ΘΕΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΕΘΕΝ ΣΤΟ ΝΣΚ ΤΟ 2013
Ο Α κάτοικος Πατρών ο οποίος είχε κατά του Β απαίτηση ποσού 150.000 ευρώ , επιδικασθείσα αμετακλήτως με δικαστική απόφαση, άσκησε στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Λάρισας αγωγή κατά των Β, Γ και Δ κατοίκων Λάρισας, με την οποία επικαλούμενος συνδρομή των προϋποθέσεων των άρθρων 939 επόμενα του Αστικού Κώδικα ζήτησε τη διάρρηξη της συμβάσεως που καταρτίστηκε με συμβολαιογραφικό έγγραφο και με την οποία (σύμβαση) ο Β ,πώλησε και μεταβίβασε κατά συγκυριότητα στους Γ και Δ κατά ποσοστό 1/2 εξ αδιαιρέτου στον καθένα, δύο διαμερίσματα πολυκατοικίας. που βρίσκεται στα όρια του Δήμου Αθηναίων ,αντί τιμήματος 30 χιλιάδων ευρώ στον καθένα και για κάθε διαμέρισμα, με σκοπό να ματαιώσει την ικανοποίησή της ανωτέρω απαιτήσεως του Α , ο δε σκοπός αυτός ήταν πράγματι εν γνώσει και των αγοραστών. Επίσης ζήτησε την καταβολή αποζημίωσης 30 χιλιάδων ευρώ λόγω ηθικής βλάβης που υπέστη από την παράνομη αυτή συμπεριφορά των εναγομένων και την κήρυξη της αποφάσεως προσωρινώς εκτελεστής.
Ο εναγόμενος Β με τις προτάσεις του ζήτησε την απόρριψη της αγωγής :
α) ως αόριστης και εντεύθεν απαράδεκτης, διότι ο ενάγων δεν επικαλέστηκε την αξία που είχαν τα κινητά κατά τον χρόνο της άσκησης της αγωγής και β) ως απαράδεκτης λόγω μη εγγραφής της στα οικεία βιβλία διεκδικήσεων και κατά τα λοιπά αρνήθηκε την αγωγή ως νόμω και ουσία αβάσιμη.
Οι Γ και Δ με τις προτάσεις τους Α ζήτησαν: α) να κηρυχθεί απαράδεκτη η συζήτηση της αγωγής λόγω μη τήρησης από τον ενάγοντα της προθεσμίας κλήτευσης τους με δεδομένη την επίδοση της αγωγής στην 59η ημέρα πριν από την ημερομηνία συζήτησης της υπόθεσης στο ακροατήριο και β) προέβαλαν ενστάσεις καθ’ ύλην και κατά τόπον αναρμοδιότητας του δικαστηρίου και καταχρηστικής άσκησης του δικαιώματος από τον ενάγοντα και τέλος αρνήθηκαν την αγωγή. Στην προσθήκη των προτάσεων τους, που κατέθεσαν εντός της νόμιμης για αυτήν προθεσμία, παρέθεσαν τα πραγματικά περιστατικά στα οποία στηριζόταν η περί καταχρήσεως ένστασή τους και προσκόμισαν προς απόδειξή της τα σχετικά αποδεικτικά στοιχεία.
Το Πολυμελές Πρωτοδικείο Λάρισας απέρριψε τις ενστάσεις των εναγομένων και δέχθηκε την αγωγή ως προς το αίτημα της διάρρηξης των 2 απαλλοτριωτικών δικαιοπραξιών , απέρριψε τα αιτήματα του ενάγοντος για την επιδίκαση αποζημίωσης λόγω ηθικής βλάβης και την κήρυξη απόφασης προσωρινά εκτελεστής.
Η απόφαση δεν επιδόθηκε σε κανέναν από τους διαδίκους. Οι Γ και Δ άσκησαν εμπροθέσμως ενώπιον του Εφετείου Λάρισας κοινή έφεση κατά του Α και της πρωτόδικης απόφασης, παραπονούμενοι για : α) την απόρριψη της ενστάσεως περί της αοριστίας της αγωγής, β) την απόρριψη της αίτησής τους για την ακυρότητα της διαδικασίας λόγω μη εμπρόθεσμης κλήτευσης τους, γ) εσφαλμένη εκτίμηση των αποδείξεων, δ) απόρριψη της ενστάσεως τους περί καταχρηστικής άσκησης του δικαιώματος του ενάγοντος και ε) ακυρότητα της απόφασης λόγω καθυστερημένης έκδοσης της μετά από 17 μήνες από τη συζήτηση της υπόθεσης.
Ο εφεσίβλητος επέσπευσε τη συζήτηση της έφεσης στο Εφετείο Λάρισας και κάλεσε τους εκκαλούντες να παραστούν κατά τη συζήτηση της. Συγχρόνως δε άσκησε νομίμως και εμπροθέσμως κατά των Β,Γ και Δ αντέφεση με δικόγραφο που επέδωκε σε αυτούς μαζί με κλήση να παρασταθούν κατά τη συζήτηση της, παραπονούμενος για τα απορριφθέντα αιτήματα του. Στο Εφετείο , κατά την συζήτηση, παρέστη νομίμως ο εφεσίβλητος ενώ δεν παρέστησαν οι Β,Γ και Δ. Το δικαστήριο δικάζοντας ερήμην των Β, Γ και Δ απέρριψε την έφεση ως ανυποστήρικτη, την δε αντέφεση ως απαράδεκτη λόγω της απόρριψης έφεσης.
Ενόψει των ανωτέρω καλείστε να απαντήστε αιτιολογημένα με αναφορά στις εφαρμοστέες και ισχύουσες σήμερα διατάξεις επί των εξής ερωτημάτων :
1.Ηταν βάσιμες οι προβληθείσες ενώπιον του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου ενστάσεις των εναγομένων για την καθ΄ύλη κατά τόπον αρμοδιότητα του και τη μη εγγραφή της αγωγής στα βιβλία διεκδικήσεων ;
2.Μπορεί ο Α να ασκήσει παραδεκτώς αίτηση αναιρέσεως κατά της αποφάσεως του εφετείου για την απόρριψη της αντέφεσής του ;
3.Ορθώς απέρριψε το εφετείο την έφεση των εκκαλούντων ως ανυποστήρικτη λόγω της ερημοδικίας τους και ποιες οι συνέπειες της απορριπτικής αυτής απόφασης ως προς τους λόγους της έφεσης ;
4. Στην περίπτωση άσκησης αίτησης αναίρεσης μόνον από τους Γ και Δ με βάση ορισμένους από τους λόγους έφεσης , μπορεί ο Β να ασκήσει αίτηση αναίρεσης με άλλους λόγους ;
5. Μπορούν οι εκκαλούντες να επιτύχουν την άσκηση παραδεκτής αίτησης αναίρεσης κατά της εφετειακής απόφασης και με ποιο τρόπο;
6. Μπορούν οι Β,Γ και Δ να ασκήσουν με ένα δικόγραφο αίτηση αναίρεσης κατά των αποφάσεων τόσο του Εφετείου όσο και του Πολυμελούς Πρωτοδικείου και σε καταφατική περίπτωση ποια η βασική προϋπόθεση για το παραδεκτό της αναιρέσεως;
7. Αν ήθελε ασκηθεί αίτηση αναίρεσης από τους εκκαλούντες, θα είναι παραδεκτοί και βάσιμοι ως λόγοι αναιρέσεως, οι ως άνω απορριφθέντες λόγοι εφέσεως των ίδιων; (ανεξάρτητα από το παραδεκτό ή μη της αναιρέσεως).
8. Σε περίπτωση άσκησης ενώπιον του Αρείου Πάγου -έστω παραδεκτής- αίτησης αναίρεσης από τους Γ και Δ, είναι παραδεκτή στο Εφετείο Λάρισας η άσκηση πρόσθετου λόγου αναίρεσης των ίδιων με δικόγραφο που επιδόθηκε στον αναιρεσίβλητο δύο μήνες πριν την από την μετ’ αναβολή δικάσιμο της αίτηση αναιρέσεως ;
9. Υστέρα από την έκδοση των αποφάσεων του Πρωτοδικείου και του Εφετείου με ποιο τρόπο θα μπορέσει ο Α να ικανοποιήσει την απαίτηση που επιδικάστηκε σε αυτόν με την αμετάκλητη δικαστική απόφαση ;
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
- Ήταν βάσιμες οι προβληθείσες ενώπιον του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου ενστάσεις των εναγομένων για την καθ΄ύλη κατά τόπον αρμοδιότητα του και τη μη εγγραφή της αγωγής στα βιβλία διεκδικήσεων ;
Η αγωγή καταδολίευσης (Παυλιανή) είναι διαπλαστική και καθ’ ύλη αρμόδιο καθίσταται το Πολυμελές Πρωτοδικείο (18). Τοπικά είναι αρμόδιο των δικαστήριο στη περιφέρεια του οποίου εδρεύει ένας εκ των αναγκαίων ομόδικων ( 37 σε συνδ. 22). Παράλληλα απαιτείται και εγγραφή της κατά το άρθρο 220 παρ.1 στα βιβλία διεκδικήσεων. Αμφότεροι οι λόγοι ως δικονομικοί λαμβάνονται και αυτεπαγγέλτως υπόψη.
Συνεπώς παραδεκτά η αγωγή ασκήθηκε στο ΠΠ Λάρισας λόγω της κατοικίας των εναγομένων Β, Γ,Δ αλλά είναι απαράδεκτη λόγω μη εγγραφής στα οικεία βιβλία διεκδικήσεων .
- Μπορεί ο Α να ασκήσει παραδεκτώς αίτηση αναιρέσεως κατά της αποφάσεως του εφετείου για την απόρριψη της αντέφεσής του ;
Από τη διατύπωση του άρθρο 523§ συνάγεται acontrarioότι εφόσον η έφεση απορριφθεί κατ΄ουσίαν , τέτοια είναι και η περίπτωση που κλητεύθηκε ο εκκαλών και δεν παρέστη (524 παρ.3), το δικαστήριο υποχρεούται να εξετάσει κατ΄ουσίαν την αντέφεση.
Όπως ιστορεί το πρακτικό το Εφετείο , κατά την συζήτηση, παρέστη νομίμως ο εφεσίβλητος ενώ δεν παρέστησαν οι Β,Γ και Δ αν και είχαν κλητευθεί. Το δικαστήριο δικάζοντας ερήμην των Β, Γ και Δ απέρριψε την έφεση ως ανυποστήρικτη, την δε αντέφεση ως απαράδεκτη λόγω της απόρριψης έφεσης.
Συνεπώς έσφαλε το Δευτεροβάθμιά δικαστήριο παραβιάζοντας το άρθρο 523§3 ΚΠολΔ , διότι απέρριψε την αντέφεση ως απαράδεκτη ενώ θα έπρεπε να την εξετάσει κατ΄ουσίαν, δημιουργώντας έτσι τον υπ΄αριθμ. 14 του άρθρου 559 ΚΠολΔ λόγο αναιρέσεως.
3.Ορθώς απέρριψε το εφετείο την έφεση των εκκαλούντων ως ανυποστήρικτη λόγω της ερημοδικίας τους και ποιες οι συνέπειες της απορριπτικής αυτής απόφασης ως προς τους λόγους της έφεσης ;
Η αγωγή διαρρήξεως κατά περισσότερων εναγομένων γεννά αναγκαστική ομόδικα (76§1). Συνεπώς η έφεση καθώς και η αντέφεση πρέπει να στρέφεται κατά όλων των ομοδίκων άλλως είναι απαράδεκτη. Την επίσπευση εκδικάσεως της ασκηθείσης εφέσεως μπορεί με βάση το διαθετικό σύστημα της εφέσεως (106 και 108 και 524 § 1) μπορεί να κάνει ο επιμελέστερος των διαδίκων , δηλαδή είτε οι εκκαλούντες είτε ο εφεσίβλητος. Σε περίπτωση που
Εν προκειμένω οι Γ και Δ εναγόμενοι άσκησαν εμπροθέσμως ενώπιον του Εφετείου Λάρισας κοινή έφεση κατά του Α και της πρωτόδικης απόφασης. Ο Β αναγκαίος ομόδικος και συνεναγόμενος των Γ και Δ καθίσταται διάδικος εκκαλών , λόγω της αναγκαστικής ομοδικίας. Ο εφεσίβλητος επέσπευσε τη συζήτηση της έφεσης στο Εφετείο Λάρισας και κάλεσε τους εκκαλούντες να παραστούν κατά τη συζήτηση της.
Συνεπώς εφόσον οι εκκαλούντες αν και κλητεύθηκαν νομοτύπως και δεν παρέστησαν δικάζονται το Εφετείο οφείλει αφού ερευνήσει το νόμιμο της κλητεύσεως τους συζητά την έφεση ερήμην τους και την απορρίπτει επί της ουσίας (272§ και 524§1). Εν προκειμένω το Εφετείο παρανόμως απέρριψε την έφεση ως ανυποστήρικτη ενώ έπρεπε να την απορρίψει ως αβάσιμη.
4.Στην περίπτωση άσκησης αίτησης αναίρεσης μόνον από τους Γ και Δ με βάση ορισμένους από τους λόγους έφεσης , μπορεί ο Β να ασκήσει αίτηση αναίρεσης με άλλους λόγους ;
Κατά τα άρθρα 555, ήτοι την αρχή της άπαξ ασκήσεως αναιρέσεως και τα 76§1 ΚΠολΔ και 939 ΑΚ εφ’ όσον υφίσταται επι αγωγής καταδολιεύσεως αναγκαστική ομοδικία η άσκηση αναιρέσεως από ένα αναγκαίο ομόδικο, αποκλείει την άσκηση για τους ίδιους λόγους άλλης αναιρέσεως από τους λοιπούς. Τυχόν ασκηθείσα αναίρεση από άλλο ομόδικο για τα ίδια κεφάλαια και τους ίδιους λόγους είναι μεν απαράδεκτή , εκτός εάν θεωρηθεί δικόγραφο προσθέτων λόγων αναιρέσεως, εφόσον βεβαίως πληροί τις προϋποθέσεις παραδεκτού των προσθέτων λόγων.
Αντίθετα η αρχή του άρθρου 555 κάμπτεται όταν ο έτερος αναγκαίος ομόδικος δικαιολογεί έννομο , ιδίως εάν επικαλείται διάφορους λόγους ή πλήττει διάφορα κεφάλαια παραδεκτά ασκεί ως προς το θέμα αυτό αναίρεση (ΑΠ 1876/2009).
Συνεπώς μπορεί ο Β παραδεκτά ν’ ασκήσει άλλη αίτηση αναίρεσης επικαλούμενος διαφόρους λόγους.
5. Μπορούν οι εκκαλούντες να επιτύχουν την άσκηση παραδεκτής αίτησης αναίρεσης κατά της εφετειακής απόφασης και με ποιο τρόπο;
Η εφετειακή απόφαση , λόγω της ερημοδικίας των εκκαλούντων κατέστη τελεσίδικη κατ΄έφεση , αλλά όχι και κατ΄ανακοπή ερημοδικίας.
Περαιτέρω για να ασκηθεί παραδεκτά το έκτακτο ένδικο μέσο της αναίρεσης θα πρέπει η απόφαση να καταστεί τελεσίδικη τόσον από το τακτικό μέσο της έφεσης όσο και της ανακοπής ερημοδικίας. (553§1β, 309α, 321, 495)
Κατά συνεπεία θα πρέπει να επιδοθεί η εφετειακή ερήμην στους εκκαλούντες και να παρέλθει η προθεσμία ασκήσεως της ανακοπής των 15 ημερών, οπότε και θα αρχίσει να τρέχει η προθεσμία των 30 ημερών για την άσκηση της αναιρέσεως. Άλλος τρόπος είναι να παραιτηθούν της ασκήσεως του ενδίκου μέσου της ανακοπής ερημοδικίας.
6. Μπορούν οι Β,Γ και Δ να ασκήσουν με ένα δικόγραφο αίτηση αναίρεσης κατά των αποφάσεων τόσο του Εφετείου όσο και του Πολυμελούς Πρωτοδικείου και σε καταφατική περίπτωση ποια η βασική προϋπόθεση για το παραδεκτό της αναιρέσεως;
Ναι, αλλά θα πρέπει να το καταθέσουν στις γραμματείες και των δυο Δικαστηρίων (566§2).
7. Αν ήθελε ασκηθεί αίτηση αναίρεσης από τους εκκαλούντες, θα είναι παραδεκτοί και βάσιμοι ως λόγοι αναιρέσεως, οι ως άνω απορριφθέντες λόγοι εφέσεως των ίδιων; (ανεξάρτητα από το παραδεκτό ή μη της αναιρέσεως).
Λόγος εφέσεως είναι κάθε σφάλμα νομικό ή πραγματικό της πρωτοβάθμιας απόφασης. Για το λόγο αυτό η έφεση κρίνει σε δεύτερο βαθμό δικαιοδοσίας την διαφορά. Αντίθετα η αναίρεση είναι έκτακτο ένδικο μέσο κατά το οποίο ελέγχονται μόνο συγκεκριμένα νομικά σφάλματα του Δικαστηρίου της ουσίας . Για το λόγο αυτό ισχύει numerusclaususστους λόγους αναίρεσης και ο Άρειος Πάγος , δεν είναι τρίτος βαθμός δικαιοδοσίας.
Συνεπώς οι λόγοι εφέσεως δεν ταυτίζονται με τους λόγους αναιρέσεως.
Ως προς τους λόγους εφέσεως των Γ και Δ και εάν μπορεί να είναι λόγοι αναίρεσης :
α) την απόρριψη της ενστάσεως περί της αοριστίας της αγωγής, προτάθηκε παραδεκτώς με τις προτάσεις και είναι εν μέρει είναι βάσιμος διότι δεν είχε γίνει εγγραφή στα βιβλία διεκδικήσεων. Συνεπώς συνιστά την περ. 14 του α.559.
β) την απόρριψη της αίτησής τους για την ακυρότητα της διαδικασίας λόγω μη εμπρόθεσμης κλήτευσης τους, απαράδεκτος διότι δεν επικαλούνται δικονομική βλάβη, αφού παρέστησαν πρωτοδίκως.
γ) εσφαλμένη εκτίμηση των αποδείξεων, ο λόγος είναι απαράδεκτος , διότι η εκτίμηση των αποδείξεων δεν ελέγχεται αναιρετικά, άλλα ανήκει στην ανέλεγκτη αναιρετικά κρίση του Δικαστηρίου της ουσίας.
δ) απόρριψη της ενστάσεως τους περί καταχρηστικής άσκησης του δικαιώματος του ενάγοντος , δεν χωρεί αναίρεση διότι προτάθηκε απαραδέκτως με την προσθήκη και αντίκρουση των πρωτόδικων προτάσεων.
και ε) ακυρότητα της απόφασης λόγω καθυστερημένης έκδοσης της μετά από 17 μήνες από τη συζήτηση της υπόθεσης. Είναι απαράδεκτος λόγος διότι δεν προβλέπεται στην τυποποίηση του άρθρου 559 ΚΠολΔ. Μπορεί όμως να ασκήσουν αίτηση για δίκαιή ικανοποίηση κατά τα άρθρα 55 επ. του Ν. 4055/2012.
8. Σε περίπτωση άσκησης ενώπιον του Αρείου Πάγου -έστω παραδεκτής- αίτησης αναίρεσης από τους Γ και Δ, είναι παραδεκτή στο Εφετείο Λάρισας η άσκηση πρόσθετου λόγου αναίρεσης των ίδιων με δικόγραφο που επιδόθηκε στον αναιρεσίβλητο δύο μήνες πριν την από την μετ’ αναβολή δικάσιμοτης αίτηση αναιρέσεως ;
Είναι απαράδεκτη διότι κατά το άρθρο 564 ΚΠοΔ πρέπει οι πρόσθετοι λόγοι αναίρεσης να ασκηθούν στη γραμματεία του Αρείου Πάγου 30 ημέρες πριν από την πρώτη συζήτηση, που η νομλογία του ΑΠ έχει προσδιορίσει ως πρώτη δικάσιμο.
9. Υστέρα από την έκδοση των αποφάσεων του Πρωτοδικείου και του Εφετείου με ποιο τρόπο θα μπορέσει ο Α να ικανοποιήσει την απαίτηση που επιδικάστηκε σε αυτόν με την αμετάκλητη δικαστική απόφαση ;
Θα πρέπει να πάρει απόγραφο της εφετειακής και να κοινοποιήσει με επιταγή προς εκτέλεση κατά των Β,Γ,Δ. Η τελεσίδικη απόφαση περί διάρρηξης παράγει έννομα αποτελέσματα κατά κάθε τρίτου (θεωρία της μη αντιταξιμότητας). Δηλαδή η απαλλοτρίωση μένει ισχυρή αλλά ο τρίτος αποκτών δεν μπορεί να αντιτάξει δικαιώματα ιδίως κυριότητας στον επισπεύδοντα υπερού η απόφαση. Εφόσον οι καθού δεν συμμορφωθούν θα επακολουθήσει η διαδικασία αναγκαστικού πλειστηριασμού ακινήτων κατά τα άρθρα 992 ΚΠολΔ επ.