3065/2010 ΣΤΕ
(Α΄ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ) Διοικητικές συμβάσεις. Πότε οι αναφυόμενες διαφορές είναι ουσίας και πότε ακυρωτικές. Μετά την έναρξη ισχύος του ν.3659/2008, οι διαφορές, που ανάγονται στην κατάρτιση, το κύρος, την ερμηνεία, την εκτέλεση και τη λύση της σύμβασης, αποτελούν διοικητικές διαφορές ουσίας και ανήκουν στην δικαιοδοσία των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων, ανεξαρτήτως εάν το ένδικο βοήθημα ασκείται από συμβαλλόμενο ή από τρίτο. Εφαρμογή της ρύθμισης αυτής επί των ασκούμενων μετά την έναρξη ισχύος του νόμου ένδικων βοηθημάτων, τα οποία, σε περίπτωση ασκήσεώς τους ενώπιον του ΣτΕ, πρέπει να παραπεμφθούν στο διοικητικό εφετείο για να εκδικασθούν ως προσφυγές ουσίας. Η ένδικη διαφορά αφορά τη νομιμότητα πράξεως περί καταβολής του εργολαβικού ανταλλάγματος και διάλυσης του συμβατικού δεσμού και πρέπει να παραπεμφθεί στο Διοικητικό Εφετείο. Παραπομπή του ζητήματος στην Ολομέλεια του ΣτΕ.
Αριθμός 3065/2010 ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ Δ΄
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 16 Μαρτίου 2010, με την εξής σύνθεση: Μ. Βροντάκης, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Δ΄ Τμήματος, Γ. Παπαγεωργίου, Δ. Κυριλλόπουλος, Σύμβουλοι, Ο. Ζύγουρα, Η. Μάζος, Πάρεδροι. Γραμματέας η Δ. Μουζάκη, Γραμματέας του Δ΄ Τμήματος.
Για να δικάσει την από 30 Ιουλίου 2008 αίτηση:
της ………………., κατοίκου ……..(……..), η οποία δεν παρέστη, αλλά εμφανίσθηκε στο ακροατήριο και δήλωσε ότι εγκρίνει την άσκηση του ενδίκου μέσου,
κατά των: 1) Δήμου ……………, ο οποίος δεν παρέστη, 2) Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αθηνών-Πειραιώς, η οποία δεν παρέστη και 3) Υπ. Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, ο οποίος παρέστη με τον Δημ. Φαρμάκη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους
και κατά της παρεμβαίνουσας ομόρρυθμης εταιρείας με την επωνυμία «……………… …… ΟΜΟΡΡΥΘΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» και το διακριτικό τίτλο «…… Ο.Ε.», που εδρεύει στην …. (……….), η οποία παρέστη με τον δικηγόρο Αρη Μαστρογιάννη (Α.Μ. 10452), που τον διόρισε με ειδικό πληρεξούσιο.
Με την αίτηση αυτή η αιτούσα επιδιώκει να ακυρωθούν: 1) η υπ’ αριθμ. 299/12- 11-2007 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ……., 2) η απόφαση 07/ΔΤΑ/14532/2007 του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Αττικής και 3) το πρακτικό 7/06-03-2008 (θέμα 2ο) της Επιτροπής του άρθρου 152 Ν. 3463/2006 της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ανατολικής Αττικής και Νομαρχιακού Διαμερίσματος Πειραιώς, καθώς και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.
Οι πληρεξούσιοι των διαδίκων που παρέστησαν δήλωσαν, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 21 του Κανονισμού Λειτουργίας του Δικαστηρίου, ότι δεν θα αγορεύσουν.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση του συμπεράσματος της εκθέσεως του Εισηγητή, Παρέδρου Ηλ. Μάζου.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι
Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο Ν ό μ ο
1. Επειδή, με την αίτηση αυτή, για την άσκηση της οποίας έχει καταβληθεί παράβολο (υπ’ αριθμ. 1981912, 1981913/2008 ειδικά γραμμάτια παραβόλου, σειράς Α΄), ζητείται η ακύρωση: α) της απόφασης 299/12.11.2007 του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου …….. Νομού ………, με την οποία εγκρίθηκαν αφενός ο 3ος Ανακεφαλαιωτικός Πίνακας Εργασιών (ΑΠΕ) και αφετέρου η διάλυση της από 21.9.2005 συμβάσεως μεταξύ του Δήμου και της εταιρείας «………………» (“……………. Ο.Ε.”), για την ανάθεση της εκτέλεσης του έργου «Κατασκευή συνδέσεων αγωγών δευτερεύοντος δικτύου αποχέτευσης ακαθάρτων υδάτων περιοχής Παλουκίων με φρεάτια του κεντρικού αγωγού αποχέτευσης», β) της απόφασης 07/ΔΤΑ/14532/2007 του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Αττικής, με την οποία ακυρώθηκε η πρώτη προσβαλλόμενη πράξη της δημοτικής αρχής, και γ) του πρακτικού 7/6.3.2008 (θέμα 2ο) της Επιτροπής του άρθρου 152 Ν. 3463/2006 της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ανατολικής Αττικής και του Νομαρχιακού Διαμερίσματος Πειραιά, με το οποίο έγινε δεκτή προσφυγή του Δήμου ….. και ακυρώθηκε η δεύτερη προσβαλλόμενη πράξη του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Αττικής.
2. Επειδή, η αίτηση παραπέμφθηκε στο Δ΄ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας με την απόφαση 1080/2009 του ΣΤ΄ Τμήματος του Δικαστηρίου, ενώπιον του οποίου είχε αρχικώς εισαχθεί.
3. Επειδή, παραδεκτώς χωρεί η συζήτηση παρά την απουσία του Δήμου ………., στον οποίο κοινοποιήθηκε τόσο η ανωτέρω 1080/2009 παραπεμπτική απόφαση όσο και η από 10.6.2009 πράξη του Προεδρεύοντος Αντιπροέδρου του Δ΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, περί ορισμού δικασίμου και εισηγητού της υποθέσεως (από 26.6.2009 αποδεικτικά επιδόσεως του Αρχιφύλακα ……..).
4. Επειδή, η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Αθηνών-Πειραιώς δεν είναι κύριος διάδικος στην δίκη, εφόσον δεν προσβάλλεται απόφαση οργάνου της.
5. Επειδή, παραδεκτώς παρεμβαίνει προς απόρριψη της αιτήσεως η ανωτέρω εταιρεία «……………………. ……………Ο.Ε.».
6. Επειδή, με το άρθρο 1 παρ. 2 περ. ι΄ του ν. 1406/1983 (Α΄ 182) υπήχθησαν στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια οι αναφυόμενες κατά την εφαρμογή της νομοθεσίας περί διοικητικών συμβάσεων διοικητικές διαφορές ουσίας. Τέτοιες είναι οι διαφορές οι οποίες έχουν ως αιτία τη σύμβαση και ανάγονται ιδίως στην κατάρτιση, το κύρος, την ερμηνεία και εκτέλεση αυτής, καθώς και σε οποιαδήποτε παρεπόμενη αξίωση ή υποχρέωση των συμβαλλομένων (ΣτΕ 3929, 3930/1999, 1804/2001, 2397/2002, 639/2003, 2131, 4314/2005, 3959/2007, 1855/2008). Αντιθέτως, δεν έχουν αιτία τη σύμβαση και ως εκ τούτου δεν αποτελούν συμβατικές διαφορές ουσίας υπαγόμενες στην αρμοδιότητα των διοικητικών δικαστηρίων, αλλά ακυρωτικές, οι διαφορές που εγείρονται από τους συμβαλλομένους ή τρίτους και ανακύπτουν από την αμφισβήτηση της νομιμότητας των διοικητικών πράξεων που εντάσσονται στην προηγούμενη της κατάρτισης διοικητικής σύμβασης διαδικασία δημόσιου διαγωνισμού, η οποία περατώνεται με την έκδοση της πράξης κατακύρωσης της σύμβασης, ή που ανάγονται, ανεξαρτήτως του χρόνου έκδοσης της προσβαλλόμενης πράξης, στην διαδικασία αυτή (βλ. ΣτΕ 3796/1999 Ολομ., 3903/2004, 2985/2005). Περαιτέρω, προκειμένου περί των διαφορών, οι οποίες εγείρονται από μη συμβληθέντες τρίτους μετά την κατάρτιση της σύμβασης, έχουν γίνει ειδικότερα δεκτά τα εξής: α) Δεν έχουν αιτία την σύμβαση και δεν υπάγονται, συνεπώς, στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια οι διαφορές που ανακύπτουν, μετά την κατάρτιση της διοικητικής συμβάσεως, από την εφαρμογή ή την τροποποίηση, με διοικητική πράξη, όρου της συμβάσεως ο οποίος λόγω του περιεχομένου του και της νομικής σημασίας του δημιουργεί αντικειμενικό δίκαιο ισχύον, πέραν των συμβαλλομένων, και έναντι τρίτων μη συμβαλλομένων των οποίων επηρεάζει τα δικαιώματα και τα έννομα συμφέροντα. Ο όρος αυτός, που για τα συμβαλλόμενα μέρη είναι συμβατικός, έχει λόγω της γενικότερης αυτής σημασίας του κανονιστικό χαρακτήρα έναντι των τρίτων οι οποίοι δύνανται να αμφισβητήσουν με αίτηση ακυρώσεως ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας την νομιμότητα της διοικητικής πράξεως που εκδίδεται βάσει του όρου αυτού ή της διοικητικής πράξεως που τροποποιεί τον όρο επί βλάβη των δικαιωμάτων ή των εννόμων συμφερόντων τους. (ΣτΕ Ολομ. 3707, 3708, 3709/1987, 1677/1999, ΣτΕ 4741/1998, 1627/2007, πρβλ. για το προ του ν. 1406/1983 δίκαιο ΣτΕ Ολομ. 735/1960, 869/1969 και ΣτΕ 2997/1979). β) Από την ένδικη αμφισβήτηση πράξεων που εκδίδονται κατ΄ εφαρμογήν (ή και κατά τροποποίηση) όρου της σύμβασης με τον οποίον, όμως, δεν τίθεται αντικειμενικό δίκαιο υπό την ανωτέρω έννοια, δεν γεννάται, ως προς τους μη συμβληθέντες τρίτους, συμβατική αλλά ούτε και ακυρωτική διαφορά (βλ. ΣτΕ 1923/2002 Ολομ., 1046/2005 και γνώμη της μειοψηφίας σε 3814/2005).
7. Επειδή, ακολούθως, με το άρθρο 29 παρ.4 του ν. 2721/1999 (Α΄ 112) προστέθηκε στο άρθρο 1 του ν. 1406/1983 παράγραφος 3 με την οποία υπήχθησαν στην δικαιοδοσία των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων, εκδικαζόμενες ως διαφορές ουσίας, και άλλες διοικητικές διαφορές (όπως οι διαφορές που αναφύονται κατά την εφαρμογή της νομοθεσίας περί καταστημάτων και εργαστηρίων υγειονομικού ενδιαφέροντος, περί αδειών κυκλοφορίας οχημάτων και εκμετάλλευσης αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης, καθώς και περί πειθαρχικών ποινών σε μέλη επαγγελματικών ενώσεων με χαρακτήρα νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου). Εν συνεχεία, με το άρθρο 51 του ν. 3659/2008 (ΦΕΚ 77/Α/7.5.2008) υπήχθησαν στα τακτικά διοικητικά διοικητικά δικαστήρια, εκδικαζόμενες ως διαφορές ουσίας, και άλλες κατηγορίες διοικητικών διαφορών (παρ. 1, με την οποία προστέθηκε παράγραφος 4 στο άρθρο 1 του ν. 1406/1983), ορίσθηκαν δε περαιτέρω, με την παράγραφο 3 του ανωτέρω άρθρου 51 του ν. 3659/2008, με την οποία προστέθηκε παράγραφος 6 στο άρθρο 1 του ν. 1406/1983, τα εξής: «Στη δικαιοδοσία των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων υπάγονται, εκδικαζόμενες ως διαφορές ουσίας, όλες οι διαφορές που αναφύονται στις περιπτώσεις των παραγράφων 2, 3, και 4 [του ν. 1406/1983], ανεξάρτητα από τη ιδιότητα εκείνου που ασκεί το οικείο ένδικο βοήθημα». Διαλαμβάνει δε συναφώς η εισηγητική έκθεση του σχετικού σχεδίου νόμου τα ακόλουθα: «Επειδή, εξάλλου, έχουν γεννηθεί αμφιβολίες ως προς το αν η φύση μιας διαφοράς ως ακυρωτικής ή ουσιαστικής εξαρτάται από την ιδιότητα εκείνου που ασκεί το αντίστοιχο ένδικο βοήθημα (έχει, λόγου χάριν, τεθεί το ερώτημα αν αποτελεί αίτηση ακυρώσεως ή προσφυγή ουσίας το ένδικο βοήθημα, το οποίο ασκεί κατά της πράξεως χορηγήσεως διοικητικής αδείας τρίτο πρόσωπο, το οποίο προβάλλει ότι θίγεται από την άδεια αυτή), ορίζεται, στην παράγραφο 3, ότι υπάγονται στα διοικητικά πρωτοδικεία, ως διαφορές ουσίας, όλες οι διαφορές που απαριθμούνται στις παραγράφους 2, 3, 4 και 5 του άρθρου 1 του ν. 1406/1983, ανεξάρτητα από την ιδιότητα εκείνου που ασκεί το ένδικο βοήθημα» (για τις σχετικές αμφισβητήσεις που ανέκυψαν στη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, βλ. ΣτΕ 2202/2006 και πρβλ. ΣτΕ Ολομ. 2370, 2371/1988). Οπως προκύπτει από την τελευταία αυτή διάταξη, ερμηνευομένη ενόψει και των αναφερομένων, κατά τα προεκτεθέντα, στην αιτιολογική έκθεση του νόμου, από την έναρξη της ισχύος της (δηλαδή από 7.6.2008, σύμφωνα με το άρθρο 82 του ν. 3659/2008, κατά το οποίο «η ισχύς του παρόντος νόμου αρχίζει μετά ένα μήνα από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως [δηλαδή μετά ένα μήνα από τις 7.5.2008], εκτός αν στις επί μέρους διατάξεις του ορίζεται διαφορετικά», βλ. ΣτΕ 4243, 3840 Oλομ., 1271, 1270, 1080/2009), οι διαφορές, οι οποίες έχουν αιτία την διοικητική σύμβαση και ανάγονται ιδίως στην κατάρτιση, το κύρος, την ερμηνεία, την εκτέλεση και τη λύση αυτής, αποτελούν διοικητικές διαφορές ουσίας και ανήκουν στην δικαιοδοσία των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων, ανεξαρτήτως εάν το σχετικό ένδικο βοήθημα ασκείται από συμβαλλόμενο ή από τρίτο που δεν συμμετείχε στην κατάρτιση της συμβάσεως.
Ενόψει δε και των οριζομένων στην παράγραφο 4 του άρθρου 51 του ν. 3659/2008, κατά την οποία «οι διατάξεις του άρθρου αυτού δεν καταλαμβάνουν τις εκκρεμείς κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος υποθέσεις», στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 1 παρ. 6 του ν. 1406/1983 (51 παρ. 3 ν. 3659/2008) εμπίπτουν τα ασκούμενα μετά την κατά τα αμέσως ανωτέρω εκτεθέντα έναρξη της ισχύος του νεώτερου αυτού νόμου σχετικά ένδικα βοηθήματα (πρβλ. ΣτΕ 1270, 1271/2009), τα οποία, σε περίπτωση ασκήσεώς τους ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, πρέπει, σύμφωνα με το άρθρο 34 παρ. 1 του ν. 1968/1991 (Α΄ 150), να παραπεμφθούν στο κατά τόπο αρμόδιο διοικητικό εφετείο για να εκδικασθούν ως προσφυγές ουσίας.
8. Επειδή, εν προκειμένω, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, με την υπ’ αριθμ. 15040/21.9.2005 σύμβαση ο Δήμος ………… ανέθεσε στην ήδη παρεμβαίνουσα εταιρεία την εκτέλεση του έργου «Κατασκευή συνδέσεων αγωγών δευτερεύοντος δικτύου αποχέτευσης ακαθάρτων υδάτων περιοχής ……. με φρεάτια του κεντρικού αγωγού αποχέτευσης». Προβλέπεται στην σύμβαση ότι η εκτέλεση του έργου διέπεται μεταξύ άλλων από τις διατάξεις του ν. 1418/1984 και του π.δ/τος 609/1985 περί δημοσίων έργων, ορίσθηκε δε για την περαίωση των εργασιών προθεσμία τεσσάρων μηνών, η οποία παρατάθηκε μέχρι τις 5.2.2007. Η παρεμβαίνουσα ανάδοχος του έργου ζήτησε με την υπ’ αριθμ. 16562/3601/4.9.2007 αίτηση να παραταθεί η προθεσμία περαίωσης των εργασιών μέχρι τις 30.6.2007 και να εγκριθεί ο 3ος ΑΠΕ, και εν συνεχεία με την υπ’ αριθμ. 17415/3749/18.9.2007 νεώτερη αίτησή της ζήτησε την «διάλυση της σύμβασης χωρίς υπαιτιότητα του αναδόχου». Η Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου εισηγήθηκε την έγκριση του ΑΠΕ, την διάλυση της σύμβασης και την συνέχιση του έργου με νέα εργολαβία, με την αιτιολογία ότι με το εναπομείναν, μετά την εκτέλεση των λοιπών εργασιών, ποσό της αρχικής σύμβασης δεν ήταν δυνατή η ολοκλήρωση του έργου. Με την πρώτη προσβαλλόμενη απόφαση 299/12.11.2007 του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ………….. έγινε κατά πλειοψηφία δεκτό το αίτημα της αιτούσης και εγκρίθηκε αφενός ο 3ος τακτοποιητικός Ανακεφαλαιωτικός Πίνακας Εργασιών και αφετέρου η διάλυση της σύμβασης, σύμφωνα με την εισήγηση της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου (η μειοψηφία του Δημοτικού Συμβουλίου υποστήριξε, αντιθέτως, ότι έπρεπε να κηρυχθεί έκπτωτη η ανάδοχος του έργου, ήδη παρεμβαίνουσα εταιρεία). Η ανωτέρω πράξη της δημοτικής αρχής ακυρώθηκε, ως μη νόμιμη, με την δεύτερη προσβαλλόμενη απόφαση 07/ΔΤΑ/14532/2007 του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Αττικής, για τον λόγο ότι δεν τηρήθηκε η προβλεπομένη από τα άρθρα 9 του ν. 1418/1984 και 48 του π.δ/τος 609/1985 διαδικασία για την διάλυση σύμβασης κατασκευής δημοσίου έργου με υπαιτιότητα του κυρίου του έργου, και ειδικότερα, κατά τα αναφερόμενα στην πράξη του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας, «δεν έχει γίνει [από τον ανάδοχο του έργου] ειδική δήλωση διακοπής εργασιών με βάση τον τύπο και ακολούθως αίτηση βάσει του τύπου, στην οποία να αποφανθεί η Προϊσταμένη Αρχή». Εν συνεχεία, κατόπιν προσφυγής του Δήμου …………., με το τρίτο προσβαλλόμενο πρακτικό 7/ 6.3.2008 της Επιτροπής του άρθρου 152 Ν. 3463/2006 της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ανατολικής Αττικής και του Νομαρχιακού Διαμερίσματος Πειραιά, η ανωτέρω απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Αττικής ακυρώθηκε ως εκδοθείσα στις 19.12.2007, μετά την πάροδο της τασσομένης από τον νόμο (άρθρο 149 παρ. 1 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα, ν. 3463/2006, Α΄ 114), αποκλειστικής προθεσμίας των είκοσι ημερών για την άσκηση ελέγχου νομιμότητας σε ορισμένες κατηγορίες πράξεων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου βαθμού (κατά τα γενόμενα δεκτά με το πρακτικό της Επιτροπής, η προθεσμία άρχισε στις 26.11.2007, ημερομηνία που “κατατέθηκε” [προφανώς νοείται: “περιήλθε”] η επίμαχη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ………….στην Περιφέρεια Αττικής).
Με την κρινόμενη αίτηση προβάλλεται μεταξύ των άλλων ότι εμπροθέσμως εξεδόθη η απόφαση του Γενικού Γραμματέα εντός μηνός από την άσκηση στις 20.11.2007 προσφυγής της αιτούσης ως «επικεφαλής της κίνησης Δημοτών για την προάσπιση των οικονομικών συμφερόντων των κατοίκων περιοχής………..», προς θεμελίωση δε του εννόμου συμφέροντός της, η αιτούσα, τρίτη ως προς την συμβατική σχέση μεταξύ του Δήμου και της παρεμβαίνουσας εταιρείας, επικαλείται, με την αίτηση και το από 8.2.2010 υπόμνημα, την ιδιότητά της ως δημότου ……… και κατοίκου της περιοχής …….., τις συνέπειες για το περιβάλλον της περιοχής και την ποιότητα ζωής των κατοίκων από την διακοπή των εργασιών στην συνέχεια της επίδικης πράξεως της δημοτικής αρχής, αλλά και την οικονομική επιβάρυνσή της από την σύναψη νέας σύμβασης για την εκτέλεση του έργου.
9. Επειδή, από τα ανωτέρω εκτεθέντα προκύπτει ότι η ένδικη διαφορά έχει αιτία την υπ’ αριθμ. 15040/21.9.2005 σύμβαση μεταξύ του Δήμου και της παρεμβαίνουσας εταιρείας, αφορά δε τη νομιμότητα πράξεως περί καταβολής του εργολαβικού ανταλλάγματος και διάλυσης του συμβατικού δεσμού. Εξάλλου, στο προοίμιο της προσβαλλόμενης απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου …….. γίνεται μνεία μόνον του άρθρου 36 του π.δ/τος 609/1985 (A΄ 223), το οποίο αναφέρεται στην προθεσμία (συνολική και τμηματικές) για την εκτέλεση των εργασιών. H διάλυση της σύμβασης, η οποία και κυρίως ενδιαφέρει εν προκειμένω, ρυθμίζεται από τα άρθρα 9 του ν. 1418/1984 (Α΄ 23) και 48 του π.δ/τος 609/1985 (βλ. ήδη άρθρο 62 του ν. 3669/2008, Α΄ 116, με τον οποίο κυρώθηκε η κωδικοποίηση της νομοθεσίας κατασκευής δημοσίων έργων). Εξεδόθη, συνεπώς, η ένδικη ατομική διοικητική πράξη της δημοτικής αρχής επί τη βάσει συμβατικών όρων (ήτοι των ανωτέρω διατάξεων της νομοθεσίας περί δημοσίων έργων που έχουν ενσωματωθεί στην σύμβαση, στην οποία, όπως αναφέρθηκε στην προηγούμενη σκέψη, ρητώς προβλέπεται ότι το έργο θα εκτελεσθεί σύμφωνα με το ν. 1418/1984 και το π.δ. 609/1985), ρυθμίζουν δε οι όροι αυτοί σχέσεις μεταξύ των συμβαλλομένων μερών, χωρίς να θέτουν αντικειμενικό δίκαιο υπό την εκτιθέμενη στις προηγούμενες σκέψεις έννοια. Επομένως, εφόσον το κρινόμενο ένδικο βοήθημα ασκήθηκε, με την κατάθεση του δικογράφου στο Συμβούλιο της Επικρατείας την 1.8.2008, μετά την έναρξη ισχύος του ν. 3659/2008, η ένδικη διαφορά αποτελεί, κατά τα εκτεθέντα στην έβδομη σκέψη, ουσιαστική διοικητική διαφορά και πρέπει, για το λόγο αυτό, κατά την γνώμη του Τμήματος, να παραπεμφθεί το κρινόμενο ένδικο βοήθημα στο κατά τόπο αρμόδιο Διοικητικό Εφετείο Πειραιώς για να εκδικασθεί ως προσφυγή ουσίας. Δεδομένου, όμως, ότι η υπόθεση παρεπέμφθη στο Τμήμα με την απόφαση 1080/2009 του ΣΤ΄ Τμήματος, με την οποία είχε γίνει αντιθέτως κατά πλειοψηφία δεκτό ότι η επίδικη διαφορά αποτελεί ακυρωτική διαφορά αρμοδιότητας του Δ΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, το Τμήμα κρίνει ότι, ενόψει των οριζομένων στο άρθρο 14 παρ. 2 και 6 του π.δ/τος 18/1989 (Α΄ 8), το ζήτημα του χαρακτήρα του κρινομένου ενδίκου βοηθήματος και του καθορισμού του αρμοδίου για την εκδίκαση της υπόθεσης δικαστηρίου, καθώς και η υπόθεση στο σύνολό της, πρέπει να παραπεμφθούν στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου, να ορισθεί δε εισηγητής ο Σύμβουλος Δ. Κυριλλόπουλος.
Δ ι ά τ α ύ τ α
Παραπέμπει την υπόθεση στην Ολομέλεια, σύμφωνα με το αιτιολογικό.
Ορίζει εισηγητή ενώπιον της Ολομελείας τον Σύμβουλο Δ. Κυριλλόπουλο.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 24 Μαρτίου 2010