ΕΣ 1940/2020 ΤΜΗΜΑ VII
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 11 Φεβρουαρίου 2020 με την ακόλουθη σύνθεση: Ελένη Λυκεσά, Προεδρεύουσα Σύμβουλος, η οποία αναπληρώνει την κωλυόμενη Πρόεδρο του Τμήματος, Αντιπρόεδρο Άννα Λιγωμένου, Δημήτριος Τσακανίκας και Ευφροσύνη Παπαθεοδώρου, Σύμβουλοι, Ιωάννα Ευθυμιάδου (εισηγήτρια) και Λήδα Χαραλαμπίδου, Πάρεδροι, που μετέχουν με συμβουλευτική ψήφο.
Γενικός Επίτροπος Επικρατείας:Παραστάθηκε ο Αντεπίτροπος Επικρατείας Ευάγγελος Καραθανασόπουλος, ως νόμιμος αναπληρωτής της κωλυόμενης Γενικής Επιτρόπου Επικρατείας.
Γραμματέας:Ιωάννης Αθανασόπουλος, Γραμματέας του VII Τμήματος.
Για να δικάσει την από 7.2.2017 έφεση (Α.Β.Δ. 424) του Γεωργίου Γεωργόπουλου του Ιωάννη, κατοίκου Πύργου Ηλείας (οδός Ζαΐμη αρ.17), ο οποίος παραστάθηκε διά του πληρεξούσιου δικηγόρου του Φίλιππου Φυλακτόγλου (Α.Μ. Δ.Σ.Α. 17339).
Κατά του Ελληνικού Δημοσίου, που εκπροσωπεί νόμιμα ο Υπουργός Οικονομικών, ο οποίος παραστάθηκε δια του Παρέδρου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους Κωνσταντίνου Παπαγεωργίου.
Κατά του Δήμου Πύργου, όπως εκπροσωπείται νόμιμα, ο οποίος δεν παραστάθηκε και
Κατά της 9/2015 καταλογιστικής πράξης του Β΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Κατά τη συζήτηση που ακολούθησε το Δικαστήριο άκουσε:
Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του εκκαλούντος, ο οποίος ζήτησε την παραδοχή της έφεσης.
Τον Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, ο οποίος ζήτησε την απόρριψή της και
Τον Αντεπίτροπο της Επικρατείας, ο οποίος πρότεινε τη μερική παραδοχή της.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το Δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη.
Σκέφτηκε σύμφωνα με τον νόμο και
Αποφάσισε τα ακόλουθα:
1. Με την ένδικη έφεση ζητείται η ακύρωση της 9/2015 πράξης του Β΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία ο εκκαλών καταλογίστηκε, υπέρ του Δήμου Πύργου αλληλεγγύως και εις ολόκληρον με τα λοιπά αναφερόμεναπρόσωπα, ως υπόλογος με το ποσό των 11.121,58 ευρώ, για έλλειμμα που φέρεται ότι προκάλεσε, ως μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου, στη διαχείριση του Δήμου κατά το οικονομικό έτος 2000. Η έφεση αυτή, για την οποία καταβλήθηκε το νόμιμο παράβολο (323155932950 0410 0096 ηλεκτρονικό παράβολο του Ελληνικού Δημοσίου), ασκήθηκε νομότυπα και εμπρόθεσμα και πρέπει να εξεταστεί κατά τη βασιμότητά της, παρά την απουσία του Δήμου Πύργου, ο οποίος κλήθηκε νόμιμα και εμπρόθεσμα να παραστεί κατά την παρούσα συζήτηση (από 21.11.2019 έκθεση επίδοσης της δημοτικού υπαλλήλου Πύργου Θάλειας Κωστοπούλου).
2. Από τον συνδυασμό των άρθρων 54 παρ. 1 περ. ε΄ και 2 και 56 παρ. 1 του ν. 2362/1995 «Περί Δημόσιου Λογιστικού, ελέγχου των δαπανών του Κράτους και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ A´ 247) και 106 του π.δ/τος 410/1995 «Κωδικο-ποίηση σε ενιαίο κείμενο νόμου με τίτλο “Δημοτικός και Κοινοτικός Κώδικας” των ισχυουσών διατάξεων του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα όπως τροποποιήθηκαν και συμπληρώθηκαν» (ΦΕΚ Α΄ 231), όπως ίσχυαν κατά τον κρίσιμο χρόνο, συνάγονται τα ακόλουθα: Υπόλογοι οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης (εφεξής: Ο.Τ.Α.) είναι όσοι με οποιοδήποτε τρόπο διαχειρίζονται χρήματα, αξίες ή υλικά που ανήκουν σε Ο.Τ.Α. καθώς και κάθε άλλο πρόσωπο, το οποίο θεωρείται υπόλογος με βάση ειδική διάταξη νόμου λόγω της φύσης των υπηρεσιακών καθηκόντων του.
Την ιδιότητα του υπολόγου φέρουν και τα μέλη των συλλογικών οργάνων διοίκησης δήμου, όταν εγκρίνουν την πραγματοποίηση δαπανών σε βάρος των πιστώσεων του δημοτικού προϋπολογισμού. Ο υπόλογος ευθύνεται για κάθε πταίσμα για το έλλειμμα που διαπιστώνεται, η υπαιτιότητά του τεκμαίρεται και απαλλάσσεται μόνο αν επικαλεστεί και αποδείξει ότι δεν συντρέχει οποιασδήποτεμορφής υπαιτιότητά του. Έλλειμμα δε είναι η επί έλαττον αδικαιολόγητη διαφορά μεταξύ της ποσότητας των χρημάτων ή υλικών που έπρεπε να υπάρχει σύμφωνα με τα νόμιμα διαχειριστικά στοιχεία και αυτής που πράγματι υπάρχει. Ως έλλειμμα νοείται και κάθε ανοίκειος πληρωμή, δηλαδή κάθε πληρωμή που δεν ανάγεται στην αρμοδιότητα του υπολόγου ή δε στηρίζεται σε πλήρη και νόμιμα δικαιολογητικά ή για την πραγματοποίησή της δεν τηρήθηκαν οι νόμιμες διαδικασίες ή έγινε αχρεώστητα ή είναι άσχετη με τον σκοπό της διαχείρισης (αποφ. 1847/2019, 1318, 1319/2019 1093/2017, 2187, 870/2016 VII Τμ.).
3. Σύμφωνα με τα άρθρα 5, 6, 7, 8 και 9 του ν. 2685/1999 «Κάλυψη δαπανών μετακινουμένων υπαλλήλων εντός και εκτός Επικράτειας και άλλες διατάξεις» (Α΄ 35), ο οποίος ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο και κατήργησε «κάθε άλλη γενική ή ειδική διάταξη που αντίκειται στις διατάξεις (του) ή ρυθμίζει διαφορετικά τα θέματα που διέπονται από αυτόν» (άρθρο 1 παρ. 1 και 33), μεταξύ των δαπανών μετακίνησης περιλαμβανόταν και η ημερήσια εκτός έδρας αποζημίωση, που ανερχόταν σε 10.000 δρχ. ή 29,35 ευρώ και καταβαλλόταν ολόκληρη όταν ο μετακινούμενος διανυκτέρευε στον εκτός έδρας τόπο μετακίνησης, μειωνόταν δε στο 1/2 αυτής όταν η μετακίνηση καλύπτονταν από ημιδιατροφή και στο 1/3 αυτής για την ημέρα της επιστροφής ή για την αυθημερόν μετακίνηση.
4.Σύμφωνα με τα άρθρα 111 παρ. 2 περ. ι΄ και 307 παρ. 1 του Δ.Κ.Κ., 92 παρ. 1 και 98 παρ. 1 του ν.δ/τος 3026/1954 «Κώδικας περί Δικηγόρων» (Α΄ 235) και τις Κ.Υ.Α 1121675/2031/Α0012/29.12.1999 «Προσδιορισμός των ελάχιστων αμοιβών των Δικηγόρων (…)» (Β΄ 2295) και 1007604/132/Α΄0012/25.1.2000 όμοια (Β΄ 77), όπως ίσχυαν κατά τον κρίσιμο χρόνο, η δικαστική ή εξώδικη υπεράσπιση ενός δήμου στον οποίο υπηρετούν δικηγόροι με πάγια αντιμισθία μπορεί να ανατεθεί σε ιδιώτη δικηγόρο μόνο κατ’ εξαίρεση, όταν η συγκεκριμένη υπόθεση έχει ιδιαίτερη σημασία για τα συμφέροντα του δήμου και απαιτεί εξειδικευμένη γνώση ή εμπειρία (Ελ.Συν. Πρ. Ι Τμ. 159/2009 και Πρ. ΚΠΕΔ Ι Τμ., 48/2014). Αρμόδιο όργανο για την ανάθεση της σχετικής εντολής είναι η δημαρχιακή επιτροπή, η εντολή δε πρέπει να προηγείται της εκτέλεσής της και να προσδιορίζει κατά τρόπο σαφή και αναμφίβολο τις ανατεθείσες υποθέσεις (Ελ.Συν. Πρ. Ι Τμ. 54/2010). Οι προβλεπόμενες κατά υπόθεση, από τον «Κώδικα περί Δικηγόρων» και τις ως άνω κοινές υπουργικές αποφάσεις, ελάχιστες δικηγορικές αμοιβές είναι οι μόνες υποχρεωτικές για τον εντολέα δήμο, εκτός αν, λόγω της σοβαρότητας ή της ιδιαιτερότητας της συγκεκριμένης υπόθεσης, συμφωνηθεί κατά την ανάθεσή της μεγαλύτερη αμοιβή, μη υπερβαίνουσα όμως τα κατά περίπτωση εύλογα όρια (Ελ.Συν. VII Τμ. 2478/ 2016). Τέλος, σύμφωνα με τα άρθρα 21 και 25 του β.δ/τος της 17.5/15.6.1959 «Περί οικονομικής διοικήσεως και λογιστικού των Δήμων και Κοινοτήτων»,για την αναγνώριση και την εκκαθάριση δαπάνης σε βάρος του προϋπολογισμού ενός δήμου απαιτείται η ύπαρξη πλήρων και νόμιμων δικαιολογητικών, που να αποδεικνύουν και να προσδιορίζουν με ακρίβεια την ύπαρξη και την έκταση της απαίτησης του πιστωτή του. Τα εν λόγω δικαιολογητικά επισυνάπτονται υποχρεωτικά στο χρηματικό ένταλμα που εκδίδεται για την εξόφλησή της, ελλείψει δε αυτών η διενεργούμενη δαπάνη καθίσταται μη κανονική (Ελ.Συν. Πρ. Ι Τμ. 245, 113, 41/2009, 188/2007).
5. Στο άρθρο 22 παρ. 5 του ως άνω ν. 2362/1995 ορίζεται ότι «Οι δαπάνες δημοσιευμάτων ή ανακοινώσεων του Δημοσίου και των Ν.Π.Δ.Δ., που καταχωρούνται στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο και αναφέρονται σε καθαρά υπηρεσιακές ανάγκες, όπως προσκλήσεις, προκηρύξεις διαγωνισμών ή διακηρύξεις … βαρύνουν τις ειδικές πιστώσεις των οικείων … προϋπολογισμών … Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης καθορίζονται και αναπροσαρμόζονται οι τιμές των δημοσιευμάτων, καθώς και κάθε σχετική λεπτομέρεια». Κατ’ εξουσιοδότηση αυτού εκδόθηκε η οικ. 2/ 69382/0020/27.9.1999 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης «Καθορισμός της τιμής των καταχωρουμένων στον τύπο υπηρεσιακών δημοσιεύσεων του Δημοσίου και των Ν.Π.Δ.Δ.» (Β΄ 1847), όπως τροποποιήθηκε με την 2/20118/ 21.9.2001 όμοια (Β΄ 1266), που εφαρμόζεται και για τις δημοσιεύσεις των Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, σύμφωνα με την οποία οι δημοσιεύσεις στον τύπο τιμολογούνται ανάλογα με την κυκλοφορία της εφημερίδας και το μήκος κάθε στήλης, με 90 δρχ./χιλιοστόμετρο ανά στήλη, εφόσον το έντυπο του ημερησίου ή περιοδικού τύπου κυκλοφορεί σε περισσότερα των 5.000 αντιτύπων και με 58 δρχ./χιλιοστόμετρο, εφόσον το έντυπο κυκλοφορεί σε λιγότερα αντίτυπα (Ελ.Συν. VII Τμ. 2918, 585/2014). Κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται η χρήση του εμπορικού τιμολογίου του τύπου για τις δημοσιεύσεις εμπορικού περιεχομένου ή τις διαφημίσεις, νοούνται δε ως εμπορικού περιεχομένου οι δημοσιεύσεις που αφορούν πράξεις που από το β.δ. της 2/14.5.1835 «Περί της αρμοδιότητας των Εμποροδικείων» θεωρούνται εμπορικές ή ενεργούνται για την εκπλήρωση ή εξυπηρέτηση εμπορικών σκοπών (Ελ.Συν. Ι Τμ. 932/2003 και την εκεί παρατιθέ-μενη νομολογία).
6. Σύμφωνα με γενική αρχή του δημοσιολογιστικού δικαίου, για τη διενέργεια οποιασδήποτε δαπάνης από τους Δήμους, εκτός από την ύπαρξη πίστωσης στον προϋπολογισμό τους, απαιτείται αυτή να προβλέπεται από ρητή διάταξη νόμου ή να ανάγεται στη λειτουργική δραστηριότητά τους ή να συντελεί στην αποτελεσματικότερη εκπλήρωση των σκοπών τους, χωρίς ταυτό-χρονα να υπερβαίνει το προσήκον μέτρο (ενδεικτ. Ελ.Συν. VII Τμ. 843/2019).
7. Με το άρθρο 26 του ν. 3274/2004 «Οργάνωση και λειτουργία των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού» (Α΄ 195), όπως οι διατάξεις αυτού ερμηνεύτηκαν με την παρ. 8 του άρθρου 29 του ν. 3448/ 2006 (Α΄ 57), ο νομοθέτης νομιμοποίησε αναδρομικά δαπάνες που διενεργή-θηκαν μέχρι 31.12.2003 από δήμους σε βάρος των προϋπολογισμών τους, εφόσον συντρέχουν για αυτές σωρευτικά οι προϋποθέσεις των ως άνω διατάξεων (Ελ. Συν. Ολομ. Αποφ. 1152/2007), ήτοι εφόσον το είδος της δαπάνης προβλέπεται από τις οικείες διατάξεις ή συνάδει με τις αρμοδιότητες και την εν γένει κοινωνική αποστολή των παραπάνω φορέων, όπως απορρέουν από την κείμενη νομοθεσία, ανεξάρτητα από οποιαδήποτε πλημμέλεια ή παράλειψη κατά τη σχετική διαδικασία, από την οποία και δημιουργήθηκε για τους παραπάνω φορείς υποχρέωση εξόφλησης της οικείας δαπάνης, έχει εγκριθεί και βεβαιωθεί από τα αρμόδια όργανα, αποδεικνύεται με κάθε πρόσφορο μέσο ότι ο σκοπός για τον οποίο διενεργήθηκε έχει εκπληρωθεί και δεν έχει ακυρωθεί σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
8. Σύμφωνα με το άρθρο 37 παρ. 1 του ν. 3801/2009 «Ρυθμίσεις θεμάτωνπροσωπικού με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αόριστου χρόνου και άλλες διατάξεις οργάνωσης και λειτουργίας της Δημόσιας Διοίκησης» (Α΄ 163), το Ελεγκτικό Συνέδριο κατά την εκδίκαση καταλογισμών σε βάρος αιρετών οργάνων δήμων για οποιαδήποτε αιτία, που έχουν λάβει χώρα μέχρι 1.7.2005, δύναται να μειώσει το ποσό του καταλογισμού, είτε αυτεπαγγέλτως είτε κατόπιν αιτήσεως του βαρυνομένου, μέχρι το 1/10, κατόπιν συνεκτίμησης του βαθμού υπαιτιότηταςτου καταλογισθένος, της βαρύτητας της δημοσιονομικής παράβασης και των συνθηκών υπό τις οποίες τελέσθηκε καθώς και της προσωπικής και οικογενειακής οικονομικής του κατάστασης ή ακόμα και να απαλλάξει τον καταλογισθέντα από το συνολικό ποσό του καταλογισμού, αν κρίνει ότι συνέτρεχε στο πρόσωπό του συγγνωστή πλάνη για τη δημιουργία του ελλείμματος (Ελ.Συν. Ολομ.. 1756/2015, 2236, 2218, 1808/2014, VII Τμ.1467, 1399/2017).
9. Στην προκειμένη περίπτωση από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα εξής:
Α. Με την 57/28.2.1999 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Πύργου καθορίστηκαν οι δαπάνες του Δημάρχου, των Αντιδημάρχων και των Δημοτικών Σύμβουλων για τις μετακινήσεις τους εκτός έδρας για εκτέλεση υπηρεσίας στο ποσό των 40.000 δρχ. ημερησίως,όπως η δυνατότητα αυτή προβλεπόταν στο άρθρο 175 του Δ.Κ.Κ. Με τις 156 και 157/2000 αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου, στη λήψη των οποίων συμμετείχε και ο εκκαλών, εγκρίθηκαν οι μετακινήσεις εκτός έδρας των Δημάρχου, Αντιδημάρχων, Προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου και Δημοτικών Συμβούλων για υπηρεσιακούς λόγους και εκδόθηκανσχετικά τα 203 και 204/2000 χρηματικά εντάλματα, συνολικού ποσού 6.574 ευρώ. Στα εν λόγω εντάλματα περιλαμβάνονται μη νόμιμες δαπάνες ύψους 4.793 ευρώ, καθόσον η ημερήσια αποζημίωση αφενός εκκαθαρίστηκε με ποσό 40.000 δρχ. ημερησίως, βάσει της 57/1999 απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου αντί των 10.000 δρχ. που προέβλεπε ο ισχύων ν. 2685/1999, και δεν μειώθηκε για τις αυθημερόν μετακινήσεις και για τις ημέρες επιστροφής μετά από διανυκτέρευση. Οι ανωτέρω δαπάνες δεν νομιμοποιήθηκαν βάσει του άρθρου 26 του ν. 3274/ 2004 26, καθόσον διενεργήθηκαν κατά παράβαση της κείμενης νομοθεσίας (Ελ. Συν. Αποφ. VII Τμ. 307/2018).
Β. Κατά τον ισχύοντα κατά τον κρίσιμο χρόνο «Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας Δήμου Πύργου» (13121/23.4.1999 απόφαση Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος, ΦΕΚ 649 Β΄) προβλέπονταν δύο (2) θέσεις δικηγόρων με πάγια αντιμισθία (άρθρο 17). Με τη 205/2000 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, στη λήψη της οποίας μετείχε και ο εκκαλών, εγκρίθηκε η καταβολή αμοιβής 1.262 ευρώ σε καθένα από τους δικηγόρους Χ. Αντύπα και Γ. Κονταξή και 1.702 ευρώ στο δικηγόρο Ν. Λαϊνόπουλο. Στην ως άνω απόφαση επισυνάπτονται πίνακες αμοιβών των ως άνω δικηγόρων, όπου αναφέρονται με λεπτομέρεια οι υποθέσεις τις οποίες φέρονται να χειρίστηκαν και η αμοιβή για καθεμία. Οι δαπάνες αυτές κρίθηκαν μη νόμιμες διότι α) δεν προηγήθηκε ανάθεση της σχετικής εντολής από την αρμόδια Δημαρχιακή Επιτροπή, η οποία έπρεπε να προσδιορίζει τις ανατεθείσες υποθέσεις και, ενόψει του ότι στο Δήμο λειτουργούσε νομική υπηρεσία, να αιτιολογεί ειδικώς τους λόγους ανάθεσής τους σε ιδιώτη δικηγόρο και β) στα οικεία Χ.Ε. περιλαμβάνονταν μόνον οι πίνακες αμοιβών των δικηγόρων και οι αντίστοιχες αποδείξεις παροχής υπηρεσιών, χωρίς λοιπά δικαιολογητικά (προεισπράξεις δικηγορικών αμοιβών, πρακτικά συνεδριάσεων δικαστηρίου, δικόγραφα και γνωμοδοτήσεις για τη σύνταξη των οποίων ζητείται η αμοιβή κλπ.), από τα οποία να αποδεικνύεται και να προσδιο-ρίζεται με ακρίβεια η ύπαρξη και η έκταση των απαιτήσεών τους κατά του Δήμου και η αναγκαιότητα της καταβολής αμοιβής στο συγκεκριμένο ύψος. Οι ανωτέρω δαπάνες δεν νομιμοποιήθηκαν βάσει του άρθρου 26 του ν. 3274/200426,καθόσον δεν εγκρίθηκαν από το αρμόδιο όργανο, δεν αποδείχθηκαν οι απαιτήσεις των δικηγόρων για την καταβολή αμοιβής στο ανωτέρω ύψος, ούτε βεβαιώθηκε η εκτέλεση των υπηρεσιών αυτών.
Γ.Ο Δήμος Πύργου εξέδωσε τα 800, 1006 και 1689/2000 Χ.Ε., ποσού 2.479, 933 και 1.473 ευρώ αντίστοιχα για την εξόφληση υπηρεσιακών δημοσιεύσεων, η αμοιβή όμως που καταβλήθηκε για τις καταχωρήσεις υπερέβαινε τα νόμιμα όρια, όπως προβλέπονταν στην ανωτέρω Κ.Υ.Α. Επιπλέον, με το πρώτο από τα εν λόγω ΧΕ εξοφλήθηκε και καταχώρηση ευχετηρίου μηνύματος του Δημάρχου για το Πάσχα 2000, ποσού 59 ευρώ και με το δεύτερο και καταχώρηση για τις ώρες κατά τις οποίες ο ίδιος θα δεχόταν ευχές για την ονομαστική του εορτή, ποσού 57 ευρώ. Οι δαπάνες αυτές εγκρίθηκαν με τις 262, 306 και 570/2000 αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου, στη λήψη των οποίων συμμετείχε και ο εκκαλών. Ενόψει της υπέρβασης των ορίων της Κ.Υ.Α. κατά τον υπολογισμό της αμοιβής για τις δημοσιεύσεις και δεδομένου ότι οι δαπάνες που αφορούσαν καταχωρήσεις για τις ώρες, που δεχόταν ευχές ο Δήμαρχος και το ευχετήριο μήνυμά του για το Πάσχα δεν προβλέπονταν από διάταξη νόμου ούτε αποσκο-πούσαν στην καλύτερη εξυπηρέτηση των λειτουργικών αναγκών του Δήμου, κατα-βλήθηκε επιπλέον αμοιβή με το 800/2000 Χ.Ε. ποσού 531 ευρώ, με το 1006/2000 Χ.Ε. ποσού 228 ευρώ και με το 1689/2000 Χ.Ε. ποσού 784 ευρώ. Οι ανωτέρω δαπάνες συνολικού ποσού 1.543 ευρώ δεν νομιμοποιήθηκαν βάσει του άρθρου 26 του ν. 3274/200426, καθόσον κατά το μέρος που αφορούσαν σε αμοιβή καθ’ υπέρβαση του νόμιμου ορίου διενεργήθηκαν κατά παράβαση της κείμενης νομοθεσίας ενώ κατά το μέρος που αφορούσαν σε προσωπικές δημοσιεύσεις του Δημάρχου δεν προβλέπονταν από το νόμο ούτε ήταν λειτουργικές.
10. Με δεδομένα τα ανωτέρω:
Α. Οι δαπάνες μετακίνησης είναι μη νόμιμες, καθόσον αφορούν σε μη οφειλόμενη ημερήσια αποζημίωση, δεν δύνανται δε να νομιμοποιηθούν βάσει του άρθρου 26 παρ. 1 του ν. 3274/2004, καθόσον διενεργήθηκαν κατά παράβαση της κείμενης νομοθεσίας. Δεδομένου όμως ότι αφενός η εκκαθάριση των δαπανών διενεργήθηκε από την αρμόδια οικονομική υπηρεσία του Δήμου και αφετέρου ο ν. 2685/1999, που κατήργησε τη δυνατότητα των Δήμων να ρυθμίζουν οι ίδιοι με αποφάσεις τους τις σχετικές αποζημιώσεις, ήταν απολύτως πρόσφατος, ο εκκαλών ενήργησε συγγνωστώς, ήτοι χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων αλλά με την πεποίθηση ότι η ορισθείσα αποζημίωση ήταν ορθή και σύμφωνη προς αυτές.Συνεπώς θα πρέπει να απαλλαγεί από το συνολικό ποσό του καταλογισμού από την αιτία αυτή.
Β. Οι δαπάνες αμοιβής των δικηγόρων είναι επίσης μη νόμιμες, καθόσον αφενός διενεργήθηκαν χωρίς απόφαση του αρμοδίου οργάνου με την οποία να προσδιορίζονται κατά τρόπο σαφή και αναμφίβολο οι ανατεθείσες υποθέσεις και να αιτιολογούνται ειδικώς οι λόγοι ανάθεσής τους σε ιδιώτες δικηγόρους, ενόψει του ότι υπηρετούν δικηγόροι στο Δήμο, και αφετέρου στα σχετικά Χ.Ε. δεν επισυνάπτονται τα απαιτούμενα δικαιολογητικά. Οι δαπάνες αυτές δεν δύνανται να νομιμοποιηθούν βάσει του άρθρου 26 παρ. 1 του ν. 3274/2004, προεχόντως διότι δεν έχουν εγκριθεί από το αρμόδιο όργανο αλλά και διότι δεν βεβαιώνεται η εκτέλεση των ανατεθεισών υπηρεσιών. Τέλος, ενόψει της σαφήνειας των σχετικών διατάξεων, που επιβάλλουν την πρόσληψη δικηγόρου μόνο ύστερα από απόφαση της Δημαρχιακής Επιτροπής, δεν μπορεί να στοιχειοθετηθεί συνδρομή συγγνωστής πλάνης στο πρόσωπο του εκκαλούντος, απορριπτομένου του σχετικού λόγου έφεσης. Συνακόλουθα το ως άνω ποσό των 4.226 ευρώ συνιστά έλλειμμα στη χρηματική διαχείριση του Δήμου Πύργου έτους 2000 και νομίμως καταλογίζεται σε βάρος του εκκαλούντος.
Γ. Οι δαπάνες για καταχωρήσεις των υπηρεσιακών δημοσιεύσεων καθ’ υπέρβαση των νόμιμων ορίων είναι μη νόμιμες, κατά την έγκρισή τους όμως ο εκκαλών συγγνωστώς, ήτοι χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, υπέλαβε ότι ο υπολογισμός του οφειλόμενου ποσού ήταν ορθός χωρίς να δύναται να προβεί σε εκ νέου υπολογισμό του και ως εκ τούτου θα πρέπει να απαλλαγεί από το συνολικό ποσό του καταλογισμού από την αιτία αυτή. Αντίθετα, ο ίδιος όφειλε να γνωρίζει ότι δαπάνες για καταχωρήσεις για τις ώρες που θα δέχεται ευχές ο Δήμαρχος καθώς και για ευχετήριο μήνυμά του για το Πάσχα δεν προβλέπονται από διάταξη νόμου ούτε αποσκοπούν στην καλύτερη εξυπηρέτηση των λειτουργικών αναγκών του Δήμου. Περαιτέρω, ενόψει του ότι οι ανωτέρω δαπάνες δεν είναι ούτε νόμιμες ούτε λειτουργικές, αυτές δεν μπορούν να νομιμοποιηθούν σύμφωνα με το άρθρο 26 παρ. 1 του ν. 3274/2004. Συνεπώς νομίμως καταλογίστηκε ο εκκαλών με το ποσό των 116 ευρώ για την ως άνω αιτία.
11. Ο εκκαλών αβασίμως προβάλλει ότι τελούσε σε συγγνωστή πλάνη κατά την έγκριση του συνόλου των δαπανών, καθώς, όπως ήδη σημειώθηκε στις σκέψεις 10Β και 10Γ, αφενός οι διατάξεις που ρυθμίζουν την έκτακτη πρόσληψη δικηγόρων από δήμο είναι σαφείς και αφετέρου όφειλε να γνωρίζει ότι δαπάνες για καταχωρήσεις που αφορούν προσωπικές ενέργειες του Δημάρχου δεν προβλέπονται από διάταξη νόμου ούτε αποσκοπούν στην καλύ-τερη εξυπηρέτηση των λειτουργικών αναγκών του Δήμου. Εξάλλου, η ευθύνη του εδράζεται στο ότι ψήφισε, ως μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου, υπέρ της πραγματοποίησης μη νόμιμων δαπανών και όχι στο ότι ενέκρινε το σχετικό απολογισμό, όπως εσφαλμένα προβάλλει με την έφεσή του.
12. Ενόψει των ανωτέρω, ορθά με την προσβαλλόμενη πράξη κρίθηκαν μη νόμιμες και μη δυνάμενες να νομιμοποιηθούν οι δαπάνες που εκτίθενται στις σκέψεις 9Β, ποσού 4.226 ευρώ και 9Γ, ποσού 116 ευρώ, με τις αιτιολογίες που εκτίθενται στις σκέψεις 10Β και 10Γ, η έγκριση δε από τον εκκαλούντα της πραγματοποίησης των δαπανών αυτών παρά το γεγονός ότι ήταν μη νόμιμες, άσχετες με τις αρμοδιότητες και την εν γένει κοινωνική αποστολή του Δήμου, χωρίς δικαιολογητικά ή χωρίς απόφαση του αρμοδίου οργάνου του Δήμου για τη διάθεση των χρημάτων για το σκοπό που φαίνεται ότι διατέθηκαν, προκάλεσε αιτιωδώς έλλειμμα αντίστοιχο με τις δαπάνες αυτές, ύψους 4.342 ευρώ.
13. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη την πάροδο ιδιαίτερα μεγάλου χρονικού διαστήματος από το οικονομικό έτος (2000) στο οποίο αφορούν οι καταλογισθείσες δαπάνες και το γεγονός ότι από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν προέκυψε η τέλεση οποιουδήποτε ποινικού αδικήματος σε σχέση με τη διαχείριση του δημοτικού χρήματος κατά τη συγκεκριμένη οικονομική χρήση, το Δικαστήριο κρίνει, ότι το ποσό των ανωτέρω δαπανών που πρέπει να καταλογιστούν σε βάρος του εκκαλούντος πρέπει να μειωθεί μέχρι το 1/10 αυτού, δηλαδή μέχρι του ποσού των 434 ευρώ..
14. Κατ’ ακολουθία, πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή η έφεση, να μεταρ-ρυθμιστεί ως προς τον εκκαλούντα η προσβαλλομένη πράξη και να περιοριστεί το ποσό του σε βάρος του καταλογισμού σε 434 ευρώ. Περαιτέρω, πρέπει να διαταχθεί η επιστροφή του καταβληθέντος παραβόλου στον εκκαλούντα καιλόγω της μερικής νίκης και μερικής ήττας των διαδίκωνσυμψηφιστείη δικαστική δαπάνη μεταξύ αυτών (άρθρο 275 παρ. 1 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας).
Για τους λόγους αυτούς
Δέχεται εν μέρει την έφεση.
Μεταρρυθμίζει την 9/2015 πράξη του Β΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου ως προς τον εκκαλούντα,
Περιορίζει το ποσό του σε βάρος του καταλογισμού σε 434 ευρώ.
Διατάσσει την επιστροφή του κατατεθέντος παραβόλου. Και
Συμψηφίζει τη δικαστική δαπάνη μεταξύ των διαδίκων
Κρίθηκε και αποφασίστηκε στην Αθήνα, στις 23 Ιουνίου 2020.
| Η ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΛΕΝΗ ΛΥΚΕΣΑ |
Η ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΡΕΔΡΟΣ ΙΩΑΝΝΑ ΕΥΘΥΜΙΑΔΟΥ |
|
Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ |
|
Δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 25 Αυγούστου 2020.
|
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΑΝΝΑ ΛΙΓΩΜΕΝΟΥ |
Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ |