4573/2009 ΣΤΕ
Σχέδια πόλεων. Δεν είναι επιτρεπτή, είτε αυτεπαγγέλτως είτε κατόπιν αιτήματος ενδιαφερομένου, η επάνοδος της Διοικήσεως επί του περιεχομένου της πράξεως εφαρμογής, η οποία δεν υπόκειται σε ανασύνταξη ούτε για λόγους νομιμότητας. Δεν επιτρέπεται η ανάκληση ή ανασύνταξη κυρωθείσης πράξεως εφαρμογής ακόμη έσω και αν, με απόφαση των δικαστηρίων, βεβαιώνονται διαφορές ως προς το μέγεθος της εισφοράς σε γη και το μέγεθος των ιδιοκτησιών, διότι στην περίπτωση αυτή ο νόμος προβλέπει την μετατροπή των διαφορών αυτών σε χρηματική αποζημίωση. Οι διατάξεις του άρθρος 11 παρ. 1 του ν. 3212/2003 δεν έχουν εν προκειμένω εφαρμογή. Η απόφαση με την οποία κυρώνεται η πράξη εφαρμογής της πολεοδομικής μελέτης και η οποία δεν υπόκειται σε προσφυγή ενώπιον της Διοικήσεως. Ομως οι εκκαλούντες παραπλανήθηκαν από τη Διοίκηση, ως προς τη δυνατότητα ασκήσεως προσφυγής και η εμπρόθεσμη άσκηση εκ μέρους τους αυτής διέκοψε την προθεσμία προς άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως. Η αίτηση ακυρώσεως νομίμως κρίθηκε με την εκκαλουμένη απόφαση ως εμπροθέσμως ασκηθείσα. Αναβάλλεται η συζήτηση της υποθέσεως για να εξεταστούν και τα λοιπά πλην του παραδεκτού ζητήματα.
Αριθμός 4573/2009
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ Ε΄
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 18 Μαρτίου 2009, με την εξής σύνθεση : Κ. Μενουδάκος, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Ε΄ Τμήματος, Αθ. Ράντος, Μ. – Ελ. Κωνσταντινίδου, Σύμβουλοι, Θ. Αραβάνης, Ολ. Παπαδοπούλου, Πάρεδροι. Γραμματέας η Ευαγγ. Κουμεντέρη, Γραμματέας του Ε΄ Τμήματος.
Για να δικάσει την από 29 Ιουλίου 2004 έφεση : των : 1) …….. χήρας ………… και 2) ……………… του ……, κατοίκων Ιωαννίνων [παρεκκλήσιον ………. – …………….], οι οποίοι παρέστησαν με τον δικηγόρο Γεώργιο Δημάκη (Α.Μ. 7291), που τον διόρισαν με πληρεξούσιο,
κατά των : 1) Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, ο οποίος παρέστη με τον Κωνσταντίνο Βαρδακαστάνη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, 2) Δήμου Ιωαννιτών, ο οποίος παρέστη με τον δικηγόρο Θεόδωρο Γιωτόπουλο (Α.Μ. 1243), που τον διόρισε με απόφαση της Δημαρχιακής του Επιτροπής, 3) …… χήρας ……………., το γένος ……., κατοίκου εν ζωή Παλαιού Φαλήρου Αττικής, οδός ………, αριθμός .. [Αμφιθέα], η οποία απεβίωσε και την δίκη συνεχίζουν οι κληρονόμοι της : α] ……… συζ. Β. …… και β] …….. συζ. ……………., οι οποίες παρέστησαν με τον δικηγόρο Αγγ. Ζάντζα (Α.Μ. 7396), που τον διόρισαν με πληρεξούσιο και 4) ……………… του ………, κατοίκου Αιγάλεω Αττικής, οδός ……., αριθμός .., ο οποίος παρέστη με τον ίδιο πιο πάνω δικηγόρο Θεόδωρο Γιωτόπουλο, που τον διόρισε με πληρεξούσιο,
και κατά της υπ’ αριθμ. 294/2003 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Ιωαννίνων. Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της Εισηγήτριας, Συμβούλου Μ. – Ελ. Κωνσταντινίδου.
Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο των εκκαλούντων, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους εφέσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η έφεση, τους πληρεξούσιους των εφεσιβλήτων και τον αντιπρόσωπο του Υπουργού, οι οποίοι ζήτησαν την απόρριψή της.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου και
Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραα Σκέφθηκε κατά το Νόμο
1. Επειδή, για την άσκηση της υπό κρίση εφέσεως έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (υπ’ αριθ. 1891808, 1313376/2004 ειδικά έντυπα παραβόλου).
2. Επειδή, με την έφεση αυτή, ζητείται η εξαφάνιση της υπ’ αριθ. 294/ 2003 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Ιωαννίνων, με την οποία απορρίφθηκε αίτηση ακυρώσεως των εκκαλούντων κατά της υπ’ αριθ. 32658/6879/ 24-12-1999 αποφάσεως του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. με την οποία απορρίφθηκε προσφυγή των ιδίων κατά της υπ’ αριθ. 21737/24-9-1999 αποφάσεως του Δημάρχου Ιωαννίνων. Με την τελευταία αυτή απόφαση είχε κυρωθεί η υπ’ αριθ. 5/1998 πράξη εφαρμογής της περιοχής «Καλλιθέα – Αγία Τριάδα Πολεοδομική Ενότητα IV», κατά το μέρος που αφορά στις ιδιοκτησίες των εκκαλούντων.
3. Επειδή, όπως προκύπτει από την υπ’ αριθμ. 58/26.12.2006 ληξιαρχική πράξη θανάτου του Ληξιαρχείου Δήμου Αρτέμιδας Μαγνησίας, η εφεσίβλητη ……….. απεβίωσε στις 25.12.2006, δηλαδή μετά την άσκηση της υπό κρίση εφέσεως, τη δε δίκη συνεχίζουν οι φερόμενοι ως κληρονόμοι, σύμφωνα με το 46/2007 πιστοποιητικό του Πρωτοδικείου Βόλου, ……. συζ. Β. …… και ……… συζ. …………, οι οποίοι νομιμοποίησαν βάσει συμβολαιογραφικών πράξεων παροχής πληρεξουσιότητας τον παραστάντα κατά την εκδίκαση της εφέσεως δικηγόρο.
4. Επειδή, κατά την διάταξη της περ. ε της παρ. 7 του άρθρου 12 του ν. 1337/1983 (Α΄ 33), όπως είχε αντικατασταθεί με το άρθρο 4 του ν. 1772/1988 (Α΄ 91) και ίσχυε προ της εκ νέου αντικαταστάσεως της περιπτώσεως αυτής με την παρ. 1 του άρθρου 11 του ν. 3212/2003 (Α΄ 308/31-12-2003), η εκδιδόμενη προς εφαρμογή εγκεκριμένης πολεοδομικής μελέτης και πραγματοποίηση της οφειλομένης εισφοράς σε γη πράξη εφαρμογής καθίσταται, μετά το πέρας της ειδικής διοικητικής διαδικασίας εκδόσεώς της και την κύρωσή της από τον νομάρχη, οριστική και αμετάκλητη. Οι δε διαφορές ως προς το μέγεθος της εισφοράς σε γη και το μέγεθος των ιδιοκτησιών, που βεβαιώνονται με απόφαση των αρμοδίων δικαστηρίων, μετατρέπονται σε χρηματική αποζημίωση, όπως ειδικότερα ορίζεται με την κανονιστική απόφαση με τον τίτλο «Διαδικασία και τρόπος σύνταξης της πράξης εφαρμογής της Πολεοδομικής Μελέτης» (υπ’ αριθ. 79881/3445/6-12-1984 απόφαση του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Β΄ 862), που εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 10 του αυτού άρθρου 12. Κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, όπως έχει κριθεί (ΣτΕ Ολομ. 1730/2000 κ.ο.κ.), δεν είναι επιτρεπτή, είτε αυτεπαγγέλτως είτε κατόπιν αιτήματος ενδιαφερομένου, η επάνοδος της Διοικήσεως επί του περιεχομένου της πράξεως εφαρμογής, η οποία δεν υπόκειται σε ανασύνταξη ούτε για λόγους νομιμότητος. Δεν επιτρέπεται εξ’ άλλου, κατά τις αυτές διατάξεις, οι οποίες, κατά τα ήδη κριθέντα, είναι συνταγματικώς επιτρεπτές (βλ. ΣτΕ 1732/2000, Ολομ.) η ανάκληση ή ανασύνταξη κυρωθείσης πράξεως εφαρμογής ακόμη και στην περίπτωση, κατά την οποία, με απόφαση των αρμοδίων κατά το Σύνταγμα δικαστηρίων, βεβαιώνονται διαφορές ως προς το μέγεθος της εισφοράς σε γη και το μέγεθος των ιδιοκτησιών, διότι στην περίπτωση αυτή ο νόμος προβλέπει την μετατροπή των διαφορών αυτών σε χρηματική αποζημίωση. Και ναι μεν, με το ως άνω άρθρο 11 παρ. 1 του ν. 3212/2003 αντικαταστάθηκαν οι εν λόγω ρυθμίσεις και επετράπη η κατ’ εξαίρεση, για λόγους νομιμότητος ή για πλάνη περί τα πράγματα, εν όλω ή εν μέρει ανάκληση κυρωθείσης πράξεως εφαρμογής. Η διάταξη, όμως, αυτή δεν έχει, όπως προκύπτει από το γράμμα της και την επ’ αυτής εισηγητική έκθεση, ερμηνευτικό χαρακτήρα ούτε αναδρομική ισχύ και δεν μπορεί, ως εκ τούτου, να προσδώσει κύρος σε προγενέστερες της θέσεώς της σε ισχύ (31-12-2003, βλ. άρθρο 24 ν. 3212/2003) ατομικές πράξεις, με τις οποίες είχε επιχειρηθεί, ανεπιτρέπτως κατά τα ανωτέρω, η ανάκληση ή η τροποποίηση κυρωθεισών πράξεων εφαρμογής (ΣτΕ 2601/2008).
5. Επειδή, εν προκειμένω από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα εξής : Με την υπ’ αριθ. 18791/15-9-1998 απόφαση του Δημάρχου Ιωαννιτών κυρώθηκε η 5/1998 πράξη εφαρμογής της περιοχής «Καλλιθέα – Αγία Τριάδα» (πολεοδομική ενότητα IV – πυκνοδομημένο και αραιοδομημένο τμήμα περιοχής Αγ. Τριάδας), κατά τη σύνταξη της οποίας δύο δρόμοι, για τους οποίους οι ήδη εκκαλούντες ισχυρίσθηκαν ότι ανήκουν στην ιδιοκτησία τους, θεωρήθηκαν ως κοινόχρηστοι χώροι. Κατά της ανωτέρω κυρωτικής αποφάσεως οι εκκαλούντες άσκησαν προσφυγή που έγινε δεκτή με την υπ’ αριθ. 7401/1571/18-3-1999 απόφαση του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., με την οποία ακυρώθηκε η ανωτέρω πράξη του Δημάρχου Ιωαννίνων. Στη συνέχεια, με την υπ’ αριθ. 21737/24-9-1999 νεότερη απόφασή του ο Δήμαρχος Ιωαννίνων κύρωσε εκ νέου την ως άνω 5/1998 πράξη εφαρμογής. Κατά της τελευταίας αυτής αποφάσεως του Δημάρχου, στην οποία περιέχεται η ρήτρα ότι «κατά της απόφασης αυτής επιτρέπονται προσφυγές μόνο για παράβαση νόμου προς τον Υπουργό ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. μέσα σε προθεσμία τριάντα (30) ημερών από την κοινοποίηση της παρούσας σύμφωνα με το άρθρ. 8 του Ν. 3200/55» οι εκκαλούντες άσκησαν προσφυγή, η οποία και απορρίφθηκε με την ως άνω υπ’ αριθ. 32658/6879/24-12-1999 απόφαση του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.
6. Επειδή, ναι μεν, κατά τα γενόμενα δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, δεν είναι δυνατή, είτε αυτεπαγγέλτως, είτε κατόπιν αιτήματος ενδιαφερομένου, η επάνοδος της Διοικήσεως επί της εκδιδόμενης κατά το άρθρο 12 του ν. 1337/1983 αποφάσεως με την οποία κυρώνεται η πράξη εφαρμογής της πολεοδομικής μελέτης και, συνεπώς, η απόφαση αυτή δεν υπόκειται σε οποιαδήποτε προσφυγή ενώπιον της Διοικήσεως δεδομένου, όμως, στην προκειμένη περίπτωση ενόψει της ανωτέρω ρήτρας της κυρωτικής αποφάσεως του Δημάρχου, οι εκκαλούντες παραπλανήθηκαν από τη Διοίκηση, ως προς τη δυνατότητα ασκήσεως προσφυγής η εμπρόθεσμη άσκηση εκ μέρους τους προσφυγή νομιμότητας ενώπιον του Υπουργού διέκοψε την προθεσμία προς άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως κατά της κυρωτικής αποφάσεως, ώστε οι ανωτέρω να μην στερηθούν του συνταγματικώς προστατευομένου δικαιώματος προς παροχή δικαστικής προστασίας (πρβλ. ΣτΕ 1649/2004, 3826/2007). Συνεπώς, η αίτηση ακυρώσεως νομίμως κρίθηκε με την εκκαλουμένη απόφαση ως εμπροθέσμως ασκηθείσα.
7. Επειδή, κατά την επ’ ακροατηρίου της υποθέσεως, η εισήγηση περιορίσθηκε στην εξέταση των ζητημάτων της αρμοδιότητος του Δικαστηρίου και του παραδεκτού της εφέσεως και της αιτήσεως ακυρώσεως, δεν εξετάθη δε στην ανάπτυξη των ζητημάτων που ανάγονται στο βάσιμο της εφέσεως, στα οποία εξ άλλου ούτε οι διάδικοι αναφέρθησαν. Συντρέχει επομένως νόμιμη περίπτωση, κατά τα άρθρα 22 παρ. 4 και 33 του π.δ/τος 18/1989, να αναβληθεί η περαιτέρω εκδίκαση της υποθέσεως και να ορισθεί νέα δικάσιμος αυτή η 10η Μαρτίου 2010, προκειμένου να κατατεθεί και να αναπτυχθεί η εισήγηση επί των λοιπών ζητημάτων της υποθέσεως.
Διά ταύτα
Κρατεί την υπόθεση προς εκδίκαση.
Κρίνει παραδεκτώς ασκηθείσα την έφεση και την αίτηση ακυρώσεως.
Αναβάλλει κατά τα λοιπά την συζήτηση της υποθέσεως, κατά το σκεπτικό και ορίζει δικάσιμο την 10η Μαρτίου 2010.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 24 Μαρτίου 2009
Ο Πρόεδρος του Ε΄ Τμήματος Η Γραμματέας του Ε΄ Τμήματος Κ.