ΣτΕ 861/2008, Ε 7μ.,ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟ, ΣΧΕΔΙΟ ΠΟΛΗΣ, ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ , Ακόμη και σώρευση εντοπισμένων τροποποιήσεων του σχεδίου πόλεως μπορεί να συνιστά ενόψει του χαρακτήρα της σημαντική πολεοδομική παρέμβαση και άρα μόνο με Προέδρικό Διάταγμα.

ΣΤΕ

Αριθμός Απόφασης: 

861/2008

Αριθμός 861/2008

Εντετοπισμένη τροποποίηση του σχεδίου πόλεoς υπάρχει όταν με αυτή επέρχεται μικρής εκτάσεως μεταβολή και θίγεται ένα οικόπεδο ή μικρός αριθμός γειτονικών οικοπέδων, έστω και εάν αυτά ευρίσκονται σε διαφορετικά οικοδομικά τετράγωνα. Πλην, και στην περίπτωση αυτή η τροποποίηση δεν θεωρείται όλως εντετοπισμένη όταν, ενόψει του χαρακτήρα της, συνιστά σημαντική πολεοδομική παρέμβαση για το συγκεκριμένο οικιστικό σύνολο

Αριθμός 861/2008
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Ε΄
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 4 Οκτωβρίου 2006, με την εξής σύνθεση : Κ. Μενουδάκος, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Ε΄ Τμήματος, Αγγ. Θεοφιλοπούλου, Αθ. Ράντος, Αικ. Σακελλαροπούλου, Μ. -Ε. Κωνσταντινίδου, Σύμβουλοι, Ολ. Παπαδοπούλου, Δ. Βασιλειάδης, Πάρεδροι. Γραμματέας η Γ. Σακελλαρίου, Γραμματέας του Ε΄ Τμήματος.
Για να δικάσει την από 10 Ιουλίου 2003 αίτηση :
των : 1) Δημητρίου Γεράσιμου Τζανάκη, κατοίκου Περιστερίου Αττικής, οδός Ευρυλόχου, αριθμός 44, 2) Γρηγορίου Ιωάννη Γκιόκα, κατοίκου Ιλίου Αττικής, οδός Αιακού και Ερμιόνης, αριθμός 35, 3) Χρήστου Πηλέα Γκιόκα, 4) Γρηγορίου Πηλέα Γκιόκα, 5) Πηλέα Γρηγορίου Γκιόκα, κατοίκων Ιλίου Αττικής, οδός Μπίμπιζα, αριθμός 45 και 6) Εταιρείας με την επωνυμία «ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗ ΙΛΙΟΥ – ΕΤΑΙΡΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ», που εδρεύει στο Ίλιο Αττικής, οδός Πρωτεσιλάου, αριθμός 93 και οδός Δαναών, αριθμός 69, οι οποίοι παρέστησαν με τον δικηγόρο Επαμεινώνδα Σπηλιωτόπουλο (Α.Μ. 643), που νομιμοποιήθηκε στην πρώτη (1η) επ’ ακροατηρίου συζήτηση,
κατά του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, ο οποίος παρέστη με την Αθηνά Αλεφάντη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.
Με την αίτηση αυτή οι αιτούντες επιδιώκουν να ακυρωθεί η υπ’ αριθμ. 10566/12.3.2003 απόφαση της Υφυπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (ΦΕΚ 446/12.5.2003 τ. Δ΄), με την οποία εγκρίθηκε πολεοδομική μελέτη τμημάτων των πολεοδομικών ενοτήτων 7 και 8 του Δήμου Ιλίου ν. Αττικής και τροποποιήθηκε το εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο στα όρια σύνδεσης με την περιοχή επέκτασης και επί του βασικού οδικού δικτύου κατά το μέρος που με την ως άνω απόφαση τμήμα του Ο.Τ. 322 (στην ΠΕ 2) χαρακτηρίζεται ως κοινόχρηστός χώρος πράσινου – παιδικής χαράς και κάθε άλλη συναφής πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της Εισηγήτριας, Συμβούλου Αικ. Σακελλαροπούλου.
Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο των αιτούντων, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση και την αντιπρόσωπο του Υπουργού, η οποία ζήτησε την απόρριψή της.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι
Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α
Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο Ν ό μ ο
1. Επειδή, για την άσκηση της κρινόμενης αιτήσεως έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (υπ’ αριθ. 1084007, 241613/2003 ειδικά έντυπα παραβόλου).
2. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση, η οποία παραπέμφθηκε στην επταμελή σύνθεση με την 1359/2006 απόφαση του Δικαστηρίου, ζητείται η ακύρωση της υπ’ αριθ. 10566/12.3.2003 αποφάσεως της Υφυπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (Δ΄ 446), με την οποία εγκρίθηκε πολεοδομική μελέτη τμημάτων των πολεοδομικών ενοτήτων 7 και 8 του Δήμου Ιλίου ν. Αττικής και τροποποιήθηκε το εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο στα όρια σύνδεσης με την περιοχή επέκτασης και επί του βασικού οδικού δικτύου. Η ακύρωση ζητείται κατά το μέρος που με την ως άνω απόφαση τμήμα του Ο.Τ. 322 (στην ΠΕ 2) χαρακτηρίζεται ως κοινόχρηστος χώρος πράσινου – παιδικής χαράς.
3. Επειδή, οι μεν πέντε πρώτοι αιτούντες φέρονται ως συγκύριοι του ακινήτου, το οποίο χαρακτηρίσθηκε με την προσβαλλομένη πράξη ως κοινόχρηστος χώρος πράσινου – παιδικής χαράς, η δε έκτη αιτούσα, εργολήπτρια εταιρεία, υπέρ της οποίας έχει εκδοθεί οικοδομική άδεια για την ανέργεση τριών πολυκατοικιών στο επίμαχο ακίνητο. Με τα δεδομένα αυτά, με πρόδηλο έννομο συμφέρον ασκούν την κρινόμενη αίτηση και παραδεκτώς ομοδικούν, προβάλλοντες τους αυτούς λόγους ακυρώσεως.
4. Επειδή, όπως έχει κριθεί, η έγκριση ή τροποποίηση των πολεοδομικών σχεδίων οποιασδήποτε κλίμακος και η θέσπιση, με ρυθμίσεις κανονιστικού χαρακτήρα, πάσης φύσεως όρων δομήσεως, δεν μπορεί να θεωρηθεί ούτε ειδικότερο θέμα, κατά την έννοια του άρθρου 43 παρ. 2 του Συντάγματος, άλλα ούτε και θέμα τοπικού ενδιαφέροντος ή τεχνικού ή λεπτομερειακού χαρακτήρα. Συνεπώς, οι ρυθμίσεις αυτές θεσπίζονται μόνο με την έκδοση προεδρικού διατάγματος. Ο κανόνας, εξ άλλου, αυτός αφορά τόσο τις αμιγώς κανονιστικές πράξεις και τις πράξεις μικτού χαρακτήρα, όσο και τις ατομικές πράξεις, διότι, κατά το Σύνταγμα ο πολεοδομικός σχεδιασμός συνδέει αρρήκτως αυτές τις κατηγορίες πράξεων. Οι αρμοδιότητες, όμως, εφαρμογής των πολεοδομικών σχεδίων και οι συναφείς εκτελεστικές αρμοδιότητες επιτρεπτώς ανατίθεται σε άλλα, πλην του Προέδρου της Δημοκρατίας, όργανα προς την αρμοδιότητα δε εφαρμογής των πολεοδομικών σχεδίων εξομοιώνεται, από την άποψη αυτή, και η όλως εντετοπισμένη τροποποίησή τους, που μπορεί ομοίως να επιχειρείται με πράξη διάφορη του διατάγματος, δεδομένου ότι η τροποποίηση αυτή δεν εμπεριέχει γενικό πολεοδομικό σχεδιασμό, αλλά διενεργείται εντός του πλαισίου ευρύτερου σχεδιασμού, που έχει ήδη χωρήσει από τα προς τούτο αρμόδια, κατά το Σύνταγμα και το νόμο, όργανα (βλ. ΣΕ 3663, 3661/ 2005 Ολομ.).

ΠΟΤΕ Η ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΟΛΩΣ ΕΝΤΟΠΙΣΜΕΝΗ = ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΜΙΚΡΗΣ ΕΚΤΑΣΕΩΣ

Εξάλλου, για την εφαρμογή του παραπάνω κανόνα, η τροποποίηση σχεδίου πόλεως ή η αναθεώρηση πολεοδομικής μελέτης είναι, κατ’ αρχήν, όλως εντετοπισμένη όταν με αυτή επέρχεται μικρής εκτάσεως μεταβολή και θίγεται ένα οικόπεδο ή μικρός αριθμός γειτονικών οικοπέδων, έστω και εάν αυτά ευρίσκονται σε διαφορετικά οικοδομικά τετράγωνα.

ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΟΛΩΣ ΕΝΤΟΠΙΣΜΕΝΗ ΟΤΑΝ ΣΥΝΙΣΤΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ= ΕΧΕΙ ΕΥΡΥΤΕΡΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ.

Πλην, και στην περίπτωση αυτή η τροποποίηση δεν θεωρείται όλως εντετοπισμένη όταν, ενόψει του χαρακτήρα της, συνιστά σημαντική πολεοδομική παρέμβαση για το συγκεκριμένο οικιστικό σύνολο (πρβλ. ΣΕ 860/2006 επτ., 2556/2006 επτ., 1606/1972).

 Κατά τη γνώμη όμως του Συμβούλου Αθανασίου Ράντου, η τροποποίηση σχεδίου πόλεως ή η αναθεώρηση πολεοδομικής μελέτης είναι, κατ’ αρχήν, όλως εντετοπισμένη όταν γίνεται σε συγκεκριμένο σημείο της πόλεως, έχει εσωτερική συνοχή, γίνεται δηλαδή για τον αυτό πολεοδομικό λόγο, και εκτείνεται σε μικρή σχετικώς κλίμακα. Ο κατά τα ανωτέρω χαρακτήρας πράξεως τροποποιήσεως ή αναθεωρήσεως του πολεοδομικού σχεδίου, ως εντετοπισμένης, δεν απόλλυται όταν σωρεύονται στην αυτή πράξη πλείονες επί μέρους τροποποιήσεις, κάθε μία από τις οποίες πληροί τις προϋποθέσεις χαρακτηρισμού της ως εντετοπισμένης, δεδομένου ότι, στην περίπτωση αυτή, από μόνο το γεγονός της σωρεύσεώς τους στην αυτή πράξη δεν μεταβάλλεται ο αυτοτελής και διακεκριμένος χαρακτήρας κάθε μίας από τις τροποποιήσεις αυτές (πρβλ. ΣΕ 2956/2005). Ειδικώς, όμως, στην περίπτωση, κατά την οποία οι επί μέρους αυτές τροποποιήσεις δεν είναι αυτοτελείς, αλλά υπαγορεύονται από συγκεκριμένη επιταγή ειδικής προβλέψεως υπερκειμένου πολεοδομικού σχεδιασμού (Ρυθμιστικό Σχέδιο, Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο κ.λπ.), και όχι απλώς από γενικές κατευθύνσεις τέτοιου σχεδιασμού (π.χ. αύξηση κοινοχρήστων χώρων πράσινου εν γένει), τότε οι πράξεις αυτές, με τις οποίες εξειδικεύεται σε πλείονες περιοχές προηγούμενος ενιαίος ευρύτερος σχεδιασμός, παύουν να αποτελούν εντετοπισμένη τροποποίηση του σχεδίου πόλεως και ανακτούν τον χαρακτήρα τους ως πράξεων ατομικών γενικού περιεχομένου.
5. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, από τα στοιχεία του φακέλου, προκύπτουν τα εξής : Με την υπ’ αριθ. 9800/1393/12.3.1991 απόφαση του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (Δ΄ 226) εγκρίθηκε το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο του Δήμου Νέων Λιοσίων Ν. Αττικής. Με το Γ.Π.Σ. προβλέφθηκε η δημιουργία 19 πολεοδομικών ενοτήτων (Π.Ε.), οργανωμένων σε 7 συνοικίες, καθορίσθηκαν χρήσεις γης και η γενική εκτίμηση των αναγκών σε γη για κοινωνική υποδομή. Στη συνέχεια με την προσβαλλομένη πράξη, η οποία εκδόθηκε κατ’ επίκληση των διατάξεων του ν. 2831/2000 (Α΄ 140), των άρθρων 43, 44, 152, 154 και 160 του ΚΒΠΝ (Δ΄ 580) και του άρθρου 10 του ν. 3044/2002 (Α΄ 446), αφενός μεν εγκρίθηκε η πολεοδομική μελέτη τμημάτων των πολεοδομικών ενοτήτων 7 και 8 του Δήμου Ιλίου (άρθρα 1 έως 5), αφετέρου δε (άρθρο 6) εγκρίθηκε η τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου του ίδιου δήμου επί του βασικού οδικού δικτύου σε Ο.Τ. διαφόρων πολεοδομικών ενοτήτων, με τον καθορισμό χώρων κοινοχρήστου πράσινου χώρων παιδικής χαράς και αθλητικών εγκαταστάσεων, την κατάργηση χώρου σχολείου, το χαρακτηρισμό οδών ως πεζοδρόμων και την κατάργηση τμήματος οδού. Ειδικότερα δε, με το εδάφιο α του άρθρου 6 προβλέπεται η τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου στο Ο.Τ. 322, το οποίο βρίσκεται επί του βασικού οδικού δικτύου και στο οποίο περιλαμβάνεται το ακίνητο των αιτούντων, με το χαρακτηρισμό τμημάτων αυτού ως κοινοχρήστου χώρου πράσινου – παιδικής χαράς (με ποσοστό φύτευσης 50%) και κοινοχρήστου χώρου πρασίνου.

ΟΙ ΣΩΡΕΥΟΜΕΝΕΣ ΕΝΤΟΠΙΣΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΘΕΩΡΗΘΟΥΝ ΔΙΑΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΠΛΩΣ ΣΩΡΕΥΟΝΤΑΙ ΔΙΟΤΙ ΕΠΙΧΕΙΡΟΥΝΤΑΙ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΒΑΣΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ (ΜΕΙΟΨ).


6. Επειδή, με την προσβαλλόμενη υπ’ αριθ. 10566/12.3.2003 απόφαση της Υφυπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (Δ΄ 446), τροποποιείται το ρυμοτομικό σχέδιο του Δήμου σε έξη οικοδομικά τετράγωνα, επί του βασικού οδικού δικτύου, σε δύο πολεοδομικές ενότητες, για τη δημιουργία κοινοχρήστων χώρων και χώρων κοινωφελών χρήσεων.

Σύμφωνα όμως με τα εκτεθέντα στη σκέψη 4, η τροποποίηση αυτή δεν μπορεί να θεωρηθεί εντετοπισμένη, δεδομένου, μάλιστα, ότι επιχειρούνται ρυθμίσεις επί του βασικού οδικού δικτύου. Συνεπώς, η προσβαλλόμενη πράξη αναρμοδίως εκδόθηκε από την Υφυπουργό ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., για το λόγο δε αυτό, ο οποίος βασίμως προβάλλεται, πρέπει να ακυρωθεί, καθ’ ο μέρος προσβάλλεται, παρελκούσης ως αλυσιτελούς, της εξετάσεως των λοιπών λόγων ακυρώσεως.

Κατά τη γνώμη, όμως, του Συμβούλου Αθανασίου Ράντου, εφόσον με την προσβαλλόμενη πράξη επιχειρούνται αυτοτελείς και διακεκριμένες επί μέρους τροποποιήσεις του σχεδίου πόλεως, πρόκειται για σώρευση εντετοπισμένων τροποποιήσεων. Επομένως, κατά τη γνώμη αυτή, αρμοδίως η πράξη αυτή εκδόθηκε από τον Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας και είναι απορριπτέος, ως αβάσιμος, ο περί του αντιθέτου προβαλλόμενος λόγος ακυρώσεως.
7. Επειδή, σύμφωνα με τις προηγούμενες σκέψεις, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση και να ακυρωθεί η υπ’ αριθ. 10566/12.3.2003 απόφαση της Υφυπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (Δ΄ 446), κατά το μέρος που με την απόφαση αυτή χαρακτηρίζονται ως κοινόχρηστο πράσινο – παιδική χαρά και κοινόχρηστος χώρος πράσινου τμήματα του Ο.Τ. 322, του ρυμοτομικού σχεδίου του Δήμου Ιλίου.
Δ ι ά τ α ύ τ α
Δέχεται την αίτηση.
Ακυρώνει την υπ’ αριθ. 10566/12.3.2003 απόφαση της Υφυπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (Δ΄ 446) κατά το μέρος που αφορά τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου του Δήμου Ιλίου στο Ο.Τ. 322 (άρθρο 6 εδ. α΄), σύμφωνα με το αιτιολογικό.
Διατάσσει την απόδοση του παραβόλου και
Επιβάλλει, σε βάρος του Δημοσίου, τη δικαστική δαπάνη των αιτούντων που ανέρχεται στο ποσό των χιλίων τριακοσίων ογδόντα (1.380) ευρώ.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 5 Μαρτίου 2007
Ο Πρόεδρος του Ε΄ Τμήματος Η Γραμματέας του Ε΄ Τμήματος

Κ. Μενουδάκος Γ. Σακελλαρίου
και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στις 12 Μαρτίου 2008.
Ο Προεδρεύων Αντιπρόεδρος Η Γραμματέας

Π.Ν. Φλώρος Π. Μερτζανάκη