών όρων και περιορισμών δόμησης, η έκταση στην οποία αναπτύσσεται το σύνθετο τουριστικό κατάλυμα νοείται ως ενιαίο σύνολο. Ειδικότερες διατάξεις με τις οποίες έχουν καθοριστεί μικρότεροι συντελεστές δόμησης ή και αυστηρότεροι όροι και περιορισμοί δόμησης για την τουριστική αξιοποίηση συγκεκριμένων γηπέδων, διατηρούνται σε ισχύ. Το ελάχιστο απαιτούμενο εμβαδόν των τουριστικών επιπλωμένων κατοικιών ορίζεται σε 100 τ.μ. ανά αυτοτελή διηρημένη ιδιοκτησία (9 παρ. 3). Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του ν. 4002/2011 τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα «αποτελούν νέα τουριστικά προϊόντα ξενοδοχειακού χαρακτήρα, αποτελούν δηλαδή μέρος μίας αμιγώς τουριστικής επένδυσης και δεν έχουν σχέση με συμβατικές (οικιστικές ή άλλες) αναπτύξεις. Τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν από την ανάπτυξη του νέου αυτού τουριστικού προϊόντος, τόσο για τις περιοχές υποδοχής των τουριστικών επενδύσεων μικτού τύπου όσο και για τη χώρα συνολικά, είναι πολύ σημαντικά και αφορούν ιδίως την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, αφού η χρήση των τουριστικών κατοικιών θα διαχέεται σε όλους τους μήνες του χρόνου … Στόχος των προτεινόμενων ρυθμίσεων είναι η εξασφάλιση σημαντικής και επαναλαμβανόμενης εισροής κεφαλαίων από άμεσες ξένες επενδύσεις αλλά και η ενίσχυση της δραστηριότητας των εγχώριων παραγωγικών κλάδων …».

15. Επειδή, μετά την έκδοση της τρίτης προσβαλλομένης πράξης Π.Π.Π.Α. (Οκτώβριος έτους 2012) και τη σύνταξη και υποβολή της ΜΠΕ του έργου και πριν από την έκδοση της πρώτης προσβαλλομένης Κ.Υ.Α. (Αύγουστος 2014), δημοσιεύθηκε ο ν. 4179/2013 «Απλούστευση διαδικασιών για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας στον τουρισμό, αναδιάρθωση του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού και λοιπές διατάξεις» (Α΄175/8.8.2013). Στο άρθρο 1 του νόμου αυτού ορίστηκε ότι: «Άρθρο 1. Οργανωμένοι υποδοχείς τουριστικών δραστηριοτήτων. 1.α. Ως «οργανωμένος υποδοχέας τουριστικών δραστηριοτήτων» ορίζεται η περιοχή που αναπτύσσεται βάσει ενιαίου σχεδιασμού, προκειμένου να λειτουργήσει κατά κύρια χρήση ως οργανωμένος χώρος ανάπτυξης δραστηριοτήτων τουρισμού-αναψυχής και άλλων συνοδευτικών του τουρισμού, δραστηριοτήτων. β. Ως «οργανωμένοι υποδοχείς τουριστικών δραστηριοτήτων» νοούνται ιδίως: αα) Οι Περιοχές Ολοκληρωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης (Π.Ο.Τ.Α.) του άρθρου 29 του ν. 2545/1997 (Α` 254), όπως τροποποιείται με το άρθρο 4 του παρόντος νόμου. … 2. …. 3. … 4.α. Επιτρέπεται η δημιουργία οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων με ανώτατο επιτρεπόμενο μικτό συντελεστή δόμησης 0,05: αα) … ββ) Στα νησιά της Ομάδας II της κατηγορίας Ε΄ με επιφάνεια μεγαλύτερη των 90 τ.χλμ. του άρθρου 5 της υπ’ αριθμ. 24208/4.6.2009 κοινής απόφασης … γ. Στα νησιά της υποπερίπτωσης ββ΄ της περίπτωσης α΄ της παρούσας παραγράφου δεν εφαρμόζονται οι περιορισμοί της παραγράφου Ε΄ του άρθρου 9 της υπ’ αριθμ. 24208/4.6.2009 κοινής απόφασης … 5. Οι διατάξεις των παραγράφων 3 και 4 του παρόντος εφαρμόζονται και για τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα των άρθρων 8 και 9 του ν. 4002/2011 (Α΄ 180), όπως τροποποιούνται με τον παρόντα νόμο». Στο άρθρο 42 του ίδιου νόμου (μεταβατικές διατάξεις) ορίστηκε, εξάλλου, ότι: «1. … 5. Για τις διαδικασίες αδειοδότησης σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων και οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων, που βρίσκονται σε εξέλιξη κατά την ημερομηνία δημοσίευσης του παρόντος, δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις της περίπτωσης α΄ της παραγράφου 4 του άρθρου 1 ως προς τον ανώτατο επιτρεπόμενο μικτό συντελεστή δόμησης, εφόσον πριν την ημερομηνία δημοσίευσης του παρόντος νόμου είχε εκδοθεί αρμοδίως μία από τις ακόλουθες πράξεις: α. … β. θετική γνωμοδότηση Προκαταρκτικού Προσδιορισμού Περιβαλλοντικών Απαιτήσεων (ΠΠΠΑ) κατά τις διατάξεις του άρθρου 2 του ν. 4014/2011 …». Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του νόμου αυτού «… Το εγκεκριμένο Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον τουρισμό … δεν λαμβάνει υπόψη του την ανάγκη ύπαρξης διαφόρων μορφών οργανωμένων υποδοχέων του τουρισμού και των συμπληρωματικών του δραστηριοτήτων, καθώς και την ανάγκη ενίσχυσης των εγκαταστάσεων αυτής της μορφής. … Η συνολική επαναπροσέγγιση του ζητήματος και ο επανακαθορισμός των προτεραιοτήτων της χωροταξικής πολιτικής θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο της προβλεπόμενης διαδικασίας αναθεώρησης του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον τουρισμό. … [Π]αρέχεται [με τον προτεινόμενο νόμο] η δυνατότητα για την ανάπτυξη τέτοιων υποδοχέων σε νησιά μεγαλύτερα των 90 τ.χλμ., που ανήκουν στην Ομάδα ΙΙ της κατηγορίας Ε του ισχύοντος Ειδικού Πλαισίου. Στις δύο αυτές κατηγορίες χώρου εισάγεται ανώτατος επιτρεπόμενος συντελεστής δόμησης 0,05, που είναι ίσος με τον προβλεπόμενο για την δόμηση κατοικίας σε περιοχές εκτός σχεδίου πόλεων και εκτός ορίων οικισμών. Με τον τρόπο αυτόν εξασφαλίζεται η χωροθέτηση οργανωμένων τουριστικών υποδοχέων σε νησιά σημαντικής έκτασης (άνω των 90 τ. χλμ.), τα οποία συγκαταλέγονται στους σημαντικότερους εθνικούς τουριστικούς προορισμούς, και ταυτόχρονα τίθενται αυστηρά όρια στην επιτρεπόμενη δόμηση των πιο πάνω υποδοχέων, έτσι ώστε να προστατεύεται η φυσιογνωμία και η ακεραιότητα τόσο του νησιωτικού όσο και του ορεινού χώρου…». Εξάλλου, με το άρθρο 2 παρ. 4α του ν. 4179/2013, προβλέφθηκε ότι η κοινή υπουργική απόφαση της παρ. 1 του άρθρου 9 του. 4002/2011, με την οποία αδειοδοτείται περιβαλλοντικά το σύνθετο τουριστικό κατάλυμα, εκδίδεται κατόπιν υποβολής από τον ενδιαφερόμενο, έκθεσης χωροταξικής θεώρησης ως αυτοτελούς παραρτήματος της οικείας ΜΠΕ, στην οποία περιγράφονται και τεκμηριώνονται οι βασικές χωροθετικές επιλογές και η ένταξη στο χώρο του σχεδιαζόμενου έργου, ιδίως όσον αφορά τα προτεινόμενα έργα και δραστηριότητες σε συνάρτηση και με το χαρακτήρα των ομόρων και γειτνιαζουσών περιοχών, την υπάρχουσα συγκοινωνιακή υποδομή και τις λοιπές εξυπηρετήσεις, την υφιστάμενη κατάσταση στον τομέα του τουρισμού με αναφορά σε ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά (μεγέθη τουριστικής ζήτησης και προσφοράς, κατάσταση γενικής και ειδικής τουριστικής υποδομής κ.λπ.), καθώς και τα βασικά χωρικά χαρακτηριστικά της ευρύτερης περιοχής, τουλάχιστον στο επίπεδο της οικείας δημοτικής ενότητας. Στην ίδια έκθεση τεκμηριώνεται επίσης η συμβατότητα του προτεινόμενου έργου προς τα δεδομένα του υφιστάμενου χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού και προς τους ευρύτερους αναπτυξιακούς στόχους εθνικής, περιφερειακής ή τοπικής κλίμακας.

16. Επειδή, παραλλήλως σχεδόν με την ψήφιση του ν. 4179/2013 προωθήθηκε και ολοκληρώθηκε η έκδοση της 67659/9.12.2013 απόφασης της Επιτροπής Συντονισμού της Κυβερνητικής Πολιτικής στον Τομέα του Χωροταξικού Σχεδιασμού και της Αειφόρου Ανάπτυξης (Β΄ 3155), με την οποία εγκρίθηκε η, εξαγγελθείσα από την αιτιολογική έκθεση του 
ν. 4179/2013, αναθεώρηση του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό και η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων αυτού. Το Πλαίσιο αυτό, εισήγαγε την έννοια του σύνθετου τουριστικού καταλύματος ήπιας ανάπτυξης ορίζοντάς το ως το ξενοδοχειακό κατάλυμα της περίπτωσης Γ της παρ. 1 του άρθρου 2 του ν. 2160/1993, το οποίο έχει, κατ’ ανώτατο επιτρεπόμενο όριο, συντελεστή δόμησης 0,05, που συνδέεται λειτουργικά με εγκαταστάσεις και υποδομές ανάδειξης και αξιοποίησης περιβαλλοντικών, γεωλογικών, γεωμορφολογικών, αρχιτεκτονικών, ιστορικών, θρησκευτικών ή πολιτιστικών στοιχείων της περιοχής, οι οποίες είτε βρίσκονται στο γήπεδο εκμετάλλευσης, είτε εντός της οικείας δημοτικής ενότητας (άρθρο 3). Το εν λόγω Πλαίσιο κατέταξε την Ίο στην Ομάδα Ι των νησιών (τουριστικά αναπτυγμένα και αναπτυσσόμενα νησιά), τα οποία παρουσιάζουν κατά περίπτωση τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: Σημαντική εξάρτηση από τον τουρισμό (με περιορισμένη ή χωρίς άλλη ιδιαίτερα δυναμική παραγωγική δραστηριότητα και εκμεταλλεύσιμους πόρους). Συγκρούσεις χρήσεων γης. Ενδεχόμενες πιέσεις στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον (άρθρο 4). Προέβλεψε δε τις εξής στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης για τα νησιά αυτά: «α. Αντιμετώπιση συγκρούσεων μεταξύ δραστηριοτήτων. β. Έλεγχος των περιβαλλοντικών πιέσεων και του είδους της ανάπτυξης. γ. Προώθηση μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας και βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας των εγκαταστάσεων (προώθηση ΑΠΕ, βιοκλιματικών μεθόδων σχεδιασμού κ.ά.). δ. Μέριμνα για την αποτροπή της μονόπλευρης εξάρτησης από τον τουρισμό, ε. Ένταξη υποδομών και εγκαταστάσεων ειδικών-εναλλακτικών μορφών τουρισμού στο προσφερόμενο προϊόν, με μέριμνα για την προστασία των φυσικών και ανθρωπογενών πόρων στην περιοχή ανάπτυξης τους. στ. Προσαρμογή νέων εγκαταστάσεων στα μορφολογικά πρότυπα και την κλίμακα των οικισμών. ζ. Πολιτικές ολοκληρωμένης τουριστικής ανάπτυξης μέσω οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων ήπιας ανάπτυξης και σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων ήπιας ανάπτυξης έναντι της σημειακής χωροθέτησης τουριστικών καταλυμάτων. Ειδικά ως προς τους εφαρμοζόμενους σ.δ. σε οργανωμένους υποδοχείς τουριστικών δραστηριοτήτων και σύνθετα τουριστικά καταλύματα στη Ρόδο και την Κέρκυρα ισχύουν όσα ορίζονται στο άρθρο 1 του ν. 4179/2013. η. …» (άρθρο 5). Το Πλαίσιο αυτό, όπως και ο ν. 4179/2013, δεν περιέλαβε ρύθμιση σχετική με τον περιορισμό της έκτασης των γηπέδων των σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων που αναπτύσσονται σε νησιά με συγκεκριμένη επιφάνεια, δηλαδή, περιορισμό αντίστοιχο με εκείνον που είχε περιλάβει το άρθρο 9 του Ειδικού Πλαισίου για τον Τουρισμό του έτους 2009, το οποίο περιόριζε τη συνολικά δυνάμενη να διατεθεί έκταση για την ανάπτυξη σύνθετης και ολοκληρωμένης τουριστικής υποδομής μικτής χρήσης (ήδη σύνθετο τουριστικό κατάλυμα) σε συγκεκριμένο ποσοστό της επιφάνειας των νησιών με έκταση μεγαλύτερη των 90 τ. χλμ., όπως η Ίος.

17. Επειδή, η έννοια των Σύνθετων Τουριστικών Καταλυμάτων καθορίζεται πλέον στο άρθρο 1 παρ. 2 του ν. 4276/2014, ο οποίος ίσχυε κατά τον χρόνο έκδοσης της πρώτης προσβαλλομένης (8.8.2014). Ως σύνθετα τουριστικά καταλύματα χαρακτηρίζονται τα ξενοδοχειακά καταλύματα που ανεγείρονται σε συνδυασμό (α) με τουριστικές επιπλωμένες κατοικίες και (β) με εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής, για την ίδρυση και λειτουργία των οποίων εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 8 και 9 του ν. 4002/2011. Ως εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής νοούνται συνεδριακά κέντρα, γήπεδα γκολφ, κέντρα θαλασσοθεραπείας, τουριστικοί λιμένες, χιονοδρομικά κέντρα, θεματικά πάρκα, Κέντρα Προπονητικού Αθλητικού Τουρισμού, υδροθεραπευτήρια, καθώς και οι εξής εγκαταστάσεις ειδικών μορφών τουρισμού: μονάδες ιαματικής θεραπείας, κέντρα ιαματικού τουρισμού – θερμαλισμού, κέντρα αναζωογόνησης, κέντρα ευεξίας και αισθητικής και κέντρα καταδυτικού τουρισμού.

18. Επειδή, με την απόφαση ΣτΕ 3632/2015 της Ολομέλειας του Δικαστηρίου ακυρώθηκε η 67659/9.12.2013 απόφαση της Επιτροπής Συντονισμού της Κυβερνητικής Πολιτικής στον Τομέα του Χωροταξικού Σχεδιασμού και της Αειφόρου Ανάπτυξης, με την οποία είχε θεσπισθεί το νέο Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό, για τον λόγο ότι η γνωμοδότηση του Εθνικού Συμβουλίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης, στην οποία είχε στηριχθεί η εν λόγω απόφαση (67659/9.12.2013), είχε εκδοθεί άνευ τηρήσεως της νόμιμης διαδικασίας, αναπέμφθηκε δε η υπόθεση στη Διοίκηση, προκειμένου να τηρηθεί κατά νόμιμο τρόπο ο τύπος της προηγούμενης γνώμης του Εθνικού Συμβουλίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης. Ακολούθως, με την 519/2017 απόφαση της 7μελούς συνθέσεως του Ε΄ Τμήματος, κρίθηκε ότι η υπ’ αριθ. 24208/4.6.2009 απόφαση της Επιτροπής Συντονισμού της Κυβερνητικής Πολιτικής στον Τομέα του Χωροταξικού Σχεδιασμού και της Αειφόρου Ανάπτυξης, με την οποία είχε εγκριθεί το προηγούμενο Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό και η σχετική Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Β΄ 1138/11.6.2009), έχει πλήρως αντικατασταθεί με την υπ’ αριθ. 67659/9.12.2013 απόφαση της Επιτροπής Συντονισμού της Κυβερνητικής Πολιτικής στον Τομέα του Χωροταξικού Σχεδιασμού και της Αειφόρου Ανάπτυξης (Β΄ 3155) και δεν αναβίωσε μετά την ακύρωση της τελευταίας αυτής αποφάσεως με την ΣτΕ 3632/2015 Ολομ.

19. Επειδή, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα εξής: Η Ίος έχει χαρακτηριστεί ως τόπος ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, με την Α/Φ31/5232/811/30.6.1977 απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και Επιστημών (Β΄ 763), προκειμένου να προστατευθεί από την ανεξέλεγκτη ανέγερση υψηλών και ογκωδών οικοδομών το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον του νησιού Στις 23.2.2012, υπό την ισχύ των μνημονευθεισών ρυθμίσεων και κατευθύνσεων του Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου Νοτίου Αιγαίου του έτους 2003 και του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τον Τουρισμό του έτους 2009 και των διατάξεων των άρθρων 8 και 9 του ν. 4002/2011, [όπως ίσχυαν πριν από την τροποποίησή τους με τον 
ν. 4179/2013 (Α΄ 175/8.8.2013) και τον ν. 4276/2014 (Α΄ 155/30.7.2014)], υποβλήθηκε φάκελος στο πλαίσιο της διαδικασίας Προκαταρκτικού Προσδιορισμού Περιβαλλοντικών Απαιτήσεων (Π.Π.Π.Α), για την κατασκευή και λειτουργία Σύνθετου Τουριστικού Καταλύματος (εφεξής ΣΤΚ) και των υποστηρικτικών αυτού έργων, που περιλαμβάνει τουριστικά καταλύματα συνολικής δυναμικότητας 249 κλινών, κέντρο θαλασσοθεραπείας και τα βοηθητικά- υποστηρικτικά αυτών έργα, σε έκταση 275.642,50 τ.μ. στην εκτός σχεδίου περιοχή «Κουμπάρα- Διακοφτό» του Δήμου Ιητών, νήσου Ίου, με φορέα του έργου την “105 Ανώνυμη Τουριστική & Τεχνική Εταιρεία Εκμ. Ακινήτων”. Ακολούθως, εκδόθηκε η τρίτη προσβαλλόμενη 53424/2165/30.10.2012 πράξη Π.Π.Π.Α., με την οποία ο Γενικός Διευθυντής Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, αφού έλαβε υπόψη τις ρυθμίσεις και κατευθύνσεις των ως άνω Πλαισίων, Περιφερειακού και Ειδικού, γνωμοδότησε, κατ’ αρχήν, θετικά για τη δημιουργία του επίμαχου Σύνθετου Τουριστικού Καταλύματος. Στην πράξη αυτή, ωστόσο, επισημάνθηκε ότι λόγω του ότι η έκταση των 275.642,50 τ.μ., στην οποία επρόκειτο να αναπτυχθεί το ΣΤΚ, ξεπερνά τα επιτρεπόμενα από το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό του έτους 2009 όρια εκμετάλλευσης για νησιά όπως η Ίος, ήτοι το προβλεπόμενο στο άρθρο 9 του Πλαισίου αυτού 1,5%ο (ενάμιση τοις χιλίοις) της επιφάνειας του νησιού, τα πάσης φύσης κύρια και βοηθητικά έργα του Σύνθετου Τουριστικού Καταλύματος, εσωτερικοί δρόμοι πρόσβασης, δίκτυα υποδομών, κ.λπ. θα κατασκευαστούν μόνο εντός τμήματος συνολικής επιφανείας 162 στρεμμάτων. Στη συνέχεια (Ιανουάριος 2013), υποβλήθηκε η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ) του έργου. Σύμφωνα με τη μελέτη αυτή, το επίμαχο έργο θα κατασκευαστεί στη θέση “Κουμπάρα-Διακοφτό” της νήσου Ίου, που βρίσκεται στη δυτική πλευρά του νησιού σε απόσταση 2 χλμ. δυτικά της Χώρας. Η ευρύτερη περιοχή μελέτης αναπτύσσεται σε παραλιακό ημιπεδινό μορφολογικό ανάγλυφο. Το γήπεδο του ΣΤΚ έχει συνολικό εμβαδόν 161.700,00 τ.μ. και περιλαμβάνεται σε γήπεδο του φορέα του έργου έκτασης 275.642,50 τ.μ., εκ των οποίων τα 129.033,00 τ.μ. έχουν αγροτική μορφή και τα 146.609,50 τ.μ. χορτολιβαδική μορφή. Ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του γηπέδου είναι το σχήμα του, που εκτείνεται αμφιθεατρικά με φορά από βορειοανατολικά προς νοτιοδυτικά, που σε συνδυασμό με τις επιτρεπόμενες αποστάσεις από τα όρια του γηπέδου καθώς και από τη γραμμή αιγιαλού-παραλίας χωροθετεί τον κεντρικό ιστό ενός “Νιώτικου οικισμού” στα υψόμετρα της Κουμπάρας και το κτίριο υποδοχής στο κέντρο και κοντά στον δρόμο πρόσβασης. Το δεύτερο σημαντικό χαρακτηριστικό του είναι η έντονη κλίση του εδάφους που υπάρχει από βορειανατολικά σε νοτιοδυτικά, εξασφαλίζοντας εξαιρετική θέα προς τη θάλασσα και τη γύρω περιοχή (σελ. 3-1 ΜΠΕ). Από την ίδια μελέτη προκύπτει ότι το γήπεδο στο οποίο θα αναπτυχθεί το συγκρότημα των τουριστικών καταλυμάτων μοιράζεται σε δύο εδαφικές εξάρσεις (υποτμήματα) και, συγκεκριμένα, την παραθαλάσσια περιοχή της «Κουμπάρας» και τη χερσόνησο του «Διακοφτού». Τα υποτμήματα αυτά συνδέονται μεταξύ τους με μία στενή σχετικά λωρίδα ξηράς (σελ. 2-2 ΜΠΕ). Περαιτέρω, κατά την ίδια μελέτη: « … Η νήσος Ίος έχει έκταση 107,8 km2. … η έκταση που μπορεί να διατεθεί για τη δημιουργία Σύνθετου Τουριστικού Καταλύματος πρέπει να μην υπερβαίνει το 1,5 %ο της έκτασης του νησιού, δηλαδή τα 161.700 m2. Ο συντελεστής επιτρεπόμενης δόμησης για τα 161.700 m2 είναι 0,15, δηλαδή 24.255,00 m2. Συνεπώς, αυτή η έκταση θα θεωρείται ως εμβαδόν του γηπέδου του παρόντος έργου, αν και περικλείεται από ευρύτερες εκτάσεις που ανήκουν στην ιδιοκτησία του φορέα του έργου συνολικής έκτασης 275.642,50 m2. … Η συνολική επιτρεπόμενη δόμηση για το ως άνω γήπεδο είναι 24.255 m2. Εντούτοις η συνολική πραγματοποιούμενη δόμηση είναι 12.618,93 m2. Από αυτά 8.428,87 m2 είναι το εμβαδόν των υπέργειων χώρων και 4.190,00 m2 είναι των υπόγειων προς εκμετάλλευση χώρων. Το εμβαδόν των τουριστικών επιπλωμένων κατοικιών και του ξενοδοχειακού συγκροτήματος τύπου επιπλωμένων διαμερισμάτων είναι 6.497,97 m2, ενώ το εμβαδόν των κοινόχρηστων χώρων και το εμβαδόν της ειδικής τουριστικής υποδομής είναι 1.930,90 m2. Συνολικό εμβαδόν ιδιοκτησίας: 275.642,50 m2. Εμβαδόν γηπέδου ΣΤΚ και τελικά του οικοδομήσιμου τμήματος: 161.700,00 m2. Μέγιστη επιτρεπόμενη δόμηση: 24.255,00 m2. Συνολική πραγματοποιούμενη δόμηση: 12.618,93 m2 οπότε Σ.Δ. = 12.618,93/161.700 = 0,078 < 0,15. Συνολική πραγματοποιούμενη κάλυψη: 8.428,87 m2. …» (σελ. 4-19 – 4-20 ΜΠΕ). Ειδικότερα, στη μελέτη αυτή προβλέφθηκε η κατασκευή 81 αυτόνομων διαμερισμάτων, πέντε διαφορετικών τύπων, από τα οποία τα 68 θα ανήκαν στο Ξενοδοχείο και τα 13 θα αποτελούσαν τουριστικές επιπλωμένες κατοικίες προς μίσθωση, καθώς και τρεις μύλοι στη χερσόνησο του Διακοφτού. Το συνολικό εμβαδόν των κτιρίων αυτών ανέρχεται, κατά τη μελέτη αυτή, σε 6.497,97 τ.μ. για τους υπέργειους χώρους και 4.190 τ.μ. για τους υπόγειους χώρους. Προβλέφθηκε ακόμη κτίριο υποδοχής επιφάνειας 754,25 τ.μ., δύο κτίρια εστίασης συνολικού εμβαδού 630,50 τ.μ., και πολυεπίπεδο κτίριο γυμναστηρίου – πισίνας και κέντρου αναζωογόνησης (SPA). Στην ίδια μελέτη προβλέφθηκε η κατασκευή εσωτερικού οδικού δικτύου, δικτύου πεζοδρόμων και χώρου στάθμευσης 40 αυτοκινήτων. Για την υδροδότηση του έργου προβλέφθηκε η κατασκευή μονάδας αφαλάτωσης, δυναμικότητας 300 κ.μ./ημ., καθώς και δίκτυο ύδρευσης και αποχέτευσης. Προβλέφθηκε, εξάλλου, η κατασκευή ιδιωτικού υποσταθμού μέσης τάσης πλησίον της εισόδου του συγκροτήματος για τη σύνδεση του συγκροτήματος με το δίκτυο της ΔΕΗ που ηλεκτροδοτεί την Ίο (σελ. 2-1, σελ. 4-1 – 4-94 ΜΠΕ). Η μελέτη προέβλεψε ακόμη την κατασκευή και λειτουργία των εξής συνοδών έργων: α) Κρηπιδώματος για την εξυπηρέτηση των σκαφών μεταφοράς πελατών του συγκροτήματος, αλλά και σκαφών μεταφοράς των πελατών του συγκροτήματος, μήκους 30 μ. και ωφέλιμου βάθους 4,5 μ., στη νότια παράκτια ζώνη της χερσονήσου “Διακοφτό” β) Προβλήτα σκαφών μεταφοράς προμηθειών διαστάσεων 31 μ. Χ 4μ. στο βορειοδυτικό άκρο της χερσονήσου “Διακοφτό”. γ) Τεχνητής παραλίας μεταξύ δύο τεχνητών εγκάρσιων προβόλων στη νότια ακτή της χερσονήσου “Διακοφτό” και σε μία φυσική εσοχή της ακτογραμμής, ημισεληνοειδούς σχήματος, (όρμος Κουμπάρα). δ) Τεχνητής παραλίας στο μυχό του όρμου «Μανιάτα» στην παραθαλάσσια περιοχή του συγκροτήματος και σε φυσική εσοχή της ακτογραμμής που έχει υπάρχει εκεί. Ειδικώς, για την κατασκευή των δύο τεχνητών παραλιών η ΜΠΕ αναφέρει τα εξής: «4.4.9.4 Έργα ανάπλασης ακτής- Διαμόρφωση τεχνητής παραλίας- Όρμος Κουμπάρα. Η παραλία διαμορφώνεται στο νότιο τμήμα των ακτών της άκρας Διακοφτό στην εγκόλπωση που εκτείνεται στο μέσο περίπου του μήκους της άκρας. Στα ανοιχτά της εκτείνεται έξαλος βραχώδης σχηματισμός, που αποτέλεσε παράμετρο επιλογής της θέσης ώστε να προστατεύεται μερικώς από τους προωθούμενους κυματισμούς και να περιοριστεί η εισαγωγή παράκτιων έργων προστασίας. Η παραλία διαμορφώνεται από δύο εγκάρσιους (περίπου) προβόλους στην ακτή, έναν στο νότιο – νοτιοδυτικό της όριο και ένα στο βορειοανατολικό αντίστοιχα. Ο νότιος πρόβολος προβλέπεται για την προστασία της από τους ΝΔ καιρούς και ο βόρειος από τους Ν και ΝΑ αντίστοιχα. Το μήκος του νότιου προβλέπεται ίσο περίπου με 80,0 m., με τη στέψη του να προβλέπεται διευρυμένη στα πρώτα 50 m. από την ρίζα του. … Το πλάτος της στέψης της κατασκευής στο τμήμα αυτό προβλέπεται ίσο με 12,0 m. … Μετά τα 50 m. η διατομή μειώνεται σταδιακά σε πλάτος, μέχρι και το ακρομώλιό της όπου διαμορφώνεται ίσο με 5,0 m. πλάτος, αποτελούμενο από τέσσερις (4) φυσικούς ογκολίθους (φ.ο.). Η στρώση θωράκισης διαμορφώνεται από δύο (2) φ.ο. ατομικού βάρους 4.000-6.000 kgr και ελάχιστου συνολικού πάχους 2,50 m. … Ως στρώση φίλτρου και πυρήνα της διατομής προβλέπεται πρίσμα λίθων ατομικού βάρους 200 έως 500 kgr. Οι λίθοι αυτοί προεκτείνονται και υπό της στρώσης θωράκισης στην περιοχή του ίχνους της κατασκευής για την διαμόρφωση της ελάχιστης θωράκισης ποδός για την κατασκευή. Ο βόρειος πρόβολος αντίστοιχα έχει μήκος 47 m. περίπου, εκ των οποίων τα πρώτα 35 m. από την ακτή αποτελούν το ευθύγραμμο τμήμα του και τα υπόλοιπα 12,0 m. το κεκαμμένο αντίστοιχα προς το εσωτερικό της τεχνητής παραλίας. Η διατομή του έργου κατασκευάζεται από φυσικούς ογκολίθους και λιθορριπές. … Προβλέπεται τροφοδοσία της τεχνητής παραλίας με δάνειο ίζημα, το οποίο εγκιβωτίζεται στην προσήνεμη πλευρά της με ύφαλο αναβαθμό. … Η πρόσβαση στην παραλία θα πραγματοποιείται με πεζόδρομο – μονοπάτι, οποίο θα καταλήγει στην παράκτια ζώνη, στο πέρας του οποίου προβλέπεται η κατασκευή κλίμακας. 4.4.9.5 Έργα ανάπλασης ακτής-. Διαμόρφωση τεχνητής παραλίας- Όρμος Μανιάτα. Η παραλία διαμορφώνεται σε συνδυασμό με παράκτια έργα και συγκεκριμένα με δύο αποσπασμένους κυματοθραύστες. Η παραλία διαμορφώνεται με δάνειο αμμώδες υλικό το οποίο εγκιβωτίζεται στην προσήνεμη πλευρά με ύφαλο αναβαθμό. … Η προτεινόμενη παραλία εκτείνεται καθ’ όλο το εσωτερικό μήκος του όρμου από την βόρεια υφιστάμενη βραχώδη προεξοχή έως και την αντίστοιχη προεξοχή στο νότιο τμήμα της παραλίας δημιουργώντας μήκος ακτογραμμής 350 m. … Το πλάτος του υπό διαμόρφωση μετώπου της παραλίας κυμαίνεται από 20 έως 25 m. περίπου. … Σε απόσταση 160 m. από την υφιστάμενη ακτογραμμή σε βάθος -7,0 m., προβλέπεται η κατασκευή δύο ύφαλων αποσπασμένων κυματοθραυστών, με στάθμη στέψης στα -0,30 m. Ο πρώτος κυματοθραύστης (“κεντρικός”) προβλέπεται ανάμεσα σε δυο βραχώδεις υφάλους που χωροθετούνται εντός του όρμου. Ο ένας ύφαλος χωροθετείται πλησίον του βόρειου ορίου του όρμου και ο άλλος πλησίον του νότιου. Ο δεύτερος κυματοθραύστης προβλέπεται νοτίως του υφάλου που χωροθετείται εγγύς του νότιου ορίου του όρμου. Ο κεντρικός κυματοθραύστης έχει συνολικό μήκος 82 m. και η διατομή του συνίσταται από στρώση θωράκισης με φυσικούς ογκολίθους διαβάθμισης 2,5-4,0 tons και πυρήνα λιθορριπών ατομικού βάρους 200 έως 500 kgr. … Η πρόσβαση στην παραλία προβλέπεται με πεζόδρομο – μονοπάτι το οποίο θα καταλήγει στην παράκτια ζώνη, στο πέρας του οποίου προβλέπεται κλίμακα/ράμπα. …». Για τη σταθεροποίηση των φυσικών πρανών των ως άνω τεχνητών παραλιών προβλέπονται, μεταξύ άλλων, η αποκοπή τμημάτων ή αιχμών βράχων και αποκαθηλώσεις βράχων. ε) Προβλέφθηκε, τέλος, η σύνδεση των δύο υποτμημάτων του γηπέδου του ΣΤΚ (Κουμπάρα και Διακοφτό) δια τεχνικού έργου και, συγκεκριμένα, διά καταστρώματος κυκλοφορίας πλάτους 4,60 μ. και μήκους 195 μ., το οποίο θα κατασκευασθεί επί της υφιστάμενης στενής λωρίδας ξηράς. Η λωρίδα αυτή, που αποτελεί μόνιμο τμήμα ξηράς μη κατακλυζόμενο από τη θάλασσα, έχει χαρακτηριστεί ως τμήμα της ζώνης αιγιαλού. Σε κάθε περίπτωση, το υπόψη τμήμα της ζώνης αιγιαλού (η λωρίδα ξηράς δηλαδή) θα παραμείνει κοινόχρηστο. (σελ. 2-1 – 2-2, 4-105 – 4-118 ΜΠΕ). Στο κεφάλαιο 5 της μελέτης παρουσιάζονται τα δεδομένα του χωροταξικού σχεδιασμού της περιοχής με αναφορά στις κατευθύνσεις του Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου του έτους 2003 και του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό του έτους 2009. Ειδικότερα, η μελέτη αναφέρει ότι οι κατευθύνσεις που δίνει το Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου για την ευρύτερη περιοχή μελέτης είναι προσανατολισμένες στην άμεση ανάγκη για έλεγχο του είδους της ανάπτυξης, καθώς πρόκειται για νησί με σημαντική τουριστική ανάπτυξη, σε Περιφερειακό, Εθνικό και Κοινοτικό επίπεδο, με αυξανόμενες περιβαλλοντικές πιέσεις, πληθυσμιακή αύξηση και συγκέντρωση. Το Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου εντάσσει το νησί της Ίου στην Ομάδα II των νησιών που αναπτύσσονται τουριστικά, ενώ παράλληλα διαθέτουν και άλλες παραγωγικές δραστηριότητες και εκμεταλλεύσιμους πόρους. Στα νησιά αυτά η έμφαση πρέπει να δοθεί σε δράσεις που στοχεύουν στην αντιμετώπιση των συγκρούσεων μεταξύ των δραστηριοτήτων και την αποτροπή της εξάρτησης τους από την μονόπλευρη τουριστική ανάπτυξη (σελ 5-46-47 ΜΠΕ). Σύμφωνα με το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό (2009) η Ίος κατατάσσεται στην κατηγορία Ε (Παράκτιες Περιοχές και Νησιά) και ειδικότερα στη Ομάδα II, βάσει της έντασης και του είδους της τουριστικής δραστηριότητας, της γεωμορφολογίας και της ευαισθησίας των πόρων. Ανήκει επίσης στην κατηγορία Β2 (Περιοχές με περιθώρια ανάπτυξης ήπιου και εναλλακτικού τουρισμού). Για την ομάδα II των Νησιών της κατηγορίας Ε ο σχεδιασμός των χρήσεων γης (Γ.Π.Σ./ Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π., Ε.Χ.Μ.) πρέπει να διερευνά α) τη σκοπιμότητα καθορισμού ζωνών τουριστικής ανάπτυξης στις εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών περιοχές και να τις ορίζει κατά περίπτωση και β) τον προσδιορισμό ζωνών προστασίας της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, των φυσικών πόρων και του τοπίου, στις οποίες θα περιορίζεται ή/και θα απαγορεύεται η δυνατότητα δόμησης. Σε κάθε περίπτωση, λαμβάνεται υπόψη η φέρουσα ικανότητα των περιοχών, με την ιδιαίτερη επισήμανση ότι η ανεπάρκεια και υπέρβαση της αντοχής των πόρων θα πρέπει να αποτελεί απαγορευτικό κριτήριο για τη χωροθέτηση ζωνών ή τουριστικών μονάδων. Σημειώνεται, εξάλλου, ότι από το έτος 1998 έχει υποβληθεί στο αρμόδιο υπουργείο η φάση Δ της ειδικής χωροταξικής μελέτης νήσων Θήρας και Ίου και συγκεκριμένα η ΖΟΕ Ν. Ίου Ν. Κυκλάδων, η οποία δεν έχει εγκριθεί ακόμα και χρήζει αναπροσαρμογής και ενημέρωσης και η οποία εντάσσει το σύνολο της περιοχής επέμβασης στην κατηγορία χρήσης “περιοχές ήπιας προστασίας φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος (προστατευόμενα τοπία)” (σελ. 5-47 – 5-50 ΜΠΕ). Στο ίδιο κεφάλαιο της μελέτης αναφέρεται, εξάλλου, ως προς τις χρήσεις γης του ΔήμουΊου, ότι οι βοσκότοποι καλύπτουν το 64%, οι καλλιεργούμενες εκτάσεις καλύπτουν μόλις το 7% οι εκτάσεις άλλων δραστηριοτήτων το 27% και οι αστικές εκτάσεις το 2%. Η υδατοκάλυψη και δασοκάλυψη του δήμου είναι ουσιαστικά μηδενική. Στην περιοχή μελέτης οι χρήσεις γης χαρακτηρίζονται από εναλλαγές εγκαταλειμμένων καλλιεργειών, φυσικών βοσκοτόπων και εκτάσεων με φυσική δασική θαμνώδη βλάστηση ή απογυμνωμένου και βραχώδους εδάφους. Στην άμεση περιοχή μελέτης, οι υφιστάμενες χρήσεις περιλαμβάνουν πρώην αγροτικές εκτάσεις, οι οποίες έχουν σταματήσει να καλλιεργούνται εδώ και αρκετά χρόνια, με παράλληλη σταδιακή μετατροπή τους σε υποδοχείς χρήσεων σχετικών με τον τουρισμό και την παραθεριστική κατοικία. Ειδικότερα και σε ότι αφορά το γήπεδο εγκατάστασης, με πράξεις χαρακτηρισμού του Δασαρχείου Κυκλάδων των ετών 2005 κι 2008 από τα 275.642,50 τ.μ. της συνολικής έκτασης του γηπέδου τμήματα αθροιστικής έκτασης ίσης με 129.033,00 τ.μ. έχουν χαρακτηρισθεί ως αγροτικής μορφής εκτάσεις και τμήματα αθροιστικής έκτασης 146.609,50 έχουν χαρακτηρισθεί ως χορτολιβαδικές ή βραχώδεις εκτάσεις. Περαιτέρω, η άμεση περιοχή μελέτης αποτελεί περιοχή εκτός σχεδίου πόλης και εκτός ορίων οικισμού. Η δόμηση στην περιοχή είναι περιορισμένη και διάσπαρτη, αποτελούμενη κυρίως από παραθεριστικές κατοικίες και κτίρια χρήσεων σχετικών με τον τουρισμό (ενοικιαζόμενα δωμάτια, εστιατόρια, καφετέριες, κλπ) (σελ. 5-50 – 5-52 ΜΠΕ). Στο κεφάλαιο 6 της μελέτης γίνεται η εκτίμηση και αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του έργου τόσο κατά τη φάση κατασκευής όσο και κατά τη φάση λειτουργίας καθώς και εκτίμηση των αθροιστικών – συνεργιστικών επιπτώσεων ενώ στο κεφάλαιο 7 προτείνονται μέτρα για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων καθώς και σχέδιο για την περιβαλλοντική διαχείριση και τη συστηματική παρακολούθηση των επιπτώσεων αυτών. Μετά την υποβολή της ως άνω ΜΠΕ υποβλήθηκε τον Νοέμβριο του έτους 2013 τεύχος διευκρινιστικών και επικαιροποιημένων στοιχείων. Με το τεύχος αυτό, μεταξύ άλλων, καταργήθηκε ο προβλήτας σκαφών μεταφοράς προμηθειών στο βορειοδυτικό άκρο της χερσονήσου “Διακοφτό”. Μετά τη δημοσίευση του ν. 4197/2013 και του νέου Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού για τον Τουρισμό του έτους 2013 υποβλήθηκε τον Μάρτιο του έτους 2014 νέο τεύχος διευκρινιστικών και επικαιροποιημένων στοιχείων. Το τεύχος αυτό έλαβε υπόψη την αλλαγή της νομοθεσίας, που κατήργησε τον περιορισμό του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού για τον Τουρισμό του έτους 2009 για τη δυνάμενη να διατεθεί για ανάπτυξη ΣΤΚ έκταση σε νησιά με επιφάνεια 100 -150 τ.χλμ., η οποία δεν μπορούσε να υπερβαίνει το 1.5%ο (ενάμιση τοις χιλίοις) της επιφάνειάς τους, και αύξησε το τμήμα της προοριζόμενης για δόμηση έκτασης της ιδιοκτησίας του φορέα του έργου σε 181.627,16 αντί 161.700 τ.μ,. Περαιτέρω, κατ΄ εφαρμογή της μεταβατικής διάταξης του άρθρου 42 του ν. 4179/2013, το τεύχος αυτό υιοθέτησε, ως προς τον συντελεστή δόμησης, τον προβλεπόμενο στο άρθρο 9 του ν. 4002/2011 σ.δ. 0,10 αντί του προβλεπόμενου στις πάγιες διατάξεις του ν. 4179/2013 (άρθρο 1 παρ. 4α και 5) ανώτατου μικτού σ.δ. 0.05, για την ανάπτυξη ΣΤΚ σε νησιά όπως η Ίος, εφόσον πριν την ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου είχε εκδοθεί θετική γνωμοδότηση στο πλαίσιο Προκαταρκτικού Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού (ΠΠΠΑ) για το έργο. Συνεπώς, κατά το τεύχος αυτό, η μέγιστη επιτρεπόμενη δόμηση έπρεπε να υπολογιστεί με συντελεστή δόμησης 0,10 σε επιφάνεια 181.627,16 τμ, δηλαδή 18.162,72 τ.μ., από την οποία θα υλοποιηθεί η επιφάνεια των 12.618,93 τ.μ. Από αυτά 8.428,87 τ.μ. είναι το εμβαδόν των υπέργειων χώρων και 4.190,00 τ.μ. είναι των υπόγειων προς εκμετάλλευση χώρων. Το εμβαδόν των τουριστικών επιπλωμένων κατοικιών και του ξενοδοχειακού συγκροτήματος τύπου επιπλωμένων διαμερισμάτων είναι 6.497,97 τ.μ., ενώ το εμβαδόν των κοινόχρηστων χώρων και το εμβαδόν της ειδικής τουριστικής υποδομής είναι 1.930,90 τ.μ. Προβλέπονται 81 αυτόνομα διαμερίσματα, από τα οποία τα 73 ανήκουν στο Ξενοδοχείο και τα 8 θα αποτελούν τουριστικές επιπλωμένες κατοικίες. Συνολικά διαμορφώνονται 249 κλίνες. Τα διαμερίσματα που φιλοξενούν τους πελάτες του σύνθετου τουριστικού καταλύματος είναι αυτόνομα και είτε μόνα τους, είτε σε μικρά συγκροτήματα, θα δημιουργήσουν ένα σύνολο σπιτιών που θα αποτελούν έναν οικισμό κυκλαδίτικο με όλα τα χαρακτηριστικά ενός Νιώτικου χωριού στην πλαγιά του βουνού. Έτσι, όλα τα κτίρια έχουν άπλετη θέα προς τη θάλασσα και ο προσανατολισμός τους είναι δυτικός, νοτιοδυτικός, προκειμένου να είναι προστατευμένα από τους βόρειους ανέμους. Όλα τα κτίρια είναι μονώροφα, τα οποία χωροθετούνται έτσι ώστε να μην παρεμποδίζεται η θέα προς τη θάλασσα. Ο περιβάλλων χώρος έχει μελετηθεί ώστε να εξυπηρετεί τις ανάγκες των πελατών για την εύρυθμη λειτουργία του συγκροτήματος. Θα περιλαμβάνει τους χώρους στάθμευσης, τις πισίνες, χώρους πρασίνου, κήπους, πλακόστρωτες διαδρομές, καθώς και χώρους αθλοπαιδιών. Στο ίδιο τεύχος περιλαμβάνεται, ως παράρτημα, και η προβλεπόμενη στο άρθρο 2 παρ. 4α του ν. 4179/2013 «έκθεση χωροταξικής θεώρησης». Η έκθεση αυτή επαναλαμβάνει κατ’ ουσίαν τις ως άνω διαπιστώσεις του κεφαλαίου 5 της αρχικής ΜΠΕ, ως προς τα δεδομένα του χωροταξικού σχεδιασμού και τις χρήσεις γης προσθέτει δε ότι σύμφωνα με το νέο Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό του έτους 2013, η νήσος Ίος ανήκει στην κατηγορία Β1 (άρθρο 4) – Περιοχές με περιθώρια ανάπτυξης ειδικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού καθώς και στην κατηγορία Δ/Δ1/ Νησιά Ομάδας I: Τουριστικά αναπτυγμένα και αναπτυσσόμενα νησιά (άρθρο 4). Αναφέρει, επίσης, ότι στις περιοχές αυτές υποστηρίζονται πολιτικές ολοκληρωμένης τουριστικής ανάπτυξης μέσω οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων ήπιας ανάπτυξης και σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων ήπιας ανάπτυξης έναντι της σημειακής χωροθέτησης τουριστικών καταλυμάτων με τους όρους και περιορισμούς που προβλέπει η κείμενη νομοθεσία. Κατόπιν τούτων, εκδόθηκε η πρώτη προσβαλλόμενη απόφαση (Κ.Υ.Α. 38753/1216/8.8.2014), η οποία επικαλείται στο προοίμιό της και τον 
ν. 4179/2013. Με την απόφαση αυτή εγκρίθηκε, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 9 παρ. 1 του ν. 4002/2011, η δημιουργία Σύνθετου Τουριστικού Καταλύματος συνολικής δυναμικότητας 249 κλινών, στην περιοχή «Κουμπάρα – Διακοφτό», Δήμου Ιητών, νήσου Ίου, σε έκταση επιφάνειας 181.627,16 τ.μ, με φορέα του έργου την «105 Ανώνυμη Τουριστική & Τεχνική Εταιρεία Εκμ. Ακινήτων». Το ΣΤΚ περιλαμβάνει ξενοδοχείο κλασσικού τύπου κατηγορίας πέντε αστέρων (5*), τουριστικές επιπλωμένες κατοικίες και κέντρο αναζωογόνησης (spa), καθώς και τα ακόλουθα υποστηρικτικά έργα: μονάδα αφαλάτωσης και δεξαμενή συγκέντρωσης νερού, λιμενικά έργα (κρηπίδωμα για την εξυπηρέτηση σκαφών μεταφοράς πελατών και τεχνητές παραλίες στους όρμους «Κουμπάρα» και «Μανιάτα»), έργο λειτουργικής σύνδεσης της χερσονήσου Διακοφτού με την ενδοχώρα, κολυμβητικές δεξαμενές, εσωτερικό οδικό δίκτυο και εσωτερικά δίκτυα υποδομών (δίκτυο ύδρευσης, ηλεκτροδότησης, αποχέτευσης), έργα σύνδεσης με τα δίκτυα υποδομών, χώρους στάθμευσης οχημάτων και γήπεδα αθλοπαιδιών, και λοιπές βοηθητικές εγκαταστάσεις (αποθήκες, υποσταθμός ΔΕΗ, κλπ). Κατά την απόφαση αυτή, η μέγιστη επιτρεπόμενη δόμηση ανέρχεται σε 18.162,72 τ.μ., με συντελεστή συντελεστής δόμησης: 0,10. Η ίδια απόφαση προβλέπει ότι για την εκτέλεση έργων στη ζώνη αιγιαλού και παραλίας ή για τη χρήση της ισχύουν τα άρθρα 13 και 14 του 
ν. 2971/2001. Κατ’ επίκληση της παρ. 6 του άρθρου 14 του ν. 2971/2001 εκδόθηκε η δεύτερη προσβαλλόμενη 14704/19.12.2015 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και Περιβάλλοντος και Ενέργειας με θέμα: “Παραχώρηση δικαιώματος χρήσης χώρου αιγιαλού, παραλίας και θαλάσσιου χώρου για την εκτέλεση του έργου “Σύνθετο τουριστικό κατάλυμα 5* στη θέση “Κουμπάρα – Διακοφτό”, Νήσου Ίου, στην εταιρεία 105 Α.Ε. και καθορισμός του ανταλλάγματος παραχώρησης”. Με την απόφαση αυτή: Α) Εγκρίθηκε η παραχώρηση αιγιαλού, παραλίας και θαλασσίου χώρου στην εταιρεία “105 Α.Ε.” για την εκτέλεση του έργου: “Σύνθετο τουριστικό κατάλυμα 5* στη θέση Κουμπάρα – Διακοφτό νήσου Ίου”, στην εκτός σχεδίου περιοχή “Κουμπάρα – Διακοφτό” της νήσου Ίου και ειδικότερα για την κατασκευή των παρακάτω έργων: Για την κατασκευή της λειτουργικής σύνδεσης: Επιφάνεια αιγιαλού: 571 τ.μ. Επιφάνεια παραλίας: 134 τ.μ. Για την κατασκευή του βόρειου κυματοθραύστη: Επιφάνεια θαλάσσιου χώρου: 1.844 τ.μ. Για την κατασκευή του νότιου κυματοθραύστη: Επιφάνεια θαλάσσιου χώρου: 1.000 τ.μ. Για την κατασκευή τεχνητής παραλίας στον όρμο Μανιάτα: Επιφάνεια αιγιαλού: 4.462 τ.μ. Επιφάνεια παραλίας: 3.812 τ.μ. Επιφάνεια θαλάσσιου χώρου: 10.590 τ.μ. Για την κατασκευή τεχνητής παραλίας στον όρμο Κουμπάρα: Επιφάνεια αιγιαλού: 2.717 τ.μ. Επιφάνεια παραλίας: 2.246 τ.μ. Επιφάνεια θαλάσσιου χώρου: 12.352 τ.μ. Για την κατασκευή του παραλιακού κρηπιδώματος: Επιφάνεια αιγιαλού: 2.855 τ.μ. Επιφάνεια παραλίας: 1.882 τ.μ. Επιφάνεια θαλάσσιου χώρου: 805 τ.μ. Για την κατασκευή του έργου αφαλάτωσης: Επιφάνεια παραλίας: 775 τ.μ. Παραχωρούμενη επιφάνεια αιγιαλού (συνολικά): 10.605 τ.μ. Παραχωρούμενη επιφάνεια παραλίας (συνολικά): 8.849 τ.μ. Παραχωρούμενη επιφάνεια θαλάσσιου χώρου (συνολικά): 26.591 τ.μ. Β) Καθορίστηκε το αντάλλαγμα παραχώρησης χρήσης των ως άνω χώρων.

20. Επειδή, από την εκτεθείσα περιγραφή των εγκαταστάσεων και υποδομών του, όπως προκύπτει από τις μελέτες που το συνοδεύουν, συνάγεται ότι το επίμαχο έργο θα λάβει τη μορφή ενός κυκλαδίτικου οικισμού με όλα τα χαρακτηριστικά ενός «Νιώτικου χωριού». Ειδικότερα, οι εγκαταστάσεις του θα αναπτυχθούν σε γήπεδο 182 στρεμμάτων περίπου και θα συνδυάζουν 81 αυτόνομα διαμερίσματα με συμπληρωματικές εγκαταστάσεις αναψυχής, άθλησης και γενικά υπηρεσιών διάθεσης του ελεύθερου χρόνου των τουριστών μετά των αναγκαίων δικτύων υποδομών. Οι εγκαταστάσεις και υποδομές του έργου, σε συνδυασμό με τις προβλεπόμενες εκτεταμένες επεμβάσεις στην παράκτια περιοχή και, ιδίως, τη δημιουργία δύο τεχνητών παραλιών, η οποία περιλαμβάνει την κατασκευή μεγάλων τεχνικών έργων (προβόλων και κυματοθραυστών) και τη βίαιη επέμβαση στη φυσική μορφή του παράκτιου τοπίου με την αποκοπή και αποκαθήλωση βράχων και τη μεταφορά και εναπόθεση δάνειου ιζήματος, έχουν ως αναπόφευκτη συνέπεια την ανάλωση του φυσικού κεφαλαίου της περιοχής και την αλλοίωση της φυσιογνωμίας της. Συνιστούν, ως εκ τούτου, εκτεταμένη επέμβαση και δη οικιστική ενεργοποίηση σε περιοχή, η οποία είναι εκτός σχεδίου, σχεδόν άθικτη και αδόμητη και συνιστά ευαίσθητο παράλιο οικοσύστημα μικρής νήσου. Η επέμβαση δε αυτή απέκτησε, κατά τη διαδικασία της αδειοδότησης του έργου, ακόμη πιο έντονα χαρακτηριστικά σε σχέση με τον αρχικό της σχεδιασμό, εφόσον, μετά την έκδοση και εφαρμογή των ρυθμίσεων του ν. 4179/2013, το έργο αφενός μεν «απηλλάγη» από τον περιορισμό της έκτασης των γηπέδων των σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων που αναπτύσσονται σε νησιά με επιφάνεια μεγαλύτερη των 90 τ. χλμ., όπως η Ίος, του άρθρου 9 του Ειδικού Πλαισίου για τον Τουρισμό του έτους 2009, με αποτέλεσμα η έκταση του γηπέδου ανάπτυξης του ΣΤΚ να αυξηθεί, μεταξύ των σταδίων της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, κατά 20 περίπου στρέμματα αφετέρου δε αξιοποιεί, βάσει της μεταβατικής ρύθμισης του άρθρου 42 του 
ν. 4179/2013, τον συντελεστή δόμησης 0,10 αντί του προβλεπόμενου στις πάγιες ρυθμίσεις του ίδιου νόμου σ.δ. 0,05, ο οποίος, σύμφωνα με τους ορισμούς του τελευταίου Ειδικού Πλαισίου για τον Τουρισμό του έτους 2013, προσδιορίζει την κατηγορία των σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων ήπιας ανάπτυξης, τα οποία προέβλεψε το Πλαίσιο αυτό για νησιά όπως η Ίος. Τούτο δε ανεξαρτήτως εάν νοείται ως «ήπια ανάπτυξη» η δημιουργία σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων σε μικρά νησιά, όπως η Ίος. Τα ως άνω χαρακτηριστικά του έργου, όπως διαμορφώθηκε τελικώς, αλλά και τα χαρακτηριστικά της περιοχής επέμβασης ως παράκτιου και νησιωτικού οικοσυστήματος, προϋποθέτουν και επιβάλλουν την ένταξη του έργου στον χωροταξικό σχεδιασμό, κατά τα αναφερόμενα στις σκέψεις 10 και 11 της παρούσας. Με την πρώτη προσβαλλόμενη απόφαση εγκρίνονται περιβαλλοντικοί όροι για το ως άνω περιγραφόμενο σύνθετο έργο, η πράξη δε αυτή αποτελεί το τελικό στάδιο εξειδίκευσης του χωροταξικού σχεδιασμού και ανήκει, ως εκ τούτου, στο επίπεδο εφαρμογής αυτού, το οποίο οφείλει, κατά τα εκτεθέντα στη σκέψη 11, να ερείδεται σε χωρικό σχεδιασμό κατωτέρου επιπέδου, είτε γενικού (Γ.Π.Σ., ΣΧΟΟΑΠ κ.λπ.) είτε, εάν αυτός ελλείπει, εξιδιασμένου (ΠΟΑΠΔ, ΠΟΤΑ κ.λπ.). Τα εν λόγω υποκείμενα εργαλεία σχεδιασμού οφείλουν να κινούνται εντός των πλαισίων των εγκεκριμένων χωροταξικών σχεδίων του ν. 2742/1999 να τηρούν δε τους όρους και περιορισμούς που περιλαμβάνονται στις κατευθύνσεις και προτάσεις αυτών, εξειδικεύοντας και εφαρμόζοντάς τους, μέσω προβλέψεως κυρίως συγκεκριμένων χρήσεων γης και συναφών όρων ρυθμίσεως του χώρου κατά περιοχή. Στην προκείμενη περίπτωση, το εγκεκριμένο Περιφερειακό Πλαίσιο Νοτίου Αιγαίου, το οποίο ίσχυε καθ’ όλη της διάρκεια της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης του έργου έως την περαίωση αυτής, περιέχει συγκεκριμένες ειδικές κατευθύνσεις και προτάσεις για την επίμαχη περιοχή, εφόσον θεωρεί την Ίο ως αναπτυσσόμενο τουριστικά νησί, στο οποίο πρέπει να αναπτυχθούν δράσεις για την αντιμετώπιση των συγκρούσεων μεταξύ των δραστηριοτήτων και την αποτροπή της εξάρτησής του από τη μονόπλευρη τουριστική ανάπτυξη. Περαιτέρω, προβλέπει ειδικώς για τη Ζώνη στην οποία εντάσσει την Ίο (Ζώνη Β) την οριοθέτηση τουριστικών ζωνών εφόσον τεκμηριώνονται από αντίστοιχες μελέτες κατώτερου επιπέδου σχεδιασμού, καθώς και τη σύνταξη ειδικών μελετών «χωρητικότητας», που θα λαμβάνουν υπόψη το μέγεθος και την κλίμακα του συγκεκριμένου χώρου, τους υφιστάμενους φυσικούς και ανθρώπινους πόρους, τις υφιστάμενες και προβλεπόμενες τεχνικές υποδομές, κ.λπ. Ορίζει δε ότι η έγκριση χωροθέτησης ξενοδοχειακών καταλυμάτων και άλλων υποδομών και επιχειρήσεων τουριστικού χαρακτήρα θα πρέπει να κινείται μέσα στα πλαίσια των ποσοτικών και ποιοτικών περιορισμών που θα καθορίζονται από τις πιο πάνω μελέτες. Ωστόσο, η συγκεκριμένη αξιοποίηση της περιοχής του έργου γίνεται κατά παράλειψη του προβλεπόμενου στο Περιφερειακό Πλαίσιο σταδίου χωρικού σχεδιασμού κατωτέρου επιπέδου, είτε γενικού (Γ.Π.Σ., ΣΧΟΟΑΠ κ.λπ.) είτε εξιδιασμένου (ΠΟΑΠΔ, ΠΟΤΑ κ.λπ). Της αξιοποίησης αυτής, εξάλλου, δεν προηγήθηκε η διάγνωση της φέρουσας ικανότητας της Ίου, του κρίσιμου δηλαδή μεγέθους για την επίτευξη της επιβαλλόμενης από το Σύνταγμα βιώσιμης ανάπτυξης των νησιών, με το ειδικό εργαλείο χωρικού σχεδιασμού, το οποίο προβλέπεται από το ως άνω Περιφερειακό Πλαίσιο, δηλαδή, την ειδική μελέτη «χωρητικότητας». Ελλείπει, επομένως, το ενδιάμεσο και κρίσιμο στάδιο χωρικού σχεδιασμού, δια του οποίου και μόνο εξειδικεύονται επιτρεπτώς, κατά το σύστημα του ν. 2742/1999, από πλευράς επιτρεπομένων χρήσεων γης και λοιπών συναφών παραμέτρων, οι κατευθύνσεις και προτάσεις του Περιφερειακού Πλαισίου για τη συγκεκριμένη περιοχή. Η πλημμέλεια αυτή δεν δύναται να θεραπευθεί, προσδίδοντας νόμιμο έρεισμα στην προσβαλλόμενη πράξη, με τη συνεκτίμηση των κατευθύνσεων των Ειδικών Πλαισίων για τον Τουρισμό των ετών 2009 και 2013, στην οποία προέβη η Διοίκηση, με την έννοια ότι οι κατευθύνσεις αυτές δύνανται να τροποποιούν, ερμηνεύουν ή συμπληρώνουν τις αντίθετες κατευθύνσεις και προτάσεις του εγκεκριμένου Περιφερειακού Πλαισίου. Και τούτο διότι, με αποφάσεις του Δικαστηρίου, το μεν Ειδικό Πλαίσιο του έτους 2013 ακυρώθηκε το δε Ειδικό Πλαίσιο του έτους 2009 κρίθηκε ότι είχε παύσει να ισχύει από την έκδοση του Ειδικού Πλαισίου του έτους 2013 και δεν αναβίωσε μετά την ακύρωση αυτού και, επομένως, δεν ίσχυε κατά τον χρόνο έκδοσης της πράξης που περαίωσε την περιβαλλοντική αδειοδότηση του επίμαχου έργου. Εξάλλου, οι επιλογές και κατευθύνσεις των Ειδικών Πλαισίων λαμβάνονται κατά νόμον υπόψη και εφαρμόζονται (προκειμένου να εναρμονισθούν προς αυτές τα κατωτέρου επιπέδου σχέδια χωρικού σχεδιασμού) μόνον όταν ελλείπουν τα Περιφερειακά Πλαίσια, όχι δε αντιστρόφως, όπως συμβαίνει εν προκειμένω (άρθρο 9 παρ. 1 
ν. 2742/1999) (πρβλ. ΣτΕ 3920/2010 Ολομ.). Την έλλειψη ένταξης της επίμαχης έκτασης σε χωρικό σχεδιασμό δεν αναπληρώνουν ούτε οι ως άνω ρυθμίσεις του ν. 4179/2013, με τις οποίες τροποποιήθηκαν προβλέψεις του, καταργηθέντος πλέον, Ειδικού Πλαισίου για τον Τουρισμό του έτους 2009 για την έκταση των γηπέδων των σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων και τον συντελεστή δόμησης αυτών σε νησιά με επιφάνεια μεγαλύτερη των 90 τ. χλμ., όπως η Ίος, εφόσον οι ρυθμίσεις αυτές δεν μπορούν να θεωρηθούν, λόγω του αποσπασματικού και εν μέρει μεταβατικού χαρακτήρα τους, ως ολοκληρωμένος χωρικός σχεδιασμός. Η έλλειψη αυτή δεν αναπληρώνεται ούτε από τις γενικού και οριζόντιου χαρακτήρα διατάξεις του νόμου 4002/2011 περί δημιουργίας σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων, οι οποίες, άλλωστε, προβλέπουν την ένταξη των ΣΤΚ στον υφιστάμενο χωροταξικό σχεδιασμό, ούτε από τις γενικές και πάγιες διατάξεις περί εκτός σχεδίου δόμησης, η οποία, ούτως ή άλλως, αφορά μεμονωμένη δόμηση κύριων μόνον ξενοδοχειακών καταλυμάτων (βλ. αρ. 173 ΚΒΠΝ), όχι δε συνδυασμένες χρήσεις, οι οποίες απαιτούν χωροταξικό σχεδιασμό σε διαδοχικά επίπεδα εφαρμογής (πρβλ. ΣτΕ 3920/2010 Ολομ.), αλλά ούτε και από την έκθεση χωροταξικής θεώρησης του άρθρου 2 παρ. 4α του ν. 4179/2013, η οποία συμπλήρωσε τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης των ΣΤΚ, εφόσον η έκθεση αυτή, η οποία αποτελεί τμήμα της ΜΠΕ του έργου, εντάσσεται στο τελικό επίπεδο εφαρμογής, δηλαδή πραγματώσεως του έργου και δεν δύναται να υποκαταστήσει το ελλείπον ενδιάμεσο και κρίσιμο στάδιο χωρικού σχεδιασμού. Κατόπιν τούτων, η πρώτη προσβαλλομένη κοινή υπουργική απόφαση, με την οποία αδειοδοτήθηκε περιβαλλοντικά το έργο, είναι ακυρωτέα ως μη νόμιμη κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την αίτηση ακυρώσεως ότι η έγκριση των περιβαλλοντικών όρων του επίμαχου ΣΤΚ εχώρησε κατά παράβαση της κείμενης περιβαλλοντικής και πολεοδομικής νομοθεσίας ερμηνευομένης ενόψει των επιταγών του άρθρου 24 παρ. 1 του Συντάγματος περί προστασίας του περιβάλλοντος και διαφύλαξης της αειφορίας, ιδίως ενόψει του χαρακτήρα της νήσου Ίου, ως ευαίσθητου οικοσυστήματος με περιορισμένη φέρουσα ικανότητα, αλλά και των επιταγών του άρθρου 24 του Συντάγματος για ορθολογικό χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό. Αποβαίνει δε αλυσιτελής η έρευνα των λοιπών προβαλλομένων λόγων ακυρώσεως.

21. Επειδή, μετά την ακύρωση της πρώτης προσβαλλόμενης κοινής υπουργικής απόφασης έγκρισης δημιουργίας του επίδικου σύνθετου τουριστικού καταλύματος και έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων αυτού, αποβαίνει ακυρωτέα και η δεύτερη προσβαλλόμενη κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και Περιβάλλοντος και Ενέργειας με την οποία παραχωρήθηκε στην παρεμβαίνουσα εταιρεία το δικαίωμα χρήσης χώρου αιγιαλού, παραλίας και θαλάσσιου χώρου για την εκτέλεση του έργου, λόγω απώλειας του νομίμου ερείσματός της.

22. Επειδή, κατόπιν τούτων, η αίτηση ακυρώσεως πρέπει να γίνει δεκτή ως προς τους αιτούντες, οι οποίοι ασκούν παραδεκτώς την αίτηση ακυρώσεως, να ακυρωθούν η 38753/1216/8.8.2014 κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και Τουρισμού και η 14704/19.12.2015 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και Περιβάλλοντος και Ενέργειας και να απορριφθεί η παρέμβαση.

Δ ι ά τ α ύ τ α

Καταργεί τη δίκη ως προς τον τρίτο αιτούντα.

Δέχεται την αίτηση ως προς τους αιτούντες, οι οποίοι ασκούν παραδεκτώς την αίτηση ακυρώσεως, σύμφωνα με το σκεπτικό, ήτοι ως προς τους λοιπούς αιτούντες, πλην των 7ου, 8ου, 9ου, 10ου και 11ου για τους οποίους, με την 1112/2017 απόφαση του Δικαστηρίου, κρίθηκε απαράδεκτη η άσκηση της κρινόμενης αιτήσεως.

Ακυρώνει: α) Την 38753/1216/8.8.2014 κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και Τουρισμού και β) την 14704/19.12.2015 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σύμφωνα με το σκεπτικό.

Απορρίπτει την παρέμβαση.

Διατάσσει την απόδοση του παραβόλου στους αιτούντες, ως προς τους οποίους γίνεται δεκτή η αίτηση ακυρώσεως.

Επιβάλλει στο Δημόσιο και την παρεμβαίνουσα εταιρεία τη δικαστική δαπάνη των αυτών ως άνω αιτούντων, που ανέρχεται στο ποσό των χιλίων οκτακοσίων σαράντα ευρώ (1840) ευρώ.

Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 12 Νοεμβρίου 2020

Η Πρόεδρος του Ε΄ ΤμήματοςΗ Γραμματέας του Ε´ Τμήματος

Αικ. ΧριστοφορίδουΔ. Τετράδη

και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 11ης Μαΐου 2022.

Η Προεδρεύουσα ΣύμβουλοςΗ Γραμματέας

Π. ΚαρλήΜ. Μάσσια

ΣΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ

Εντέλλεται προς κάθε δικαστικό επιμελητή να εκτελέσει όταν του το ζητήσουν την παραπάνω απόφαση, τους Εισαγγελείς να ενεργήσουν κατά την αρμοδιότητά τους και τους Διοικητές και τα άλλα όργανα της Δημόσιας Δύναμης να βοηθήσουν όταν τους ζητηθεί.

Η εντολή πιστοποιείται με την σύνταξη και την υπογραφή του παρόντος.

Αθήνα, …………………………………………………..

Η Πρόεδρος του Ε΄ ΤμήματοςΗ Γραμματέας του Ε΄ Τμήματος