ΠΡΑΚΤΙΚΑ
ΤΗΣ 5ης ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕΩΣ ΤΗΣ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑΣ ΤΟΥ
ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΤΗΣ 9ης ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2011
ΜΕΛΗ: Ιωάννης Καραβοκύρης, Πρόεδρος, Φλωρεντία Καλδή, Γεώργιος Κωνσταντάς, Θεοχάρης Δημακόπουλος και Σωτηρία Ντούνη, Αντιπρόεδροι, Μιχαήλ Ζυμής, Ευφροσύνη Κραμποβίτη, Γαρυφαλλιά Καλαμπαλίκη, Ευάγγελος Νταής, Χρυσούλα Καραμαδούκη, Μαρία Βλαχάκη, Νικόλαος Μηλιώνης, Άννα Λιγωμένου, Γεώργιος Βοΐλης, Γεωργία Μαραγκού, Βασιλική Ανδρεοπούλου, Μαρία Αθανασοπούλου, Ασημίνα Σαντοριναίου, Ελένη Λυκεσά, Ευαγγελία – Ελισσάβετ Koυλουμπίνη, Σταμάτιος Πουλής, Κωνσταντίνα Ζώη, Δημήτριος Πέππας, Δέσποινα Καββαδία – Κωνσταντάρα, Αγγελική Μυλωνά, Γεωργία Τζομάκα, Αργυρώ Λεβέντη, Στυλιανός Λεντιδάκης και Αντώνιος Κατσαρόλης, Σύμβουλοι.
Οι Αντιπρόεδροι Ευστάθιος Ροντογιάννης, Νικόλαος Αγγελάρας και Ανδρονίκη Θεοτοκάτου και οι Σύμβουλοι Κωνσταντίνος Κωστόπουλος και Θεολογία Γναρδέλλη απουσίασαν δικαιολογημένα, ενώ η Σύμβουλος Χριστίνα Ρασσιά αποχώρησε από τη διάσκεψη, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 2 του ν. 1968/1991.
ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΠΙΤΡΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ : Κωνσταντίνος Τόλης, Αντεπίτροπος της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο, κωλυομένου του Γενικού Επιτρόπου της Επικρατείας Διονυσίου Λασκαράτου.
ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ : Ιωάννα Αντωνογιαννάκη, Επίτροπος, Προϊσταμένη της Γραμματείας του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Με την αρχή της συνεδριάσεως, η Σύμβουλος Ευαγγελία – Ελισσάβετ Κουλουμπίνη, η οποία ορίστηκε από τον Πρόεδρο εισηγήτρια, φέρει προς συζήτηση το αριθμ. πρωτ. 5293/1-2-2011 έγγραφο του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Εσωτερικών Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, προκειμένου η Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 131 παρ. 3 του π.δ. 1225/1981 να γνωμοδοτήσει επί των θεμάτων που τίθεται δι’ αυτού, το περιεχόμενο του οποίου έχει ως εξής:
«ΘΕΜΑ: Άσκηση προληπτικού και προσυμβατικού ελέγχου στις δαπάνες και στις συμβάσεις αντίστοιχα των δήμων και των νομικών τους προσώπων σύμφωνα με το ν.3852/2010 και ζητήματα νομιμότητας δαπανών.
Σε συνέχεια του υπ’αριθμ.74224/27-12-2010 εγγράφου μας θέτουμε υπόψη σας τα ερωτήματα που τίθενται στην υπηρεσία μας από τους εμπλεκόμενους φορείς σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων του ν.3852/2010 και ειδικότερα:
α) Σύμφωνα με τις διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 267 του ν. 3852/2010 (ΦΕΚ Α΄ 87) «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης – Πρόγραμμα Καλλικράτης» οι δήμοι που συνιστώνται με τον παρόντα νόμο καταρτίζουν τον προϋπολογισμό τους εντός του πρώτου τριμήνου του 2011. Στον προϋπολογισμό του νέου δήμου, εγγράφονται υποχρεωτικά όλες οι υποχρεώσεις και οι απαιτήσεις των συνενούμενων δήμων ή κοινοτήτων. Μέχρι την κατάρτιση και ψήφιση του προϋπολογισμού του νέου δήμου και πάντως όχι αργότερα από την ανωτέρω προθεσμία, οι προϋπολογισμοί των δήμων και κοινοτήτων που συνενώνονται, εκτελούνται ως δωδεκατημόρια του προϋπολογισμού του 2010. Μετά την πάροδο της προθεσμίας αυτής δεν επιτρέπεται να γίνει οποιαδήποτε δαπάνη με βάση τον προϋπολογισμό των συνενούμενων δήμων και κοινοτήτων, πλην αυτών που αφορούν στις αποδοχές προσωπικού και την καταβολή των αντίστοιχων ασφαλιστικών εισφορών. Επισημαίνεται ότι το άρθρο 1 του ιδίου νόμου, περί σύστασης δήμων αφορά το σύνολο αυτών και όχι μόνο αυτούς στους οποίους έρχεται η μεταβολή. Τίθεται επομένως το ερώτημα εάν οι διατάξεις του άρθρου 267 αφορούν τους δήμους που συνενώθηκαν και οι λοιποί εφαρμόζουν τις διατάξεις του άρθρου 160 του ν.3463/2006 (ΦΕΚ Α΄ 114) Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων, περί διάρκειας ισχύος του προϋπολογισμού τους ή αφορούν το σύνολο των δήμων;
β) Σε περίπτωση μη ύπαρξης καν σχετικού ΚΑΕ στους προϋπολογισμούς των δήμων έτους 2010, ή ύπαρξης σχετικού ΚΑΕ αλλά δυνάμει του περιορισμού των δωδεκατημορίων, προκύπτει αδυναμία να καλυφθούν οι επιτακτικές ανάγκες για την ομαλή λειτουργία αυτών και οι οποίες προέκυψαν από 1-1-2011 (ανάγκη για μίσθωση επιπλέον κτιρίων, σύσταση πάγιας προκαταβολής σε τοπικές και δημοτικές κοινότητες που δεν υφίσταντο το 2010, καταβολή μισθοδοσίας αυξημένου πλέον προσωπικού, καταβολή προστίμων που δεν είχαν προβλεφθεί, πληρωμή λογαριασμών επιδοτούμενων έργων κ.τ.λ.). Δικαιολογούνται από το Ελεγκτικό Συνέδριο τέτοιες δαπάνες; Άποψη της υπηρεσίας μας είναι ότι η μισθοδοσία του προσωπικού δεν υπόκειται στον περιορισμό του δωδεκατημορίου, διότι ο μισθός περικόπτεται αιτιολογημένα μόνο στις περιπτώσεις που ρητά προβλέπει ο Κώδικας Κατάστασης του Προσωπικού.
γ) Ειδικά στη περίπτωση προμήθειας καυσίμων, όπου η διαδικασία δημοπράτησης είναι χρονοβόρος και η ανάγκη κίνησης των οχημάτων και θέρμανσης των κτιρίων άμεση και επιτακτική, δικαιολογείται η απ’ ευθείας ανάθεση ή ο πρόχειρος διαγωνισμός για κατεπείγοντες λόγους και γεγονότα που δεν οφείλονται και δεν μπορούσαν να προβλεφθούν από τις αναθέτουσες αρχές στα όρια των δωδεκατημορίων χωρίς να θεωρείται κατάτμηση ή στο σύνολο του ποσού;
δ) Στη περίπτωση των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου των δήμων, στα οποία δεν επέρχεται μεταβολή από 1-1-2011 με τις διατάξεις του ν.3852/2010 αλλά τυπικά δεν θα μπορούσαν να συντάξουν προϋπολογισμό, αφού αυτός έπεται του προϋπολογισμού του οικείου δήμου, μπορεί να εφαρμοστεί η διάταξη περί δωδεκατημορίων που αφορούν όλα τα είδη των δαπανών και όχι αυτές του άρθρου 160 του ν.3463/2006, οι οποίες περιορίζονται στις υποχρεωτικές δαπάνες του άρθρου 158 του προαναφερθέντος νόμου και στις οποίες δεν περιλαμβάνονται τα τρόφιμα που είναι απαραίτητα π.χ. για ένα βρεφονηπιακό σταθμό;
ε) Εφόσον σε κάθε περίπτωση, για την εφαρμογή των ανωτέρω ειδικών διατάξεων, είτε του άρθρου 267 του ν.3852/2010, είτε του άρθρου 160 του ν.3463/2006 εννοείται ότι δεν εφαρμόζονται αυτές της παραγράφου 6 του άρθρου 158 του ν.3463/2006, οι οποίες ορίζουν ότι δεν επιτρέπεται η έναρξη της διαδικασίας ανάθεσης μελετών και συναφών υπηρεσιών για την εκτέλεση του έργου και των πάσης φύσεως υπηρεσιών, αν δεν υπάρχει στον προϋπολογισμό σχετική πίστωση ίσης τουλάχιστον αξίας με το τμήμα του έργου, της παροχής της υπηρεσίας ή της προμήθειας που, βάσει της μελέτης πρόκειται να εκτελεστεί μέχρι το τέλος του έτους, καθώς δεν υφίσταται προϋπολογισμός, επιτρέπεται η έναρξη της νόμιμης διαδικασίας για την ανάθεση αυτής στο σύνολό της, όπου το αρμόδιο δημοτικό συμβούλιο θα βεβαιώνει ότι στον υπό κατάρτιση προϋπολογισμό του έτους 2011 θα προβλεφθεί η απαιτούμενη πίστωση στον σχετικό ΚΑΕ και εάν υπάρξει περίπτωση πληρωμής πριν την κατάρτιση και τον κατά νόμο έλεγχο του προϋπολογισμού, αυτή δεν θα μπορεί να υπερβαίνει τα ως άνω δωδεκατημόρια;
στ) Στα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου του άρθρου 275 του ν.3852/2010 υπάγονται οι σύνδεσμοι, τα ιδρύματα, τα δημοτικά λιμενικά ταμεία και οι σχολικές επιτροπές των δήμων; Στα νομικά πρόσωπα του άρθρου 278 του ιδίου νόμου υπάγονται και οι αστικές εταιρείες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα;
ζ) Πότε ξεκινά ο προληπτικός έλεγχος δαπανών και ο προληπτικός έλεγχος των συμβάσεων ανά κατηγορία υπόχρεων φορέων;
Ενόψει των ανωτέρω, παρακαλούμε να μας ενημερώσετε σχετικά επί των τιθέμενων ερωτημάτων, ώστε να παράσχουμε την σωστή πληροφόρηση στους ενδιαφερόμενους φορείς και να εφαρμοσθεί απρόσκοπτα ο θεσμός του προληπτικού και προσυμβατικού ελέγχου.
Παραμένουμε στην διάθεσή σας για κάθε περαιτέρω διευκρίνιση ή πληροφορία.
Ο Γενικός Γραμματέας
Δημήτρης Στεφάνου»
Η εισηγήτρια Σύμβουλος Ευαγγελία – Ελισσάβετ Κουλουμπίνη εξέθεσε ενώπιον του Σώματος τα ακόλουθα:
Σύμφωνα με τη διάταξη της παρ.3 του άρθρου 131 του π.δ.1225/1981 «Περί εκτελέσεως των περί Ελεγκτικού Συνεδρίου διατάξεων» (ΦΕΚ Α΄ 304) «Ο Πρόεδρος δικαιούται να συγκαλή την Ολομέλειαν όπως αποφαίνεται και επί άλλων ζητημάτων, μη ρητώς εν των Π.Δ.774/1980 αναφερομένων, εάν ως εκ της γενικότητος και σοβαρότητος αυτών κρίνη τούτο αναγκαίον». Στην προκειμένη περίπτωση, λόγω των ζητημάτων μείζονος σπουδαιότητας που άπτονται τόσο του προληπτικού όσο και του προσυμβατικού ελέγχου στις δαπάνες και στις συμβάσεις των νέων Δήμων καθώς και των νομικών προσώπων τους που θα προκύψουν με την εφαρμογή του ν.3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης – Πρόγραμμα Καλλικράτης» (ΦΕΚ Α΄ 87) και με στόχο την ενιαία προσέγγιση και διαχείριση αυτών, πρωτίστως, από τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα του Δικαστηρίου τούτου, παραδεκτώς εισάγεται ενώπιον της Ολομελείας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το 5293/1-2-2011 έγγραφο του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης με τα προαναφερθέντα ερωτήματα .
Κατά την μειοψηφούσα γνώμη των Συμβούλων Μαρίας Βλαχάκη, Βασιλικής Ανδρεοπούλου και Μαρίας Αθανασοπούλου, το Δικαστήριο πρέπει να απόσχει της γνωμοδοτήσεως, ενόψει του ότι τα τιθέμενα ερωτήματα δύνανται ν’ αποτελέσουν πρόκριμα των ελεγκτικών και δικαστικών αρμοδιοτήτων του (άρθρο 15 παρ.10 του πδ. 774/1980). Κατά την ειδικότερη γνώμη της Συμβούλου Μαρίας Βλαχάκη, με τις διατάξεις του άρθρου 98 του Συντάγματος και του Οργανισμού του Ελεγκτικού Συνεδρίου (ιδίως άρθρο 15 του π.δ.774/1980) οριοθετούνται η δικαιοδοσία και οι αρμοδιότητες του Δικαστηρίου έναντι των λοιπών δικαστηρίων, αλλά και έναντι των οργάνων του κράτους, των ο.τ.α. και των λοιπών ν.π.δ.δ. και προσδιορίζονται οι αρμοδιότητες των κατ’ ιδίαν δικαστικών σχηματισμών του Ελεγκτικού Συνεδρίου (Ε.Σ.). Συγκεκριμένα, το ελεγκτικό έργο των δικαστικών σχηματισμών του ΕΣ συνίσταται στην απόφανση επί δαπανών που έχουν αναληφθεί από τα αρμόδια διοικητικά όργανα, συμβάσεων για τις οποίες έχει διενεργηθεί από τη διοίκηση διαγωνιστική ή άλλη διαδικασία ανάθεσης, και λογαριασμών που αποτυπώνουν ήδη διενεργηθείσες από διοικητικά όργανα δαπάνες, και δεν εκτείνεται στην άσκηση ενεργού διοίκησης. Δεν εμπλέκεται δηλαδή, το Ελεγκτικό Συνέδριο στην άσκηση της διοικητικής εξουσίας υπαγορεύοντας – έστω και σε διοικητική Ολομέλεια υπό την γνωμοδοτική της αρμοδιότητα – στη διοίκηση τον τρόπο εφαρμογής του νόμου πριν τα όργανα του κράτους, των ο.τ.α., όπως εν προκειμένω, ή άλλου ν.π.δ.δ. ασκήσουν την αρμοδιότητά τους. Πολλώ δε μάλλον όταν το αίτημα προς τη διοικητική Ολομέλεια του Δικαστηρίου για γνωμοδότηση περί της έννοιας του νόμου εκκινεί από το Υπουργείο που προσφάτως είχε την πρωτοβουλία θέσπισης του νόμου.
Συνεχίζοντας η Σύμβουλος Ευαγγελία – Ελισσάβετ Κουλουμπίνη εισηγείται επί των ερωτημάτων με την σειρά που εκτίθενται στο προαναφερόμενο έγγραφο του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Εσωτερικών Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, ως ακολούθως:
α) Με την ψήφιση του προϋπολογισμού από την Βουλή παρέχεται εξουσιοδότηση στην εκάστοτε εκτελεστική εξουσία για την διενέργεια των αναγραφομένων στον προϋπολογισμό εσόδων και εξόδων υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχει ως προς αυτά νομοθετική πρόβλεψη. Μια τυπική παρέκκλιση από την αρχή αυτή της προηγούμενης εξουσιοδότησης από την Βουλή στην εκτελεστική εξουσία πραγματοποιείται όταν όχι με βάση τον νόμο του προϋπολογισμού, αλλά είτε κατά παράταση της χρονικής διάρκειας του προϋπολογισμού, είτε όταν με βάση ειδικό νόμο για το μεταβατικό διάστημα μέχρι την ψήφιση του προϋπολογισμού ισχύει το σύστημα της προσωρινής διοίκησης με δωδεκατημόρια των εσόδων και εξόδων. Η Βουλή στην περίπτωση αυτή, κατά συνταγματική επιταγή, (άρθρο 79 παρ.4 του Συντάγματος) λόγω της έλλειψης προϋπολογισμού παρέχει με ειδικό νόμο την αναγκαία εξουσιοδότηση στην εκτελεστική εξουσία για την προσωρινή διοίκηση εσόδων και εξόδων και για χρονικό διάστημα που ορίζει ο νόμος αυτός. Ειδικότερα, τα ποσά που είχαν αναγραφεί στον προηγούμενο προϋπολογισμό ο οποίος εκτελείται προσωρινά μέχρι την ψήφιση του νέου, διαιρούνται σε δώδεκα ίσα μέρη (δωδεκατημόρια) και επιτρέπεται η χρήση του ενός δωδεκάτου των πιστώσεων για κάθε μήνα και για κάθε κονδύλιο.
Περαιτέρω με τις διατάξεις του άρθρου 267 του ν.3852/2010 ορίζονται τα ακόλουθα: 1. «Οι δήμοι που συνιστώνται με τον παρόντα νόμο καταρτίζουν τον προϋπολογισμό τους εντός του πρώτου τριμήνου του 2011.
2. Στον προϋπολογισμό του νέου δήμου εγγράφονται υποχρεωτικά όλες οι υποχρεώσεις και οι απαιτήσεις των συνενούμενων δήμων και κοινοτήτων. Μέχρι την κατάρτιση και ψήφιση του προϋπολογισμού του νέου δήμου και πάντως όχι αργότερα από την ανωτέρω προθεσμία οι προϋπολογισμοί των δήμων και κοινοτήτων που συνενώνονται εκτελούνται ως δωδεκατημόρια του προϋπολογισμού του έτους 2010. Μετά την πάροδο την προθεσμίας αυτής δεν επιτρέπεται να γίνει οποιαδήποτε δαπάνη με βάση τον προϋπολογισμό των συνενούμενων δήμων και κοινοτήτων, πλην αυτών που αφορούν στις αποδοχές προσωπικού και την καταβολή των αντίστοιχων ασφαλιστικών εισφορών…» Από τις διατάξεις αυτές συνάγεται ότι όλοι οι Δήμοι που συνιστώνται με τον παρόντα νόμο έχουν την υποχρέωση να καταρτίσουν τον προϋπολογισμό τους μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2011 και όχι πέραν αυτού. Μέχρι δε την ψήφιση του προϋπολογισμού του νέου δήμου οι προϋπολογισμοί των δήμων που συνενώθηκαν εκτελούνται ως δωδεκατημόρια του προϋπολογισμού του 2010. Η διάταξη αυτή ως παρέχουσα εξουσιοδότηση στα αρμόδια όργανα των Δήμων για την προσωρινή εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2010 με το σύστημα των δωδεκατημορίων αφορά, λόγω του εξαιρετικού της χαρακτήρα, μόνο στους Δήμους που προέκυψαν από συνενώσεις και με χρονική διάρκεια το πρώτο τρίμηνο του 2011. Συνεπώς, οι Δήμοι στους οποίους δεν επήλθε μεταβολή θα συνεχίζουν να εκτελούν τον προϋπολογισμό του προηγούμενου οικονομικού έτους (2010), σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 160 του ΔΚΚ (που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν.3463/2006) και μόνο για τις δαπάνες που αυτό προβλέπει. Επιχείρημα υπέρ της αντίθετης άποψης δεν δύναται να αντληθεί από το άρθρο 1 του ν.3852/2010, όπου για λόγους νομοτεχνικούς και προκειμένου ο νομοθέτης να προσδιορίσει το πεδίο εφαρμογής του νέου νόμου αναφέρεται στο σύνολο των νέων Δήμων, είτε αυτών που προέκυψαν από συνενώσεις, είτε αυτών στους οποίους δεν επήλθε καμία μεταβολή.
β) Η απόφαση ανάληψης υποχρέωσης για να εγκριθεί από τον διατάκτη της δαπάνης θα πρέπει να έχει ένα ελάχιστο περιεχόμενο, το οποίο πρέπει να περιλαμβάνει εκτός από τις διατάξεις των νόμων που προβλέπουν την οικεία δαπάνη, το είδος και την αιτία αυτής την συνολική επιβάρυνση του προϋπολογισμού, το οικονομικό έτος πραγματοποίησης αυτής καθώς και τον κωδικό αριθμό εξόδου (βλ. άρθρο 3 του π.δ.113/2010( ΦΕΚ Α΄ 194) που εφαρμόζεται και στους ΟΤΑ με το άρθρο 1Β το οποίο προστέθηκε με το άρθρο 2 του ν.3871/2010 (ΦΕΚ Α΄ 141) μετά το άρθρο 1 του ν.2362/1995). Την πρόβλεψη του ΚΑΕ την επιβάλλει η αρχή της ειδικότητας των πιστώσεων του προϋπολογισμού ώστε για τα έξοδα (δαπάνες) να καθορίζεται το ποσό της επιβάρυνσης του προϋπολογισμού κατά είδος εξόδου καθώς και ο σκοπός για τον οποίο προορίζεται. Η ύπαρξη ΚΑΕ αναφέρεται σε κάθε περίπτωση στον ήδη ψηφισθέντα και εκτελούμενο προσωρινά προϋπολογισμό του 2010 και πάντως δεν είναι δυνατή στο μεταβατικό αυτό στάδιο δημιουργία νέων ΚΑΕ. Περαιτέρω στο διάστημα αυτό πραγματοποιείται κάθε δαπάνη σε εκπλήρωση νόμιμης υποχρέωσης του Δήμου καθώς και αυτές που αφορούν στην συνέχιση εκτέλεσης έργων προμηθειών ή άλλων παροχών ή ακόμη στην παροχή επιχορηγήσεων για την επίτευξη των νόμιμων σκοπών των Δήμων για τις οποίες έχουν εγκριθεί οι οικείες πιστώσεις από τους προϋπολογισμούς που συνενώθηκαν του προηγούμενου οικονομικού έτους, ενώ δεν αφορά σε νέες δαπάνες έστω και αν είναι επιτακτικές, για τις οποίες δεν υπάρχει πρόβλεψη στον εκτελούμενο προϋπολογισμό. Όλες περαιτέρω οι δαπάνες, τελούν υπό την δέσμευση των δωδεκατημορίων, εφόσον ο ίδιος ο νόμος που προβλέπει την προσωρινή διοίκηση εξόδων και εσόδων μέχρι την ψήφιση του νέου προϋπολογισμού δεν κάνει καμία διάκριση.
γ) Η απάντηση στο ερώτημα κρίνεται ότι ήθελε αποτελέσει πρόκριμα για το Δικαστήριο κατά την άσκηση των ελεγκτικών και δικαιοδοτικών του αρμοδιοτήτων (άρθρο 15 παρ.10 του π.δ.774/1980). Σε κάθε περίπτωση μια εξαιρετική διαδικασία για την προμήθεια καυσίμων θα μπορούσε να βρει έρεισμα στη διάταξη του άρθρου 72 παρ.1 περιπτ.δ του ν.3852/2010 (βλ. και την ομοίου περιεχομένου διάταξη του άρθρου 103 παρ.2 περιπτ.γ του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων) εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις αυτής για την εφαρμογή της, ζήτημα το οποίο θα είναι κάθε φορά ελεγκτέο.
δ) Σύμφωνα με τη διάταξη της παρ.1 του άρθρου 236 του ΔΚΚ, οι διατάξεις που ισχύουν για τους Δήμους και αφορούν μεταξύ άλλων τον προϋπολογισμό, το οικονομικό έτος, τον απολογισμό, την ταμειακή υπηρεσία καθώς και τη διαχείριση αυτών ισχύουν και για τα ιδρύματα αυτών, ενώ περαιτέρω η διάταξη αυτή έχει εφαρμογή και στα νπδδ των Δήμων σύμφωνα με τη διάταξη της παρ.2 του άρθρου 240 του ιδίου ως άνω νομοθετήματος. Συνεπώς, ενόψει αυτών, το μεν για τα νπδδ των Δήμων που προέκυψαν από συνενώσεις θα πρέπει να ισχύσει το προσωρινό σύστημα διοίκησης των εσόδων και εξόδων τους με τα δωδεκατημόρια, το δε για τα νπδδ των Δήμων για τους οποίους δεν επήλθε μεταβολή θα πρέπει να εφαρμοστούν οι διατάξεις του άρθρου 160 σε συνδυασμό με το άρθρο 158 του ΔΚΚ.
ε) Ο ΔΚΚ ορίζει στο άρθρο 155 ότι: «1.Στον προϋπολογισμό γράφονται όλα τα έσοδα και οι δαπάνες των Δήμων και Κοινοτήτων… 2…», στο άρθρο 158 ότι: «1. … 6. Με την επιφύλαξη των διατάξεων της επομένης παραγράφου δεν επιτρέπεται η έναρξη της διαδικασίας ανάθεσης μελετών και συναφών υπηρεσιών για την εκτέλεση έργου και των πάσης φύσεως υπηρεσιών, αν δεν υπάρχει στον προϋπολογισμό σχετική πίστωση ίσης τουλάχιστον αξίας με το τμήμα του έργου, της παροχής υπηρεσίας ή της προμήθειας που βάσει της μελέτης πρόκειται να εκτελεστεί μέχρι το τέλος του έτους…» και στο άρθρο 208 ότι «Τα Δημοτικά και Κοινοτικά Συμβούλια … οφείλουν δύο τουλάχιστον μήνες πριν τη έναρξη του οικονομικού έτους να αποφασίζουν για το ετήσιο τεχνικό πρόγραμμα που περιλαμβάνει με σειρά προτεραιότητας τα έργα που πρέπει να εκτελεστούν και που η δαπάνη τους πρέπει να αντιμετωπιστεί με τα κάθε είδους έσοδα του προϋπολογισμού…».
Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι η πληρωμή της συγκεκριμένης δαπάνης πρέπει να γίνεται σε βάρος ειδικά προβλεφθείσας πίστωσης και επομένως πριν την έναρξη οποιασδήποτε διαδικασίας για την ανάθεση δημοτικού έργου πρέπει να έχει εξασφαλιστεί και να υπάρχει εγγεγραμμένη πίστωση στον προϋπολογισμό του αναθέτοντος Δήμου για το τμήμα τουλάχιστον του έργου που πρόκειται να εκτελεστεί μέχρι το τέλος του έτους, η έλλειψη δε της πίστωσης ελέγχεται σε κάθε περίπτωση από το Ελεγκτικό Συνέδριο (άρθρο 17 παρ.1β του π.δ.774/1980). Εξάλλου και στο τεχνικό πρόγραμμα του Δήμου πρέπει να περιλαμβάνονται όλα τα έργα που θα εκτελεστούν και η δαπάνη τους θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με τα κάθε είδους έσοδα του προϋπολογισμού και ναι μεν η δαπάνη του έργου υπολογίζεται κατά προσέγγιση όμως η οποιαδήποτε πρόβλεψη πίστωσης μέσα στα όρια της οποίας θα κινηθεί ο διατάκτης θα πρέπει να απεικονίζει ανά πάσα στιγμή τη δέσμευση του προϋπολογισμού του Δήμου και τη δυνατότητα εκταμίευσης του ποσού. Συνεπώς, ενόψει των διατάξεων αυτών του ΔΚΚ, οι οποίες εξακολουθούν να ισχύουν και έχουν εφαρμογή και μετά την ψήφιση του ν.3852/2010, δεν είναι επιτρεπτή η έναρξη νέων διαδικασιών για την ανάθεση μελετών και συναφών υπηρεσιών για την εκτέλεση έργων εφόσον δεν έχει ψηφιστεί προϋπολογισμός και δεν έχει καταρτιστεί ακόμη το τεχνικό πρόγραμμα των Δήμων για το έτος 2011. Άλλωστε, με την έναρξη του οικονομικού έτους και πριν την ανάληψη οποιασδήποτε νέας υποχρέωσης ο διατάκτης δεσμεύεται καταρχήν σε νέα απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, η οποία θα αφορά στο ανεξόφλητο μέρος των αναλήψεων του προηγουμένου έτους, ενώ νέες υποχρεώσεις μπορεί να αναληφθούν μόνο σε βάρος του εναπομείναντος υπολοίπου (άρθρο 4 παρ.5 του πδ.113/2010).
στ) 1) Όλα τα αναφερόμενα νομικά πρόσωπα με την σειρά που αναφέρονται στο ερώτημα είναι νπδδ σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 245, 226, 244 και 243 του ΔΚΚ συνεπώς υπάγονται στον προληπτικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου σύμφωνα με το άρθρο 275 του ν.3852/2010.
2) Η απάντηση στο ερώτημα αυτό κρίνεται ότι ήθελε αποτελέσει πρόκριμα για τα αρμόδια Κλιμάκια ελέγχου των συμβάσεων στην κρίση των οποίων απόκειται το αν οι αστικές εταιρείες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα αποτελούν αναθέτουσες αρχές σύμφωνα με το κοινοτικό και το ελληνικό δίκαιο.
ζ) 1) Το σχετικό ζήτημα έχει κριθεί με τα Πρακτικά της 2ης Γεν. Συν. της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου της 19/1/2011 (σελ.10 και 11).
2) Το σχετικό ζήτημα έχει κριθεί με τα Πρακτικά της 2η Γεν. Συν. της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου της 19-11-2011 (σελ.17).
Η Ολομέλεια μετά από συζήτηση και με τη σύμφωνη γνώμη του Αντεπιτρόπου της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο Κωνσταντίνου Τόλη, ο οποίος αναπληρώνει νόμιμα τον Γενικό Επίτροπο της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο αποδέχθηκε κατά πλειοψηφία η οποία αποτελέστηκε από τους : Ιωάννη Καραβοκύρη, Πρόεδρο, Φλωρεντία Καλδή, Γεώργιο Κωνσταντά, Θεοχάρη Δημακόπουλο και Σωτηρία Ντούνη, Αντιπροέδρους, Μιχαήλ Ζυμή, Ευφροσύνη Κραμποβίτη, Γαρυφαλλιά Καλαμπαλίκη, Ευάγγελο Νταή, Χρυσούλα Καραμαδούκη, Νικόλαο Μηλιώνη, Άννα Λιγωμένου, Γεώργιο Βοΐλη, Γεωργία Μαραγκού, Ασημίνα Σαντοριναίου, Ελένη Λυκεσά, Σταμάτιο Πουλή, Κωνσταντίνα Ζώη, Δημήτριο Πέππα, Δέσποινα Καββαδία – Κωνσταντάρα, Αγγελική Μυλωνά, Γεωργία Τζομάκα, Αργυρώ Λεβέντη, Στυλιανό Λεντιδάκη και Αντώνιο Κατσαρόλη, Συμβούλους, την εισήγηση της Συμβούλου Ευαγγελίας – Ελισσάβετ Κουλουμπίνη, μειοψηφούντων τριών (3) μελών, ήτοι των Συμβούλων Μαρίας Βλαχάκη, Βασιλικής Ανδρεοπούλου και Μαρίας Αθανασοπούλου, με την ως άνω προεκτεθείσα μειοψηφία.
Μετά το τέλος της συνεδριάσεως συντάχθηκε το παρόν πρακτικό, το οποίο, αφού θεωρήθηκε και εγκρίθηκε από τον Πρόεδρο, υπογράφεται από τον ίδιο και τη Γραμματέα.