Αριθμός 1943/2022
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Ε΄
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 23 Φεβρουαρίου 2022, με την εξής σύνθεση: Μ. Γκορτζολίδου, Αντιπρόεδρος, Προεδρεύουσα, σε αναπλήρωση της Προέδρου του Τμήματος, που είχε κώλυμα, Μ. Σωτηροπούλου, Ρ. Γιαννουλάτου, Σύμβουλοι, Χρ. Παπανικολάου, Α. Σκούφαλος, Πάρεδροι. Γραμματέας η Μ. Μάσσια.
Για να δικάσει την από 21 Ιανουαρίου 2021 αίτηση:
του αστικού συνεταιρισμού με την επωνυμία «ΑΣΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΑΓΓΕΛΟΒΡΑΧΟΣ ΣΥΝ. ΠΕ», που εδρεύει στο Ηράκλειο Κρήτης (Μονής Γωνιάς 13), ο οποίος παρέστη με τη δικηγόρο Γλυκερία Σιούτη (Α.Μ. 8698), που τη διόρισε με πληρεξούσιο,
κατά του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο οποίος παρέστη με τη Σωτηρία Κοσμά, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους,
και κατά των παρεμβαινόντων: Α. 1. μονοπρόσωπης εταιρείας περιορισμένης ευθύνης με την επωνυμία «ΤΙΕΡΡΑ ΤΕΧΝΙΚΗ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ» και τον διακριτικό τίτλο «ΤΙΕΡΡΑ ΤΕΧΝΙΚΗ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε.» («TIERRA TECHNIKI LTD»), που εδρεύει στο Δ. Ηρακλείου Κρήτης (Πλ. Θειακάκη 2), 2. ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «ΑΓΓΕΛΟΒΡΑΧΟΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» και τον διακριτικό τίτλο «ΑΓΓΕΛΟΒΡΑΧΟΣ», που εδρεύει στο Δ. Ηρακλείου Κρήτης (Γιάννη Χρονάκη 2), οι οποίες παρέστησαν με τους δικηγόρους: α. Εμμανουήλ Βελεγράκη (Α.Μ. 22902) και β. Γιάννα Κουρεμάδα (Α.Μ. 20102), που τους διόρισαν με πληρεξούσιο και Β. σωματείου με την επωνυμία «ΕΝΩΣΗ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΩΝ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ», που εδρεύει στο Ηράκλειο Κρήτης (Αθηνάς 16), το οποίο παρέστη με τον δικηγόρο Χαράλαμπο Δαμιανάκη (Α.Μ. 989 Δ.Σ. Ηρακλείου), που τον διόρισε με πληρεξούσιο και ο οποίος ο οποίος κατέθεσε δήλωση, σύμφωνα με το άρθρο 26 του ν. 4509/2017, περί μη εμφανίσεώς του.
Με την αίτηση αυτή ο αιτών συνεταιρισμός επιδιώκει να ακυρωθεί η υπ’ αριθμ. 4014/3.11.2020 απόφαση της Αναπληρώτριας Γενικής Διευθύντριας Χωροταξικής και Περιβαλλοντικής Πολιτικής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του εισηγητή, Παρέδρου Χρ. Παπανικολάου.
Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε την πληρεξούσια του αιτούντος συνεταιρισμού, η οποία ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση και τους πληρεξούσιους των παρεμβαινόντων που εμφανίσθηκαν και την αντιπρόσωπο του Υπουργού, οι οποίοι ζήτησαν την απόρριψή της.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι
Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α
Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο ν Ν ό μ ο
1. Επειδή, για την άσκηση της κρινομένης αιτήσεως καταβλήθηκε το νόμιμο παράβολο (κωδικός ηλεκτρονικού παραβόλου 371240186951 0528 0016/2021).
2. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση ακυρώσεως, όπως συμπληρώθηκε με το από 7.10.2021 δικόγραφο προσθέτων λόγων, ζητείται η ακύρωση της 4014/3.11.2020 απόφασης της Αναπληρώτριας Γενικής Διευθύντριας Χωροταξικής και Περιβαλλοντικής Πολιτικής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, με την οποία εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι για την κατασκευή και λειτουργία του έργου «Ξενοδοχειακή Μονάδα Κλασικού Τύπου 5* δυναμικότητας 500 κλινών ιδιοκτησίας ΑΓΓΕΛΟΒΡΑΧΟΣ Ο.Ε., εκτός ορίων οικισμών Αχλάδας και Αγίας Πελαγίας, εντός προτεινόμενης περιοχής ειδικά ρυθμιζόμενης πολεοδόμησης (Π.Ε.Ρ.Π.Ο.) στο Δήμο Μαλεβιζίου Π.Ε. Ηρακλείου».
3. Επειδή, ο αιτών είναι αστικός οικοδομικός συνεταιρισμός που λειτουργεί σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 1667/1986 (Α΄ 196). Είναι δε ιδιοκτήτης γηπέδου όμορου εκείνου επί του οποίου πρόκειται να κατασκευαστεί και να λειτουργήσει η επίδικη ξενοδοχειακή μονάδα. Με το π.δ. της 12.2.2013 (ΑΑΠ 48) εγκρίθηκε πολεοδομική μελέτη για τη δημιουργία οικισμού εντός του γηπέδου του Συνεταιρισμού, κατ’ επίκληση των διατάξεων του άρθρου 24 του ν. 2508/1997 (Α΄ 124). Ο αιτών ισχυρίζεται με την αίτησή του, μεταξύ άλλων, ότι η προσβαλλόμενη ΑΕΠΟ έρχεται σε αντίθεση με τον υπερκείμενο χωροταξικό σχεδιασμό καθώς και ότι, δυνάμει της προσβαλλόμενης απόφασης, η πρόσβαση στην ως άνω ξενοδοχειακή μονάδα θα πραγματοποιηθεί μέσω των οδών του γηπέδου του αιτούντος Συνεταιρισμού, όπως αυτοί προβλέπονται την πολεοδομική μελέτη. Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, ο αιτών Συνεταιρισμός με έννομο συμφέρον ασκεί την κρινόμενη αίτηση ακυρώσεως. Είναι δε αδιάφορο από την άποψη αυτή εάν έχει λήξει ή όχι η ισχύς της 199950/8.6.2011 κοινής απόφασης των Υπουργών Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με την οποία εγκρίθηκαν περιβαλλοντικοί όροι για την οικιστική αξιοποίηση της έκτασης, καθώς και για την κατασκευή των βασικών δικτύων υποδομής, όπως προβάλλουν οι παρεμβαίνουσες ΤΙΕΡΡΑ ΤΕΧΝΙΚΗ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΕΠΕ και η ΑΓΓΕΛΟΒΡΑΧΟΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ, εφόσον η ιδιότητα του αιτούντος Συνεταιρισμού που του επιτρέπει την άσκηση της αιτήσεως είναι, προεχόντως, εκείνη του ιδιοκτήτη της όμορης έκτασης, η οποία έχει υπαχθεί σε ισχύον και μη ανακληθέν καθεστώς πολεοδόμησης, δυνάμει των διατάξεων περί περιοχών ειδικά ρυθμιζόμενης πολεοδόμησης («Π.Ε.Ρ.ΠΟ.»).
4. Επειδή, υπέρ του κύρους της προσβαλλόμενης απόφασης παρεμβαίνουν η «ΤΙΕΡΡΑ ΤΕΧΝΙΚΗ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΕΠΕ» και η «ΑΓΓΕΛΟΒΡΑΧΟΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ». Η πρώτη εξ αυτών φέρεται ως ιδιοκτήτρια του γηπέδου εντός του οποίου θα αναγερθεί η επίμαχη ξενοδοχειακή μονάδα και η δεύτερη ως φορέας υλοποίησης του έργου. Συνεπώς, οι ως άνω εταιρείες με έννομο συμφέρον και παραδεκτώς εν γένει ασκούν την παρέμβαση. Εξάλλου, υπέρ του κύρους της προσβαλλόμενης απόφασης άσκησε παρέμβαση το σωματείο «ΕΝΩΣΗ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΩΝ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ». Η Ένωση λειτουργεί ως επαγγελματική οργάνωση του ν. 1712/1987 (Α΄ 115) και στους σκοπούς της ανήκει, σύμφωνα με το άρθρο 2 του καταστατικού της, μεταξύ άλλων, η μέριμνα για τη ρύθμιση των ζητημάτων που απασχολούν τον Ξενοδοχειακό Κλάδο. Προβάλλει δε προς θεμελίωση του εννόμου συμφέροντός της ότι με την κρινόμενη αίτηση αμφισβητούνται κρίσιμες πτυχές του υφιστάμενου χωροταξικού και πολεοδομικού καθεστώτος για την εγκατάσταση ξενοδοχείων 5* στη βόρεια ακτή του Ηρακλείου. Ενόψει τούτων, η Ένωση παραδεκτώς παρεμβαίνει στην παρούσα δίκη (πρβλ. ΣτΕ 2499/2012 Ολομ.).
5. Επειδή, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα εξής: Ο αιτών είναι αστικός οικοδομικός συνεταιρισμός που λειτουργεί σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 1667/1986. Προς επιδίωξη των καταστατικών σκοπών του, ο αιτών απέκτησε την κυριότητα ενός γηπέδου που βρίσκεται στη θέση «Αλυκή» της Αγίας Πελαγίας του Δήμου Μαλεβιζίου (πρώην κοινότητας Αχλάδας). Η έκταση αυτή εμπίπτει σε περιοχή ειδικά ρυθμιζόμενης πολεοδόμησης («Π.Ε.Ρ.ΠΟ.») της ζώνης οικιστικής ανάπτυξης (Ζ.Ο.Α.) 3 του Νομού Ηρακλείου, όπως αυτή εγκρίθηκε με την 34495/07/13.8.2007 απόφαση έγκρισης Γενικών Κατευθύνσεων Π.Ε.Ρ.Π.Ο. στον Νομό Ηρακλείου απόφαση του Υφυπουργού ΠΕΧΩΔΕ (ΑΑΠ/405). Με την 199950/8.6.2011 κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων εγκρίθηκαν περιβαλλοντικοί όροι για την οικιστική αξιοποίηση της έκτασης, 179 στρεμμάτων περίπου, καθώς και για την κατασκευή των βασικών δικτύων υποδομής. Ο αιτών Συνεταιρισμός, με το υπ’ αριθ. 8755/26.7.2012 δηλωτικό παραχώρησης συμβολαιογράφου Ηρακλείου, παραχώρησε άνευ ανταλλάγματος, κατά πλήρη κυριότητα, στο Δήμο Μαλεβιζίου όλους τους κοινόχρηστους χώρους και χώρους κοινωφελών λειτουργιών που προβλέπονταν στην υπό έγκριση πολεοδομική μελέτη του οικισμού. Ακολούθως, με το π.δ. της 12.2.2013 π.δ. (ΑΑΠ 48) εγκρίθηκε η πολεοδομική μελέτη του οικισμού «Αγγελόβραχος», το πολεοδομικό σχέδιο του οποίου εγκρίθηκε με το άρθρο 2 και φαίνεται στο συνδημοσιευθέν διάγραμμα. Στο διάγραμμα αυτό, αποτυπώνονται δύο δρόμοι διπλής κυκλοφορίας 10 μέτρων: ο πρώτος από τη νότια είσοδο μέχρι τη ζώνη παραλίας και ο δεύτερος παράλληλα με τη ζώνη παραλίας, από ανατολή προς δύση. Οι λοιποί δρόμοι του οικισμού χαρακτηρίζονται ως «οδοί ήπιας κυκλοφορίας». Με την 445/2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Μαλεβιζίου, θεσπίστηκαν κυκλοφοριακές ρυθμίσεις στο υφιστάμενο και υπό κατασκευή οδικό δίκτυο του γηπέδου του αιτούντος για την κυκλοφοριακή εξυπηρέτηση ξενοδοχειακής μονάδας ιδιοκτησίας της ΑΓΓΕΛΟΒΡΑΧΟΣ ΙΚΕ στη θέση «Αγγελόβραχος», του Δήμου Μαλεβιζίου, όμορης με το ακίνητο του αιτούντος. Με την απόφαση αυτή το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Μαλεβιζίου ενέκρινε την κυκλοφοριακή εξυπηρέτηση της ξενοδοχειακής μονάδας από το υφιστάμενο και το υπό κατασκευή οδικό δίκτυο του Συνεταιρισμού. Με την προσβαλλόμενη απόφαση εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι για την κατασκευή και λειτουργία του έργου Ξενοδοχειακή Μονάδα Κλασικού Τύπου 5* δυναμικότητας 500 κλινών ιδιοκτησίας ΑΓΓΕΛΟΒΡΑΧΟΣ Ο.Ε., εκτός ορίων οικισμών Αχλάδας και Αγίας Πελαγίας, εντός προτεινόμενης περιοχής ειδικά ρυθμιζόμενης πολεοδόμησης (Π.Ε.Ρ.Π.Ο.) στο Δήμο Μαλεβιζίου Π.Ε. Ηρακλείου.
6. Επειδή, με το άρθρο 1 παρ. 1 του ν. 4014/2011 (Α΄ 209) τα δημόσια και ιδιωτικά έργα και δραστηριότητες που δυνητικώς επιφέρουν επιπτώσεις στο περιβάλλον κατατάσσονται σε δύο κατηγορίες, Α και Β, ανάλογα με τις επιπτώσεις αυτές. Στην κατηγορία Β εμπίπτουν έργα και δραστηριότητες που χαρακτηρίζονται από τοπικές, μη σημαντικές επιπτώσεις, στην δε κατηγορία Α εμπίπτουν εκείνα των οποίων οι επιπτώσεις ενδέχεται να είναι σημαντικές. Τα έργα και δραστηριότητες της κατηγορίας Α υποδιαιρούνται σε δύο υποκατηγορίες, την Α2, στην οποία ανήκουν τα έργα κ.λπ. με ενδεχόμενες σημαντικές, κατά τα ανωτέρω, επιπτώσεις, και την Α1, στην οποία εμπίπτουν έργα με πολύ σημαντικές ενδεχόμενες επιπτώσεις στο περιβάλλον. Το ίδιο άρθρο 1 παρέχει, με την παρ. 4, εξουσιοδότηση για την έκδοση υπουργικής απόφασης με την οποία τα διάφορα έργα και δραστηριότητες θα κατατάσσονται, κατά ομάδες, στις ως άνω κατηγορίες και υποκατηγορίες, έχει δε πράγματι εκδοθεί η Υ.Α. 1958/13.1.2012 (Β΄ 21), μεταγενεστέρως τροποποποιηθείσα και κωδικοποιηθείσα με την Υ.Α. ΔΙΠΑ/οικ. 37674/ 27.7.2016 (Β΄ 2471), με την οποία έγινε χρήση της νομοθετικής αυτής εξουσιοδότησης. Με το άρθρο 2 παρ. 1 του ίδιου νόμου τίθεται ο γενικός κανόνας ότι για την εγκατάσταση νέων ή τη μετεγκατάσταση υφισταμένων έργων και δραστηριοτήτων της κατηγορίας Α απαιτείται περιβαλλοντική αδειοδότηση, που περιλαμβάνει την κατάρτιση (“διεξαγωγή”, κατά τη διατύπωση του νόμου) μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ) και την έκδοση απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ), στη δε παρ. 7 προβλέπονται τα βασικά χαρακτηριστικά και το περιεχόμενο της ΑΕΠΟ, ιδίως δε των όρων υπό τους οποίους αδειοδοτείται το έργο ή η δραστηριότητα και ορίζεται, ειδικότερα, ότι αυτοί πρέπει να είναι σύμφωνοι με τον ισχύοντα χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό, καθώς και την ισχύουσα νομοθεσία, επαρκείς για την προστασία του περιβάλλοντος, αμέσως σχετιζόμενοι με το συγκεκριμένο έργο ή δραστηριότητα και τις επιπτώσεις του, τέλος δε πρέπει να είναι δίκαιοι, αναλογικοί, δεσμευτικοί, εφικτοί, ακριβείς και ελέγξιμοι.
7. Επειδή, με το δικόγραφο των προσθέτων λόγων προβάλλεται ότι η προσβαλλομένη έρχεται σε αντίθεση με το υπερκείμενο Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο της Περιφέρειας Κρήτης, το οποίο εγκρίθηκε την 42284/13.10.2017 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος Ενέργειας «Έγκριση αναθεώρησης του Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου της Περιφέρειας Κρήτης και έγκριση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων αυτού» (ΦΕΚ 260/AAΠ/8.11.2017), δοθέντος ότι η υπό ανέγερση ξενοδοχειακή μονάδα θα λειτουργήσει στην βόρεια ακτή του νησιού, όπου επιδιώκεται η αποφόρτιση των υψηλών πιέσεων, η αναβάθμιση του δομημένου χώρου και ο περιορισμός ανάπτυξης μορφών μαζικού και μονοθεματικού τουρισμού.
8. Επειδή, με τις διατάξεις του άρθρου 24 παρ. 1, 2 και 6 του Συντάγματος, το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον έχουν αναχθεί σε αυτοτελώς προστατευόμενα αγαθά. Από τις ίδιες συνταγματικές διατάξεις, σε συνδυασμό με εκείνες του άρθρου 79 παρ. 8, που προβλέπει την κατάρτιση προγραμμάτων οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης, και 106 παρ. 1, που ανάγει σε αντικείμενο κρατικής αποστολής τον προγραμματισμό και συντονισμό της οικονομικής δραστηριότητας στη Χώρα, προκύπτει ότι ο χωροταξικός σχεδιασμός, που αποτελεί τη χωρική έκφραση των προγραμμάτων οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης, ανατίθεται στην Πολιτεία, που οφείλει να θεσπίζει τις αναγκαίες χωροταξικού χαρακτήρα ρυθμίσεις, ώστε η οικονομική ανάπτυξη να εντάσσεται στο πλαίσιο της αρχής της αειφορίας, τούτο δε μπορεί να επιτευχθεί μέσω ολοκληρωμένων χωροταξικών σχεδίων (ΣτΕ 3920/2010 Ολομ., 2489/2006 Ολομ., 3478/2000 Ολομ., ΣτΕ 1524/2020).
Εξάλλου, τα χωροταξικά σχέδια περιλαμβάνουν τόσο γενικές κατευθύνσεις, επιδεκτικές εξειδικεύσεως από τα κατώτερα επίπεδα σχεδιασμού, όσο και, κατά περίπτωση, ειδικότερες και αυξημένης κανονιστικής πυκνότητας προβλέψεις, οι οποίες χαράσσουν τα όρια που η Διοίκηση δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει κατά την κατάρτιση των κατωτέρων σχεδίων ή περιέχουν άλλους κανόνες δικαίου, είτε περιέχουν αυθύπαρκτες και συγκεκριμένες ρυθμίσεις του χώρου, ακόμη και μη επιδεκτικές εξειδικεύσεως, στις οποίες η Διοίκηση επιλέγει να προβεί ήδη κατά το στάδιο του υπερκειμένου σχεδιασμού. Ενόψει τούτων, τα χωροταξικά σχέδια, τα οποία έχουν από τη φύση τους συνεκτικό αλλά πολυεπίπεδο χαρακτήρα, πρέπει να ερμηνεύονται κατά τρόπο συνθετικό, έτσι ώστε οι ρυθμίσεις τους να μην εφαρμόζονται κατά τρόπο αποσπασματικό, αλλά να εναρμονίζονται μεταξύ τους (βλ. ΣτΕ 1524/2020).
9. Επειδή, το ισχύον κατά τον χρόνο έκδοσης της προσβαλλομένης Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο Κρήτης (42284/ 13.10.2017 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος Ενέργειας) περιλαμβάνει τις εξής κατευθύνσεις και προβλέψεις: Άρθρο 1 του Κεφαλαίου Α΄ (Σκοπός και στόχοι) «… Το ΠΧΠ στοχεύει σε: 1. … 3. … VI. αλλαγή του προτύπου ανάπτυξης της τουριστικής δραστηριότητας με επιδίωξη αποφόρτισης των υψηλών πιέσεων και, αναβάθμισης του δομημένου χώρου στην υπεραναπτυγμένη βόρεια ακτή, και περιορισμό ανάπτυ ξης μορφών μαζικού και μονοθεματικού τουρισμού.». Άρθρο 6 (Ευρύτερες χωρικές ενότητες) του Κεφαλαίου Β΄ (Πρότυπο χωρικής οργάνωσης) «1. … 2. … … Οριοθετούνται ζώνες τουριστικής ανάπτυξης. Οι κατευθύνσεις για τον λοιπό – εκτός των ως άνω οριζόμενων ζωνών – παράκτιο ‘εκτός σχεδίου’ χώρο είναι η θεσμοθέτηση διατάξεων, από τα υποκείμενα επίπεδα σχεδιασμού, ώστε να περιορίζεται αποτελεσματικά η εκτός σχεδίου δόμηση για παραθεριστική κατοικία, με διοχέτευσή της κατά το δυνατόν στο δίκτυο των οικισμών. …». Στο άρθρο 11 (Βασικές προτεραιότητες για την προστασία, διατήρηση και ανάδειξη της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς) του Κεφαλαίου Δ΄ (Κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης): « … Επίσης, βασική προτεραιότητα για την προστασία, διατήρηση και ανάδειξη της φυσικής και της πολιτιστικής κληρονομιάς, αποτελεί η προσπάθεια για ανάταξη των μεγάλης κλίμακας ανατροπών του τοπίου, όπως αυτές καταγράφονται κυρίως στις παράκτιες ζώνες της Κρήτης χωρίς να λαμβάνονται ειδικά μέτρα για την προστασία και την ανάδειξη του τοπίου, στα ακόλουθα μεγάλα τοπία: … • Παράκτια ζώνη υψηλής επισκεψιμότητας με μεγάλης κλίμακας ανατροπές στη γραμμική βόρεια παραλιακή ζώνη και με ιδιαίτερα ισχυρή πίεση αστικοποίησης, από Αγία Πελαγία, στα δυτικά, έως Μάλια, στα ανατολικά … . Στις παραπάνω περιπτώσεις κατά την εγκατάσταση έργων θα πρέπει να λαμβάνονται ειδικά μέτρα για την διατήρηση, προστασία και ανάδειξη του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος. Με στόχο την ανάταξη των έντονων φαινομένων υποβάθμισης, εξειδικεύονται οι προσήκουσες πολιτικές από τα υποκείμενα επίπεδα, τα εν ενεργεία ΓΠΣ και ΣΧΟΟΑΠ ή τα ΤΧΣ και ΕΧΣ.». Στο άρθρο 12 (Χωρική οργάνωση και ανάπτυξη του παράκτιου, νησιωτικού και ορεινού χώρου): «2. Παράκτιες ζώνες αστικής, οικιστικής, τουριστικής ανάπτυξης και παραθεριστικής κατοικίας (Χάρτης Π.2α) Οι ευρείες ζώνες όπου αναπτύσσονται οι αστικές, οικιστικές, τουριστικές δραστηριότητες και οι χρήσεις παραθεριστικής κατοικίας είναι κοινές και εντοπίζονται στις κρίσιμες παράκτιες περιοχές. Η ολοκληρωμένη διαχείριση των παράκτιων αστικοποιημένων ζωνών προϋποθέτει εξειδικευμένο φυσικό χωροταξικό/ πολεοδομικό σχεδιασμό, με σαφή κατεύθυνση την καταλληλότητα και την συμβατότητα των χρήσεων, την απόκτηση χώρων για κοινόχρηστους και κοινωφελείς σκοπούς, την προστασία και ανάδειξη των στοιχείων του φυσικού και του πολιτιστικού περιβάλλοντος, την υιοθέτηση των αρχών της συμπαγούς πόλης και την ανάληψη δράσεων για την αντιμετώπιση της νόμιμης εκτός σχεδίου και της αυθαίρετης δόμησης. … Με στόχο την προώθηση ήπιων μορφών πολυθεματικού οργανωμένου τουρισμού, εναλλακτικού και ποιοτικά αναβαθμισμένου τύπου οριοθετούνται οι παρακάτω ευρείες ζώνες τουριστικής ανάπτυξης και καθορίζονται όροι και προϋποθέσεις. Οι κατευθύνσεις για τον λοιπό – εκτός των ως άνω οριζόμενων ζωνών – παράκτιο «εκτός σχεδίου» χώρο είναι η θεσμοθέτηση αυστηρότερων διατάξεων, από τα υποκείμενα επίπεδα σχεδιασμού. 2.1: Ορίζονται, ως παράκτιες ζώνες αστικής/τουριστικής ανάπτυξης και ποιοτικής/ περιβαλλοντικής αναβάθμισης οι ζώνες: (1) από Παχιά Άμμο έως Σέλλες περί τον Άγιο Νικόλαο, (2) από Ανώγεια Μιλάτου έως Φόδελε περί το Ηράκλειο – Χερσόνησο, (3) από Μπαλί έως Σέλια περί το Ρέθυμνο – Γεωργιούπολη και (4) από Αλμυρίδα έως Κολυμπάρι περί τα Χανιά. Πέραν των γενικών κατευθύνσεων, που προαναφέρονται ειδικά ως προς τη μορφή της τουριστικής δραστηριότητας, απαιτείται αλλαγή του τρόπου μεταχείρισης των συγκεκριμένων κρίσιμων ζωνών, με ανάληψη δράσεων αποφόρτισης των υψηλών πιέσεων και αναβάθμισης του δομημένου χώρου, με εργαλεία τα υποκείμενα επίπεδα σχεδιασμού και τις ειδικές ρυθμίσεις, ώστε να επιτευχθεί η εξυγίανση και η περιβαλλοντική / ποιοτική αναβάθμισή τους. Ταυτόχρονα, αποφεύγεται στο μέτρο του δυνατού η έγκριση νέων αιτημάτων για ανάπτυξη μορφών μονοθεματικού μαζικού τουρισμού Η στοχευμένη διαχείρισή τους θα επιδιωχθεί με εξειδικευμένο φυσικό σχεδιασμό, με όρους και περιορισμούς στη δόμηση και με έλεγχο της καταλληλότητας και συμβατότητας των χρήσεων. Ειδικότερα, προωθούνται κατά προτεραιότητα, μεταξύ άλλων, η αναβάθμιση και μετατροπή υφισταμένων ξενοδοχειακών καταλυμάτων σε σύνθετες και ολοκληρωμένες τουριστικές υποδομές και κατά περίπτωση η κατασκευή νέων καταλυμάτων 3, 4 και 5 αστέρων. Η κατασκευή τους θα οδηγείται κατά προτεραιότητα εντός σχεδίων πόλεων, ορίων οικισμών και ζωνών χρήσεων γης που επιτρέπουν τη χωροθέτηση τουριστικών δραστηριοτήτων. Σε ό,τι αφορά στους όρους της σημειακής χωροθέτησης τουριστικών καταλυμάτων σε εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών περιοχές, ορίζονται ελάχιστη απαιτούμενη επιφάνεια γηπέδου τα είκοσι (20) στρέμματα και μέγιστη πυκνότητα 8, 9 και 10 κλινών/ στρέμμα για ξενοδοχεία 5, 4 και 3 αστέρων, αντιστοίχως. …».
10. Επειδή, όπως προκύπτει από την προσβαλλομένη ΑΕΠΟ και τα λοιπά στοιχεία του φακέλου, το έργο κατατάσσεται στην κατηγορία Α, υποκατηγορία 2, της 6ης ομάδας «Κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα σε περιοχές εκτός σχεδίων πόλεων και εκτός ορίων οικισμών» της Υ.Α. 1958/2012. Η επίμαχη ξενοδοχειακή μονάδα, κατηγορίας 5 αστέρων, θα κατασκευαστεί σε περιοχή εκτός σχεδίου σε γήπεδο εμβαδού 36.685,69 τ.μ. στη θέση Αγγελόβραχος Αγίας Πελαγίας. Η θέση αυτή, όπως προκύπτει από τον χάρτη του Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου Κρήτης στη σελίδα 2626 του ΦΕΚ 260/ΑΑΠ/8.11.2017, εμπίπτει εντός της παράκτιας ζώνης αστικής/τουριστικής ανάπτυξης και ποιοτικής/ περιβαλλοντικής αναβάθμισης «από Ανώγεια Μιλάτου έως Φόδελε περί το Ηράκλειο – Χερσόνησο» εκ των προβλεπομένων στο άρθρο 12 του Περιφερειακού Πλαισίου, στις οποίες προωθούνται κατά προτεραιότητα, μεταξύ άλλων, η αναβάθμιση και μετατροπή υφισταμένων ξενοδοχειακών καταλυμάτων σε σύνθετες και ολοκληρωμένες τουριστικές υποδομές και, κατά περίπτωση, η κατασκευή νέων καταλυμάτων 3, 4 και 5 αστέρων. Συνεπώς, από την άποψη αυτή, η προσβαλλόμενη ΑΕΠΟ δεν παραβιάζει τις ως άνω προβλέψεις του ισχύοντος Περιφερειακού Πλαισίου και ο λόγος αυτός ακυρώσεως, όπως προβάλλεται, θα έπρεπε να απορριφθεί.
11. Επειδή, εξάλλου, με την αίτηση ακυρώσεως και το δικόγραφο των προσθέτων λόγων προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη πράξη, κατά το μέρος που εγκρίνει τους όρους πρόσβασης του επίμαχου έργου διαμέσου του οδικού δικτύου του οικισμού του αιτούντος Συνεταιρισμού, είναι παράνομη και ακυρωτέα, διότι, αφενός μεν, δεν ανταποκρίνεται στους χωροταξικούς, πολεοδομικούς και περιβαλλοντικούς όρους, που τάσσονται για τη δημιουργία του, δυνάμει της εγκριθείσας πολεοδομικής μελέτης του οικισμού και των εγκριθέντων περιβαλλοντικών όρων, αφετέρου δε τους τροποποιεί με τη σημειακή κατάργηση του προβλεπόμενου περιμετρικού πεζόδρομου και την μετατροπή των δρόμων ήπιας κυκλοφορίας σε κανονικούς δρόμους πρόσβασης, μεταβάλλοντας ουσιωδώς τα χαρακτηριστικά και τον προορισμό του υφιστάμενου και υπό κατασκευή οδικού δικτύου του αιτούντος, ήτοι των κυκλοφοριακών αναγκών του αιτούντος και των μελών του τις οποίες αυτό αποκλειστικά εξυπηρετεί. Περαιτέρω, πλήττεται η νομιμότητα της προσβαλλόμενης απόφασης κατά το μέρος που εγκρίνει τους όρους πρόσβασης του επίμαχου έργου από το υφιστάμενο και το υπό κατασκευή οδικό δίκτυο του αιτούντος, λαμβάνοντας υπόψη και στηριζόμενη στην 445/2017 παράνομη, ανυπόστατη και ήδη ακυρωθείσα απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Μαλεβιζίου Ηρακλείου Κρήτης. Συναφώς προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη απόφαση, με το ως άνω περιεχόμενο, εκδόθηκε κατά παράβαση του π. δ/τος της 12.2.2013 π. δ/τος, με το οποίο εγκρίθηκε η πολεοδομική μελέτη του αιτούντος Συνεταιρισμού σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 24 του ν. 2508/1997. Τέλος, προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι ακυρωτέα διότι εκδόθηκε κατά παράβαση της συνταγματικής αρχής του πολεοδομικού κεκτημένου όπως αυτή προσδιορίζεται από το άρθρο 24 παρ. 2 του Συντάγματος, δοθέντος ότι μετακυλίεται το βάρος της κυκλοφοριακής συμφόρησης της ξενοδοχειακής μονάδας στον οικισμό του Συνεταιρισμού, παρόλο που ο χωροταξικός σχεδιασμός, όπως αυτός αποτυπώνεται στη σχετική πολεοδομική μελέτη του Συνεταιρισμού, ουδόλως έλαβε υπόψη του οποιαδήποτε άλλη ανάγκη ή χρήση πέρα από αυτήν του Οικοδομικού Συνεταιρισμού.
12. Επειδή, το άρθρο 24 του ν. 2508/1997 (Α΄ 124), όπως ίσχυε πριν από την κατάργησή του με το άρθρο 26 του ν. 4280/2014 (Α΄ 159), χωρίς να ληφθεί υπ’ όψιν η κριθείσα ως αντισυνταγματική (ΣτΕ 2381/2011) τροποποίηση της παραγράφου 5 με τη διάταξη του άρθρου 13 παρ. 25 του ν. 3212/2003 (Α΄ 308), με την οποία ανατέθηκε η αρμοδιότητα έγκρισης πολεοδομικής μελέτης για Π.Ε.Ρ.ΠΟ. στον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, ορίζονταν τα εξής: «1. Εδαφική έκταση, που βρίσκεται εκτός σχεδίου πόλεως και εκτός οικισμών προ του 1923, καθώς και εκτός οικισμών μέχρι 2.000 κατοίκους κατά το άρθρο 19 του παρόντος, η οποία ανήκει κατά κυριότητα σε ένα ή περισσότερα εξ αδιαιρέτου φυσικά ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού ή δημοσίου δικαίου και περιλαμβάνεται στα όρια Γ.Π.Σ. εγκεκριμένου με βάση το άρθρο 4 του παρόντος νόμου, ή Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π. ή στα όρια Γ.Π.Σ. και Ζ.Ο.Ε. εγκεκριμένων σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 3 και 29 του ν. 1337/1983, μπορεί να καθορίζεται ως περιοχή ειδικά ρυθμιζόμενης πολεοδόμησης (Π.Ε.Ρ.ΠΟ.) προς εξυπηρέτηση μιας ή περισσοτέρων κατηγοριών χρήσεως γης, όπως αυτές καθορίζονται με το π.δ. από 23.2.1987 (ΦΕΚ 166 Δ΄), με εξαίρεση τις χρήσεις του άρθρου 6 αυτού, όπως ισχύει, ή προς εξυπηρέτηση της δεύτερης κατοικίας του π. δ/τος της 16.8.1985 (ΦΕΚ 416 Δ΄), όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με το ν. 2242/1994 (ΦΕΚ 162 Α΄) και να πολεοδομείται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου. 2. Η εδαφική έκταση που καθορίζεται ως Π.Ε.Ρ.ΠΟ. πρέπει να είναι ενιαία και η να έχει ελάχιστη επιφάνεια πενήντα (50) στρέμματα. Δεν θεωρείται ενιαία η έκταση που διακόπτεται από εγκεκριμένες εθνικές, επαρχιακές, δημοτικές ή κοινοτικές οδούς. Δεν συνυπολογίζονται στην επιφάνεια της έκτασης που καθορίζεται ως Π.Ε.Ρ.ΠΟ. τα ρέματα, οι εκτάσεις που απαγορεύεται να χρησιμοποιηθούν για οικιστικούς σκοπούς (ιδίως δασικές εκτάσεις, αρχαιολογικοί χώροι, βιότοποι) και οι οποίες παραμένουν εκτός σχεδίου και οι μη εγκεκριμένες οδοί που τυχόν περιλαμβάνονται στην έκταση αυτή. 3 …. 4. …. 5. Η πολεοδόμηση των Π.Ε.Ρ.ΠΟ γίνεται με βάση πολεοδομική μελέτη, η οποία εκπονείται με πρωτοβουλία των προσώπων της παρ. 1. Η πολεοδομική μελέτη εγκρίνεται και τροποποιείται με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται μετά από πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, μετά από γνώμη του Κεντρικού Συμβουλίου Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος και γνώμη του οικείου δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου, η οποία εκδίδεται και κοινοποιείται στο Υπουργείο σε προθεσμία δύο (2) μηνών από τότε που περιέρχεται στο δήμο ή κοινότητα η σχετική μελέτη. Εάν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία αυτή, δύναται να εγκρίνεται η πολεοδομική μελέτη χωρίς τη γνώμη του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου. …. Η πολεοδομική μελέτη συντάσσεται σύμφωνα με τις προδιαγραφές που θα ορισθούν με την παρ. 12 του παρόντος και περιέχει ιδίως: α) τις χρήσεις γης και τις τυχόν πρόσθετες απαγορεύσεις ή υποχρεώσεις, β) τα διαγράμματα των δικτύων υποδομής, γ) τους κοινόχρηστους και κοινωφελείς χώρους που πρέπει να ανέρχονται σε ποσοστό τουλάχιστον 40% της συνολικής έκτασης της Π.Ε.Ρ.ΠΟ. και δ) τους γενικούς και ειδικούς όρους και περιορισμούς δόμησης, οι οποίοι μπορεί να ορίζονται ανά οικοδομικό τετράγωνο ή τμήμα οικοδομικού τετραγώνου, εφόσον αυτό επιβάλλεται από τη διαμόρφωση του εδάφους ή την ανάγκη προστασίας του φυσικού ή πολιτιστικού περιβάλλοντος ή άλλες ειδικές πολεοδομικές ανάγκες. Ο καθοριζόμενος μέσος συντελεστής δόμησης στο σύνολο των οικοδομήσιμων χώρων της Π.Ε.Ρ.ΠΟ. δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει το 0,6 και ειδικά για περιοχές παραθεριστικής κατοικίας το 0,4. Εν πάση περιπτώσει ο συντελεστής δόμησης κάθε οικοδομήσιμου χώρου δεν μπορεί να υπερβαίνει το 0,8 και ειδικά για τις περιοχές δεύτερης κατοικίας το 0,6. …».
13. Επειδή, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα εξής: Με την 199950/8.6.2011 κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων εγκρίθηκαν περιβαλλοντικοί όροι για την οικιστική αξιοποίηση έκτασης 179 στρεμμάτων περίπου καθώς και για την κατασκευή των βασικών δικτύων υποδομής, στη θέση Αλυκή της Αγίας Πελαγίας του Δήμου Μαλεβιζίου, ιδιοκτησίας του αιτούντος αστικού συνεταιρισμού βάσει των διατάξεων του άρθρου 24 του ν. 2508/1997 περί περιοχών ειδικά ρυθμιζόμενης πολεοδόμησης. Μεταξύ των περιορισμών δόμησης που τέθηκαν περιλαμβανόταν η δημιουργία πεζόδρομου «πλάτους τριών (3) μέτρων τουλάχιστον, περιμετρικά του οικοπέδου αφενός για την ελεύθερη προσπέλαση της παραλίας από το κοινό και αφετέρου για την διακοπή του οικιστικού συνόλου (γειτονικές ιδιοκτησίες)». Ο αιτών Συνεταιρισμός, με το υπ’ αριθ. 8755/26.7.2012 δηλωτικό παραχώρησης, συμβολαιογράφου Ηρακλείου, παραχώρησε άνευ ανταλλάγματος κατά πλήρη κυριότητα στο Δήμο Μαλεβιζίου όλους τους κοινόχρηστους χώρους και χώρους κοινωφελών λειτουργιών που προβλέπονταν στην υπό έγκριση πολεοδομική μελέτη του οικισμού. Σύμφωνα με την πολεοδομική μελέτη του μηνός Δεκεμβρίου του έτους 2011 και την υπ’ αριθ. 26/15.3.2012 οικεία γνωμοδότηση του ΚΕ.ΣΥ.ΠΟ.ΘΑ., βασικό άξονα στον σχεδιασμό του οδικού δικτύου αποτέλεσαν οι δεσμεύσεις που απορρέουν από την προαναφερθείσα ΚΥΑ 199950/8.6.2011. Ειδικότερα, το οδικό δίκτυο διαβαθμίζεται σε βασικούς άξονες, συλλεκτήριους και σε οδούς ήπιας κυκλοφορίας. Στο βασικό οδικό δίκτυο περιλαμβάνεται ένας δρόμος πλάτους 10μ., ο οποίος ξεκινά από το νότιο άκρο της έκτασης, οδηγεί προς την παραλία και θα δεχτεί τον μεγαλύτερο φόρτο κυκλοφορίας, καθότι θα είναι η κύρια είσοδος προς το εσωτερικό του οικισμού για τους κατοίκους του αλλά και για τους επισκέπτες του οικισμού, της παραλίας, των ψυχαγωγικών και αθλητικών εγκαταστάσεων. Ένας δεύτερος δρόμος, ομοίως πλάτους 10 μ., διαμορφώνεται παράλληλα με τη ζώνη αιγιαλού και παραλίας, στο νότιο άκρο της αδόμητης ζώνης πλάτους 100 μ. από την γραμμή αιγιαλού. Οι συλλεκτήριες οδοί, πλάτους 8 μ., είναι οι οδοί που διαχωρίζουν, διαμορφώνουν και εξυπηρετούν τα οικοδομικά τετράγωνα και δημιουργείται ένας και μοναδικός δευτερεύων δρόμος, ήπιας κυκλοφορίας, πλάτους 6 μ., ο οποίος εξυπηρετεί τα Ο.Τ. 20 έως 24 και, συγκεκριμένα, τα οικόπεδα που έχουν πρόσοψη προς τη δυτική πλευρά της έκτασης, όπου βρίσκεται το ανατολικό ρέμα. Δημιουργείται πεζόδρομος 6,00 μ. στην εξωτερική πλευρά του χώρου πρασίνου καθ’ όλο το μήκος εκατέρωθεν των ρεμάτων. Για τη συνέχεια και την προσπελασιμότητα των δρόμων δημιουργούνται 9 (εννέα) εγκάρσιες συνδέσεις (γεφυράκια) πάνω από τα ρέματα. Οι δρόμοι των 8,00 μ. μεταξύ των τετραγώνων: (Ο.Τ.8-Ο.Τ.9), (Ο.Τ.9-Ο.Τ.10), (Ο.Τ.14-Ο.Τ.15), (Ο.Τ.16-Ο.Τ.17) και (Ο.Τ.17-Ο.Τ.18), καταλήγουν μέσα στο Πράσινο των 20,00 μ., όπου διασπάται ο αντίστοιχος πεζόδρομος και δημιουργείται ζώνη πλάτους 6,00 μ.(έξι), για αναστροφή των οχημάτων που χρησιμοποιούν τα οικόπεδα των προαναφερθέντων Ο.Τ. Σε επαφή και καθ’ όλο το μήκος της ζώνης αυτής δημιουργείται πεζόδρομος 3,00 μ., ως συνέχεια του πεζόδρομου που έχει διακοπεί. Ένας δευτερεύων, στενότερος δρόμος πλάτους 5,50 μ. διαμορφώνεται στο νοτιοδυτικό άκρο της έκτασης, μετά τον πεζόδρομο και οδηγεί αποκλειστικά στον χώρο όπου είναι ο Υποσταθμός ΔΕΗ, η Δεξαμενή Νερού και η Δορυφορική Κεραία. Ακολούθως, με το π.δ. της 12.2.2013 π.δ. (ΑΑΠ 48) εγκρίθηκε η πολεοδομική μελέτη του οικισμού «Αγγελόβραχος», το πολεοδομικό σχέδιο του οποίου εγκρίθηκε με το άρθρο 2 και φαίνεται στο συνδημοσιευθέν διάγραμμα. Στο διάγραμμα αυτό, αποτυπώνονται δύο δρόμοι διπλής κυκλοφορίας 10 μέτρων: ο πρώτος από τη νότια είσοδο μέχρι την ζώνη παραλίας και ο δεύτερος παράλληλα με τη ζώνη παραλίας, από ανατολή προς δύση, ενώ οι λοιποί δρόμοι του οικισμού χαρακτηρίζονται ως «οδοί ήπιας κυκλοφορίας». Τον Οκτώβριο του 2017 κατατέθηκε στη Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του επίμαχου έργου. Στο Κεφάλαιο 7 (Υφιστάμενη κατάσταση περιβάλλοντος) σελ. 141 της ΜΠΕ σημειώνεται ότι η εγκατάσταση έχει πρόσβαση στο εθνικό οδικό δίκτυο μέσω σύνδεσης με δημοτική οδό, ενώ στο Κεφάλαιο 8 (Εκτίμηση και αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων) σελ. 160 αναφέρεται ότι όσον αφορά στο οδικό δίκτυο η κυκλοφοριακή σύνδεση της επίμαχης μονάδας πραγματοποιείται μέσω δημοτικής οδού στο δυτικό τμήμα της μονάδας. Εκτιμάται δε ότι η λειτουργία της μονάδας δεν προκαλεί μεγάλη επιβάρυνση στον κυκλοφοριακό φόρτο του υφιστάμενου οδικού δικτύου. Παραλλήλως, κατόπιν αιτήσεως των επισπευδόντων το επίμαχο έργο, συνοδευόμενης από τοπογραφικό διάγραμμα του οδικού δικτύου του οικισμού, εκδόθηκε το υπ’ αριθ. 17743/3.10.2017 έγγραφο του Προϊσταμένου της Τεχνικής Υπηρεσίας και Πολεοδομίας του Δήμου Μαλεβιζίου, με τίτλο «Έγκριση εισόδου – εξόδου». Το έγγραφο αυτό, σε απάντηση της ως άνω αιτήσεως, ενημερώνει τους ενδιαφερόμενους ότι «εφόσον η κυκλοφορία των οχημάτων υλοποιείται εντός της πολεοδομικής ενότητας Αγγελόβραχου ΦΕΚ 48/ΑΑΠ/2013 δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του Π.Δ. 118/06 και η κυκλοφοριακή λειτουργία θα υλοποιείται με αποκλειστικά δική σας ευθύνη». Με την 445/2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Μαλεβιζίου (συν. της 20.11.2017), θεσπίστηκαν κυκλοφοριακές ρυθμίσεις στο υφιστάμενο και υπό κατασκευή οδικό δίκτυο του γηπέδου του αιτούντος για την κυκλοφοριακή εξυπηρέτηση ξενοδοχειακής μονάδας ιδιοκτησίας της ΑΓΓΕΛΟΒΡΑΧΟΣ ΙΚΕ στη θέση «Αγγελόβραχος», του Δήμου Μαλεβιζίου, όμορης με την έκταση του οικισμού του αιτούντος Συνεταιρισμού. Συγκεκριμένα, το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Μαλεβιζίου, με γνώμονα την εξυπηρέτηση μιας τοπικής ανάγκης, αποφάσισε να εγκρίνει την κυκλοφοριακή εξυπηρέτηση της ξενοδοχειακής μονάδας από το υφιστάμενο και το υπό κατασκευή οδικό δίκτυο της πολεοδομικής μελέτης του οικισμού του Συνεταιρισμού, ως ακολούθως: Η υπό ίδρυση εγκατάσταση, ευρισκόμενη επί του ανατολικού ορίου του αιτούντος συνεταιρισμού, θα εξυπηρετηθεί κυκλοφοριακά από το υφιστάμενο και υπό κατασκευή οδικό δίκτυο του συνεταιρισμού. Το υφιστάμενο δίκτυο αποτελείται από τσιμεντοστρωμένη οδό πλάτους 10 μ., η οποία ξεκινάει από τη δημοτική οδό προς Αγία Πελαγία, διασχίζει τμήμα εκτός συνεταιρισμού και καταλήγει στο βορινό άκρο του συνεταιρισμού, η οποία σημειώνεται με ροζ χρώμα στο γενικό διάγραμμα ροής κυκλοφορίας Κ1 και θα αποτελεί την τοπική κύρια οδό εξυπηρέτησης της εγκατάστασης. Η κυκλοφοριακή εξυπηρέτηση από και προς την εγκατάσταση θα υλοποιείται διαμέσου τεσσάρων συλλεκτηρίων υπό κατασκευή οδών, με ονομασίες A, B, C και D (με θαλασσί χρώμα στο διάγραμμα Κ1) που θα τροφοδοτούν την ανωτέρω τοπική κύρια οδό. Με αυτόν τον τρόπο θα επιτευχθεί η διασπορά κυκλοφοριακού φόρτου, που αντιστοιχεί στη λειτουργία της εγκατάστασης σε τέσσερα σημεία πρόσβασης. Εξ αυτών οι οδοί A και C θα φέρουν μη διαμπερή ροή (κινήσεις από ή μόνο προς την εγκατάσταση) και θα εξυπηρετούν τουριστικά λεωφορεία και μεγάλα οχήματα τροφοδοσίας. Η οδός Α θα λειτουργεί ως οδός εξόδου και η οδός C ως οδός εισόδου στην εγκατάσταση. Οι οδοί Β και D, η οποία συμπίπτει με το δρόμο διπλής κυκλοφορίας πλάτους 10 μ., θα φέρουν διαμπερή ροή (κινήσεις από και προς την εγκατάσταση) και θα εξυπηρετούν μόνο ΙΧ οχήματα, αποκλειομένης της χρήσης από τουριστικά λεωφορεία και μεγάλα οχήματα τροφοδοσίας. Τα σημεία συμβολής των τεσσάρων αυτών συλλεκτηρίων οδών με τον περιμετρικό πεζόδρομο, θα αποτελούν τα σημεία εισόδου/ εξόδου της εγκατάστασης (σημεία Α1, Β1, C1, D1) και οι κινήσεις θα γίνονται εγκάρσια ως προς τον άξονα του πεζοδρόμου, η δε σήμανση των σημείων αυτών εμφαίνεται στο συνοδευτικό διάγραμμα (πινακίδα stop P-2 και διάβασης πεζών Κ-15). Επιπλέον ορίστηκε ότι η κυκλοφοριακή αυτή ρύθμιση θα ολοκληρωνόταν μετά τον έλεγχο και την έγκριση από την αρμόδια τεχνική υπηρεσία της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης και τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ότι η ολοκλήρωση των περαιτέρω κυκλοφοριακών ρυθμίσεων (σήμανση – μονοδρομήσεις) θα γινόταν σε επόμενη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου και ότι από τη δημοσίευση της εν λόγω κυκλοφοριακής ρύθμισης στο ΦΕΚ θα έπαυε να ισχύει κάθε άλλη απόφαση στην περιοχή ρύθμισης. Ακολούθως, η εταιρεία ΑΓΓΕΛΟΒΡΑΧΟΣ ΙΚΕ κατέθεσε μελέτη κυκλοφοριακών επιπτώσεων του μηνός Ιανουαρίου του έτους 2018, με την οποία παρουσίασε δύο σενάρια οδικής πρόσβασης προς το ακίνητο της ξενοδοχειακής μονάδας: Στο μεν πρώτο σενάριο η πρόσβαση θα γινόταν από τις συλλεκτήριες οδούς 1 και 2. Η συλλεκτήρια οδός 1 είναι εκείνη που συνδέεται με την επαρχιακή οδό Αγίας Πελαγίας – Αχλάδας, διασχίζει όλο τον οικισμό του Συνεταιρισμού από νότο προς βορρά παράλληλα με το ρέμα και καταλήγει στο παραλιακό μέτωπο. Η συλλεκτήρια οδός 2 είναι η συνέχεια της συλλεκτήριας οδού 1 με κατεύθυνση από δύση προς ανατολή, παράλληλα με το παραλιακό μέτωπο και καταλήγει στο ανατολικό όριο του οικισμού και στο γήπεδο της επίμαχης ξενοδοχειακής μονάδας. Οι ως άνω οδοί, στο διάγραμμα της πολεοδομικής μελέτης του οικισμού, ταυτίζονται με τους δύο δρόμους διπλής κυκλοφορίας 10 μέτρων: ο μεν πρώτος από τη νότια είσοδο μέχρι την ζώνη παραλίας ο δε δεύτερος παράλληλα με τη ζώνη παραλίας. Σε σχέση με την από 445/2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Μαλεβιζίου η συλλεκτήρια οδός 2 ταυτίζεται με την οδό D, ήτοι τον δρόμο διπλής κυκλοφορίας πλάτους 10μ., ο οποίος συμβάλλει με τον περιμετρικό πεζόδρομο και την εγκατάσταση στο σημείο D1. Στο δεύτερο σενάριο η πρόσβαση προς την επίδικη μονάδα θα γίνεται από τις ως άνω συλλεκτήριες οδούς 1 και 2 και τις τοπικές οδούς 4 και 6, οι οποίες χαρακτηρίζονται στην πολεοδομική μελέτη ως οδοί ήπιας κυκλοφορίας και αντιστοιχούν στις οδούς A και B της 445/2017 απόφασης και συμβάλλουν με τον περιμετρικό πεζόδρομο και την εγκατάσταση στα σημεία Α1 και Β1. Και στις δύο περιπτώσεις η μελέτη κυκλοφοριακών επιπτώσεων κατέληξε στην εκτίμηση ότι το ποσοστό αύξησης της κυκλοφορίας εντός του οικισμού θα είναι από μικρό έως διαχειρίσιμο (11,5% στη συλλεκτήρια οδό 1 και 38% στη συλλεκτήρια οδό 2 στο πρώτο σενάριο, 6% στις τοπικές οδούς 4 και 6, και 11,5% στη συλλεκτήρια οδό 1 και 30,5% στη συλλεκτήρια οδό 2 στο σενάριο 2). Ενόψει αυτών, η Επιτροπή Περιβάλλοντος και Χωροταξίας της Περιφέρειας Κρήτης με την 57/2019 πράξη της (συν. 20.12.2019) γνωμοδότησε υπέρ της ΜΠΕ, με το σκεπτικό, μεταξύ άλλων, ότι: «α) Από πλευράς πρόληψης και μείωσης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων είναι σαφώς προτιμότερο να μην διανοιχθούν νέοι δρόμοι πρόσβασης στην ξενοδοχειακή μονάδα, αλλά να χρησιμοποιηθούν ήδη σχεδιασμένοι δρόμοι στα πλαίσια της πολεοδόμησης του Συνεταιρισμού. β) Οι δρόμοι αυτοκινήτου και οι πεζόδρομοι του Συνεταιρισμού έχουν παραχωρηθεί σε πλήρη κυριότητα στο Δήμο Μαλεβιζίου, χωρίς απαίτηση αποζημίωσης από πλευράς του Συνεταιρισμού. γ) Προκειμένου να μην επιβαρυνθούν οι οδοί ήπιας κυκλοφορίας του Συνεταιρισμού … δύναται να χρησιμοποιείται ως κύρια πρόσβαση προς την ξενοδοχειακή μονάδα η οδός ‘διπλής κυκλοφορίας’, που αποτελεί βασικό άξονα κυκλοφορίας του εγκεκριμένου σχεδίου και της σύνδεσής του με την επαρχιακή οδό Αγίας Πελαγίας – Αχλάδας και Ε.Ο. Ρεθύμνου – Ηρακλείου. Η πρόσβαση στην ξενοδοχειακή μονάδα δεν θα πρέπει να επιβαρύνει τις οδούς ήπιας κυκλοφορίας…». Με την προσβαλλόμενη απόφαση εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι για την κατασκευή και λειτουργία της επίμαχης μονάδας. Όπως αναφέρεται στην προσβαλλόμενη ΑΕΠΟ: «1. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ. 1.1 Είδος, μέγεθος και συνοπτική περιγραφή έργου. … H πρόσβαση στη μονάδα θα γίνεται από τρεις διαφορετικές θέσεις, στο δυτικό τμήμα του γηπέδου, μέσω των κοινόχρηστων δημοτικών οδών οι οποίοι διέρχονται μέσω του οικοδομικού συνεταιρισμού ‘Αγγελόβραχος ΣΥΝ.Π.Ε.’, (ΦΕΚ 48/ΑΑΠ/25-02-2013). Η οδός διπλής κυκλοφορίας (10 μέτρων) του οικισμού ενώνεται νότια της θέσης κατασκευής με τη δημοτική οδό Αχλάδας – Αγίας Πελαγίας, η οποία έχει εγκριθεί βάσει Απόφασης Νομάρχη με αρ. πρωτ. ΤΥ 4553/19-04-1977. … Πρόσβαση στην ξενοδοχειακή μονάδα. Η πρόσβαση στην υπό εξέταση μονάδα θα γίνεται μέσω του κοινόχρηστου δημοτικού οδικού δικτύου το οποίο διέρχεται μέσω του οικοδομικού συνεταιρισμού ‘Αγγελόβραχος ΣΥΝ.Π.Ε.’ που έχει λάβει την υπ’ αριθμ. 199950/8-6-2011 κοινή απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΕΠΟ) των Υπουργών Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Ειδικότερα, η σύνδεση με τη νέα εθνική οδό θα γίνεται, κυρίως, μέσω της οδού διπλής κυκλοφορίας 10 μέτρων του οικοδομικού συνεταιρισμού, η οποία χαρακτηρίστηκε με το ΦΕΚ 48/ΑΑΠ/25-02-2013 και παραχωρήθηκε στο δήμο για κοινωφελή χρήση με την υπ’ αριθμ. 8575/26-7-2012 πράξη παραχώρησης και μεταβίβασης. Ειδικότερα η πρόσβαση στη μονάδα θα πραγματοποιείται από τρεις διαφορετικές εισόδους, όπως αποτυπώνεται στο θεωρημένο τοπογραφικό διάγραμμα που συνοδεύει την απόφαση του δήμου περί έγκρισης εισόδου-εξόδου, με σκοπό την αποφόρτιση της κυκλοφοριακής κίνησης και τη διευκόλυνση της ξεχωριστής διέλευσης των οχημάτων ή των πεζών με διαφορετικές σκοπιμότητες». Στο προοίμιο της προσβαλλομένης γίνεται μνεία τόσο της υπ’ αριθ. 445/2017 απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου Μαλεβιζίου και της προσβολής της με αίτηση ακυρώσεως ενώπιον του Δικαστηρίου (αριθ. καταθ. Ε΄3389/2018), όσο και του υπ’ αριθ. 17743/3.10.2017 εγγράφου της Διεύθυνσης Τ.Υ. και Πολεοδομίας του Δήμου Μαλεβιζίου περί εγκρίσεως εισόδου και εξόδου οχημάτων προς και από τη ξενοδοχεαική μονάδα. Εξάλλου, με την με την 2175/2021 απόφαση του Δ΄ Τμήματος του ΣτΕ έγινε δεκτή η με αριθ. καταθ. Ε΄3389/2018 αίτηση ακυρώσεως του αιτούντος Συνεταιρισμού και ακυρώθηκε η 445/2021 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Μαλεβιζίου, με το εξής σκεπτικό: «Η προσβαλλόμενη 445/20.11.2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Μαλεβιζίου εισήγαγε πράγματι, βάσει της παρ.1 του άρθρου 52 του ΚΟΚ …, κανονιστικές ρυθμίσεις οδικής κυκλοφορίας … . Και τούτο, διότι με αυτήν μεταβάλλεται η χρήση των οδών A, B και C κατά το … διάγραμμα ροής κυκλοφορίας που εγκρίθηκε με την προσβαλλόμενη, παρά τον χαρακτηρισμό τους ως ‘οδών ήπιας κυκλοφορίας’ στο εγκεκριμένο πολεοδομικό σχέδιο του αιτούντος Συνεταιρισμού. Η πράξη όμως αυτή του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Μαλεβιζίου δεν έτυχε, όπως απαιτείται, έγκρισης από τον Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης, η οποία … συνίσταται σε πλήρη ουσιαστικό εκ μέρους του έλεγχο των κυκλοφοριακών ρυθμίσεων που υπερβαίνει τα όρια του απλού ελέγχου νομιμότητας. Ως εκ τούτου, η κυκλοφοριακή ρύθμιση περί ορισμού οδών και ροής κυκλοφορίας για την εξυπηρέτηση της σχεδιαζόμενης ξενοδοχειακής μονάδας, στην οποία προέβη η ως άνω 445/2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Μαλεβιζίου, είναι ανυπόστατη, ως μη τελειωθείσα, εφόσον δεν επακολούθησε η έκδοση σχετικής εγκριτικής πράξης του Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης, όπως βασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση. Για λόγους όμως ασφαλείας δικαίου, η προσβαλλόμενη αυτή απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, καθ’ ό μέρος διατηρεί την ισχύ της, πρέπει να ακυρωθεί προκειμένου να διαπιστωθεί έναντι πάντων το ανίσχυρο αυτής …».
14. Επειδή, οι ανωτέρω περιβαλλοντικοί όροι της προσβαλλόμενης ΑΕΠΟ, οι οποίοι ρυθμίζουν την πρόσβαση στην επίμαχη ξενοδοχειακή μονάδα, αποκλίνουν από τις ρυθμίσεις του π. δ/τος της 12.2.2013, με το οποίο εγκρίθηκε η πολεοδομική μελέτη του οικισμού του Συνεταιρισμού, ως προς τον χαρακτηρισμό και τη διαβάθμιση του οδικού δικτύου του οικισμού του Συνεταιρισμού σε βασικούς άξονες, συλλεκτήριους και σε οδούς ήπιας κυκλοφορίας, καθώς και τον χαρακτηρισμό και τη λειτουργία του περιμετρικού πεζοδρόμου του οικισμού. Ειδικότερα, σύμφωνα με τους περιβαλλοντικούς αυτούς όρους, οι οποίοι πρέπει να ερμηνευθούν και βάσει των προπαρασκευαστικών ενεργειών που οδήγησαν στη διαμόρφωσή τους: α) Δύο οδοί χαρακτηρισθείσες ως ήπιας κυκλοφορίας με το π.δ. της 12.2.2013 (Α και Β κατά την απόφαση 445/2017 του Δημοτικού Συμβουλίου Μαλεβιζίου) μετατρέπονται σε οδούς που θα υποδέχονται οχήματα από και προς την εγκατάσταση, στα οποία συμπεριλαμβάνονται, ενδεχομένως, όπως αναφέρεται και στην απόφαση 445/2017 τουριστικά λεωφορεία και οχήματα τροφοδοσίας. β) Οι δύο βασικές οδοί του οικισμού, ήτοι ο δρόμος πλάτους 10μ., ο οποίος ξεκινά από το νότιο άκρο της έκτασης, ως είσοδος στον οικισμό και οδηγεί προς την παραλία και η συνέχεια αυτού, ομοίως πλάτους 10 μ., η οποία βαίνει παράλληλα με τη ζώνη αιγιαλού και παραλίας, συνδέονται με το γήπεδο της επίμαχης εγκατάστασης και αφιερώνονται και στην κυκλοφορία οχημάτων από και προς την ξενοδοχειακή μονάδα. γ) Οι ως άνω οδοί συνδέονται με το γήπεδο της επίμαχης εγκατάστασης συμβάλλοντας σε συγκεκριμένα σημεία εισόδου και εξόδου οχημάτων στον περιμετρικό πεζόδρομο του οικισμού, μεταβάλλοντας κατά τούτο τη λειτουργία του. Υπό τα δεδομένα αυτά, οι εν λόγω περιβαλλοντικοί όροι έχουν τεθεί σε αντίθεση προς το ισχύον πολεοδομικό καθεστώς της περιοχής του οικισμού, τμήμα του οποίου συνιστούν και οι ρυθμίσεις περί του οδικού δικτύου του οικισμού, οι οποίες τέθηκαν βάσει πολεοδομικής μελέτης που έλαβε υπόψη τις κυκλοφοριακές ανάγκες του οικισμού, των κατοίκων και των επισκεπτών αυτού. Οι όροι αυτοί, άλλωστε, δεν ευρίσκουν νόμιμο ή επαρκές έρεισμα σε άλλες διοικητικές πράξεις, εφόσον η 445/2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Μαλεβιζίου, η οποία εκδόθηκε βάσει της διατάξεως της παρ.1 του άρθρου 52 του ΚΟΚ και εισήγαγε κυκλοφοριακές ρυθμίσεις ορισμού οδών και ροής κυκλοφορίας για την εξυπηρέτηση της επίμαχης ξενοδοχειακής μονάδας, ακυρώθηκε με την 2175/2021 απόφαση του Δικαστηρίου. Το δε υπ’ αριθ. 17743/3.10.2017 έγγραφο του Προϊσταμένου της Τεχνικής Υπηρεσίας και Πολεοδομίας του Δήμου Μαλεβιζίου, ακόμη και εάν θεωρηθεί ότι συνιστά έγκριση εισόδου και εξόδου οχημάτων προς και από την επίμαχη μονάδα, εγκρίνει, απλώς, ένα προσκομισθέν από τους ενδιαφερόμενους διάγραμμα του οδικού δικτύου του οικισμού, στο οποίο αποτυπώνονται τα ως άνω σημεία εισόδου και εξόδου και, κατά τα λοιπά, ενημερώνει τους ενδιαφερόμενους ότι η κυκλοφορία εντός του οικισμού θα υλοποιείται με αποκλειστική ευθύνη του φορέα του έργου. Κατόπιν τούτων, οι ως άνω περιβαλλοντικοί όροι της προσβαλλόμενης ΑΕΠΟ, καθ’ ό μέρος ρυθμίζουν την πρόσβαση στην επίμαχη ξενοδοχειακή μονάδα δεν έχουν τεθεί νομίμως και οι σχετικοί λόγοι ακυρώσεως θα έπρεπε να γίνουν δεκτοί.
15. Επειδή, προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη ΑΕΠΟ είναι μη νόμιμη διότι, έρχεται σε ευθεία αντίθεση προς το νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο καθορίζει τις προϋποθέσεις οικοδομησιμότητας που πρέπει να πληροί ένα γήπεδο εκτός σχεδίου δόμησης. Ειδικότερα, η προσβαλλομένη έχει εκδοθεί κατά παράβαση διάταξης νόμου και ειδικότερα κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 1 του π. δ/τος της 24/31.5.1985 (Δ΄ 270), στο μέτρο που το γήπεδο της επίδικης ξενοδοχειακής μονάδας δεν έχει πρόσωπο σε νόμιμη κοινόχρηστη οδό, αλλά σε αγροτική οδό ενώ δεν διαθέτει πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο.
16. Επειδή, όπως έχει κριθεί από το Δικαστήριο, κατά την έννοια των περιοριστικών της δόμησης σε γήπεδα εκτός σχεδίου διατάξεων του άρθρου 1 του π. δ/τος της 24.5.1985 (Δ΄ 270), όπως οι διατάξεις αυτές ίσχυαν τόσο πριν από την τροποποίηση που επήλθε με το άρθρο 10 παρ. 1 του ν. 3212/2003 (Α΄ 308), όταν, κατά το γράμμα τους, δεν περιελάμβαναν ως προϋπόθεση αρτιότητας των γηπέδων άνω των 4.000 τ.μ. το πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο, όσο και μετά την τροποποίηση αυτή που προέβλεψε ρητώς το πρόσωπο, ερμηνευόμενων σε συνδυασμό προς το άρθρο 24 παρ. 2 του Συντάγματος, η κατ’ εξαίρεση επιτρεπόμενη στις περιοχές αυτές δόμηση τελεί υπό την προϋπόθεση ότι πληρούται, πάντως, ο βασικός κανόνας της πολεοδομικής νομοθεσίας, κατά τον οποίο δομήσιμα είναι τα γήπεδα που έχουν πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο νομίμως υφιστάμενο, μη προκύψαντα από ιδιωτική βούληση. Άλλως θα καθίστατο δυνατή η δόμηση σε εκτός σχεδίου περιοχές υπό όρους ευνοϊκότερους, από την ανωτέρω άποψη, ακόμη και εκείνων που ισχύουν στις εντός σχεδίου περιοχές (ΣτΕ 665/2018 7μ., 4046/2015 7μ., 3965/2015, 1671/2014, 3504/2010 7μ., 4525/2009, 2521/2000 7μ.). Η προϋπόθεση του προσώπου σε κοινόχρηστο χώρο ως βασικός κανόνας της πολεοδομικής νομοθεσίας έχει αναγνωριστεί, εξάλλου, και σε περιπτώσεις ειδικών πολεοδομικών καθεστώτων (βλ. ΣτΕ 2521/2000 7μ. και 4525/2009 για τους όρους δομήσεως των εκτός σχεδίου περιοχών της Αίγινας και ΣτΕ 3849/2005 7μ. για την Ζ.Ο.Ε. της Τήνου). Περαιτέρω, κατά την έννοια των αυτών διατάξεων, ένα γήπεδο θεωρείται ότι έχει πρόσωπο, δηλαδή κοινό όριο, σε οδό που το καθιστά, σύμφωνα με τα προαναφερόμενα, οικοδομήσιμο, όταν η οδός αυτή, ανεξαρτήτως εάν είναι εθνική, επαρχιακή, δημοτική ή κοινοτική, υφίσταται νομίμως και, περαιτέρω, είναι ήδη διανοιγμένη, κατά τέτοιο, μάλιστα, τρόπο ώστε να είναι προσπελάσιμη και να εξασφαλίζει πράγματι επικοινωνία με το γήπεδο (ΣτΕ 962/2018 7μ., 4046/2015 7μ., 3965/2015, 1671/2014). Τούτο δεν ισχύει για τις «αγροτικές» οδούς, εφόσον οι οδοί αυτές, κοινόχρηστες ή ιδιωτικές, δεν καθιστούν οικοδομήσιμα τα γήπεδα (ΣτΕ 665/2018, 7μ., 4046/2015, 7μ.).
17. Επειδή, στη συγκεκριμένη περίπτωση, η πρόσβαση στο γήπεδο της επίμαχης εγκατάστασης, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, γίνεται, στα νότια, από αγροτικό χωματόδρομο και δυτικά από τον περιμετρικό πεζόδρομο του οικισμού του αιτούντος Συνεταιρισμού, ο οποίος θεσμοθετήθηκε, με το π.δ. της 12.2.2013, αφενός για την προσπέλαση της παραλίας από το κοινό και αφετέρου για την διακοπή του οικιστικού συνόλου σε σχέση με τις γειτονικές ιδιοκτησίες. Υπό τα δεδομένα αυτά, το γήπεδο της επίμαχης εγκατάστασης δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι πληροί τον ανωτέρω βασικό κανόνα της πολεοδομικής νομοθεσίας, κατά τον οποίο δομήσιμα είναι τα γήπεδα που έχουν πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο, εφόσον, κατά τα ήδη εκτεθέντα, η μεν αγροτική οδός δεν καθιστά το γήπεδο οικοδομήσιμο, ο δε περιμετρικός πεζόδρομος του οικισμού αφενός μεν δεν εμπίπτει στην έννοια της κοινόχρηστης οδού που δίδει πρόσωπο στο γήπεδο, εφόσον καθίσταται προσπελάσιμος από οχήματα διά των ανωτέρω μη νομίμως τεθειμένων περιβαλλοντικών όρων, αφετέρου δε ο πεζόδρομος αυτός εγκρίθηκε προκειμένου να διαχωρίσει την οικιστική από την μη οικιστική περιοχή και όχι για να οδηγήσει στη δημιουργία νέων, οικοδομήσιμων γηπέδων εκτός της πολεδομηθείσας έκτασης. Κατόπιν τούτων, ο λόγος ακυρώσεως θα έπρεπε να γίνει δεκτός.
18. Επειδή, λόγω της σπουδαιότητας των τιθεμένων με την κρινόμενη αίτηση ζητημάτων, το Τμήμα, υπό την παρούσα του σύνθεση, κρίνει ότι η υπόθεση πρέπει να παραπεμφθεί στην επταμελή σύνθεση του Τμήματος, σύμφωνα με το άρθρο 14 παρ. 5 του π. δ/τος 18/1989 (Α΄ 8), να ορισθεί δε νέα δικάσιμος η 1η Μαρτίου 2023 και εισηγητής ο Πάρεδρος Χ. Παπανικολάου.
Δ ι ά τ α ύ τ α
Απέχει να αποφανθεί οριστικώς και παραπέμπει την υπόθεση ενώπιον της επταμελούς σύνθεσης του Ε΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Ορίζει νέα δικάσιμο την 1η.3.2023.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 9 Μαρτίου 2022
Η Προεδρεύουσα ΑντιπρόεδροςΗ Γραμματέας
Μ. ΓκορτζολίδουΜ. Μάσσια
και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 12ης Οκτωβρίου 2022.
Ο Προεδρεύων ΣύμβουλοςΗ Γραμματέας
Θ. ΑραβάνηςΜ. Μάσσια