442/2012 ΕΣ (ΟΛΟΜ)
Δικαστική εκπροσώπηση δήμων, κοινοτήτων και δημοτικών νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου. Δημοτικά νπδδ που συνενώθηκαν περιέρχονται αυτοδίκαια στο νέο δήμο και συγχωνεύονται σε ένα νομικό πρόσωπο. Κρίση ότι αρμόδιο όργανο για την παροχή πληρεξουσιότητας σε δικηγόρο να παρασταθεί σε εκκρεμή δίκη που αφορά σε συγχωνευόμενο δημοτικό νομικό πρόσωπο είναι το όργανο που εκπροσωπεί το νέο δημοτικό νομικό πρόσωπο, αφού η δίκη συνεχίζεται από αυτό. Σε περίπτωση που το νέο νομικό πρόσωπο δεν έχει συσταθεί, αρμόδιο παραμένει το όργανο που εκπροσωπεί το συγχωνευόμενο, δεδομένου ότι η θητεία του διοικητικού του συμβουλίου έχει παραταθεί, και σε καμία περίπτωση δεν καθίσταται αρμόδια η οικονομική επιτροπή του νέου δήμου, αφού αυτή αποτελεί όργανο διοίκησης αποκλειστικά και μόνο του νομικού προσώπου του δήμου. Ομοιες οι υπ΄ αριθμ. 443/2012, 444/2012 αποφάσεις ΕΣ (Ολομ.).
Απόφαση: 442/2012
ΤΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΕ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του, στις 6 Απριλίου 2011, με την ακόλουθη σύνθεση: Ιωάννης Καραβοκύρης, Πρόεδρος, Νικόλαος Αγγελάρας, Φλωρεντία Καλδή, Γεώργιος Κωνσταντάς, Θεοχάρης Δημακόπουλος, Ανδρονίκη Θεοτοκάτου και Σωτηρία Ντούνη, Αντιπρόεδροι, Ευφροσύνη Κραμποβίτη, Γαρυφαλλιά Καλαμπαλίκη, Ευάγγελος Νταής, Χρυσούλα Καραμαδούκη, Μαρία Βλαχάκη, Νικόλαος Μηλιώνης, Γεώργιος Βοΐλης (εισηγητής), Κωνσταντίνος Κωστόπουλος, Βασιλική Ανδρεοπούλου, Μαρία Αθανασοπούλου, Ασημίνα Σαντοριναίου, Ελένη Λυκεσά, Σταμάτιος Πουλής, Κωνσταντίνα Ζώη, Δημήτριος Πέππας, Δέσποινα Καββαδία – Κωνσταντάρα, Αγγελική Μυλωνά, Γεωργία Τζομάκα, Αργυρώ Λεβέντη, Στυλιανός Λεντιδάκης, Αντώνιος Κατσαρόλης και Χριστίνα Ρασσιά, Σύμβουλοι (ο Αντιπρόεδρος Ευστάθιος Ροντογιάννης και οι Σύμβουλοι Μιχαήλ Ζυμής, Άννα Λιγωμένου, Γεωργία Μαραγκού, Ευαγγελία – Ελισσάβετ Koυλουμπίνη και Θεολογία Γναρδέλλη απουσίασαν δικαιολογημένα).
ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΠΙΤΡΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ: Διονύσιος Λασκαράτος.
ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ: Ιωάννα Αντωνογιαννάκη, Επίτροπος, Προϊσταμένη της Γραμματείας του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Για να δικάσει την από 20 Ιουνίου 2008 (αριθ. καταθ. 228/28.7.2008) αίτηση για αναίρεση της 1709/2007 οριστικής αποφάσεως του VII Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου των 1) …………… συζ. …………….., 2) ………………. και 3) ………………, κατοίκων όλων ………….., οι οποίοι παραστάθηκαν, η μεν πρώτη κατά σειρά μετά του πληρεξουσίου δικηγόρου Ευάγγελου Κοντόγγονα (ΑΜ/ΔΣΑ 6927), οι δε δύο επόμενοι δια του ιδίου πληρεξουσίου δικηγόρου.
Κατά 1) του Ελληνικού Δημοσίου, το οποίο εκπροσωπεί ο Υπουργός Οικονομικών, που παραστάθηκε δια του Παρέδρου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους Κωνσταντίνου Κατσούλα και
2) του Ν.Π.Δ.Δ. με την επωνυμία «Δημοτικό Κέντρο Νεότητας» του Δήμου ……………. που εδρεύει στη ……………….., το οποίο παραστάθηκε δια του δικηγόρου Βασιλείου Μιχάλαρου (ΑΜ/ΔΣΑ 17073).
Με την 3096/19.5.2004 απόφαση των Οικονομικών Επιθεωρητών της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικής Επιθεώρησης ……………. καταλογίστηκαν εις ολόκληρο οι αναιρεσείοντες υπέρ του Ν.Π.Δ.Δ. με την επωνυμία «Δημοτικό Κέντρο Νεότητας του Δήμου ………………» στο οποίο υπήρξαν μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου αυτού, ως υπόλογοι του νομικού αυτού προσώπου, με το ποσό των 4.801.000 δραχμών (ήδη 14.089,51 ευρώ) που φέρεται ότι συνιστά έλλειμμα στη διαχείρισή του κατά το χρονικό διάστημα από του μηνός Ιουνίου έως τον μήνα Νοέμβριο του έτους 1997, πλέον προσαυξήσεων 2.712.565 δραχμών (ήδη 7.960,57 ευρώ), ήτοι συνολικά με το ποσό των 7.513.565 δραχμών (ήδη 22.050,08 ευρώ).
Με την αναιρεσιβαλλόμενη 1709/2007 απόφαση του VII Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου απορρίφθηκε έφεση των αναιρεσειόντων κατά της ανωτέρω καταλογιστικής απόφασης.
Κατά τη συζήτηση που ακολούθησε το Δικαστήριο άκουσε:
Τον πληρεξούσιο δικηγόρο των αναιρεσειόντων, ο οποίος ζήτησε την παραδοχή της αιτήσεως αναιρέσεως.
Τον Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, για το αναιρεσίβλητο Ελληνικό Δημόσιο, που ζήτησε την απόρριψή της.
Τον δικηγόρο του Δημοτικού Κέντρου Νεότητας του Δήμου ………………, που ζήτησε την απόρριψή της και
Το Γενικό Επίτροπο της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο, ο οποίος πρότεινε την απόρριψή της.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το Δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη με παρόντες τους δικαστές που έλαβαν μέρος στη συζήτηση της υπόθεσης, εκτός από την Αντιπρόεδρο Ανδρονίκη Θεοτοκάτου και τις Συμβούλους Γαρυφαλλιά Καλαμπαλίκη, Μαρία Αθανασοπούλου, Αγγελική Μυλωνά και Χριστίνα Ρασσιά που απουσίασαν λόγω κωλύματος, καθώς και το Σύμβουλο Αντώνιο Κατσαρόλη που αποχώρησε από τη διάσκεψη, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 2 του ν. 1968/1991.
Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα και Σκέφθηκε σύμφωνα με το νόμο,
Αποφάσισε τα εξής:
1. Στο π.δ. 1225/1981 «Περί εκτελέσεως των περί Ελεγκτικού Συνεδρίου διατάξεων» (ΦΕΚ-Α΄, 304) ορίζονται τα εξής: Άρθρο 11 : «1. … 2. Τα Νομικά Πρόσωπα, … εκπροσωπούνται εις την δίκην κατά τας περί αυτών ισχυούσας διατάξεις». Άρθρο 16: «Οι άλλοι πλην του Δημοσίου διάδικοι παρίστανται μετά ή δια πληρεξουσίου δικηγόρου, …». Άρθρο 17: «1. Ο διορισμός του πληρεξουσίου γίνεται δι’ εγγράφου … 4. Τα πληρεξούσια έγγραφα κατατίθενται εις το δικαστήριον». Άρθρο 18: «1. Η … πληρεξουσιότης, παρέχει εις τον πληρεξούσιον το δικαίωμα να παριστά επί δικαστηρίου τον διάδικον …». Άρθρο 22: «Η έλλειψη πληρεξουσιότητος εξετάζεται αυτεπαγγέλτως υπό του δικαστηρίου». Άρθρο 65: «1. Εάν τις των διαδίκων δεν εμφανισθή κατά την συζήτησιν, το δικαστήριον εξετάζει αυτεπαγγέλτως αν εκλητεύθη νομίμως και εμπροθέσμως. 2. Εάν … δεν εκλητεύθη νομίμως και εμπροθέσμως, το δικαστήριον κηρύσσει απαράδεκτον την συζήτησιν, ορίζει νέαν τακτήν δικάσιμον, … και διατάσσει την κατ’ αυτήν εγγραφήν της υποθέσεως, και την νόμιμον κλήτευσιν των διαδίκων, …».
2. Σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις, οι οποίες, κατά το άρθρο 117 του προαναφερόμενου π.δ/τος (1225/1981) εφαρμόζονται ανάλογα και για το ένδικο μέσο της αιτήσεως αναιρέσεως, τα νομικά πρόσωπα που είναι διάδικοι σε δίκη ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου παρίστανται με πληρεξούσιο δικηγόρο που διορίζεται από το νόμιμο εκπρόσωπό τους, με έγγραφο που κατατίθεται στο δικαστήριο. Η ύπαρξη πληρεξουσιότητας όπως και η νόμιμη παροχή της εξετάζονται αυτεπάγγελτα από το δικαστήριο. Σε περίπτωση που στον παριστάμενο δικηγόρο δεν έχει παρασχεθεί νόμιμα πληρεξουσιότητα, αυτός δεν εκπροσωπεί το νομικό πρόσωπο με συνέπεια αυτό να είναι απόν κατά τη συζήτηση, οπότε το δικαστήριο εξετάζει στη συνέχεια αν κλητεύθηκε νόμιμα και εμπρόθεσμα να παρασταθεί στη δίκη. Σε αρνητική περίπτωση, κηρύσσεται απαράδεκτη η συζήτηση, ορίζεται νέα τακτή δικάσιμος και διατάσσεται η σ’ αυτήν νόμιμη κλήτευση των διαδίκων.
3. Περαιτέρω, στο ν. 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης – Πρόγραμμα Καλλικράτης» (ΦΕΚ-Α΄, 87) ορίζονται τα εξής: Άρθρο 7: «1. Ο δήμος διοικείται από το δημοτικό συμβούλιο, την Οικονομική Επιτροπή, … και τον δήμαρχο». Άρθρο 72: «1. Η Οικονομική Επιτροπή … έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες: α) … ιε) αποφασίζει για την πρόσληψη πληρεξουσίου δικηγόρου …». Άρθρο 102: «1. … τα δημοτικά … νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου που έχουν συσταθεί από δήμο … που συνενώνεται, περιέρχονται αυτοδικαίως στο νέο δήμο …». Άρθρο 103: «1. … 2. Τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου που περιέρχονται στο νέο δήμο … συγχωνεύονται υποχρεωτικά σε ένα νομικό πρόσωπο για καθέναν από τους τομείς αρμοδιότητας … 4. Με απόφαση του οικείου δημοτικού συμβουλίου, … ορίζονται το όνομα, … η διοίκηση, η περιουσία και οι πόροι του νομικού προσώπου που προκύπτει από τη συγχώνευση. … Μέχρι τη δημοσίευση της ανωτέρω απόφασης … παρατείνεται αυτοδικαίως η θητεία των μελών των διοικητικών συμβουλίων των νομικών προσώπων που περιέρχονται στο νέο δήμο. 5. Από τη δημοσίευση της ανωτέρω απόφασης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, το νέο νομικό πρόσωπο που δημιουργείται, υποκαθιστά αυτοδικαίως τα νομικά πρόσωπα που συγχωνεύθηκαν σε όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους … εξομοιούμενο με καθολικό διάδοχο. Οι εκκρεμείς δίκες, στις οποίες διάδικα μέρη είναι νομικά πρόσωπα που συγχωνεύθηκαν, συνεχίζονται αυτοδικαίως από το νέο νομικό πρόσωπο, …».
4. Σύμφωνα με τα ανωτέρω αναφερόμενα όργανο διοίκησης κάθε νέου δήμου που συστάθηκε με το ν. 3852/2010 είναι και η οικονομική του επιτροπή, η οποία είναι αρμόδια να αποφασίζει, μεταξύ άλλων, και για το διορισμό πληρεξουσίου δικηγόρου, ο οποίος όμως εκπροσωπεί αποκλειστικά το νομικό πρόσωπο του δήμου και ενεργεί για λογαριασμό μόνο αυτού. Περαιτέρω, τα δημοτικά νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου που είχαν συσταθεί από δήμους που συνενώθηκαν περιέρχονται αυτοδίκαια στο νέο δήμο και συγχωνεύονται σε ένα νομικό πρόσωπο, κατά τομέα αρμοδιότητας, το οποίο υποκαθιστά αυτοδίκαια τα συγχωνευόμενα σε όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους εξομοιούμενο με καθολικό διάδοχό τους, συνεχίζει δε και τις εκκρεμείς δίκες στις οποίες αυτά είναι διάδικα μέρη. Μέχρι όμως τον ορισμό του ονόματος, της διοίκησης και της περιουσίας του νέου αυτού δημοτικού νομικού προσώπου παρατείνεται αυτοδίκαια η θητεία των μελών των διοικητικών συμβουλίων των νομικών προσώπων που συγχωνεύονται. Ενόψει αυτών, αρμόδιο όργανο για την παροχή πληρεξουσιότητας σε δικηγόρο να παρασταθεί σε εκκρεμή δίκη που αφορά σε συγχωνευόμενο δημοτικό νομικό πρόσωπο είναι το όργανο που εκπροσωπεί το νέο δημοτικό νομικό πρόσωπο, αφού κατά ρητή νομοθετική διάταξη, η δίκη συνεχίζεται από αυτό. Σε περίπτωση που το νέο νομικό πρόσωπο δεν έχει συσταθεί, αρμόδιο παραμένει το όργανο που εκπροσωπεί το συγχωνευόμενο, δεδομένου ότι η θητεία του διοικητικού του συμβουλίου έχει παραταθεί, σε καμία δε περίπτωση δεν καθίσταται αρμόδια η οικονομική επιτροπή του νέου δήμου, αφού αυτή αποτελεί όργανο διοίκησης αποκλειστικά και μόνο του νομικού προσώπου του δήμου.
5. Στην κρινόμενη υπόθεση, όπως αποδεικνύεται από τα πρακτικά συνεδριάσεως της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου της 6ης Απριλίου 2011, το υπέρ ου ο καταλογισμός Δημοτικό Κέντρο Νεότητας …………….. παραστάθηκε με το δικηγόρο Βασίλειο Μιχάλαρο. Στον εν λόγω δικηγόρο παρασχέθηκε πληρεξουσιότητα για να παραστεί στην ως άνω δικάσιμο με την 14/2011 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ……………….. Δεδομένου όμως, βάσει όσων προαναφέρθηκαν, ότι η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου ……………. είναι αρμόδια για την πρόσληψη πληρεξουσίου δικηγόρου μόνο για τις υποθέσεις στις οποίες διάδικος είναι ο ίδιος ο Δήμος και όχι και για τις υποθέσεις στις οποίες είναι διάδικοι τα δημοτικά νομικά πρόσωπα, τα οποία έχουν αυτοτελή όργανα διοίκησης, η παροχή της πληρεξουσιότητας αυτής δεν είναι νόμιμη. Περαιτέρω, δεν αποδείχθηκε ότι στο Δήμο ………………., στον οποίο συγχωνεύτηκε και ο Δήμος …………….., συστάθηκε ήδη νέο δημοτικό νομικό πρόσωπο στο οποίο συγχωνεύτηκαν τα προϋφιστάμενα δημοτικά νομικά πρόσωπα, μεταξύ των οποίων και το διάδικο Δημοτικό Κέντρο Νεότητας του Δήμου ………………… Ενόψει αυτών αρμόδιο όργανο για την εκπροσώπηση του Κέντρου Νεότητας και συνακόλουθα και για την παροχή πληρεξουσιότητας για λογαριασμό του στις εκκρεμείς δίκες του είναι, σύμφωνα με τις παρ. 4 και 5 της 13210/4.11.1987 απόφασης του Νομάρχη …………….. (ΦΕΚ-Β΄, 757), ο Πρόεδρος του Διοικητικού του Συμβουλίου, δηλαδή ο Δήμαρχος, αναπληρούμενος από τον Αντιπρόεδρό του, που εκλέγεται από τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, η θητεία των οποίων παρατάθηκε αυτοδίκαια. Οι ανωτέρω όμως δεν παρείχαν πληρεξουσιότητα στον προαναφερόμενο δικηγόρο, ο οποίος ως εκ τούτου δεν είχε εξουσία να εκπροσωπήσει το ως άνω Κέντρο Νεότητας στη συζήτηση της υπόθεσης κατά την προαναφερόμενη δικάσιμο, με συνέπεια αυτό να είναι απόν.
6. Περαιτέρω, όπως προκύπτει από την από 27.1.2011 έκθεση επίδοσης του υπαλλήλου του Δήμου …………. ………………, η κλήση για παράσταση στη συζήτηση της κρινόμενης αίτησης επιδόθηκε για λογαριασμό του Δημοτικού Κέντρου Νεότητας στον Αντιδήμαρχο του Δήμου ……………… Όπως όμως προαναφέρθηκε το εν λόγω Κέντρο Νεότητας εκπροσωπείται από το Δήμαρχο, ο οποίος αναπληρώνεται από τον Αντιπρόεδρο του Κέντρου. Ο Αντιδήμαρχος ………….. δεν συνιστά όργανο του ανωτέρω δημοτικού νομικού προσώπου και ως εκ τούτου δεν μπορεί να το εκπροσωπεί και να παραλαμβάνει κλήσεις για λογαριασμό του.
7. Με τα δεδομένα αυτά το υπέρ ου ο καταλογισμός και αναιρεσίβλητο νομικό πρόσωπο δεν παραστάθηκε στη συζήτηση της κρινόμενης αίτησης που το αφορά ούτε κλητεύθηκε νόμιμα και εμπρόθεσμα να παραστεί σ’ αυτήν. Κατά συνέπεια πρέπει να κηρυχθεί απαράδεκτη η συζήτηση της κρινόμενης αίτησης που έγινε στις 6 Απριλίου 2011, να οριστεί νέα δικάσιμος για τη συζήτησή της, να εγγραφεί η υπόθεση στο πινάκιο της νέας δικασίμου και να διαταχθεί η σ’ αυτήν η νόμιμη κλήτευση των διαδίκων.
Για τους λόγους αυτούς
Κηρύσσει απαράδεκτη τη συζήτηση της κρινόμενης αίτησης.
Διατάσσει την εγγραφή της υπόθεσης στο οικείο πινάκιο σε δικάσιμο που θα οριστεί αρμοδίως και τη νόμιμη και εμπρόθεσμη κλήτευση των διαδίκων να παραστούν στη νέα συζήτηση.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε στην Αθήνα, στις 20 Ιουνίου 2011.