ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΩΝ 2012
Ο Α μέλος του διοικητικού συμβουλίου ανώνυμης εταιρείας που εμπορεύεται αυτοκίνητα καταδικάστηκε σε ποινή κάθειρξης 6 ετών για εισαγωγή στην επικράτεια ναρκωτικών ουσιών ως τοξικομανής και εκτίει την ποινή του στις φυλακές Τρικάλων . Η εν διαστάσει σύζυγος του Β διαπιστώνει ότι ο Γ αμφισβητεί την κυριότητα ενός ακινήτου του συζύγου της που βρίσκεται στην Καλαμάτα και είναι μισθωμένο σε τρίτον και κινδυνεύει να χαθεί ένα περιουσιακό στοιχείο για αυτόν και την οικογένειά του αφού από τα μισθώματα που εισπράττει ο Α εξοφλεί διάφορες υποχρεώσειςπου έχει απέναντι στους δανειστές του αλλά και καταβάλει τη διατροφή που έχει επιδικασθεί από το δικαστήριο υπέρ της συζύγου του και των ανήλικων παιδιών τους, ενώ βοηθά οικονομικά και έναν ανάπηρο εξάδελφό του τον Ε. Έτσι η σύζυγος επισκέπτεται τον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Τρικάλων και τον ρωτά τι την συμβουλεύει να πράξει ενόψει του γεγονότος ότι ο Α είναι τοξικομανής και δεν μπορεί να συνεννοηθεί μαζί του. Ο Εισαγγελέας την πληροφορεί ότι ο ίδιος θα ασκήσει μία αίτηση στο Μονομελές Πρωτοδικείο Τρικάλων με αίτημα να τεθεί ο Α σε πλήρη δικαστική συμπαράσταση ώστε μετά το διορισμό του δικαστικού συμπαραστάτη ο τελευταίος να ασκήσει τη σχετική αγωγή. Πράγματι ο Εισαγγελέας Τρικάλων απευθύνει αίτηση στο Μονομελές Πρωτοδικείο Τρικάλων κατά τη συζήτηση της οποίας εμφανίζεται ο πληρεξούσιος δικηγόρος του Α που ζητά την απόρριψη της αιτήσεως , πρώτον , για το λόγο ότι ο Εισαγγελέας δεν νομιμοποιείται να ασκήσει μία τέτοια αίτηση αφού μόνον ο ίδιος ο Α ως εκτίοντας ποινή στερητική της ελευθερίας του μπορεί να ζητήσει να υποβληθεί σε επικουρική μάλιστα (και όχι στερητική) δικαστική συμπαράσταση, δεύτερον , γιατί η αίτηση έπρεπε κατ’ εφαρμογή του άρθρου 29 ΚΠολΔ να υποβληθεί στο Μονομελές Πρωτοδικείο Καλαμάτας όπου βρίσκεται και το ακίνητο, τρίτον, γιατί σε κάθε περίπτωση ακόμα και αν διοριστεί δικαστικός συμπαραστάτης στις εξουσίες του τελευταίου δεν θα ανήκει η άσκηση οποιασδήποτε αγωγής που αφορά ακίνητα και επομένως αλυσιτελώς ασκείται η αίτηση.
(α1) Εχει κατά τόπον αρμοδιότητα το Μονομελές Πρωτοδικείο Τρικάλων να εκδικάσει την αίτηση και (α2) με ποιες προϋποθέσεις νομιμοποιείται Εισαγγελέας Πρωτοδικών Τρικάλων να ζητήσει την υποβολή του Α σε στερητική δικαστική συμπαράσταση;
(β) Το δικαστήριο αν τελικά αχθεί στην κρίση ότι υπάρχει αρμοδιότητα του Μονομελούς Πρωτοδικείου Τρικάλων και νομιμοποιείται ενεργητικώς για την άσκηση της αιτήσεως ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Τρικάλων, (β1) τι θα απαιτήσει να περιέχεται στην αίτηση για να την δεχθεί ως νομικά βάσιμη και (β2) τι πρέπει να δεχθεί ότι αποδείχθηκε ώστε να κρίνει την αίτηση και ως ουσιαστικά βάσιμη .
(γ) Είναι βάσιμος ο ισχυρισμός του Α ότι ακόμα και αν διοριστεί δικαστικός συμπαραστάτης στις εξουσίες του τελευταίου δεν θα ανήκει η άσκηση οποιασδήποτε αγωγής που αφορά ακίνητα και επομένως αλυσιτελώς ασκείται η αίτηση;
(δ) Αν τελικά διοριστεί δικαστικός συμπαραστάτης του A θα μπορεί ο Γ να ασκήσει ένδικα μέσα και ποια κατά της απόφασης του Πρωτοδικείου παραπονούμενος ότι εσφαλμένως το δικαστήριο υπέβαλε τον Α σε δικαστική συμπαράσταση αφού δεν είναι τοξικομανής και
(ε)Αν ο Α ήταν ακόμη μόνο υπόδικος, δηλαδή δεν είχε καταδικαστεί ακόμη για την ανωτέρω πράξη και είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ανωτέρω ανώνυμης εταιρείας, το μεταγενέστερο γεγονός της υποβολής του σε δικαστική συμπαράσταση ,επειδή είναι τοξικομανής ,πως μπορεί να επηρεάσει τη θέση του στο διοικητικό συμβούλιο ;
(στ) Αν είναι ομόρρυθμος εταίρος της ομόρρυθμης εταιρείας Χ το ίδιο γεγονός (της υποβολής του σε δικαστική συμπαράσταση) μπορεί να αποτελέσει λόγω περάτωσης του Νομικού προσώπου της εταιρείας;
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
1.Ως προς το πρώτο ερώτημα για την κατά τόπον αρμοδιότητα του Μονομελούς Πρωτοδικείου Τρικάλων:
Σύμφωνα με το άρθρο 23, 739 ,740 και 801, 802 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας σε συνδυασμό με τα άρθρα 51 και 53 του Αστικού Κώδικα προκύπτει ότι στην αίτηση για δικαστική συμπαράσταση αρμόδιο είναι το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου έχει τη συνήθη διαμονή του το πρόσωπο το οποίον πρόκειται να τεθεί σε δικαστική συμπαράσταση . Το ίδιο δικαστήριο είναι αρμόδιο και για την αντικατάσταση το διορισμό ή την παύση των μελών του εποπτικού Συμβουλίου.
Ως διαμονή λογίζεται και ο εγκλεισμός σε σωφρονιστικό κατάστημα όπως εν προκειμένω, όπου ο Α εκτίει ποινή καθείρξεως 6 ετών στις δικαστικές φυλακές Τρικάλων Συνεπώς είναι ο τόπος της συνήθους διαμονής του και τοπικά αρμόδιο είναι το Μονομελές Πρωτοδικείο Τρικάλων. Παραδεκτώς λοιπόν κατά τόπον ασκείται η αίτηση από τον κατά τόπο αρμόδιο Εισαγγελέα Πρωτοδικών στο Μονομελές Πρωτοδικείο Τρικάλων.
Η ένσταση που προτείνει ο πληρεξούσιος δικηγόρος του Α είναι αβάσιμη δεδομένου ότι δεν πρόκειται για δίκη που αφορά το ακίνητο ούτως ώστε να ισχύει η αποκλειστική δωσιδικία του ακινήτου κατά του άρθρου 29 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.
2. Ως προς το Α2 ερώτημα υπό ποιες προϋποθέσεις νομιμοποιείται ο Εισαγγελέας πρωτοδικών Τρικάλων να υποβάλει την αίτηση για να τεθεί ο Α σε δικαστική συμπαράσταση
Σύμφωνα με το άρθρο 1667 ΑΚ νομιμοποιημένα πρόσωπα είναι μεταξύ άλλων και ο Εισαγγελέας πρωτοδικών του τόπου της συνήθους διαμονής του προσώπου που πρόκειται να τεθεί σε δικαστική συμπαράσταση . ο Εισαγγελέας Βεβαίως έχει και τη δυνατότητα να γνωστοποιήσει στο δικαστήριο ούτως ώστε το τελευταίο να επέμβει αυτεπαγγέλτως. ο Εισαγγελέας ως δικαστικός λειτουργός εκτιμά τις συνθήκες και τα περιστατικά που έχουν τεθεί εν γνώσει του και εφόσον αξιολογήσει ότι πρόκειται για περίπτωση που υπάγεται στο άρθρο 1666 ΑΚ έχει ευχέρεια να υποβάλει την αίτηση . Ουσιώδη στοιχεία που θα πρέπει να εκτιμήσει από τα εκτιθέμενα σε αυτόν πραγματικά περιστατικά είναι η προσωπικότητα του πάσχοντα, η ικανότητα του για αυτόβουλη και αυτόνομη δράση, η φύση, το είδος των υποθέσεων, η διαταραχή και αδυναμία που υπάρχει στο πρόσωπό του σε συνδυασμό με τις υποθέσεις που πρόκειται να χειριστεί και τον αιτιώδη σύνδεσμο. Δεν χρειάζεται βεβαίως η διαταραχή να είναι μόνιμη ή αθεράπευτη, ειδικά για τα πρόσωπα της παραγράφου 1 δηλαδή τους αλκοολικούς και τοξικομανείς όπως εν προκειμένω στο ιστορικό. Τα ελαττώματα αυτά δεν χρειάζεται να αξιολογούνται ως μόνιμα αλλά να συνεπάγονται στέρηση είτε του ίδιου, είτε των προσώπων που υποχρεούται να διαστρέφει , δηλαδή εδώ ο θεσμός λειτουργεί κατ ‘ εξαίρεση προστατευτικά υπέρ των τρίτων που κινδυνεύουν από τη συμπεριφορά τους συμπαραστατούμενου.
Β1.Ως προς το Β.1 ερώτημα δηλαδή τι πρέπει να περιέχει η αίτηση για να αχθεί το δικαστήριο στη Νομική βασιμότητα της . Στην αίτηση σύμφωνα με το άρθρο 747 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας πέραν των στοιχείων της παραγράφου 2 δηλαδή ακριβή περιγραφή του αντικειμένου της υπόθεσης , ορισμένο αίτημα, και σαφής έκθεση των γεγονότων σε συνδυασμό με το άρθρο 1666 ΑΚ , πρέπει να αναφέρει ότι ο Α είναι τοξικομανής και με τη συμπεριφορά του εκθέτει σε κίνδυνο την σύζυγό του και τους κατιόντες αυτού και συγκεκριμένα ότι το μοναδικό έσοδο διατροφής του προέρχεται από το επίμαχο ακίνητο του οποίου την κυριότητα αμφισβητεί τρίτος. Επίσης θα πρέπει να αναφέρεται ότι η τοξικομανία του σε συνδυασμό με το γεγονός ότι εκτίει για αυτή ποινή καθείρξεως τον καθιστά ανίκανο να επιμεληθεί του περιουσιακού του αυτού στοιχείου ενώ περαιτέρω στερείται άλλων περιουσιακών στοιχείων και γενικότερα δεν είναι εύκολη η διαχείριση αυτοπροσώπως του περιουσιακού του αυτιού στοιχείου κατά τρόπον που να μην τίθεται εν κινδύνω ο βιοπορισμός της συζύγου και των κατιόντων του. Το γεγονός του εγκλεισμού του με ποινή κάθειρξης στις δικαστικές φυλακές αποτελεί και αυτοτελή εκούσιο λόγο δικαστικής συμπαράστασης κατά το άρθρο 1688 του Αστικού Κώδικα , που το δικαστήριο θα πρέπει να συνεκτιμήσει. Κρίσιμο είναι σε κάθε περίπτωση να επικαλείται στην αίτηση ότι λόγω της τοξικομανίας πρωτίστως τίθεται σε κίνδυνο ο βιοπορισμός του ιδίου και συνακόλουθα των τέκνων και της συζύγου, διότι πρόκειται για το κύριο περιουσιακό στοιχείο βιοπορισμού του Α .
Β2. Ως προς το Β2 ερώτημα: Το δικαστήριο εκτιμώντας το σύνολο των αποδεικτικών μέσων ελεύθερα κατά το ανακριτικό σύστημα ακόμα και λαμβάνοντας υπόψη στοιχεία που δεν έχουν προταθεί σύμφωνα με το 744 του κώδικα πολιτικής δικονομίας μπορεί να διατάξει κάθε μέτρο πρόσφορο για την εξακρίβωση πραγματικών γεγονότων και ιδιαίτερα που συντελούν στην προστασία των ενδιαφερομένων ή της έννομης σχέσης ή του γενικότερου κοινωνικού συμφέροντος . Θα πρέπει λοιπόν το δικαστήριο να θεωρήσει ότι ο Α είναι τοξικομανής που αδυνατεί να επιμεληθεί των υποθέσεών του και ότι τοξικομανία του είναι η αιτία για την οποία δεν μπορεί συγκεκριμένα να διαχειριστεί δικαστικά τις υποθέσεις που αφορούν το ακίνητό του καθώς και την ομαλή είσπραξη των μισθωμάτων παράλληλα που είναι το βασικό περιουσιακό στοιχείο δύναμη του οποίου έχει υποχρέωση να διαστρέφει τα τέκνα του και την σύζυγό του .
Γ) Ως προς τον Γ ισχυρισμό του Α είναι νόμω αβάσιμος διότι είτε τεθεί σε πλήρη δικαστική συμπαράσταση ,είτε τεθεί σε μερική ο δικαστικός συμπαραστάτης μπορεί να ασκεί τις αγωγές που αφορούν ακίνητα.
Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1666 , 1667 , 1669 1676, 1678, 1682 ΑΚ ο δικαστικός συμπαραστάτης μπορεί να διενεργήσει τις πράξεις που αναφέρονται στο 1621 χωρίς άδεια του εποπτικού Συμβουλίου το οποίο συγκροτείται σύμφωνα με το 1682ΑΚ, μεταξύ δε των πράξεων αυτών είναι και η έγερση εμπράγματων αγωγών για το ακίνητο. Συνεπώς είναι αβάσιμος ισχυρισμός του Α ότι δεν μπορεί να ασκήσει οποιαδήποτε αγωγή αφορά τα ακίνητα . άλλο είναι το θέμα ότι απαιτείται προηγουμένως η άδεια του εποπτικού Συμβουλίου. Εν προκειμένω όμως εδώ πρόκειται περί άμυνας σε αγωγή κατά του συμπαραστατούμενου και άρα δεν πρόκειται για εκποίηση της περιουσίας του ώστε ζητηθεί άδεια.
Δ) Σχετικά με τον με το δ’ ερώτημα , δηλαδή αν μπορεί ο Γ να ασκήσει ένδικα μέσα και ποια κατά της απόφασης του Πρωτοδικείου.
Σύμφωνα με το άρθρο 803 παρ.2 ο Γ ως διεκδικητής του ακινήτου δεν νομιμοποιείται να ασκήσει τριτανακοπή αφού δεν έχει έννομο συμφέρον από τη δική της δικαστικής συμπαράστασης. Λοιπά ένδικα μέσα δεν μπορεί αν ασκήσει αφού δεν ήταν διάδικος κατά το άρθρο 803 παρ.1 ΚΠολΔ
Ε) Ως προς το Ε ερώτημα σύμφωνα με τα άρθρα 18, 128 του νόμου 2190/1920 και 128, 129 του Αστικού Κώδικα απαιτείται τα μέλη του δ.σ. να έχουν δικαιοπρακτική ικανότητα Συνεπώς εφόσον δημοσιευθεί η απόφαση σύμφωνα με το 1675 του Αστικού Κώδικα σε συνδυασμό με το 1676 δικαστικά συμπαραστατούμενος είναι δικαιοπρακτικά ανίκανος εάν κηρυχθεί σε καθεστώς πλήρους δικαστικής συμπαράστασης ή αν τέθηκε σε μερική δικαστική συμπαράσταση. Εξάλλου σύμφωνα με το 1681 τα αποτελέσματα της δικαστικής συμπαράστασης αρχίζουν με τη δημοσίευση της απόφασης για την έναρξη όμως του λειτουργήματος του δικαστικού συμπαραστάτη υπάρχει διαλυτική αίρεση αν τελικώς τελεσιδικήσει η απόφαση, τυχών δικαιοπραξίες που έγιναν, όπως η συμμετοχή σε πρακτικά και ενέργειες της ανωνύμου εταιρείας θεωρούνται έγκυρες.
Στ) Από τα άρθρα 259, 260, 267 του Ν. 4072/12 , προκύπτει ότι με τη δικαστική συμπαράσταση δηλαδή τη δημοσίευση κατά το άρθρο 1681 ΑΚ, όπως προείπαμε της αποφάσεως , επέρχεται έξοδος του εταίρου από την εταιρεία. Συνεπώς εξαρτάται πόσα μέλη μένουν στην εταιρία, εάν μένει ένα αυτή θα λειτουργήσει επι τετράμηνο και εφόσον δεν εισέλθει νέος εταίρος θα διαλυθεί.