17/3/2011 – Άρθρο 276 Κ.Δ.Δ. Απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής παραβόλου.
Απαλλαγή εκείνου που άσκησε ένδικο βοήθημα ή μέσο από την υποχρέωση καταβολής παραβόλου, λόγω πιθανολογούμενης ένδειάς του- δεν χορηγείται σε νομικά πρόσωπα κερδοσκοπικά όπως κατεξοχήν είναι οι εταιρίες
Πράξη 2/2011
Ο Πρόεδρος του Τριμελούς Συμβουλίου Διεύθυνσης
του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών
Χρήστος Βασιλάκης – Πρόεδρος Εφετών Δ.Δ.
Λαμβάνοντας υπόψη:
1. Την από 1-3-2011 (αριθμ. πρωτ. 2866/1-3-2011) αίτηση α) της ομόρρυθμης εταιρίας με την επωνυμία «… Ο.Ε.», β) του … και γ) της …, με την οποία ζητείται η χορήγηση του ευεργετήματος πενίας, για την απαλλαγή τους από την υποχρέωση καταβολής παραβόλου τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ, το οποίο απαιτείται για τη συζήτηση της από 24-2-2011 (αριθμ. καταχ. ΠΡΦ 275/1-3-2011) προσφυγής της πρώτης αιτούσας ομόρρυθμης εταιρίας κατά του Ελληνικού Δημοσίου και της απόφασης 301/22-12-2010 του Προϊσταμένου της ΔΟΥ Δάφνης, με την οποία επιβλήθηκε σε βάρος της παραπάνω ομόρρυθμης εταιρίας συνολικό πρόστιμο 72.764.700 δραχμών (ή 213.542,76 ευρώ) για παραβάσεις των διατάξεων του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (π.δ. 186/1992).
2. Ότι, από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 23 και 64 (παρ. 1) του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (ν. 2717/1999) και 72, 765 και 777 του Αστικού Κώδικα συνάγεται ότι η παύση του νομικού προσώπου της ομόρρυθμης εταιρίας επέρχεται είτε μετά το πέρας του σταδίου της εκκαθάρισης είτε, εφόσον δεν υπάρχει στάδιο εκκαθάρισης, μετά τη λύση της. Εάν δεν συντρέχει κάποια από τις περιπτώσεις αυτές, το νομικό πρόσωπο της ομόρρυθμης εταιρίας εξακολουθεί να υφίσταται και συνεπώς μόνη η εταιρία αυτή νομιμοποιείται για άσκηση προσφυγής κατά πράξης που εκδόθηκε σε βάρος της (πρβλ. ΣτΕ 3031/2009, 1803/2006, 5460/1996, 183/1990 κ.α.). Με τα δεδομένα αυτά, και για την ταυτότητα του νομικού λόγου, εφόσον από τα στοιχεία της δικογραφίας προκύπτει ότι, κατά τον κρίσιμο χρόνο άσκησης της ένδικης αίτησης για χορήγηση ευεργετήματος πενίας, υφίστατο το νομικό πρόσωπο της ομόρρυθμης εταιρείας με την επωνυμία « … Ο.Ε.», μόνο η εταιρία αυτή νομιμοποιείται ενεργητικά για την άσκηση της ένδικης αίτησης, η οποία, για το λόγο αυτό, που εξετάζεται αυτεπαγγέλτως κατ΄ άρθρο 35 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη κατά το μέρος που ασκείται ατομικά από τους ομόρρυθμους εταίρους …
3. Το άρθρο 276 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 44 (παρ. 1) του ν. 3900/2010 (ΦΕΚ Α΄ 213), σύμφωνα με το οποίο «1. Ο διάδικος μπορεί να απαλλαγεί από την προκαταβολή του τέλους δικαστικού ενσήμου, αν αποδεικνύει ότι η προκαταβολή αυτή δημιουργεί κίνδυνο περιορισμού των απαραίτητων μέσων για τη διατροφή του ίδιου και της οικογένειάς του (ευεργετήματος πενίας). Η απαλλαγή αυτή μπορεί να χορηγηθεί και σε νομικά πρόσωπα που δεν επιδιώκουν κερδοσκοπικό σκοπό, καθώς και σε ενώσεις προσώπων που έχουν την ικανότητα να είναι διάδικοι, αν αποδεικνύουν ότι με την προκαταβολή του πιο πάνω ποσού καθίσταται αδύνατη ή ιδιαιτέρως προβληματική η εκπλήρωση του σκοπού τους. 2. ?.. 4. Η απαλλαγή χορηγείται ύστερα από αίτηση του διαδίκου που υποβάλλεται είκοσι τουλάχιστον ημέρες πριν από την πρώτη συζήτηση της υπόθεσης. Η αίτηση απαλλαγής σε κάθε περίπτωση πρέπει απαραιτήτως να συνοδεύεται από τα αναγκαία έγγραφα αποδεικτικά στοιχεία. 5. ?..».
4. Την παράγραφο 3 του άρθρου 277 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 45 (παρ. 1) του ν. 3900/2010, κατά την οποία «κατ΄ εξαίρεση, στις χρηματικού περιεχομένου φορολογικές και τελωνειακές εν γένει διαφορές, το παράβολο για την προσφυγή, την έφεση και την αντέφεση ορίζεται σε ποσοστό ίσο προς τα δύο τοις εκατό του αντικειμένου της διαφοράς και μέχρι του ποσού των δέκα χιλιάδων ευρώ. Αν το παράβολο υπερβαίνει το ποσό των τριών χιλιάδων ευρώ, καταβάλλεται το ποσό αυτό, το επιπλέον δε τυχόν οφειλόμενο και μέχρι του ορίου των δέκα χιλιάδων ευρώ, καταλογίζεται, αν συντρέχει περίπτωση, με την οριστική απόφαση του δικαστηρίου επί της προσφυγής ή της έφεσης».
5. Την παράγραφο 1 του άρθρου 20 του Συντάγματος κατά την οποία «καθένας έχει δικαίωμα στην παροχή έννομης προστασίας από τα δικαστήρια και μπορεί να αναπτύξει σ΄ αυτά τις απόψεις του για τα δικαιώματα ή συμφέροντά του, όπως νόμος ορίζει» και την παράγραφο 1 του άρθρου 6 της Σύμβασης της Ρώμης της 4ης Νοεμβρίου 1950 «για την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών» (ΕΣΔΑ), που κυρώθηκε με το ν.δ. 56/1974 (ΦΕΚ Α΄ 256), σύμφωνα με την οποία «παν πρόσωπον έχει δικαίωμα όπως η υπόθεσίς του δικασθή δικαίως, δημοσία και εντός λογικής προθεσμίας υπό ανεξαρτήτου και αμερολήπτου δικαστηρίου, νομίμως λειτουργούντος, το οποίον θα αποφασίση είτε επί των αμφισβητήσεων επί των δικαιωμάτων και υποχρεώσεών του αστικής φύσεως ?..».
6. Ότι η υποχρέωση καταβολής παραβόλου για την άσκηση ένδικων βοηθημάτων και μέσων αποσκοπεί στην αποτροπή από την άσκηση όλως απερίσκεπτων και αστήρικτων ένδικων βοηθημάτων και μέσων και, για το λόγο αυτό, δεν αντίκειται καθ΄ εαυτή στις αυξημένης τυπικής ισχύος διατάξεις που παρατίθενται στην προηγούμενη σκέψη, υπό τον όρο, όμως, ότι δεν παραβιάζεται η αρχή της αναλογικότητας και δεν αναιρείται στη συγκεκριμένη περίπτωση η ουσία ή η αποτελεσματικότητα του προστατευόμενου από τις διατάξεις αυτές ατομικού δικαιώματος παροχής έννομου προστασίας. Συνεπώς, κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, απαλλαγή εκείνου που άσκησε ένδικο βοήθημα ή μέσο από την υποχρέωση καταβολής παραβόλου, λόγω πιθανολογούμενης ένδειάς του, χωρεί και στις περιπτώσεις που η χορήγηση του ευεργετήματος αυτού δεν προβλέπεται με ρητή διάταξη νόμου (βλ. ΣτΕ 1065/2002, 862/2001).
7. Από τις πιο πάνω διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 276 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, όπου ορίζεται ότι «η απαλλαγή αυτή μπορεί να χορηγηθεί και σε νομικά πρόσωπα που δεν επιδιώκουν κερδοσκοπικό σκοπό», συνάγεται ότι η απαλλαγή αυτή, η οποία, κατά τα γενόμενα ερμηνευτικώς δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, μπορεί να χορηγηθεί και στην περίπτωση του αναλογικού παραβόλου 2% στις χρηματικού περιεχομένου φορολογικές διαφορές του άρθρου 277 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, δεν χορηγείται σε νομικά πρόσωπα που επιδιώκουν κερδοσκοπικό σκοπό, όπως είναι οι ομόρρυθμες εταιρίες. Η λύση αυτή του νομοθέτη να αποκλείσει τη χορήγηση του ευεργετήματος της πενίας από τις εταιρίες που επιδιώκουν κερδοσκοπικό σκοπό (εμπορικές, βιομηχανικές κλπ) είναι ηθελημένη, καθόσον η φύση της παρεχόμενης απαλλαγής από τέλη δικαστικού ενσήμου, παράβολα κλπ με το ευεργέτημα της πενίας συναρτάται άμεσα με φυσικό πρόσωπο. Ούτε μπορούν οι ομόρρυθμοι εταίροι να επικαλούνται τη δική τους οικονομική αδυναμία για να δικαιολογήσουν τη χορήγηση του ευεργετήματος πενίας στην εταιρία της οποίας είναι μέλη.
8. Ότι, στην ένδικη περίπτωση, η αιτούσα ομόρρυθμη εταιρία, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της δικογραφίας, έχει ως σκοπό την εμφιάλωση και εμπορία ποτών, οίνων και οινοπνευμάτων και το εταιρικό κεφάλαιο αυτής ανέρχεται σε 6.800.000 δραχμές. Επομένως, εφόσον επιδιώκει κερδοσκοπικό σκοπό, σύμφωνα με τις προαναφερόμενες διατάξεις και σκέψεις, δεν μπορεί να απαλλαγεί από την υποχρέωση καταβολής παραβόλου. Άλλωστε, η αιτούσα εταιρία δεν προσκομίζει κανένα έγγραφο αποδεικτικό στοιχείο για να αποδείξει τους ισχυρισμούς της ότι βρίσκεται σε κατάσταση απόλυτης αδράνειας και δεν έχει το παραμικρό εισόδημα ή κέρδος.
Αποφασίζουμε
Απορρίπτουμε την αίτηση.
Αθήνα, 17 Μαρτίου 2011
Ο Πρόεδρος
Χρήστος Βασιλάκης